Αθανάσιος Αστερίου
Ο Αθανάσιος Αστερίου (1η Ιανουαρίου 1840 - 20 Ιανουαρίου 1893) ήταν αγωνιστής από το Λιβάδι Ολύμπου, μορφή της Επανάστασης του Ολύμπου.
| Αθανάσιος Αστερίου | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1 Ιανουαρίου 1840 Θεσσαλονίκη |
| Θάνατος | 20 Ιανουαρίου 1893 Κατερίνη |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα Οθωμανική Αυτοκρατορία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Ελληνικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ιατρός |
Βιογραφία Επεξεργασία
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη από γονείς που κατάγονταν από το Λιβάδι Ολύμπου και ανδρώθηκε μέσα σε ιδανικό οικογενειακό περιβάλλον γεμάτο από εθνικές αγωνιστικές παραδόσεις. Αφού συμπλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στη Θεσσαλονίκη, φοίτησε στην Ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και, διδάκτωρ Ιατρικής το 1866, εγκαταστάθηκε στο Λιβάδι Ολύμπου όπου άσκησε την ιατρική σαν λειτούργημα χωρίς ιδιοτέλεια, διαθέτοντας συχνά διάφορα ποσά από το υστέρημα του για να βοηθά δυστυχείς και πάσχοντες συμπατριώτες του. Μνηστεύθηκε το 1871 την Αικατερίνη Αναστασίου Δήμου (από την οικογένεια των Λαζαίων του Λιβαδίου) που δυστυχώς πέθανε σε ηλικία 17 ετών. Μετά τον πρόωρο θάνατο της μνηστής του, αποφάσισε να πάει στην Ευρώπη για να παρακολουθήσει ανώτερες σπουδές. Με την ανήσυχη όμως ιδιοσυγκρασία και το φλογερό πατριωτισμό του δεν άργησε να συνεργασθεί με το Μακεδονικό Κομιτάτο (την Επιτροπή που είχε οργανώσει τον αγώνα για την ανεξαρτησία της Μακεδονίας) και να εμπλακεί σε σθεναρούς αγώνες που κορυφώθηκαν με την ακόρεστη εθνική του δράση μέχρι τις τελευταίες μέρες της ζωής του. Παντρεύτηκε μετά την επανάσταση του 1878 την Αικατερίνη Παπαγεωργίου (Ρινάκω) θυγατέρα του προύχοντα, μεγαλέμπορου του Λιβαδίου Δημήτριου Παπαγεωργίου. Έζησε μαζί της 15 χρόνια και απόκτησαν 4 παιδιά : τον Κίμωνα, το Λύσανδρο, τη Χρυσούλα και το Μήτσο. Πέθανε από την καρδιά του στις 22 Ιανουαρίου 1893 στα Σέρβια σε ηλικία 53 ετών. Η κηδεία του έγινε πάνδημη και κλείσανε όλα τα σχολεία και τα μαγαζιά της περιοχής. Τιμώντας το μεγάλο γιατρό ο Χαλήλ Πασάς πήρε τον πρωτότοκο γιο του Κίμωνα για να τον σπουδάσει Γεωπόνο στην Προύσα, μα ο μικρός αρρώστησε και γύρισε στην Ελλάδα όπου έγινε και αυτός γιατρός και το 1916 βουλευτής, συνεχίζοντας την εθνική δράση του μεγάλου πατέρα του.
Εθνική Δράση Επεξεργασία
Αφανής πρωτεργάτης και θεωρητικός νους της Επανάστασης του 1878 ήταν ο γιατρός Αθανάσιος Αστερίου. Αυτός έγραψε τη γνωστή διακήρυξη προς τις κυβερνήσεις των Ευρωπαϊκών Δυνάμεων και κατόρθωσε να περιορίσει τη δυσμενή για τους Έλληνες Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου , με αποτέλεσμα να παραχωρηθεί το 1881 στην Ελλάδα ολόκληρη σχεδόν η Θεσσαλία (πλην της επαρχίας Ελασσόνας) και μέρος της Ηπείρου (περιφέρεια Άρτας).
Μιλώντας άπταιστα, πλην της ελληνικής, τη γαλλική και την τούρκικη γλώσσα και προικισμένος με έμφυτη γοητεία και προσωπική ακτινοβολία κατόρθωνε να αποκτά την τυφλή εμπιστοσύνη των μπέηδων και των πασάδων σε σημείο που ήταν αδύνατο να υποπτευθούν ότι ενώ αυτοί βρίσκονταν προσκεκλημένοι στο σπίτι του ο γιατρός σε ένα άλλο δωμάτιο του αυτού σπιτιού επικοινωνούσε και έδινε κατευθύνσεις στους άνδρες του κομιτάτου που μετέφεραν διάφορα επαναστατικά έγγραφα σε σφραγισμένα κυλινδρικά κιβώτια μέσα σε ασκιά από λάδι.
Κατά τις εκλογές για την ανάδειξη της Προσωρινής Επαναστατικής Κυβέρνησης στο Λιτόχωρο, έλαβε τις περισσότερες ψήφους. Μαζί με τον Ευάγγελο Κουροβάγκο και τον Επίσκοπο Κίτρους Νικόλαο τέθηκε επικεφαλής της ένδοξης αλλά αποτυχημένης Επανάστασης στον Όλυμπο, το 1878. Η αποτυχία της Επανάστασης είχε αποτέλεσμα να ματαιωθεί η Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου, η οποία δημιουργούσε τη Μεγάλη Βουλγαρία, σε βάρος των συμφερόντων της Μακεδονίας.
Το όνομα του Μεγάλου Γιατρού έγινε θρύλος και άρχισε να ξεπερνά τα σύνορα του Λιβαδίου. Η ευγενική καλοσύνη, η μεγάλη αφιλοκέρδεια, η απλότητα στους τρόπους και η άψογη επιστημονική του κατάρτιση σκλάβωναν όχι μόνο τους συμπατριώτες του μα και τους Τούρκους σε τέτοιο βαθμό που οι μπέηδες του Λιβαδίου, των Σερβίων και της Κοζάνης τον έκαναν οικογενειακό γιατρό. Στο σπίτι κάποιου Μπέη στα Σέρβια διαδραματίσθηκε η ακόλουθη συγκινητική ιστορία : Η άρρωστη γυναίκα του Μπέη όταν προαισθάνθηκε το θάνατο της εμπιστεύτηκε στο γιατρό κρυφά από τον άνδρα της πως είναι χριστιανή και του έδειξε το κρυφό εικονοστάσιο που φύλαγε μυστικά στον τοίχο του σπιτιού της ικετεύοντας τον, όταν αυτή πεθάνει να τη θάψει σαν χριστιανή. Ο γιατρός φανερά συγκινημένος από μια τέτοια εξομολόγηση κράτησε κρυφό το μυστικό μέχρι την ώρα του θανάτου της. Και ενώ στο σπίτι του μπέη ήταν όλα έτοιμα για την κηδεία με τη νεκρή σύμφωνα με το τούρκικο έθιμο ραμμένη στο σάβανο της και ο Ιμάμης ετοιμαζόταν να την κηδέψει, παρουσιάστηκε ο άφοβος γιατρός και αποκαλύπτοντας το μυστικό της νεκρής στον έκπληκτο άνδρα της έδιωξε την ίδια στιγμή τον Ιμάμη, έστειλε και έφερε αμέσως χριστιανό παπά και ένα φέρετρο, ξέσχισε το σάβανο και παρακολούθησε την κηδεία και την ταφή της νεκρής κάτω από τα ανήσυχα και έκπληκτα βλέμματα όλων των παριστάμενων. Η παράδοση λέει πως η οικονομική άνθιση των Ελλήνων του λιβαδίου στα χρόνια της Τουρκοκρατίας έγινε πολλές φορές αφορμή για πλιάτσικο από άτακτα στίφη Τούρκων και ότι το Λιβάδι κατόρθωσε να διασωθεί με την παρέμβαση που έκαναν πλούσιοι προύχοντες. Ένας από αυτούς ήταν και ο Δημήτριος Παπαγεωργίου, μεγαλέμπορας, προμηθευτής