Βαχτάνγκ Ε΄ του Κάρτλι

Ο Βαχτάνγκ Ε΄, (Βασίλειος) γεωργιανά: ვახტანგ V, γεννημένος Bakhuta Mukhranbatoni ( γεωργιανά: ბახუტა მუხრანბატონი ) (1618 – Σεπτέμβριος 1675), ήταν ο βασιλιάς του Κάρτλι (ανατολική Γεωργία ) από το 1658 μέχρι το θάνατό του, ο οποίος κυβέρνησε ως υποτελής βαλής (wali) τού Πέρση σάχη . Είναι επίσης γνωστός με το όνομα Σαχ Ναουάζ, το οποίο υπέθεσε ότι ήταν υποχρεωμένος εξωτερικά να συμμορφωθεί με το Ισλάμ .

Βαχτάνγκ Ε΄ του Κάρτλι
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1618 Τιφλίδα
Θάνατος	1675 Γκαντζά
Τόπος ταφής	Κομ
Θρησκεία	Ισλάμ
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	μονάρχης
Οικογένεια
Σύζυγος	Mariam of Mingrelia
Τέκνα	Αρτσίλ του Ιμερέτι (γιος Βαχτάνγκ Ε΄) Γεώργιος ΙΑ΄ του Κάρτλι Λέβαν του Κάρτλι Λουαρσάμπ του Κάρτλι (γιος Βαχτάνγκ Ε΄)
Γονείς	Βαγράτιος Β΄ του Μουχράν και Ana of Aragvi
Οικογένεια	Οίκος του Μουχράνι
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	βασιλιάς
Υπογραφή
Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία

Ο γιος τού Tεϊμουράζ Α΄ πρίγκιπα τού Μουχράνι, Βαχτάνγκ ήταν ο πρώτος γεωργιανός ηγεμόνας τού Οίκου τού Mουχράνι, κλάδου τού Οίκου των Μπαγκρατιόνι και διαδέχθηκε τον εξάδελφό του, Δαβίδ, ως πρίγκιπας τού Μουχράνι (Mukranbatoni) το 1629. Υιοθετήθηκε, το 1653, από τον άτεκνο ηγεμόνα τού Κάρτλι, 3ο εξάδελφό του Ροστόμ Χαν, ως διάδοχος εκείνου και διάδοχος τού θρόνου. Ο Βαχτάνγκ πήγε στην Περσία, το 1654, για να επιβεβαιωθεί από τον Αμπάς Β΄, όπου αποδέχτηκε το Ισλάμ και πήρε το όνομα Σαχ Ναουάζ. Έζησε για κάποιο διάστημα στην Περσία στην αυλή του Αμπάς Β΄, από τον οποίο απολάμβανε μεγάλη εύνοια. Ως αντιβασιλιάς, διηύθυνε την κυβέρνηση στα τελευταία χρόνια τού Ροστόμ, διαδεχόμενος αυτόν ως wali/βασιλιάς τού Κάρτλι το 1658.

Ο Βαχτάνγκ Ε΄ (Σαχναβάζ) ακολούθησε την πολιτική τού προκατόχου του, καταφέρνοντας να διατηρήσει μία ειρηνική σχέση με τους Πέρσες επικυριάρχους του και να αναζωογονήσει την οικονομία τού Κάρτλι. Με την ένταξή του, κατέβαλε προσπάθειες να θέσει υπό τον έλεγχό του άλλες γεωργιανές πολιτείες. Το 1659, διέταξε να δολοφονήσουν τον Ζάαλ των Αράγκβι, έναν αντι-Πέρση επαναστάτη άρχοντα και εικονικό ηγέτη του γειτονικού Καχέτι, και να κατασχεθεί μεγάλο μέρος των κτημάτων του. Ο Σαχναβάζ στη συνέχεια παρενέβη σε σκληρούς αγώνες εξουσίας στη δυτική Γεωργία. Συμμάχησε με τους πρίγκιπες της Μινγκρελίας, της Γκουρίας και της Αμπχαζίας και έβαλε τον γιο του, Άρτσιλ, στο θρόνο τού Ιμερέτι το 1661, αλλά μετά την παρέμβαση των Οθωμανών έπρεπε να ανακαλέσει τον γιο του και να τον τοποθετήσει, με την άδεια τού σάχη, στον θρόνο της Καχετίας το 1664. Το 1674, ο Ηρακλής Α΄, εγγονός τού αείμνηστου βασιλιά Τεϊμουράζ Α΄ τού Καχέτι, επέστρεψε από την εξορία στη Ρωσία για να διεκδικήσει τη διαδοχή του. Σύντομα κλήθηκε στο Ιράν από τον Σάχη Σουλεϊμάν Α' . Ο Αρτσίλ σκέφτηκε ότι ο σάχης θα εγκαθιστούσε τον Ηρακλή ως βασιλιά τού Καχέτι και γι' αυτό προσπάθησε, αν και μάταια, να καταλάβει τον θρόνο της Ιμερετίας. Αποτυχημένος στις προσπάθειές του, στη συνέχεια κατέφυγε, μαζί με τον αδελφό του, Λουαρσάμπ, στην Αχίσκα ( Αχαλτσίχα) στην οθωμανική επικράτεια. Ο σάχης αντέδρασε σε αυτό, δίνοντας εντολή στον Σαχναβάζ να πάει στο Ισπαχάν. Ο Σαχναβάζ άφησε τον γιο του, Γεώργιο, να κυβερνήσει το Κάρτλι και ο ίδιος ξεκίνησε το ταξίδι του στην Περσία. Ωστόσο απεβίωσε στον δρόμο στο Χοσκάρο, στη Γκάνγια, τον Σεπτέμβριο του 1675 και τάφηκε στο Κουμ του Ιράν.

