Ο Ανζ Φελίξ Πατασέ (γαλλ.:Ange-Félix Patassé, 25 Ιανουαρίου 1937 – 5 Απριλίου 2011) ήταν ο 5ος πρόεδρος της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας από τις 22 Οκτωβρίου 1993 ως τις 15 Μαρτίου 2003. Έγινε πρόεδρος έπειτα από τη διεξαγωγή δημοκρατικών εκλογών, το 1993 και ήταν ο πρώτος πρόεδρος στην ιστορία της χώρας που αναδείχθηκε με δημοκρατικές και ειρηνικές εκλογές. Επανεξελέγη το 1999 και κυβέρνησε ως την ανατροπή του σε στρατιωτικό πραξικόπημα, από τον Φρανσουά Μποζιζέ.

Ανζ Φελίξ Πατασέ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Ange-Félix Patassé (Γαλλικά)
Γέννηση25  Ιανουαρίου 1937[1][2][3]
Πάουα
Θάνατος5  Απριλίου 2011[4][1][2]
Ντουάλα[5]
Αιτία θανάτουσακχαρώδης διαβήτης
ΕθνικότηταSara people[6]
Χώρα πολιτογράφησηςΚεντροαφρικανική Δημοκρατία
ΘρησκείαΚαθολικισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά[7]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός[8]
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαMovement for the Liberation of the Central African People
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΠρωθυπουργός της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας (1976–1978)
πρόεδρος της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας (1993–2003)
ΒραβεύσειςΤάγμα της αξίας της Κεντρικής Αφρικής
Order of recognition
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία Επεξεργασία

Πρώτα χρόνια και προσωπική ζωή Επεξεργασία

Γεννήθηκε στην πόλη Παουά και σπούδασε σε γεωργικό ινστιτούτο, στη Γαλλία. Το 1959 άρχισε να εργάζεται στο Δημόσιο της χώρας του.

Την περίοδο 1982-92 έζησε εξόριστος στο Τόγκο, όπου γνώρισε τη δεύτερη σύζυγό του, Ανζέλ, η οποία πέθανε το 2007.[9]

Εκλογή στην προεδρία Επεξεργασία

Ο Πατασέ ήταν επανειλημμένα υπουργός επί καθεστώτος του Ζαν Μπεντέλ Μποκάσα από το 1966 ως το 1976, χρηματίζοντας μεταξύ άλλων, υπουργός Ανάπτυξης, Υγείας, Γεωργίας και Τουρισμού.

Το 1993, ο Μποζιζέ ήταν υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές ως ανεξάρτητος,[10] έχασε όμως από τον Ανζ Φελίξ Πατασέ. Συγκεκριμένα, ο Μποζιζέ πήρε 12.159 ψήφους, που αντιστοιχούν σε ποσοστό 1.5%.[11] Οι Πατασέ, Αμπέλ Γκουμπά και Αντρέ Κολίνγκμπα πήραν 37,32%, 21,68% και 12,10% των ψήφων, αντίστοιχα. Ωστόσο, καθώς κανείς από τους υποψηφίους δεν κατάφερε να συγκεντρώσει πλειοψηφία που απαιτούνταν, διεξήχθη δεύτερος γύρος ανάμεσα στον Πατασέ και στον Γκουμπά. Νικητής αναδείχθηκε ο Πατασέ , με ποσοστό 53,49% έναντι 46,51% για τον αντίπαλό του.

Αργότερα, ο Μποζιζέ έγινε υποστηρικτής του Πατασέ και τον βοήθησε να συντρίψει τις εξεγέρσεις του στρατού το 1996 και 1997. Έτσι, έφτασε στο αξίωμα του Αρχηγού του Στρατού.

Στις 28 Μαΐου 2001 σημειώθηκε και νέα αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος κατά του Πατασέ.[12] Λίβυοι μισθοφόροι και αντάρτες του Κονγκό βοήθησαν στη συντριβή του πραξικοπήματος.[13] Λίγο μετά η πίστη του Μποζιζέ στην κυβέρνηση τέθηκε υπό αμφισβήτηση και τον Οκτώβριο του 2001 απολύθηκε από αρχηγός του Στρατού. Όταν η κυβέρνηση αποπειράθηκε να τον συλλάβει στις 3 Νοεμβρίου ξέσπασαν συγκρούσεις, Έπειτα από πέντε ημέρες κυβερνητικές δυνάμεις υποβοηθούμενες από στρατεύματα της Λιβύης κατέλαβαν το στρατόπεδο όπου είχε την έδρα του ο Μποζιζέ,[14] και ο τελευταίος κατέφυγε με 300 άνδρες του στο Τσαντ.

