Αλέξανδρος Σεβήρος

Ρωμαίος αυτοκράτορας

Ο Αλέξανδρος Σεβήρος (Marcus Aurelius Severus Alexander[1], 1 Οκτωβρίου 20819 Μαρτίου 235) ήταν Ρωμαίος αυτοκράτορας από το 222 έως το 235. Ήταν γιος του Μάρκου Ιουλίου Γεσίου Μαρκιανού. Ο Αλέξανδρος ήταν ο τελευταίος αυτοκράτορας της δυναστείας των Σεβήρων. Ανέλαβε τη βασιλεία σε μικρή ηλικία (14 ετών), με αποτέλεσμα την πραγματική εξουσία να την ασκούν στην αρχή η γιαγιά του Ιουλία Μαίσα (γυναικαδελφή του αυτοκράτορα Σεπτίμιου Σεβήρου) μέχρι το θάνατό της (226) και μετέπειτα η μητέρα του Ιουλία Αβίτα Μαμαία και ένα συμβούλιο αντιβασιλείας αποτελούμενο από 16 συγκλητικούς. Η καθοδηγούμενη και άτολμη εξουσία του κατέρρευσε το 235, όταν δολοφονήθηκε από τον στρατό στη Γερμανία, σηματοδοτώντας την αρχή ενός εμφύλιου σπαραγμού, που ταλαιπώρησε την αυτοκρατορία για 50 χρόνια[2].

Αλέξανδρος Σεβήρος
Προτομή του Αλέξανδρου Σεβήρου
Περίοδος13 Μαρτίου 222 - 19 Μαρτίου 235
ΠροκάτοχοςΗλιογάβαλος
ΔιάδοχοςΜαξιμίνος Θραξ
Γέννηση1 Οκτωβρίου 208
Άρκα Καισάρεια (στο σημερινό Λίβανο)
Θάνατος19 Μαρτίου 235
σημερινό Μάιντς, Γερμανία
Τόπος ταφήςΜόντε ντελ Γκράνο, Ρώμη
ΣύζυγοςΣαλλουστία Ορβιάνα
Πλήρες όνομα
   Marcus Bassianus Alexianus
ΟίκοςΔυναστεία των Σεβήρων
ΠατέραςΜάρκος Ιούλιος Γέσιος Μαρκιανός
ΜητέραΙουλία Αβίτα Μαμαία
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π  σ  ε )

Η ανάρρησή του στον θρόνο

Επεξεργασία

Ο προηγούμενος αυτοκράτορας Ηλιογάβαλος, εξάδελφος του Αλέξανδρου, υποχρεώθηκε να τον ορίσει ως διάδοχό του κατά τη διάρκεια της βασιλείας του. Το 222 η πραιτωριανή Φρουρά, πιθανότατα παρακινούμενη από την Ιουλία Μαίσα και την Ιουλία Αβίτα Μαμαία, δολοφόνησε τον Ηλιογάβαλο[3], εγκαθιστώντας απρόσκοπτα ως αυτοκράτορα τον Αλέξανδρο Σεβήρο. Η τυπικά ορθή, αλλά ηθικά ανυπόληπτη διαδοχή, δημιούργησε ένα κλίμα έλλειψης εμπιστοσύνης στον λαό και τον στρατό· ως εκ τούτου στη Ρώμη επικράτησε αναρχία και ταραχές. Αποκορύφωμα της τεταμένης κατάστασης ήταν η δολοφονία τού Δομίτιου Ουλπιανού ανώτατου αξιωματούχου της πολιτείας[4] από την πραιτωριανή φρουρά, παρουσία τού ιδίου τού αυτοκράτορα και της μητέρας του.

Η αποτυχία στις μάχες

Επεξεργασία

Το 231 και 232 ο Πέρσης βασιλιάς Αρδασίρ Α΄ εξαπέλυσε επίθεση κατά της ρωμαϊκής επαρχίας της Μεσοποταμίας. Ο Αλέξανδρος επιχείρησε αντεπίθεση (232), αλλά καταρχάς απέτυχε στην επανάκτηση των εδαφών. Ωστόσο οι Πέρσες, λόγω των μεγάλων απωλειών που υπέστησαν, εξαναγκάστηκαν εκ των πραγμάτων σε οπισθοχώρηση. Ο Αλέξανδρος δεν έχασε την ευκαιρία, αν και η νίκη του ήταν αποτέλεσμα συγκυριών, να επιστρέψει στη Ρώμη ως θριαμβευτής[5]. Στη συνέχεια ο αυτοκράτορας κλήθηκε στον Ρήνο να αντιμετωπίσει το γερμανικό φύλο των Αλαμανών, που είχε εισβάλλει σε ρωμαϊκές περιοχές. Η επιχείρηση ανακατάληψης από τα ρωμαϊκά στρατεύματα διεκόπη σχεδόν αμέσως, όταν ο Αλέξανδρος, κατόπιν συμβουλής της μητέρας του, συνήψε ειρήνη με τους Αλλαμανούς, εξαγοράζοντάς τους. Ο στρατός αγανάκτησε με την ατολμία και δειλία που επέδειξε ο Αλέξανδρος.

Το κλίμα έλλειψης εμπιστοσύνης, η καθοδηγούμενη βασιλεία του Αλέξανδρου και η πλήρης αποτυχία του στις μάχες, οδήγησαν τον στρατό να τον δολοφονήσει στη Γερμανία[6] και να ανακηρύξει ως νέο αυτοκράτορα τον Μαξίμινο τον Θράκα[7].

Πρωτογενείς Πηγές

Επεξεργασία

Δευτερογενείς πηγές

Επεξεργασία

Παραπομπές και σημειώσεις

Επεξεργασία
  1. Στην κλασική λατινική, το όνομα του Αλέξανδρου Σεβήρου θα αναγραφόταν ως MARCVS AVRELIVS SEVERVS ALEXANDER AVGVSTVS.
  2. Canduci, pg. 61
  3. Herodian, 5:8:5
  4. Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα
  5. Southern, pg. 62
  6. Southern, pg. 63
  7. Benario, Alexander Severus

Εξωτερικοί σύνδεσμοι και αναφορές

Επεξεργασία

Στα αγγλικά:


Προκάτοχος:
Ηλιογάβαλος
Αυτοκράτορας της Ρώμης
Συναυτοκράτορας: 222-235
Διάδοχος:
Μαξιμίνος Θραξ