Βραζιλιάνικο Μουσείο Γλυπτικής και Οικολογίας

μουσείο στο Σάο Πάολο της Βραζιλίας

Συντεταγμένες: 23°34′23.78″S 46°40′36.16″W / 23.5732722°S 46.6767111°W / -23.5732722; -46.6767111

Το Μουσείο Γλυπτικής και Οικολογίας της Βραζιλίας (MuBE) είναι ιδιωτικό πολιτιστικό ίδρυμα που βρίσκεται στο Jardim Europa, ένα χαμηλής πυκνότητας προάστιο του Σάο Πάολο.[2] Το έργο ήταν αποτέλεσμα διαγωνισμού που διακρίθηκε ο αρχιτέκτονας Πάουλο Μέντες ντα Ρότσα το 1884 και το οποίο εγκαινιάστηκε τον Μάιο του 1995.[3] Το ημιυπόγειο μουσείο των 7000 τετραγωνικών μέτρων βρίσκεται κάτω από το επίπεδο του εδάφους, διατηρώντας ένα δημόσιο χώρο πρασίνου στο επίπεδο της πόλης που σχεδιάστηκε σε συνεργασία με τον Burle Marx.

Βραζιλιάνικο Μουσείο Γλυπτικής και Οικολογίας
Χάρτης
Γενικές πληροφορίες
Είδοςμουσείο τέχνης[1]
ΔιεύθυνσηAv. Europa, n.º 218 - Jardim Europa - São Paulo - São Paulo - Brasil
Γεωγραφικές συντεταγμένες23°34′24″S 46°40′36″W
Διοικητική υπαγωγήΣάο Πάολο
ΧώραΒραζιλία Βραζιλία
Έναρξη κατασκευής1995
Χρήσημουσείο
Όροφοι2
ΑρχιτέκτοναςΠάουλο Μέντες ντα Ρότσα
Ιστότοπος
Επίσημος ιστότοπος
Commons page Πολυμέσα

Ιστορικά στοιχεία Επεξεργασία

Η συζήτηση για την κατασκευή του Museu Brasileiro da Escultura (MuBE) ξεκίνησε τη δεκαετία του ’70, με ένα σχέδιο για την ανοικοδόμηση ενός εμπορικού κέντρου στο προάστιο Jardim Europa, στο οποίο προέβαλαν την αντίθεσή τους οι κάτοικοι της περιοχής (Sociedade Amigos dos Jardins Europa e Paulistano) (SAJEP) , οι οποίοι ήταν πεπεισμένοι ότι θα ήταν η αρχή της υποβάθμισης του γειτονιάς. Η Sociedade de Amigos dos Museus (SAM) πρότεινε την οικοδόμηση του πρώτου μουσείου γλυπτικής της χώρας.

Αρχές Σχεδιασμού Επεξεργασία

Συνθετική ιδέα Επεξεργασία

Όραμα του αρχιτέκτονα ήταν η ανάπτυξη ενός δημόσιου χώρου στάσης και κίνησης σε συνδυασμό με τις λειτουργικές και κτιριολογικές απαιτήσεις του μουσείου. Κύρια στοιχεία της συνθετικής ιδέας είναι η αιωρούμενη, επιμήκης «δοκός» σκυροδέματος και η απόκρυψη του μεγάλου κτηριακού όγκου, μια «πέτρα στον ουρανό» όπως την αποκάλεσε. Για να αποδοθεί ακόμη πιο έντονα η πρόθεση του αρχιτέκτονα για την «αιώρηση» της δοκού, έχει προβλεφτεί στην ένωση των υποστηλωμάτων με την πλάκα να δημιουργηθεί για εσοχή για να παρουσιαστεί η δεύτερη ως ένα ανεξάρτητο στοιχείο.[4] Το ύψος της δοκού θα έπρεπε να συμβάλλει στην ένταξη του στον ιστό, οπότε θα είχε «το ίδιο ύψος με ένα μικρό σπίτι, το σπίτι μας... έτσι ώστε να προσφέρει μια αίσθηση κλίμακας»[5] σύμφωνα με λόγια του ίδιου. Παρά τη σύνοψη των στόχων των κατοίκων της περιοχής που ζητούσαν να χτιστεί μόνο το 30 τις εκατό της διαθέσιμης γης, δεν ήταν προφανής η απόφαση να οικοδομηθεί ένα μουσείο που να μην προβλέπει κάποιο χτισμένο όγκο[6] για να φιλοξενεί τα γλυπτά. Η άρνηση του αρχιτέκτονα να συλλάβει το μουσείο ως έναν όγκο τοποθετημένο σε μια κατοικημένη περιοχή, είχε ως αποτέλεσμα την υποβάθμιση της φυσικής παρουσίας του μουσείου και της σήμανσής του.  Όπως εξήγησε πολλές φορές ο Mendes da Rocha, στις πρώτες προθέσεις ήταν η χρήση του εξωτερικού χώρου για έκθεση γλυπτών. Με αυτόν τον τρόπο, ο αναδιαμορφωμένος χώρος του MuBE αλληλεπιδρά με μια μνημειώδη παρουσία που δίνει στο μουσείο μία όψη, παρέχοντας ταυτόχρονα στα γλυπτά που εκτίθενται τον απαραίτητο διάλογο και μια χρήσιμη σύγκριση όσον αφορά τις διαστάσεις. Λειτουργεί ως χώρος συμβολικού καταφυγίου πάνω από τον κήπο, τοπόσημο και ως στέγαστρο. Χωρίς καμία πραγματική λειτουργία, η δοκός κρυσταλλώνει την αρχετυπική κίνηση της τοποθέτησης ενός οριζόντιου στοιχείου σε δύο κάθετες.

