Βικιπαίδεια

Απόλλων Σαυροκτόνος

γλυπτό του Πραξιτέλη

Με την ονομασία Απόλλων Σαυροκτόνος είναι γνωστά διάφορα μαρμάρινα Ρωμαϊκά γλυπτά του 1ου και 2ου αιώνα μ.Χ., τα οποία αποτελούν αντίγραφα του αρχικού ελληνικού από τον Πραξιτέλη κατά τον 4ο αιώνα π.Χ. το οποίο ήταν ορειχάλκινο. Τα αγάλματα αυτά αναπαριστούν ένα γυμνό νεαρό ενήλικα ο οποίος θεωρείται πως είναι ο θεός Απόλλωνας, καθώς ετοιμάζεται να πιάσει μια σαύρα που σκαρφαλώνει στον κορμό ενός δέντρου.

Το άγαλμα του Απόλλωνα Σαυροκτόνου στο μουσείο του Λούβρου

Το πρωτότυπο Επεξεργασία

Ο Ρωμαίος ιστορικός του 1ου αιώνα μ.Χ. Πλίνιος ο Πρεσβύτερος, αποδίδει την παράσταση του αγάλματος στον Πραξιτέλη κατά τον 4ο αιώνα π.Χ.,[1] ενώ ο Ρωμαίος ποιητής του 1ου αιώνα μ.Χ. Μαρτιάλης έγραψε ένα επίγραμμα σχετικά με την παράσταση του αγάλματος.[2]

Το Μουσείο Τέχνης του Κλήβελαντ στις ΗΠΑ έχει στην κατοχή του μέρος ενός ορειχάλκινου αγάλματος με την παράσταση αυτή,[3] το οποίο αγόρασε το 2004 από ιδιωτικό συλλέκτη στην Ελβετία ενώ αναφέρεται πως το άγαλμα κατά το 1930 βρισκόταν στη Γερμανία.[4] Θεωρείται πιθανό πως πρόκειται για το αυθεντικό ελληνικό άγαλμα από τον 4ο αιώνα π.Χ. όμως δεν έχει εξακριβωθεί ακόμα πλήρως η αυθεντικότητα του αγάλματος από την επιστημονική κοινότητα, ενώ η κυβέρνηση της Ελλάδος έχει εγείρει αμφισβητήσεις σχετικά με την νομιμότητα της κατοχής του αγάλματος από το μουσείο καθώς υποστηρίζει ότι βρέθηκε σε θαλάσσια περιοχή του Ιονίου Πελάγους ανάμεσα στην Ελλάδα και την Ιταλία,[5] και παρόμοιες αμφιβολίες έχει εκφράσει και η κυβέρνηση της Ιταλίας.[6]

Αναπαραστάσεις και αντίγραφα Επεξεργασία

 
Λεπτομέρεια του Απόλλωνα στο μουσείο του Κλήβελαντ

Η κύρια αναπαράσταση του αγάλματος εικάζεται πως μπορεί να αναφέρεται έμμεσα στη μάχη του Απόλλωνα εναντίον του Πύθωνα, τέρατος της ελληνικής μυθολογίας. Εναλλακτικά η σαύρα αναπαριστάται ως ένα από τα χαρακτηριστικά του θεού με την θεραπευτική του ιδιότητα ο οποίος καταπολεμά τις ασθένειες, βάσει των επιθέτων όπως σμινθεύς[7] (εξολοθρευτής των ποντικιών) ή παρνόπιος[8] (εξολοθρευτής των ακρίδων) τα οποία συχνά αποδίδονταν στους θεούς από τους αρχαίους Έλληνες.

Υπήρξαν επίσης αντίγραφα του αγάλματος σε μικρή κλίμακα κατά την Ρωμαϊκή εποχή, ενώ η θεματολογία του Απόλλωνα και της σαύρας συναντάται επίσης και σε Ρωμαϊκά φηφιδωτά.

Το μαρμάρινο αντίγραφο που βρίσκεται στο Λούβρο, στεγάζονταν προγενέστερα στη συλλογή Μποργκέζε και αγοράστηκε από τον Ναπολέοντα το 1807. Έχει ύψος 1,49 μέτρα (έκθεμα Ma 441), με το αριστερό χέρι και την κεφαλή της σαύρας να είναι σύχρονες αποκαταστάσεις. Υπάρχουν επίσης αντίγραφα του αγάλματος τα οποία φιλοξενούνται στα μουσεία του Βατικανού στο Βατικανό (έκθεμα 750), και τα Εθνικά Μουσεία του Λίβερπουλ στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Η αναπαράσταση έχει επίσης αποτυπωθεί σε νομίσματα του 2ου αιώνα μ.Χ. της αρχαίας Νικόπολης στην Ήπειρο.[9]

Φωτογραφίες Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ (Αγγλικά) «Apollo Sauroktonos». perseus.tufts.edu. 
  2. ↑ (Αγγλικά) Valerius Martialis. «Martial, Epigrams. Book 14. Mainly from Bohn's Classical Library (1897)». Tertullian.org. σελ. 172. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2014. 
  3. ↑ (Αγγλικά) «Praxiteles: The Cleveland Apollo». Clevelant Art. 
  4. ↑ (Αγγλικά) Adams, Henry. «Questions About Apollo». Smithsonian. 
  5. ↑ (Αγγλικά) «Cleveland Apollo Sauroktonos». Stanford University. 
  6. ↑ «Η Ιταλία θέλει τον Σαυροκτόνο». Έθνος. 25 Απριλίου 2007. [νεκρός σύνδεσμος]
  7. ↑ «Σμινθεύς». Παιδεία Online. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιουνίου 2016. 
  8. ↑ «Παρνόπιος». Παιδεία Online. [νεκρός σύνδεσμος]
  9. ↑ (Αγγλικά) «The Apollo Sauroktonos ("the Lizard-Slayer") / Praxitele, A Master of Ancient Sculpture». mini-site.louvre.fr. 

Σχετική βιβλιογραφία Επεξεργασία

Ξενόγλωσση Επεξεργασία

  • (Γερμανικά) Matthias Schulz: Waldgeist im Fischernetz. In: Der Spiegel. Nr. 22, 2007, S. 138ff
  • (Γαλλικά) Jean-Luc Martinez, « L'Apollon sauroctone » dans Praxitèle, catalogue de l'exposition au musée du Louvre, 23 mars-18 juin 2007, éditions du Louvre & Somogy, 2007 (ISBN 978-2-35031-111-1), p. 203-235.
  • (Ισπανικά) Stefania Ratto. Grecia. Colección Los diccionarios de las civilizaciones. Editorial Mondadori-Electa. Milán, 2006.
  • (Γερμανικά) Wolfgang Geominy: Praxiteles (II), in Künstlerlexikon der Antike, Bd. 2, München/Leipzig 2004, S. 305—319
  • (Γαλλικά) Claude Rolley, La Sculpture grecque, vol. II : La période classique, Manuels d'art et d'archéologie antiques, Picard, 1999 (ISBN 2-7084-0506-3), p. 248-250.
  • (Ιταλικά) Pierluigi De Vecchi ed Elda Cerchiari, I tempi dell'arte, volume 1, Bompiani, Milano 1999. ISBN 88-451-7107-8
  • (Ιταλικά) Giuliano A., Storia dell'arte greca, Carocci, Roma 1998 ISBN 88-430-1096-4
  • (Αγγλικά) Brunilde Sismondo Ridgway, Fourth-Century Styles in Greek Sculpture, Madison, University of Wisconsin Press, 1997 (ISBN 0-299-15470-X), p. 265.
  • (Ισπανικά) Johannes Joachim Winckelmann. Historia del arte en la antigüedad. Edición de Manuel Tamayo Benito. Editorial Aguilar, 1989.
  • (Ιταλικά) Ranuccio Bianchi Bandinelli, Enrico Paribeni, L'arte dell'antichità classica. Grecia, Torino, UTET Libreria, 1986, ISBN 88-7750-183-9
  • (Γαλλικά) Francis Haskell et Nicholas Penny (trad. François Lissarague), Pour l'amour de l'antique. La Statuaire gréco-romaine et le goût européen, Paris, Hachette, coll. « Bibliothèque d'archéologie », 1988 (édition originale 1981) (ISBN 2-01-011642-9), no 79, p. 177-179.
  • (Ισπανικά) José Pijoán. Praxíteles. Historia general del arte, colección Summa Artis. Tomo IV, El arte griego hasta la toma de Corinto por los romanos. Editorial Espasa Calpe S.A.
  • (Γαλλικά) Bernard Holtzmann et Alain Pasquier, Histoire de l'art antique : l'art grec, la Documentation française, la Réunion des musées nationaux et l'École du Louvre (ISBN 2-11-003866-7), p. 212-213.
  • (Ιταλικά) Gisela M. A. Richter, L'arte greca, Torino, Einaudi, 1969.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Απόλλων_Σαυροκτόνος&oldid=10517635"