Οικογένεια

Νυμφεύτηκε δύο φορές. Η πρώτη του σύζυγος Ροντάμ Kαπλανισβίλι-Ορμπελιάνι, κόρη τού πρίγκιπα Kαπλάν Μπαρατασβίλι και ιδρυτή της οικογένειας Oρμπελιάνι. Κατόπιν επιμονής τού σάχη τού Ιράν, ο Βαχτάνγκ χρειάστηκε να χωρίσει, με μεγάλη απροθυμία, τον Ροντάμ κατά την άνοδό του στον θρόνο τού Κάρτλι, για να νυμφευτεί τη Μαριάμ Νταντιάνι, (απεβ. το 1682), χήρα τού θετού πατέρα τού Ροστόμ. Η Ροντάμ έγινε μοναχή με το όνομα Αικατερίνη και απεβίωσε στην Τιφλίδα το 1691. Όλα τα παιδιά τού Βαχτάνγκ γεννήθηκαν από τη Ροντάμ. Αυτοί ήταν:

• Αρτσίλ (1647–1713), για λίγο βασιλιάς τού Καχέτι και τού Ιμερέτι.
• Γεώργιος ΙΑ΄ (Γκουργκίν Χαν, 1651–1709), βασιλιάς τού Κάρτλι.
• Λέβαν (Σαχ-Κούλι Χαν) (π. 1653–1709), αντιβασιλιάς τού Κάρτλι.
• Αλέξανδρος (Iskander Mirza; άκμασε. 1666 – 1697), darogha (νομάρχης) της περσικής πρωτεύουσας Ισπαχάν το 1667. Νυμφεύτηκε τη Mεχρ Σαρφ Μπεγκούμ, κόρη τού Iζ-ι-Σαρφ και τού Mίρζα Aμπντολάχ αλ-Χυσαϋνί αλ- Mαρασί.
• Λουαρσάμπ (απεβ. το 1698), του οποίου ο φυσικός γιος Αλέξανδρος (απεβ. το 1711), ήταν διοικητής από τους Σαφαβίδες στο Αφγανιστάν.
• Σολομών (Σουλεϊμάν Μιρζά, απεβ. το 1703), νυμφεύτηκε την Ταμάρ, κόρη τού Σάλβα δούκα τού Κσάνι, και είχε έναν γιο, τον Ομάν.
• Μία ανώνυμη κόρη, που παντρεύτηκε το 1655 τον Ζουράμπ, δούκα του Αράγκβι (απεβ. το 1661).
• Ανούκα (απεβ. το 1697), η οποία στάλθηκε στο χαρέμι τού σάχη Αμπάς Β΄ το 1660. Μετά το τέλος τού Αμπάς Β΄, ο διάδοχός του σάχης Σουλεϊμάν Α΄ έδωσε την Ανούκα σε γάμο στον σάχη Βερντί Χαν τού Λουριστάν προς θλίψη τού αδελφού της Ανούκα, Γεωργίου ΙΔ΄ τού Κάρτλι.
• Tαμάρ (απεβ. το 1694), παντρεύτηκε το 1661 τον πρίγκιπα Γκίβι Αμιλαχβάρι (π. 1634 – 1700) και απέκτησε πέντε παιδιά. Όταν χήρευσε, έγινε μοναχή με το όνομα Γαϊανή.
• Ελένη.

Πηγές

• Bierbrier, Morris (1998). «The Descendants of Theodora Comnena of Trebizond». The Genealogist 12 (1). 
• Rayfield, Donald (2013). Edge of Empires: A History of Georgia. Reaktion Books. 
• (in αγγλική) Political history of Georgia 1658–1703, excerpt from David Marshall Lang, The Last years of the Georgian Monarchy, 1658–1832
• Vakhtang V (In Georgian) Αρχειοθετήθηκε 2007-09-27 στο Wayback Machine.