To γένος Αλωπίας (Alopias), περιλαμβάνει καρχαρίες που είναι γνωστοί και ως αλεποκαρχαρίες, αλεπόσκυλοι και καρχαρίες θεριστές ή καρχαρίες -αλεπού. Είναι μεγάλοι καρχαρίες, οι οποίοι βρίσκονται σε εύκρατα και τροπικά νερά ωκεανών σε όλον τον κόσμο, ενω εντοπίζεται και στα ελληνικά νερά. Το γένος Αλωπίας είναι το μόνο γένος της οικογένειας Αλωπιείδες και περιλαμβάνει τρία είδη.

Αλωπίας
Χρονικό πλαίσιο απολιθωμάτων:
49–0Ma[1]
Lutetian μέχρι Σήμερα
Αλωπίας
Αλωπίας
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα (Animalia)
Συνομοταξία: Χορδωτά (Chordata)
Υπερομοταξία: Χονδριχθύες (Chondrichthyes)
Υφομοταξία: Ελασμοβράγχιοι (Elasmobranchii)
Τάξη: Λαμνόμορφα (Lamniformes)
Οικογένεια: Αλωπιείδες (Alopiidae)
Bonaparte, 1838
Γένος: Αλωπίας (Alopias)
Rafinesque, 1810

Ταξινόμηση Επεξεργασία

Το όνομα του γένους και την οικογένεια προέρχονται από την ελληνική λέξη Αλώπηξ, που σημαίνει αλεπού. Πράγματι, ο κοινός Αλωπίας, Alopias vulpinus, πήρε το όνομά καρχαρίας αλεπού από ορισμένες αρχές. Το όνομα θεριστής προέρχεται από το σχήμα της ουράς του ή το ουραίο πτερύγιο που μπορεί να είναι σε μήκος όσο το σώμα του καρχαρία.

Είδη Επεξεργασία

Υπάρχουν τρία υπάρχοντα είδη στο γένος Αλωπίας. Η πιθανή ύπαρξη ενός έως τώρα μη αναγνωρισμένου τέταρτου είδους αποκαλύφθηκε κατά τη διάρκεια μιας ανάλυσης αλλοζύμων το 1995 από τον Blaise Eitner. Αυτό το είδος είναι προφανώς βρίσκεται στον ανατολικό Ειρηνικό από τη Μπάχα Καλιφόρνια, και πριν έχει αναγνωριστεί λάθος ως μεγαλομάτης αλωπίας. Μέχρι στιγμής, είναι γνωστά μόνο από δείγματα των μυών και κανένα στοιχείο της μορφολογίας του έχει τεκμηριωθεί.[2]

Φυλογέννεση και εξέλιξη Επεξεργασία

Με βάση το γονίδιο κυτόχρωμα b, οι Martin και Naylor (1997) κατέληξαν ότι οι αλεπόσκυλοι είναι μια μονοφυλετική ομάδα συγγενική με τις Κυτορινίδες και τις Λαμνίδες. Ο μεγαλόστομος καρχαρίας (Megachasma pelagios) είχε τοποθετεί ως ο αμέσως πιο συγγενικός καρχαρίας σε σχέση με αυτά τα είδη, αν και η φυλογενετική θέση του αυτού είδους δεν έχει ακόμη επιλυθεί με σιγουριά. Κλαδιστικές αναλύσεις από το Compagno (1991) που βασίζονταν σε μορφολογικά γνωρίσματα, και του Shimada (2005) με βάσει την οδοντοφυΐα, έχουν ενισχύσει αυτή την ερμηνεία.[3][4]

Κατανομή και ενδιαίτημα Επεξεργασία

Αν και περιστασιακά εμφανίζονται στα ρηχά, παράκτια ύδατα, οι αλεπόσκυλοι είναι κυρίως πελαγικά είδη. Προτιμούν τον ανοικτό ωκεανό, χωρίς να πάνε βαθύτερα από 500 μέτρα (1.600 πόδια). Οι κοινοί αλωπίες τείνουν να είναι πιο συχνοί σε παράκτια ύδατα πάνω από την ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα. Στον βόρειο Ειρηνικό, είναι κοινό καρχαρίες αλωνιστές να βρίσκονται κατά μήκος της ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας της Βόρειας Αμερικής και της Ασίας. Είναι σπάνιο στο κεντρικό και δυτικό Ειρηνικό. Σε θερμότερα νερά του κεντρικού και δυτικού Ειρηνικού, οι μεγαλόφθαλμοι και πελαγικοί αλεποκαρχαρίες είναι πιο συχνοί.

Χαρακτηριστικά Επεξεργασία

Οι αλεπόσκυλοι είναι ενεργοί θηρευτές: η ουρά είναι στην πραγματικότητα χρησιμοποιείται ως όπλο για να ζαλίζει το θήραμα. Με διαφορά το μεγαλύτερο από τα τρία είδη είναι ο κοινός αλωπίας, Alopias vulpinus, ο οποίος μπορεί να φθάσει σε μήκος 6,1 μέτρα και βάρος πάνω από 500 κιλά). Ο μεγαλόφθαλμος αλωπίας, Alopias superciliosus, είναι επόμενος σε μέγεθος, φθάνοντας σε μήκος 4.9 m. Με μήκος μόλις 3 μέτρα, ο πελαγίσιος αλωπίας, Alopias pelagicus, είναι ο μικρότερος.

Οι αλεπόσκυλοι είναι αρκετά λεπτοί, με μικρά ραχιαία πτερύγια και τα μεγάλα, καμπλυλωτά θωρακικά πτερύγια. Με εξαίρεση το μεγαλόφθαλμο αλωπία, αυτοί οι καρχαρίες έχουν σχετικά μικρά μάτια τοποθετημένα στο εμπρός μέρος του κεφαλιού. Ο χρωματισμός τους κυμαίνεται από καφετί, μπλε ή μοβ γκρι κατά μήκος με ελαφρύτερες αποχρώσεις στη κοιλιά.[5] Τα τρία είδη που μπορεί να διακριθεί χονδρικά από το κύριο χρώμα της ραχιαία επιφάνειας του σώματος. Ο κοινός αλωπίας είναι σκούρος πράσινος, ο μεγαλόφθαλμος αλωπίας είναι καφέ και ο πελαγίσιος αλωπίας είναι γενικά μπλε. Οι συνθήκες φωτισμού και η διαύγεια του νερού μπορεί να επηρεάσει το πώς ο καρχαρίας φαίνεται στον παρατηρητή, αλλά ο έλεγχος του χρώματος είναι δεκτός όταν μελετώνται άλλα χαρακτηριστικά.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Bourdon, J. (April 2009). Fossil Genera: Alopias. The Life and Times of Long Dead Sharks. Retrieved on October 6, 2009.
  2. Eitner, B. (1995). «Systematics of the Genus Alopias (Lamniformes: Alopiidae) with Evidence for the Existence of an Unrecognized Species». Copeia (American Society of Ichthyologists and Herpetologists) 1995 (3): 562–571. doi:10.2307/1446753. 
  3. Sims, D.W., επιμ. (2008). Advances in Marine Biology, Volume 54. Academic Press. σελ. 175. ISBN 0123743516. 
  4. Shimada, K. (2005). «Phylogeny of lamniform sharks (Chondrichthyes: Elasmobranchii) and the contribution of dental characters to lamniform systematics». Paleontological Research 9 (1): 55–72. doi:10.2517/prpsj.9.55. 
  5. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Δεκεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 22 Σεπτεμβρίου 2011.