Ο Αρδασίρ Α΄ της Περσίας (180 - Φεβρουάριος 242) ήταν ο ιδρυτής της αυτοκρατορίας των Σασσανιδών της Περσίας. Ήταν ο μικρότερος γιος ενός υποτελή βασιλιά της πόλης του Δαρέμπ του Παπάκ και εγγονός του Σασσάν επώνυμου ιδρυτή της δυναστείας των Σασσανιδών. Η δυναστεία του βασίλευσε στην Περσία τέσσερις αιώνες μέχρι την ανατροπή της το 651 από τους μουσουλμάνους Άραβες του χαλιφάτου Ρασιντούν. Καταγόταν από την Περσική επαρχία Φαρσί και η οικογένεια του ήταν ιερείς του Ζωροαστρισμού. Σύμφωνα με μια άλλη παράδοση πατέρας του ήταν ο ίδιος ο Σασσάν απευθείας απόγονος της δυναστείας των Αχαιμενιδών ο οποίος παντρεύτηκε την κόρη του Παπάκ. Εξεγέρθηκε εναντίον του μεγαλύτερου αδελφού του Σαπούρ τον οποίο ανέτρεψε από τον θρόνο το 208, είχε άλλον έναν μικρότερο αδελφό τον Ραιντασίρ έναν ισχυρό πολεμιστή. Μετά την ανατροπή του αδελφού του έβαλε στόχο την ανατροπή της ίδιας της Παρθικής δυναστείας. Εξεγέρθηκε το 224 ύστερα από σκληρές μάχες που κράτησαν τρεις μήνες κατάφερε να ανατρέψει από τον θρόνο και να σκοτώσει τον τελευταίο βασιλιά της Παρθικής δυναστείας των Αρσακιδών Αρτάβανο Ε’. Με αυτό τον τρόπο κατόρθωσε να ιδρύσει την δική του δυναστεία, στέφτηκε το 226 μέγας βασιλιάς των Περσών διάδοχος των Αχαιμενιδών.

Αρδασίρ Α΄
νόμισμα της εποχής του Αρδασίρ
Βασιλιάς των Βασιλέων (Shahanshah)
Περίοδος224 - 242
Στέψη226
Κτησιφών
Προκάτοχος-
Περίοδος211/2 - 224
ΘάνατοςΦεβρουάριος 242
ΘρησκείαΖωροαστρισμός
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π  σ  ε )
Η στέψη του Αρδασίρ Α', ιδρυτή της δυναστείας των Σασσανιδών από τον Αχούρα Μάσδα

Ιδρυτής της δυναστείας των Σασσανιδών της Περσίας Επεξεργασία

Η Αρμενία παρόλα αυτά παρέμεινε ανεξάρτητη υποτελής στους Ρωμαίους με βασιλείς που προέρχονταν από γόνους της προηγούμενης Περσικής δυναστείας των Αρσακιδών, αυτό τον οδήγησε σε σκληρούς πολέμους στην συνέχεια με την Ρώμη. Με την άνοδο του στον θρόνο της Περσίας ο Αρδασίρ Α΄ έβαλε δύο βασικούς στόχους :

  • Την ισχυροποίηση της κεντρικής εξουσίας στην Περσία με απεριόριστες εξουσίες στον βασιλιά η οποία είχε εξασθενήσει σημαντικά με τους Αρσακίδες με αποτέλεσμα η εξουσία του βασιλείου να βρίσκεται σε επαρχιακούς γαιοκτήμονες. Μοίρασε το κράτος σε επαρχίες σύμφωνα με τα πρότυπα των αρχαίων Αχαιμενιδών βασιλέων τοποθετώντας κυβερνήτες της δικής του επιλογής με αποτέλεσμα να υποτάξουν τους γαιοκτήμονες.
  • Την ενίσχυση της Ζωροαστρικής θρησκείας η οποία είχε επίσης εξασθενήσει σημαντικά την εποχή των Αρσακιδών με την παραχώρηση απεριόριστης εξουσίας στα ιερατεία. Η ενίσχυση του Ζωροαστρισμού έφερε την δυναστεία του στην συνέχεια σε σκληρές συγκρούσεις με τη Ρώμη και την δύση αν λάβουμε υπόψη ότι την εποχή των Αρσακιδών είχε εξελληνιστεί μεγάλο τμήμα των κατοίκων.

Πόλεμοι του Αρδασίρ με τη Ρώμη Επεξεργασία

Οι μεγάλες φιλοδοξίες του και οι απαιτήσεις του να ενσωματώσει το υποτελές στη Ρώμη βασίλειο της Αρμενίας στην Περσία τον οδήγησαν σε σκληρές συγκρούσεις με τη Ρώμη τα τελευταία χρόνια της βασιλείας του. Το 230 με τον ίδιο επικεφαλής του Περσικού στρατού επιτέθηκε στη Ρωμαϊκή επαρχία της Μεσοποταμίας, ο αυτοκράτορας Αλέξανδρος Σεβήρος έκανε πολλές προσπάθειες να κλείσει μαζί του ειρήνη αλλά ο Αρδασίρ ήταν αμετάπειστος. Απείλησε να καταλάβει τη Συρία και την Καππαδοκία γι’αυτό ο Αλέξανδρος Σεβήρος μετακίνησε το στρατηγείο του στην Αντιόχεια. Οι μάχες είχαν ως αποτέλεσμα πολλές απώλειες και από τις δύο πλευρές με αποτέλεσμα να αναγκαστεί το 233 να κλείσει ειρήνη, ωστόσο από το 237 μαζί με τον γιο και διάδοχο του Σαπώρη Α΄ ξεκίνησε πάλι επιθέσεις στη Μεσοποταμία.

Πηγές Επεξεργασία

  • Christensen, A. 1965: "Sassanid Persia". The Cambridge Ancient History, Volume XII: The Imperial Crisis and Recovery (A.D. 193–324). Cook, S.A. et al., eds. Cambridge: University Press, pp 109–111, 118, 120, 126–130.
  • Oranskij, I. M. 1977: Les Langues Iraniennes. Paris: Librairie C. Klincksieck, pp 71–76. ISBN 2-252-01991-3.

Εξωτερικές αναφορές Επεξεργασία

  • R. N. Fye, "Babak" in Encyclopædia Iranica [1]
  • J. Wiesehöfer, "Ardasir" in Encyclopædia Iranica [2]
Προκάτοχος:
Δυναστεία των Αρσακιδών της Παρθίας
Βασιλεύς των Βασιλέων
224242
Διάδοχος:
Σαπώρης Α΄





 
 
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Ardashir I της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).