Αντιτζάν

πόλη του Ουζμπεκιστάν

Η Αντιτζάν (ουζμπ. Andijon / Андижон, περσ. اندیجان, ρωσ. Андижан / Andižan) είναι μεγάλη πόλη του Ουζμπεκιστάν. Αποτελεί το διοικητικό, οικονομικό και πολιτισμικό κέντρο της ομώνυμης Περιφέρειας Αντιτζάν. Η πόλη είναι κτισμένη στο νοτιοανατολικό άκρο της Λεκάνης Φεργκάνα, κοντά στα σύνορα με την Κιργισία.

Αντιτζάν
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Αντιτζάν
40°46′55″N 72°20′39″E
ΧώραΟυζμπεκιστάν[1]
Διοικητική υπαγωγήΑντιτζάν
Έκταση74 km²[2]
Υψόμετρο500 μέτρα και 494 μέτρα
Πληθυσμός547.800 (2022)
Ταχ. κωδ.170100
Ζώνη ώραςUTC+05:00
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Αντιτζάν είναι μία από τις αρχαιότερες πόλεις στη Φεργκάνα. Σε τοποθεσίες μέσα στην πόλη, αρχαιολόγοι έχουν ανακαλύψει τέχνεργα χρονολογούμενα από τον 7ο και τον 8ο αιώνα, καθώς υπήρξε σημαντική πόλη επάνω στον Δρόμο του Μεταξιού. Η Αντιτζάν είναι ίσως περισσότερο γνωστή ως η γενέτειρα του Μπαμπούρ, που έθεσε τις βάσεις της μουσουλμανικής Μογγολικής Αυτοκρατορίας (Μουγκάλ) της Ινδίας. Πολύ πιο πρόσφατα, το 2005, η πόλη έγινε γνωστή για την κατάπνιξη διαδηλώσεων με εκατοντάδες νεκρούς στη λεγόμενη Σφαγή της Αντιτζάν.

Κατά τη διάρκεια της σοβιετικής εποχής η πόλη αναπτύχθηκε σε σημαντικό βιομηχανικό κέντρο, όπου παράγονται χημικά προϊόντα, ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, μεταποιημένα τρόφιμα, έπιπλα, γεωργικά μηχανήματα και εξαρτήματα, αντλίες, υποδήματα, εργαλεία και αναπηρικά αμαξίδια.

Ιστορία Επεξεργασία

Τοπωνυμικά Επεξεργασία

Η ετυμολογία του ονόματος της πόλεως είναι αβέβαιη. Άραβες γεωγράφοι του 10ου αιώνα την αποκαλούσαν Αντουκάν, Αντουγκάν ή και Αντιγκάν.[3] Η παραδοσιακή ερμηνεία συνδέει την ονομασία με τα ονόματα τουρκικών φύλων Άντι και Αντόκ/Αζόκ.[4]

Μεσαιωνική και νεότερη ιστορία Επεξεργασία

Η Αντιτζάν είναι μία από τις αρχαιότερες πόλεις στη Λεκάνη Φεργκάνα. Σε κάποια σημεία της έχουν βρεθεί από αρχαιολόγους αντικείμενα χρονολογούμενα από τον 7ο και τον 8ο αιώνα μ.Χ..[5] Ιστορικά, το Αντιτζάν ήταν σημαντική πόλη στον Δρόμο του Μεταξιού.[6]

Η Αντιτζάν είναι ίσως περισσότερο γνωστή ως η γενέτειρα του Μπαμπούρ, που έθεσε τις βάσεις της μουσουλμανικής Μογγολικής Αυτοκρατορίας (Μουγκάλ) της Ινδίας και έγινε ο πρώτος της Αυτοκράτορας.[7]

Μετά τη δημιουργία του Χανάτου της Κοκάνδης κατά τον 18ο αιώνα, η πρωτεύουσα της περιοχής μεταφέρθηκε από την Αντιτζάν στην Κοκάνδη. Στα μέσα του 19ου αιώνα η Ρωσική Αυτοκρατορία άρχισε να καταλαμβάνει την έκταση της Κεντρικής Ασίας. Το 1876 οι Ρώσοι κατέκτησαν το Χανάτο της Κοκάνδης και την πόλη Αντιτζάν μαζί του.