των τουρκικών στρατευμάτων της περιοχής. Το αρχοντικό του στη συνοικία της Παναγίας αγορασμένο πανάκριβα στις 4/5/1869 θεωρείται το μεγαλύτερο ίσως του Λιβαδίου και ήταν διακοσμημένο με θαυμάσιες τοιχογραφίες καμωμένες από ειδικούς τεχνίτες που είχε φέρει τότε από τη Βιέννη, αλλά στην τελευταία κατοχή πυρπολήθηκε από τα Γερμανικά στρατεύματα και δυστυχώς σήμερα δε διασώζεται. Με την οικονομική του επιβολή ο προύχοντας αυτός, άθελα του ίσως, πρόβαλλε σαν εκπρόσωπος του τότε «κατεστημένου» μολονότι τίποτε συγκεκριμένο δεν υπήρχε εναντίον του. Είχε αποκτήσει από το γάμο του 5 παιδιά μα τελικά επέζησε μόνο η θυγατέρα του Ρινάκω και είναι πολύ γνωστή γιατί την έκλεψαν όχι οι Τούρκοι μα ο λήσταρχος Νταβέλης και την οδήγησε μαζί με τη μητέρα της και – τρεις υπηρέτριες σε μια γνωστή από τότε τοποθεσία στο βουνό όπου την κράτησε δύο μερόνυχτα και την άφησε ελεύθερη μόνο αφού πήρε αρκετά λύτρα. Σχετικό απόσπασμα στο ημερολόγιο του πατέρα της αναφέρει : «1878 απαίσιο έτος, ο Θεός βοηθός δια την εξαγορά της κυρίας μου Γιούλους και της θυγατέρας μου Αικατερίνης, όπου εισέβαλαν εντός του οίκου μου και την συνέλαβαν εις τας 30 Ιανουαρίου την 7ην ώραν της νύχτας και την απήγαγαν εις την καλύβαν του Χατζηγώγου πλησίον και εκεί εστάλησαν τα λύτρα…» Είναι όμως γνωστό πως ο λήσταρχος έκλεψε την θυγατέρα επειδή δεν μπόρεσε να βρει τον ίδιο το προύχοντα που ήταν κρυμμένος σε μια καπνοδόχο του αρχοντικού του. Διαδόθηκε μάλιστα πως ο λήσταρχος ήταν απεσταλμένος από το κομιτάτο δηλαδή την επιτροπή που συνεργαζόταν και ο γιατρός Αστερίου με σκοπό να βρει χρήματα για τη συνέχιση του Εθνικού αγώνα. Η χρονική αυτή σύμπτωση των δύο γεγονότων, δηλαδή της απαγωγής είκοσι πριν εκραγεί η Επανάσταση του Ολύμπου, δεν μπορεί να είναι τυχαία, και μια αναγκαστική συσχέτιση οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο γιατρός ήταν ενάντια σε κάθε μορφή κατεστημένου. Μα εκείνο που ιδιαίτερα τον απασχολούσε μετά την απαγωγή ήταν η πιθανή μείωση του ηθικού γοήτρου της θυγατέρας του προύχοντα μέσα στην στενή κοινωνία του Λιβαδίου με τα αυστηρά ήθη του 19ου αιώνα και επειδή ποτέ δεν του είχε λείψει το θάρρος δε δίστασε να την πάρει γυναίκα του μολονότι ήταν κατά 22 χρόνια νεώτερη του.
Πέθανε στις 20 Ιανουαρίου 1893 από καρδιακό νόσημα.[1]
Το όνομα του Αστερίου δόθηκε σε δρόμο της Κατερίνης, στην Περιοχή Χηρών.
Πηγές Επεξεργασία
- Ράπτης Γ. Α. , Κατερίνης Οδώνυμα, έκδοση Δήμου Κατερίνης ,Όλυμπος εκδοτική, Κατερίνη 2003.
- Συνεφάκης Ιωάννης, Περιοδικό “Μακεδονική ζωή” τεύχος 187 Δεκέμβριος 1981
- ↑ Νέα Εποχή, φύλλο 18-9-1971, σελ. 3. Μέσω ΓΑΚ - Αρχεία Νομού Πιερίας Αρχειοθετήθηκε 2014-09-24 στο Wayback Machine..