Με τον όρο ιμάμης (αραβικά: إمام‎‎, imām; πληθ.l: أئمة, aʼimmah) εννοείται ο καθοδηγητής, η κεφαλή της μουσουλμανικής κοινότητας. Ο τίτλος χρησιμοποιείται στο Κοράνιο ως αναφορά σε καθοδηγητές[1].

Η εννοιολογική θεμελίωση του θρησκευτικού αυτού λειτουργήματος υπήρξε διαφορετική, στις δύο μείζονες μουσουλμανικές σέκτες. Η σοβαρότερη διαφοροποίηση θεμελίωσε τμήμα της πολιτικής και θρησκευτικής βάσης για τον διαχωρισμό ανάμεσα στο σουνιτικό και σιιτικό Ισλάμ[2].

Σουνιτισμός Επεξεργασία

Για τους Σουνίτες ο ιμάμης ήταν συνώνυμος με τον χαλίφη και υποδείκνυε τον διάδοχο του Μωάμεθ, ο οποίος αναλάμβανε τον διαχειριστικό και πολιτικό, αλλά όχι θρησκευτικό έλεγχο της κοινότητας. Τον όριζαν άνθρωποι, υπέπιπτε σε σφάλματα, αλλά παρά τα προσωπικά του αμαρτήματα ήταν σύμβολο υπακοής, εφόσον ακολουθούσε τις επιταγές του Ισλάμ. Συνεπώς, στο σουνιτικό Ισλάμ ο όρος χρησιμοποιείται κυρίως ως τίτλος με ελάσσονα σημασία για την ισλαμική θεολογία[3].

Σιιτισμός Επεξεργασία

Αντίθετα, στην ιστορία των σιιτικών σεκτών του Ισλάμ ο ιμάμης είναι απόλυτος πνευματικός καθοδηγητής. Αναφέρεται ως αλ-μαχντί (ο ορθά καθοδηγούμενος). Στον ιμαμιτικό σιισμό η πίστη σε έναν μεσσιανικό ιμάμη, τον τελευταίο, δωδέκατο στη σειρά διαδοχής (ή έβδομο στον Ισμαηλισμό), δεν είναι μόνο βασική διακήρυξη του ισλαμικού «συμβόλου πίστεως», αλλά επίσης το θεμέλιο πάνω στο οποίο στηρίζεται ο Ιμαμισμός ως θρησκεία[4]. Ο Ιμαμισμός θεωρείται πως άρχισε να προβάλλει ως ανεξάρτητη σιιτική σέκτα στην πρώιμη περίοδο των Αββασιδών[5]. Επίσης διακρίνεται από άλλες μορφές του Σιιτισμού, για παράδειγμα των Ζαϊδιτών και Καζανιτών για το γεγονός ότι απορρίπτει κάθε μορφή ακτιβισμού και μεσσιανισμού και από την έμφαση στον ρόλο του ιμάμη ως ύψιστης θρησκευτικής εξουσίας[6]. Εξαιτίας της έμφασης με την οποία εντοπίζονται στα μαρτύρια που υπέστησαν ορισμένοι από τους σιίτες ιμάμηδες, οι Ιμαμίτες Σιίτες έχουν διαφορετική στάση προς την οδύνη και το μαρτύριο απ' ό,τι οι Σουνίτες[7].

Σημειώσεις-παραπομπές Επεξεργασία

  1. imam. (2009) στην Encyclopædia Britannica. Ανάκτηση 09/08/2009, από Encyclopædia Britannica Online: http://www.britannica.com/EBchecked/topic/283354/imam .
  2. Religions:Muslims Αρχειοθετήθηκε 2009-10-06 στο Wayback Machine..
  3. Imam στην LookLex Encyclopedia, ανάκτηση 09/08/2009[νεκρός σύνδεσμος].
  4. Abdulaziz Sachedina (1978), «A Treatise on the Occultation of the Twelfth Imāmite Imam», Studia Islamica, No. 48, 109-124.
  5. Halm H. 1991, Shiism, Edinburgh University Press, Edinburgh, κεφ. ii.
  6. Tamima Bayhom-Daou (2001), «The Imam's Knowledge and the Quran according to al-Faḍl b. Shādhān al-Nīsābūrī (d. 260 A.H./874 A.D.)», Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London, Vol. 64, No. 2 188-207.
  7. Montgomery Watt W. (1979), «Suffering in Sunnite Islam», Studia Islamica, No. 50, 5-19.

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Bayhom-Daou Tamima (2001), «The Imam's Knowledge and the Quran according to al-Faḍl b. Shādhān al-Nīsābūrī (d. 260 A.H./874 A.D.)», Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London, Vol. 64, No. 2 188-207.
  • Halm H. 1991, Shiism, Edinburgh University Press, Edinburgh.
  • Montgomery Watt W. (1979), «Suffering in Sunnite Islam», Studia Islamica, No. 50, 5-19.
  • Sachedina Abdulaziz (1978), «A Treatise on the Occultation of the Twelfth Imāmite Imam», Studia Islamica, No. 48, 109-124.