Ο Αμπού Τζαφάρ Μωχάμεντ (αραβικά: أبو جعفر محمد‎‎: أبو جعفر محمد (Νοέμβριος 837 - 7 Ιουνίου 862), γνωστός περισσότερο με τον βασιλικό τίτλο του αλ-Μουντασίρ μπι-λάχ (المنتصر بالله, "Ο οποίος θριαμβεύει στον Θεό") ήταν ο 11ος χαλίφος του Χαλιφάτου των Αββασιδών από το 861 έως το 862, κατά τη διάρκεια της "αναρχίας της Σαμάρας". Κατά τη βασιλεία τού πατέρα του, ο αγώνας εξουσίας μεταξύ του Αλ-Μουντασίρ και του αδελφού του αλ-Μουτάζ -υποστηριζόμενος από διαφορετικές φατρίες- έφτασε στο αποκορύφωμα, με τους Τούρκους ηγέτες να σχεδιάζουν τη δολοφονία τού πατέρα του, 10ου χαλίφη αλ-Μουταβακίλ. Μετά τη δολοφονία το 861, ο αλ-Μουντασίρ ανέλαβε το χαλιφάτο με την υποστήριξη των Τούρκων.

αλ-Μουντασίρ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση23  Μαρτίου 838[1]
Σαμάρα[1]
Θάνατος7  Ιουνίου 862[1][2]
Σαμάρα
Αιτία θανάτουδηλητήριο
Συνθήκες θανάτουανθρωποκτονία
Χώρα πολιτογράφησηςΧαλιφάτο των Αββασιδών
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑραβικά
Πληροφορίες ασχολίας
ΙδιότηταΧαλίφης
Οικογένεια
ΓονείςΑλ-Μουταουάκιλ
Αδέλφιααλ-Μουτάζ
Αλ Μουατάμιντ
Αλ-Μουάφακ
Al-Mu'ayyad
ΟικογένειαΑββασίδες
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΑββασίδης χαλίφης (861–862)[1]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η βασιλεία του, που διήρκεσε μόνο έξι μήνες, είδε μια αλλαγή στις πολιτικές, συμπεριλαμβανομένης μιας ευνοϊκής στάσης προς το Οίκο του Αλί (τους Αλίδες) και την άρση της απαγόρευσης της προσκύνησης στους τάφους τού Χασάν και τού Χουσεΐν. Ο Αλ-Μουσταΐν (εξάδελφος των αλ-Μουντασίρ και αλ-Μουτάζ) συμμετείχε σε στρατιωτικές ενέργειες εναντίον των Ρωμαίων, υπό την ηγεσία τού στρατηγού του Βασίφ αλ-Τουρκί, αλλά ο αιφνίδιος θάνατος τού χαλίφη αλ-Μουντασίρ τον Ιούνιο του 862 οδήγησε σε αλλαγή ηγεσίας, και ο αλ-Μουσταΐν τον διαδέχτηκε ως 12ος χαλίφης. Η στρατιωτική εκστρατεία συνεχίστηκε για λίγο ακόμη, με τον Βασίφ να έχει μία επιτυχία, πριν επιστρέψει στη Σαμάρα λόγω της αλλαγής της κυβέρνησης.

Πόλεμος με τους Βυζαντινούς

Επεξεργασία

Λίγο μετά την εξασφάλιση τής θέσης του ως χαλίφη, ο αλ-Μουντασίρ αποφάσισε να στείλει έναν Αββασιδικό στρατό εναντίον των Ρωμαίων (Βυζαντινών). Σύμφωνα με τον Αλ-Ταμπαρί, την απόφαση αυτή προκάλεσε ο Αχμάντ ιμπν αλ-Χασίμπ: ο βεζίρης είχε πρόσφατα διαφωνήσει με τον Βασίφ, και προσπάθησε να βρει μια δικαιολογία για να τον βγάλει από την πρωτεύουσα. Ο Aχμάντ τελικά αποφάσισε ότι ο καλύτερος τρόπος για να το επιτύχει αυτό, ήταν να βάλει τον Βασίφ επικεφαλής μιας στρατιωτικής εκστρατείας. Τελικά κατάφερε να πείσει τον χαλίφη να ακολουθήσει το σχέδιο, και ο αλ-Μουντασίρ διέταξε τον Βασίφ να κατευθυνθεί προς το Ρωμαϊκό σύνορο.[3]

Αφού ολοκλήρωσαν τις προετοιμασίες τους για την εκστρατεία, ο Βασίφ και ο στρατός αναχώρησαν για το Ρωμαϊκό σύνορο στις αρχές του 862. Όταν έφτασαν στην Συριακή πλευρά της συνοριακής ζώνης,[4] έστησαν στρατόπεδο εκεί για την προετοιμασία των εισβολών τους στο Ρωμαϊκό έδαφος.[5]

Ωστόσο πριν ο Βασίφ είχε την ευκαιρία να κάνει σοβαρές προόδους εναντίον των Βυζαντινών, η εκστρατεία είχε σκιασθεί από γεγονότα στην πρωτεύουσα. Μετά από μια βασιλεία έξι μηνών, ο Αλ-Μουντασίρ απεβίωσε γύρω στις αρχές Ιουνίου, είτε από ασθένεια, είτε από δηλητήριο. Μετά το τέλος του, ο βεζίρης Αχμάντ ιμπν αλ-Χασίμπ και μια μικρή ομάδα ανώτερων Τούρκων διοικητών συναντήθηκαν, και αποφάσισαν να διορίσουν τον αλ-Μουσταΐν ως χαλίφη, στη θέση του. Παρουσίασαν την απόφασή τους στα στρατιωτικά συντάγματα στη Σαμάρα, και τελικά κατάφεραν να αναγκάσουν τους στρατιώτες να ορκιστούν πίστη στον υποψήφιό τους.[6]

Ο θάνατος του αλ-Μουντασίρ δεν είχε ως αποτέλεσμα τον άμεσο τερματισμό της στρατιωτικής εκστρατείας. Ο Βασίφ, όταν έμαθε για το τέλος τού χαλίφη, αποφάσισε ότι θα έπρεπε να συνεχίσει με την επιχείρηση, και οδήγησε τις δυνάμεις του στο Ρωμαϊκό έδαφος. Ο στρατός προχώρησε εναντίον ενός Ρωμαϊκού φρουρίου που ονομάζεται Φαρουριγιά[7], στην περιοχή της Ταρσού.[8] Οι υπερασπιστές του φρουρίου ηττήθηκαν και το οχυρό κατακτήθηκε από τους Μουσουλμάνους.[5]

Τελικά, όμως, η αλλαγή της κυβέρνησης στη Σαμάρα έφερε την αποστολή σε πρόωρο τέλος. Η ανάληψη του αλ Μουσταΐν δεν μπορούσε να αγνοηθεί άλλο από τον Βασίφ· έχοντας ήδη χάσει την ευκαιρία να διαδραματίσει ρόλο στην επιλογή τού νέου χαλίφη, έπρεπε να βεβαιωθεί ότι τα συμφέροντά του πίσω στην πρωτεύουσα θα προστατευτούν. Ως αποτέλεσμα, αποφάσισε να εγκαταλείψει το Ρωμαϊκό μέτωπο, και το 863 ήταν πίσω στη Σαμάρα.[9]

Ο τάφος του Αλ-Μουντασίρ κοντά στη Σαμάρα στο Ιράκ. Αυτό είναι επίσης το μέρος ανάπαυσης του παππού του Αλ-Μουτασίμ και του αδελφού τουΑλ-Μουτάζ.

Βλέπε επίσης

Επεξεργασία

Αναφορές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Turkiye Diyanet Foundation: «Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi» (τουρκικά) Turkiye Diyanet Foundation. Άγκυρα. Ανακτήθηκε στις 16  Φεβρουαρίου 2023.
  2. History of Prophets and Kings.
  3. Al-Tabari, v. 34: p. 204; Ibn al-Athir, p. 111.
  4. "Thughūr al-Shāmiyyah," the Syrian frontier.
  5. 5,0 5,1 Al-Tabari, v. 35: pp. 7-8; Ibn al-Athir, p. 119
  6. Gordon, p. 90; al-Tabari, v. 35: pp. 1-5
  7. Al-Tabari, v. 35: pp. 7-8.
  8. Al-Mas'udi; p. 300
  9. Gordon, pp. 91, 220 n. 189; al-Tabari, v. 35: p. 11

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία