Αλεξάντερπλατς

πλατεία στο Βερολίνο (Γερμανία)

Η Αλεξάντερπλατς (Alexanderplatz) είναι μια μεγάλη πλατεία και συγκοινωνιακό κέντρο στην κεντρική περιοχή Μίτε του Βερολίνου, δίπλα στον Τηλεοπτικό πύργο. Οι Βερολινέζοι συχνά την αποκαλούν για συντομία Alex και με τον όρο αυτόν αναφέρονται και στην ευρύτερη γειτονιά, από τη Mollstraße στα βορειοανατολικά μέχρι τη Spandauer Straße και το Κόκκινο Δημαρχείο στα νοτιοδυτικά. Οι γεωγραφικές συντεταγμένες της πλατείας είναι: πλάτος 52°31΄18΄΄ Β και μήκος 13°24΄48΄΄ Α.

Αλεξάντερπλατς
Alexanderplatz
Χάρτης
Είδοςπλατεία και αξιοθέατο
Γεωγραφικές συντεταγμένες52°31′18″N 13°24′48″E
Διοικητική υπαγωγήΜίττε
ΤοποθεσίαΜίττε
ΧώραΓερμανία
Commons page Πολυμέσα
Γενική άποψη της Αλεξάντερπλατς
Η Αλεξάντερπλατς το βράδυ

Ιστορία Επεξεργασία

 
Η πλατεία το 1796
 
Η πλατεία το 1912
 
Τραμ στην πλατεία
 
Το Παγκόσμιο Ρολόι και ο Τηλεοπτικός Πύργος

Μέχρι τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο Επεξεργασία

Αρχικώς η πλατεία αποτελούσε έναν ανοικτό χώρο για τη ζωοπανήγυρη των βοοειδών και βρισκόταν έξω από τα τείχη της τότε πόλεως. Πήρε το όνομά της όχι από τον Μέγα Αλέξανδρο, αλλά προς τιμήν μιας επισκέψεως του Τσάρου της Ρωσίας Αλέξανδρου Α΄ στο Βερολίνο στις 25 Οκτωβρίου 1805. Η ονοματοδοσία έγινε με διαταγή του βασιλιά Φρειδερίκου Γουλιέλμου Γ΄ της Πρωσίας. Η πλατεία απέκτησε εξέχουσα σημασία στα τέλη του 19ου αιώνα με την κατασκευή του ομώνυμου σταθμού του Stadtbahn και μιας κοντινής αγοράς. Λίγο αργότερα, το 1904, άνοιξε το πολυκατάστημα του Χέρμαν Τιτς, που εξελίχθηκε σε μείζον εμπορικό κέντρο. Ο σταθμός του υπόγειου σιδηροδρόμου, της σημερινής γραμμής U2, άνοιξε την 1η Ιουλίου 1913.

Η μέγιστη ακμή της πλατείας ήρθε κατά τη δεκαετία του 1920, όταν μαζί με την Ποτσντάμερ Πλατς κυριαρχούσε στη νυχτερινή ζωή του Βερολίνου, εμπνέοντας και το μυθιστόρημα του 1929 Berlin Alexanderplatz, γνωστό από την ομώνυμη ταινία-σειρά (1980) του Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ. Περί το 1920 η δημοτική αρχή ξεκίνησε μια αναδιάταξη της αυξανόμενης κυκλοφορίας από το εσωτερικό στην περιφέρεια της πλατείας και την ανέγερση δύο κτηρίων κατά μήκος της σιδηροδρομικής γέφυρας: των Alexanderhaus και Berolinahaus, που ολοκληρώθηκαν το 1932 σύμφωνα με σχέδια του αρχιτέκτονα Πέτερ Μπέρενς.

Στην Ανατολική Γερμανία Επεξεργασία

 
Το Καφέ του Τύπου το 1977. Η μαρξιστική τοιχογράφια έχει σήμερα καλυφθεί από εμπορικές διαφημίσεις.

Η πλέον πρόσφατη ανάπλαση της Αλεξάντερπλατς στην ιστορία της έγινε κατά τη δεκαετία του 1960, οπότε οι γύρω δρόμοι της πεζοδρομήθηκαν και η ίδια η πλατεία επεκτάθηκε ως μέρος της επανανάπτυξης του κέντρου του Βερολίνου από το καθεστώς της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας. Από τότε περιβάλλεται από αρκετές αξιοσημείωτες κατασκευές, όπως είναι ο Τηλεοπτικός πύργος Βερολίνου (Fernsehturm), που με ύψος 368 μέτρα αποτελεί την τρίτη υψηλότερη κατασκευή στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Επίσης, από το Park Inn Berlin, το υψηλότερο κτήριο ξενοδοχείου στη Γερμανία, με 37 ορόφους και ύψος 125 μέτρα, που ανεγέρθηκε από το 1967 μέχρι το 1970 ως Hotel Stadt Berlin.

