Η Αργυρή Πεδιάδα (Argyre Planitia[1]) είναι μία μεγάλη πεδιάδα και κυκλική λεκάνη από πρόσκρουση αστεροειδούς που βρίσκεται στο νότιο ημισφαίριο του πλανήτη `Αρη. Η ονομασία της προέρχεται από ένα μυθικό νησί από άργυρο της ελληνικής μυθολογίας, που βρισκόταν στον ανατολικό ωκεανό. Της δόθηκε για πρώτη φορά σε ένα χάρτη του πλανήτη που σχεδίασε ο Ιταλός αστρονόμος Τζοβάνι Σκιαπαρέλι το 1877.

Τοπογραφικός χαρτης της Αργυρής και των γύρω περιοχών από το Mars Orbiter Laser Altimeter του διαστημοπλοίου Mars Global Surveyor

Το κέντρο της Αργυρής βρίσκεται σε αρειογραφικές συντεταγμένες 49,7 μοίρες νότιο πλάτος και 70,5 μοίρες ανατολικό μήκος. Η πεδιάδα απλώνεται μεταξύ των πλατών 35° έως 61° Ν και 27° έως 62° Δ. Η λεκάνη έχει διάμετρο περίπου 1800 χιλιόμετρα και ο πυθμένας της βρίσκεται 5,2 χλμ. κάτω από τις γύρω περιοχές: Πρόκειται για τη δεύτερη λεκάνη από πρόσκρουση στον `Αρη μετά την Ελλάδα.

Η Αργυρή δημιουργήθηκε πιθανώς κατά τη διάρκεια της χρονικής περιόδου του Ύστερου Βαρέος Βομβαρδισμού (Late Heavy Bombardment) στο Ηλιακό Σύστημα, περίπου 3,9 δισεκατομμύρια χρόνια πριν από σήμερα, και ίσως είναι μία από τις καλύτερα διατηρημένες λεκάνες προσκρούσεως από εκείνη τη μακρινή εποχή. Περιβάλλεται από τραχιά οροπέδια που σχηματίζουν ομόκεντρα και ακτινικά σχήματα γύρω της, με οροσειρές όπως τα Όρη των Χαρίτων (Charitum Montes) και τα Όρη των Νηρηίδων (Nereidum Montes)[2].

Τέσσερα μεγάλα νοάχεια φαράγγια φαίνονται να εκβάλλουν ακτινικά προς τη λεκάνη. Τα τρία από αυτά (οι κοιλάδες Surius, Dzígai και Palacopas) φιλοξενούσαν κάποτε ποτάμια που έρρεαν μέσα στην Αργυρή από τα νότια και τα ανατολικά, διασχίζοντας τις οροσειρές του χείλους της. Το τέταρτο, η Κοιλάδα Uzboi, εμφανίζεται να διαρρεόταν προς τα έξω της Αργυρής, προς τα βόρεια, στη Χρυσή Πεδιάδα. Υπάρχει και ένας μικρότερος δίαυλος εκροής, η Κοιλάδα Nia, που φαίνεται να δημιουργήθηκε μεταγενέστερα, κατά την Αμαζόνια περίοδο, μετά το τέλος των μεγάλων πλημμυρών και λιμνογενέσεων[3].

Ο αρχικός πυθμένας της λεκάνης είναι σήμερα θαμμένος κάτω από εύθρυπτο, χαλαρό και χονδρόκοκκο διαστρωματωμένο υλικό που ίσως είναι λιμναίο ίζημα. Δεν είναι ορατοί εσωτερικοί δακτύλιοι από την πρόσκρουση, αλλά απομονωμένοι όγκοι μέσα στη λεκάνη μπορεί να είναι υπολείμματα ενός εσωτερικού δακτυλίου[2].

Το νότιο χείλος της λεκάνης της Αργυρής, που σχηματίζεται από τα Όρη των Χαρίτων. Παράπλευρα βρίσκονται ελικοειδείς λοφοσειρές που θεωρούνται παγετωνικής προελεύσεως. Ο κρατήρας Γκάλε διακρίνεται στο βάθος.

Ο κρατήρας Γκάλε στο ανατολικό άκρο της Αργυρής μοιάζει πολύ από ψηλά με ένα χαμογελαστό ανθρώπινο πρόσωπο.

Εικόνες Επεξεργασία


Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Argyre Planitia». Gazetteer of Planetary Nomenclature. USGS Astrogeology Science Center. Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2013. 
  2. 2,0 2,1 http://www.planetary.brown.edu/pdfs/2563.pdf Αρχειοθετήθηκε 2021-02-04 στο Wayback Machine. Hiesinger & Head: Topography and morphology of the Argyre Basin, Mars
  3. http://adsabs.harvard.edu/cgi-bin/nph-data_query?bibcode=2000LPI....31.2033P&link_type=ARTICLE&db_key=AST&high= Parker et al.: «Argyre Planitia and the Mars Global Hydrologic Cycle»

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία