Αμιράς

ανδρικό όνομα (أمير)
Αυτό το λήμμα αφορά στο βυζαντινό τίτλο. Για το ομώνυμο χωριό στο νομό Ηρακλείου, δείτε: Αμιράς Ηρακλείου.

Κατά τους τελευταίους αιώνες της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας οι Βυζαντινοί χρησιμοποιούσαν τη λέξη "Αμιράς" αντί στρατηγού και τοπάρχου. Εξ αυτής της λέξης προέρχεται και ο τίτλος Αμιράλιος. Επίσης μ΄ αυτόν τον τίτλο επονόμαζαν και τους διοικητές - τοποτηρητές και άραβες ηγεμόνες. Η λέξη ετυμολογείται εκ της αραβικής "αμίρ" ή τουρκοπερσικής "εμίρ" που σημαίνει στρατηγός και κατ΄ επέκταση αρχηγός. Εξ ου και ο σύγχρονος τίτλος Εμίρης.

Επίσης ο τίτλος Αμιράς στην ελληνική λαογραφία και ποίηση φέρεται να χρησιμοποιείται ως θωπευτικό επίθετο άρχοντα ή αυθέντη όπως καταφαίνεται τόσο σε στίχους του Ερωτόκριτου όσο και της Ερωφίλης

"Ρήγα κι Αμιρά, και δυνατέ στρατιώτη,
ακόμη ετσ΄ άνδρα σαν εσέ, δεν ήκαμεν η νιότη"
(Ερωτόκριτος στίχ. 2045-2046)
  • Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου τ.3ος, σ.517