Την περίοδο από 25 ως 31 Οκτωβρίου οι δυνάμεις του Μποζιζέ προσπάθησαν χωρίς επιτυχία να επιτεθούν στην πρωτεύουσα Μπανγκί. Οι αντάρτες του MLC του Κονγκό βοήθησαν ξανά τον Πατασέ αλλά κατηγορήθηκαν για βιασμούς και λεηλασίες.[15]

Ανατροπή, καταδίκη και θάνατος Επεξεργασία

Στις 15 Μαρτίου του 2003 οι δυνάμεις του Μποζιζέ κατέλαβαν την πρωτεύουσα χωρίς να συναντήσουν αντίσταση και με το τελικό πραξικόπημα, ο Πατασέ ανατράπηκε και κατέφυγε αρχικά στο Καμερούν και έπειτα στο Τόγκο.[16] Ο Πατασέ κατηγορήθηκε για υπεξαίρεση χρημάτων και για εγκλήματα πολέμου, μετά την απόπειρα ανατροπής της κυβέρνησής του, το 2002. Τον Αύγουστο του 2006 καταδικάστηκε ερήμην (βρισκόταν σε εξορία στο Τόγκο) από κεντροαφρικανικό δικαστήριο σε 20 χρόνια καταναγκαστικά έργα έπειτα από δίκη για τις οικονομικές ατασθαλίες. [17] Την ίδια περίοδο τιμωρήθηκε με αποκλεισμό και από το κόμμα του.

Παρά τα προβλήματα υγείας που αντιμετώπιζε, ήρθε 2ος στις προεδρικές εκλογές του 2011. Πέθανε στην Ντουάλα του Καμερούν, ενώ ταξίδευε για την Ισημερινή Γουινέα, προκειμένου να νοσηλευτεί.

Ζητήθηκε να γίνει η κηδεία του δημοσία δαπάνη.[18]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb13174480r. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 2,2 (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. patasse-ange-felix. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 (Γερμανικά) Munzinger Personen. 00000014749. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5ioPwyrjquxHY3DAfkIZlrOzvNnWA?docId=CNG.5608774259bde2e96ee4c17501ae73ed.931.
  5. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  6. growup.ethz.ch/atlas/pdf/Central%20African%20Republic.pdf. Ανακτήθηκε στις 2  Απριλίου 2023.
  7. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb13174480r. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  8. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 24  Ιουνίου 2015.
  9. [1]
  10. «Bozizé, François - MSN Encarta». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Μαρτίου 2008. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2016. 
  11. (Γαλλικά) Rapport de la Mission Exploratoire en vue des Elections Presidentielles et Legislatives du 22 aout 1993, Le Conseil Permanent de la Francophonie, http://democratie.francophonie.org/IMG/pdf/RAPPORT_DE_LA_MISSION_EXPLORATOIRE_EN_VUE_DES_ELECTIONS_PRESIDENTIELLES_ET_LEGISLATIVES_DU_22_AOUT_1993.pdf, ανακτήθηκε στις 15-8-2008 .
  12. "Situation “confused” after apparent coup attempt", IRIN, 28-5-2001.
  13. "Patasse government back in control", IRIN, 4-6-2001.
  14. "Rebel general, overpowered, flees", IRIN, 8-11-2001.
  15. "UN to investigate October rights abuses", IRIN, 11-11-2002.
  16. "Rebel leader seizes power, suspends constitution", IRIN, 17-3-2003
  17. [2]
  18. "Central Africans mourn ex-president Patasse" Αρχειοθετήθηκε 2011-04-11 στο Wayback Machine., AFP, 6-4-2011.

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Jean-Marc Aractingi,La Politique à mes trousses (Politics at my heels), Editions l'Harmattan, Paris, 2006, Central Africa Chapter (ISBN 978-2-296-00469-6).
  • O’Toole, Thomas. "The Central African Republic: Political Reform and Social Malaise." In John F. Clark & David E. Gardinier, eds., Political Reform in Francophone Africa. Boulder, Colorado: Westview Press, 1997.
  • Mehler, Andreas. "The Shaky Foundations, Adverse Circumstances, and Limited Achievements of Democratic Transition in the Central African Republic." In The Fate of Africa's Democratic Experiments: Elites and Institutions, ed. by Leonardo A. Villalón and Peter VonDoepp. Bloomington: Indiana University Press, 2005, pp. 126–152.
  • Bradshaw, Richard. "Ending a Central African Mutiny." Christian Science Monitor, January 11, 1998.
  • Kalck, Pierre. Historical Dictionary of the Central African Republic. 3rd ed. Trans. Thomas O'Toole. Metuchen, N.J. & London: The Scarecrow Press, 2004.
  • Saulnier, Pierre. Le Centrafrique: Entre mythe et réalité. Paris, L’Harmattan, 1998.
  • Titley, Brian. Dark Age: The Political Odyssey of Emperor Bokassa. London & Montreal: McGill–Queen's University Press, 1997.