Βικιθήκη

Η Βικιθήκη (Wikisource) είναι ένα πρόγραμμα του Wikimedia για τη δημιουργία μιας αυξανόμενης ελεύθερου περιεχομένου βιβλιοθήκης με την συλλογή πρωτογενών κειμένων, και μεταφράσεων πρωτογενών πηγών σε οποιαδήποτε γλώσσα. Τα περισσότερα κείμενα της Βικιθήκης είναι ελεύθερα δικαιωμάτων και δεν προστατεύονται από οποιοδήποτε πνευματικά δικαιώματα ή άδεια χρήσης. Όμως, ορισμένα κείμενα έχουν πνευματικά δικαιώματα και είναι διαθέσιμα με την Άδεια Ελεύθερης Τεκμηρίωσης GNU. Η Βικιθήκη είναι αδελφικός δικτυακός τόπος της Βικιπαίδειας, της ελεύθερης εγκυκλοπαίδειας. Βρίσκεται στην διεύθυνση www.wikisource.org. Το ελληνικό εγχείρημα βρίσκεται στη διεύθυνση http://el.wikisource.org/.

Το λογότυπο της Βικιθήκης

Ιστορία

Η Βικιθήκη ονομαζόταν αρχικά "Project Sourceberg" στις φάσεις σχεδιασμού της (ένα παιχνίδι με τις λέξεις "Project Gutenberg)."

Το εγχείρημα ξεκίνησε τη δραστηριοποίησή του όταν άρχισαν να δημοσιεύονται πρωτογενείς πηγές στο ps.wikipedia.org. Το "PS" σήμαινε "πρωτογενείς πηγές" ή "Project Sourceberg" από όσους συνεισέφεραν, οι οποίοι εκλάμβαναν ως Βικιθήκη τον υποτομέα της γλώσσας Πάστο στην Βικιπαίδεια.

Το Project Sourceberg ξεκίνησε επίσημα όταν καθιερώθηκε η προσωρινή διεύθυνση (URL) στις 24 Νοεμβρίου του 2003 (http://sources.wikipedia.org). Όλα τα κείμενα και οι σελίδες συζήτησης μεταφέρθηκαν εκεί από τη διεύθυνση ps.wikipedia.org. Η ψηφοφορία για την επιλογή του ονόματος κατέληξε στο Βικιθήκη (Wikisource) στις 6 Δεκεμβρίου του 2003. Παρόλη την αλλαγή ονόματος το εγχείρημα δεν μετακόμισε στην μόνιμη διεύθυνσή του (http://wikisource.org) μέχρι τις 23 Ιουλίου, 2004.

Μέσα σε δύο εβδομάδες από την επίσημη έναρξη του προγράμματος (στο sources.wikipedia.org), δημιουργήθηκαν πάνω από 1000 σελίδες, ενώ περίπου 200 από αυτές προορίζονταν να δημοσιευθούν ως άρθρα. Στις αρχές του 2004, ο δικτυακός τόπος είχε 100 εγγεγραμμένους χρήστες. Στις αρχές Ιουλίου 2004 ο αριθμός των άρθρων ξεπέρασε τα 2400, με περισσότερους από 500 χρήστες εγγεγραμμένους.

Μια νέα ψηφοφορία που έκλεισε στις 12 Μαΐου 2005 υποστήριξε τη δημιουργία διακριτών υποτομέα στην Βικιθήκη για ξεχωριστές γλώσσες -από όπου προέκυψε ουσιαστικά και η ελληνική εκδοχή (Βικιθήκη). Στις 18 Μαΐου, λίγο μετά το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας, η Βικιθήκη έφθασε τα 20.000 άρθρα.

Δείτε επίσης:

• Άρθρα στο Μετα-Βίκι για την Βικιθήκη (πριν την εκκίνηση του εγχειρήματος)

Τι περιλαμβάνει;

Ορισμένες από τις ενότητες που περιλαμβάνονται είναι:

1. Πρωτογενή κείμενα που εκδόθηκαν από κάποιον συγγραφέα
2. Μεταφράσεις αυθεντικών κειμένων
3. Ιστορικά έγγραφα εθνικού ή διεθνούς ενδιαφέροντος
4. Μαθηματικά δεδομένα, τύπους και πίνακες
5. Στατιστικά στοιχεία (π.χ. αποτελέσματα εκλογών)
6. Βιβλιογραφίες συγγραφέων των οποίων τα έργα συμπεριλαμβάνονται στην Βικιπηγή
7. Πηγαίο κώδικα (για υπολογιστές) που αποτελεί κοινό κτήμα ή συμβατός με την GFDL

Οι συνεισφορές βέβαια δεν περιορίζονται στον παραπάνω κατάλογο.

Τι αποκλείεται;

Ορισμένα βασικά κριτήρια σύμφωνα με τα οποία αποκλείονται κείμενα από τη Βικιθήκη είναι:

1. Παραβιάσεις πνευματικών δικαιωμάτων
2. Πρωτότυπα κείμενα από έναν συγγραφέα.

Αυτά είναι τα βασικότερα, φανερά κριτήρια αποκλεισμού από την Βικιθήκη. Πιθανώς υπάρχει και άλλο υλικό που αποκλείεται κατά συνθήκην ή από την πολιτική της Βικιθήκης.

Η Βικιπηγή και τα άλλα προγράμματα των Βικιμέσων

Βικιθήκη ή Βικιβιβλία;

Υπάρχει σαφής διάκριση μεταξύ των δύο έργων:

• Η Βικιθήκη αφορά σε υλικό που έχει δημοσιευτεί και αποτελεί ένα είδος βιβλιοθήκης για ελεύθερα δικαιωμάτων (public domain) έργα.
• Τα Βικιβιβλία περιέχουν εκπαιδευτικό υλικό γραμμένο από τους ίδιους τους χρήστες.

Βικιθήκη ή Βικιπαίδεια;

Ενώ η Βικιπαίδεια αποτελεί μια ανοιχτή εγκυκλοπαίδεια, η Βικιθήκη είναι μια βιβλιοθήκη. Η Βικιπαίδεια περιέχει λήμματα με πληροφορίες γύρω από βιβλία ενώ η Βικιθήκη περιέχει τα ίδια τα βιβλία. Σε ένα βαθμό, τόσο η Βικιπαίδεια όσο και η Βικιθήκη, μπορούν να περιέχουν και βιογραφικό υλικό γύρω από τους συγγραφείς.

Πηγές

• Το άρθρο βασίζεται στην σελίδα της Βικιθήκης Τί είναι η Βικιθήκη.