Η Αντιτζάν έγινε το επίκεντρο και το σημείο εκρήξεως της Εξεγέρσεως της Αντιτζάν του 1898, κατά την οποία οι ακόλουθοι του Σούφι ηγέτη Μανταλί Ισάν επιτέθηκαν στον ρωσικό στρατώνα της πόλεως, σκοτώνοντας 22 και τραυματίζοντας από 16 έως 20 άλλους στρατιώτες. 18 από τους συμμετασχόντες στην εξέγερση κρεμάστηκαν και άλλοι 360 εξορίσθηκαν.[8]

Στις 16 Δεκεμβρίου 1902 μεγάλο μέρος της Αντιτζάν ισοπεδώθηκε από ισχυρό σεισμό, ο οποίος γκρέμισε έως και 30 χιλιάδες σπίτια και σκότωσε 4.500 κατοίκους.[6][9] Μετά την έναρξη της σοβιετικής εποχής το 1917, η πόλη έγινε σύντομα βιομηχανικό κέντρο της Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας του Ουζμπεκιστάν.

Σύγχρονη ιστορία Επεξεργασία

Με τη σοβιετική υποδιαίρεση της Κεντρικής Ασίας η Αντιτζάν διαχωρίσθηκε από την ιστορική της περιοχή, καθώς η Λεκάνη Φεργκάνα μοιράστηκε σε τρεις διαφορετικές Σοσιαλιστικές Δημοκρατίες. Η Αντιτζάν παραχωρήθηκε στη Σ.Σ.Δ. του Ουζμπεκιστάν. Κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, πολλοί Σοβιετικοί πολίτες μετεγκαταστάθηκαν στην πόλη και τους γύρω οικισμούς.

Γεωγραφία Επεξεργασία

Η Αντιτζάν βρίσκεται σε υψόμετρο 450 μέτρων, στο νοτιοανατολικό άκρο της Λεκάνης Φεργκάνα, κοντά στα σύνορα με την Κιργισία. Απέχει οδικώς 22 χιλιόμετρα από την Ασάκα και 68,6 από τη Ναμανγκάν.[10] Το μικρό ποτάμι Αντιτζόνσοϋ διαρρέει την πόλη.


Παραπομπές Επεξεργασία

  1. GEOnet Names Server. 11  Ιουνίου 2018. -2575223.
  2. 2,0 2,1 andijan.uz/towns_districts/andshahar.
  3. Pospelov, E.M. (1998). Geographical Names of the World. Toponymic Dictionary (στα Ρωσικά). Μόσχα: Russkie slovari. σελ. 36. ISBN 5-89216-029-7. 
  4. Ziyayev, Baxtiyor (2000–2005). «Andijon» (στα ουζμπεκικά). Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi. Τασκένδη: Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi. 
  5. Ziyayev, Baxtiyor (2000–2005). «Andijon» (στα Uzbek). Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi. Toshkent: Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi. 
  6. 6,0 6,1 «Andijon» (στα ουζμπεκικά). Ensiklopedik lugʻat. 1. Τασκένδη: Oʻzbek sovet ensiklopediyasi. 1988, σσ. 42–43. 5-89890-002-0. 
  7. Manz, Beatrice Forbes (1987). «Central Asian Uprisings in the Nineteenth Century: Ferghana under the Russians». Russian Review 46 (3): 267–281. doi:10.2307/130563. https://archive.org/details/sim_russian-review_1987-07_46_3/page/267. 
  8. Khalid, Adeeb (1998). The Politics of Muslim Cultural Reform: Jadidism in Central Asia. Comparative studies on Muslim societies. Berkeley: University of California Press. σελίδες 59. ISBN 0-520-21355-6. 
  9. Kislov, D. (13 Ιουλίου 2007). «Paging through old journals: Evidence of the 1902 Andijan Earthquake» (στα ρωσικά). Ferghana. http://www.fergananews.com/article.php?id=5232. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2014. 
  10. «Andijan». Google Maps. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2014. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία