Ακρωτήριο Αγκούλιας
Το Ακρωτήριο Αγκούλιας (πορτογ. Cabo das Agulhas, αγγλ. Cape Agulhas) ή Αγκούλας είναι βραχώδες πλατύ ακρωτήριο στην Επαρχία Δυτικού Ακρωτηρίου της Νότιας Αφρικής.
| Ακρωτήριο Αγκούλιας | |
|---|---|
| Χώρα | Νότια Αφρική |
| Διοικητική υπαγωγή | Cape Agulhas Local Municipality |
| Υψόμετρο | 2 μέτρα |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 34°50′0″S 20°0′9″E |
| δεδομένα () | |
Παρά την κάποια σχετική φήμη του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδος (148 χιλιόμετρα σε ευθεία γραμμή προς τα βορειοδυτικά), το Ακρωτήριο Αγκούλιας είναι το νοτιότερο σημείο όλης της Αφρικής, όπως και η απαρχή της διαχωριστικής γραμμής μεταξύ του Ατλαντικού και του Ινδικού Ωκεανού σύμφωνα με τον Διεθνή Υδρογραφικό Οργανισμό.[1]
Ιστορικώς, το ακρωτήριο ήταν γνωστό στους ναυτικούς ως μεγάλος κίνδυνος της παραδοσιακής διαδρομής των ταχέων ιστιοφόρων (κλίπερς). Η ονομασία του προέρχεται από τους Πορτογάλους θαλασσοπόρους, σημαίνει «Ακρωτήριο των βελονών» και οφείλεται στο ότι (περί το έτος 1500) η κατεύθυνση του μαγνητικού βορρά, δηλαδή της βελόνας της κάθε πυξίδας, συνέπιπτε με την κατεύθυνση του γεωγραφικού βορρά στην περιοχή του ακρωτηρίου αυτού.[2]. Ο ομώνυμος οικισμός Λ' Αγκούλιας βρίσκεται στα ανατολικά του ακρωτηρίου, πολύ κοντά σε αυτό.
Γεωγραφία Επεξεργασία
Το Ακρωτήριο Αγκούλιας βρίσκεται στην περιοχή και Δήμο του Όβερμπεργκ, 170 χιλιόμετρα νοτιοανατολικώς του Κέιπ Τάουν[3], και σε γεωγραφικές συντεταγμένες 34°49′59″ Νότιο πλάτος και 20°00′00″ ακριβώς Ανατολικό μήκος.
Στα νότια του ακρωτηρίου το θερμό ομώνυμο θαλάσσιο ρεύμα, που ρέει προς τα νότια και μετά προς τα νοτιοδυτικά-δυτικά κατά μήκος της ανατολικής ακτής της Αφρικής, αναστρέφει την πορεία του και ρέει προς τον Ινδικό Ωκεανό. Κατά την αναστροφή του, δημιουργεί μεγάλες θαλάσσιες δίνες (τους λεγόμενους «δακτυλίους του Αγκούλιας»), οι οποίες μετακινούνται προς τον Νότιο Ατλαντικό Ωκεανό, μεταφέροντας μαζί τους τεράστιες ποσότητες θερμότητας και αλμυρότερου νερού. Αυτός ο μηχανισμός αποτελεί ένα από τα κλειδιά του παγκόσμιου συστήματος αλοθερμικής κυκλοφορίας στους ωκεανούς.
Το Ακρωτήριο Αγκούλιας δεν είναι κάποια «μύτη» που εισχωρεί απότομα στη θάλασσα, αλλλά μια απαλή καμπύλη ακτογραμμή, με βραχώδεις όσο και αμμώδεις παραλίες. Μια νέα εικόνα-χάρτης της Αφρικής μέσα σε έναν οριζόντιο κύκλο διαμέτρου 20 μέτρων έχει τοποθετηθεί δίπλα στο νοτιότερο σημείο της αφρικανικής ηπείρου. Τα νερά στα ανοικτά του ακρωτηρίου είναι σχετικώς αβαθή και φημίζονται ως ένα από τα καλύτερα αλιευτικά πεδία στη Νότια Αφρική.[4][5] Η χερσαία περιοχή του ακρωτηρίου είναι ενταγμένη στο Εθνικό Πάρκο Αγκούλιας, εκτάσεως 210 τετραγωνικών χιλιομέτρων.