Κατά τη διάρκεια της «Ειρηνικής Επανάστασης» του 1989, η διαδήλωση της Αλεξάντερπλατς στις 4 Νοεμβρίου υπήρξε ίσως η μεγαλύτερη στην ιστορία της Ανατολικής Γερμανίας.

Μετά την ενοποίηση της Γερμανίας Επεξεργασία

Από την επανένωση της Γερμανίας και μετά, η Αλεξάντερπλατς υπέστη μια βαθμιαία διαδικασία μεταβολής, με πολλά από τα περιβάλλοντα κτίσματα να αλλάζουν χαρακτήρα. Παρά την ανακατασκευή της γραμμής του τραμ, η κυκλοφορία έχει διατηρηθεί, όπως και ο σοσιαλιστικός χαρακτήρας της πλατείας, με το φορτωμένο με γκράφιτι «Συντριβάνι της Φιλίας ανάμεσα στους Λαούς» (Brunnen der Völkerfreundschaft), ένα δημοφιλές σημείο.

Το σχέδιο του αρχιτέκτονα Χανς Κόλχοφ το 1993 για την κατασκευή, μεταξύ άλλων, αρκετών ουρανοξυστών[1] δεν ολοκληρώθηκε εξαιτίας της απουσίας ζητήσεως, με την εξαίρεση ενός πύργου κατοικιών 39 ορόφων σε σχέδια του Φρανκ Γκέρι (2015). Επίσης κατασκευάσθηκε ένα νέο υπόγειο πάρκινγκ αυτοκινήτων και καταργήθηκαν υπόγειες διαβάσεις πεζών.[1] Τα γύρω κτήρια στεγάζουν πλέον αλυσίδες καταστημάτων, και εστιατόρια γρήγορου φαγητού.[1] Το εμπορικό συγκρότημα (mall) Alexa, με περίπου 180 καταστήματα, άνοιξε δίπλα στην πλατεία το 2007 και ένα μεγάλο υποκατάστημα γνωστής αλυσίδας ηλεκτρονικών ειδών άνοιξε το 2008 πάνω στην πλατεία. Ο πολυκινηματογράφος CUBIX άνοιξε τον Νοέμβριο του 2000 και το 2007 εντάχθηκε στο δυναμικό των αιθουσών του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου με τρεις από τις αίθουσές του.[2]

Η περιοχή Επεξεργασία

Ιστορικά κτήρια του Βερολίνου βρίσκονται κοντά στην Αλεξάντερπλατς: Το ίδιο το δημαρχείο της πόλεως, γνωστό ως Κόκκινο Δημαρχείο, βρίσκεται σε απόσταση μερικών λεπτών βαδίσματος, όπως κοντά βρισκόταν και το πρώην κοινοβούλιο της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας, το «Ανάκτορο της Δημοκρατίας», το οποίο κατεδαφίσθηκε το 2006. Εξάλλου, η ανακατασκευή του μπαρόκ Stadtschloss στην περιοχή ολοκληρώνεται μετά από χρόνια συζητήσεων.[3]

Οι δύο σιδηροδρομικοί σταθμοί στην πλατεία, του S-Bahn και του μετρό (U-Bahn), φέρουν το όνομά της (Alexanderplatz). Η Αλεξάντερπλατς είναι ένα από τα μεγαλύτερα και σημαντικότερα συγκοινωνιακά κέντρα του Βερολίνου, καθώς σε αυτή συναντώνται τρεις γραμμές του μετρό και τρεις του S-Bahn, όπως και πολλές γραμμές τραμ και λεωφορείων.


Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 Dalia Fahmy (27/5/2014): «25 Years After Communism, Eyesores Spur Landmark Debate» The Wall Street Journal.
  2. «Berlinale venues». berlinale.de. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Φεβρουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2018. 
  3. «The New Palace: Neo-Baroque in Berlin». 4 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2018 – μέσω Spiegel Online. 

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Weszkalnys, Gisa: Berlin, Alexanderplatz: Transforming Place in a Unified Germany, Berghahn Books, 2010

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία