Αλίδες

Οι Αλίδες (αραβικά: ʿAlawīyūn) είναι οι απόγονοι του Αλί ιμπν Αμπού Τάλιμπ, γαμπρού του ισλαμικού προφήτη Μωάμεθ. Αποτελούν ειδική ομάδα μεταξύ της ευρύτερης οικογένειας του Μωάμεθ, των Χασεμιτών, απογόνων του Χασίμ ιμπν Αμπντ Μανάφ, προπάππου του Μωάμεθ.

Αλίδης «σαγίντ» επί οθωμανικής περιόδου, με το χαρακτηριστικό πράσινο τουρμπάνι, που αποτελούσε ξεχωριστό προνόμιο των απογόνων του Μωάμεθ

Αλίδες ονομάζονται γενικά όλοι οι απόγονοι του Αλί από τις γυναίκες και σκλάβες του. Οι απόγονοι του Αλί όμως από την Φατιμά, κόρη του Μωάμεθ, Χουσαΐν ιμπν Αλί και Χασάν ιμπν Αλί, κατέχουν ιδιαίτερη θέση στην ισλαμική θεολογία και ιστορία. Στο σιιτικό Ισλάμ αποτελούν κατ'αποκλειστικότητα, μαζί με τους γονείς τους, τον λεγόμενο «Λαό του Οίκου» (ahl al-Bayt) ή «Λαό του Μανδύα» (ahl al-kisāʾ), από τον οποίο αποκλειστικά μπορούν να προέρχονται οι νόμιμοι ιμάμηδες. Οι Αλίδες αυτοί (ενίοτε και Φατιμίδες, Fāṭimīyūn, χωρίς όμως να έχουν απαραίτητα σχέση με την ομώνυμη δυναστεία) χωρίζονται σε δυο κύριους κλάδους, τους Χασανίτες, απογόνους του Χασάν ιμπν Αλί, και τους Χουσαϊνίτες, απογόνους του Χουσαΐν ιμπν Αλί. Από τον 10ο αιώνα περίπου μέχρι και τον 19ο αιώνα οι Χασανίτες διακρίνονταν με τον τιμητικό τίτλο «σαρίφ» (sharīf), και οι Χουσεϊνίτες με τους τίτλους «σαγίντ» (sayyid). Σηματικός υποκλάδος είναι οι Ζαϊντίτες, απόγονοι του Ζαΐντ ιμπν Αλί, εγγονού του Χουσαΐν, και επικεφαλής του σιιτικού κλάδου των Ζαϊντίγια.

Δυναστείες Αλιδών

Οι Ιδρισίδες (789-985) στο Μαρόκο.
Οι Φατιμίδες (909-1171) στην Τυνησία και Αίγυπτο. Η γνησιότητα της καταγωγής τους είναι αμφίβολη.
Οι Ζαϊντικές δυναστείες που κυριάρχησαν στο βόρειο Ιράν (9ος-11ος αιώνας) και ιδιαίτερα στην Υεμένη (893 κ.ε.)
Οι Σαφαβίδες (1501-1736) στην Περσία.
Οι Χασεμίτες της Μέκκας, παλαιότερα Σερίφηδες της Μέκκας, και Βασιλείς του Ιράκ και της Χετζάζης. Σήμερα η δυναστεία επιβιώνει μόνο στον θρόνο της Ιορδανίας.
Οι Αλαουΐτες (από το 1661), η σημερινή βασιλική δυναστεία του Μαρόκου.