Κλίμα Επεξεργασία
Η περιοχή του ακρωτηρίου έχει θερμό μεσογειακό κλίμα (Csb στην κλιματική ταξινόμηση Κέππεν), σταθερό στην ηπιότητά του, χωρίς ακραίες θερμοκρασίες ή βροχοπτώσεις. Η μέση ετήσια βροχόπτωση είναι 400 έως 500 χιλιοστόμετρα και επικεντρώνεται στους χειμερινούς μήνες.[6] Η μέγιστη θερμοκρασία που έχει καταγραφεί είναι 36,1 °C και η ελάχιστη +3,9 °C.
Κίνδυνοι για τα πλοία Επεξεργασία
Η θάλασσα έξω από το Ακρωτήριο Αγκούλιας είναι διαβόητη για τις χειμερινές θυέλλες και τα γιγαντιαία κύματά της, που μπορούν να φθάσουν σε ύψος τα τριάντα μέτρα και να βυθίσουν ακόμα και μεγάλα πλοία.[7] Τους τελευταίους αιώνες πιστεύεται ότι περίπου 150 πλοία έχουν βυθισθεί στην περιοχή του ακρωτηρίου.[8] Αυτές οι συνθήκες προκαλούνται από τη συνέργεια διαφορετικών παραγόντων. Οι φυσιολογικά ισχυροί άνεμοι νοτίως του 40ού παραλλήλου νότιου πλάτους («Roaring Forties»), που πνέουν από τα δυτικά προς τα ανατολικά, και το ψυχρό Περιπολικό Ανταρκτικό Ρεύμα που ρέει προς την ίδια κατεύθυνση, συγκρούονται με το θερμό Ρεύμα Αγκούλιας στα ανοικτά του ακρωτηρίου. Αυτά τα συναντώμενα ρεύματα νερού διαφορετικών πυκνοτήτων και οι δυτικοί άνεμοι που πνέουν αντίθετα με το Ρεύμα Αγκούλιας, μπορούν να δημιουργήσουν εξαιρετικά επικίνδυνα κύματα.
Η ακτή στην περιοχή του ακρωτηρίου είναι γεμάτη με ναυάγια, παλαιά και νέα, όπως αυτά των πλοίων Arniston (1815), Cooranga (1964), Elise (1879), Federal Lakes (1975), Geortyrder (1849), Gouritz (1981) και Gwendola (1968).[9] Επιπλέον, από την προσάραξη του δεξαμενόπλοιου Wafra τον Φεβρουάριο του 1971 υπήρξε διαρροή περίπου 30 χιλιάδων τόνων πετρελαίου. Εξαιτίας της απώλειας πολλών πλοίων, ιδίως του Arniston, η οποία κόστισε 372 νεκρούς, το 1848 κατασκευάσθηκε ο Φάρος του Ακρωτηρίου Αγκούλιας[10], ο δεύτερος παλαιότερος στη Νότια Αφρική που λειτουργεί ακόμα. Σήμερα φιλοξενεί επίσης ένα μουσείο και ένα μικρό εστιατόριο.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «Limits of Oceans and Seas». International Hydrographic Organization Special Publication No. 23. 1953. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουνίου 2015.
- ↑ Patricia Seed. «Discovery of the Coincidence of Magnetic and True North».
- ↑ Cape Agulhas Municipality
- ↑ Murray Williams (2014-04-12). «Fury over great white shark haul». http://www.iol.co.za/news/south-africa/western-cape/fury-over-great-white-shark-haul-1.1675105#.U2ruNfldWTM.
- ↑ Cacutt, Lenn (2000). The Big-Game Fishing Handbook. σελίδες 145–157.
- ↑ «Agulhas National Park». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2013.
- ↑ «Rogue Waves – Monsters of the deep: Huge, freak waves may not be as rare as once thought». Economist Magazine. 2009-09-17. http://www.economist.com/sciencetechnology/displaystory.cfm?story_id=14446734. Ανακτήθηκε στις 2009-10-04.
- ↑ «Visiting the southernmost point in Africa». Villa Tuscana Travel Blog (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2016.
- ↑ «Marine Casualty Database Southern African Coast». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Δεκεμβρίου 2005.
- ↑ «History: Proposals for a Lighthouse at L'Agulhas». L'Agulhas web site. 29 Ιουλίου 2005. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Οκτωβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2007.