 
Επιμήκης δοκός οπλισμένου σκυροδέματος

Κατόψεις Επεξεργασία

Το κτίσμα εκτείνει τις χρήσεις του σε δύο βασικά επίπεδα. Στο ανώτερο, και υπαίθριο επίπεδο βρίσκεται η πλατεία που αναφέρεται σε ολόκληρη την πόλη, δίνει ένα χώρο εκτόνωσης για την πόλη και ένα χώρο αναψυχής για τους κατοίκους. Περιστασιακά, οι εκθέσεις του μουσείου λαμβάνουν χώρα σε αυτή την περιοχή και συχνά δραστηριότητες πραγματοποιούνται υπό την σκιά της δοκού. Το σκυρόδεμα έρχεται σε επαφή με το υδάτινο στοιχείο και φυτεύσεις, συνθέτοντας ένα κήπο υπό τις οδηγίες του αρχιτέκτονα τοπίου, Μπερλ Μαρξ. Στο κατώτερο επίπεδο, βρίσκεται ο κύριος χώρος του μουσείου. Ένας ημιυπόγειος όροφος όπου στεγάζει τρείς εσωτερικούς χώρους για εκθέσεις: τη Μεγάλη Αίθουσα, την Sala Pinacoteca και την αίθουσα Burle Marx. Υπάρχει επίσης το αμφιθέατρο Pedro Piva που έχει χωρητικότητα 192 ατόμων. Εκτός αυτών, υπάρχουν επίσης οι χώροι γραφείων και υποδοχής, τα αποχωρητήρια και ένα αναψυκτήριο που εξυπηρετεί το αμφιθέατρο και τους εξωτερικούς χώρους.

Τομή Επεξεργασία

Η τομή του κτιρίου είναι βασικό συνθετικό στοιχείο για την εξέλιξη και υλοποίηση του. Στα πρώιμα σκίτσα του αρχιτέκτονα παρατηρείται η συνεχής χρήση της τομής για να περιγράψει την ιδέα του για το μουσείο, με την δοκό σκυροδέματος να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτά. Μέσω της τομής αποδίδεται με το καλύτερο δυνατό τρόπο η πρόθεση του αρχιτέκτονα για ένα κτίριο υπό του εδάφους που αφήνει την πόλη να εκμεταλλευτεί την γη από πάνω. Η σύγκριση της δοκού σε σχέση με το κτήριο δείχνει το τεράστιο μέγεθος, πραγματικό και συμβολικό, που έχει για την σύνθεση του έργου και η πρακτική λειτουργία του να αποκόπτει τον καυτό ήλιο του Σάο Πάολο και να προστατεύει από τις καλοκαιρινές βροχές. Η τομή συμμετέχει και στη παράθεση των πολλών επιπέδων που αναπτύσσονται σε ένα μικρό σε ύψος δημόσιο κτίριο. Οι ανισοσταθμίες μεταξύ των δύο κύριων επιπέδων είναι αρκετές και επιτυγχάνται από πλήθος ραμπών και σκαλών σε όλο το εύρος του οικοπέδου.

 
Σκίτσο τομής του αρχιτέκτονα για το MuBE

Κατασκευή Επεξεργασία

Το έργο είναι κατασκευασμένο εξ ολοκλήρου από οπλισμένο σκυρόδεμα που σκόπιμα έχει αφεθεί ανεπίχρηστο, χαρακτηριστικό του ρεύματος του μπρουταλιστικού που αντιπροσωπεύει. Μια σειρά από ελαφριές, κομψές μεταλλικές κουπαστές, από τις πιο χαρακτηριστικές πτυχές του έργου του Mendes da Rocha, σηματοδοτούν τα διάφορα επίπεδα και τις διαδρομές στην περιοχή, και διατρέχουν τα περιγράμματα του εδάφους συμπληρωματικά υφαίνοντας ένα γεωμετρικό μοτίβο. Το πιο χαρακτηριστικό στοιχείο του μουσείου, η δοκός που εκτείνεται σε όλο το μήκος της κατασκευής στο ψηλότερο της σημείο, είναι αποτέλεσμα ενός συστήματος πλάκας από σκυρόδεμα που περιέχει τέσσερις δοκούς με ενσωματωμένη προένταση υψηλής αντοχής από χαλύβδινα προεντεταμένα καλώδια που τέμνονται με τέσσερα διαφράγματα από οπλισμένο σκυρόδεμα για να αντισταθούν στη στρέψη.

Αρχιτέκτονες Επεξεργασία

Πάουλο Μέντες ντα Ρότσα Επεξεργασία

Το σχεδιασμό του Μουσείου ανέλαβε ο Πάουλο Μέντες ντα Ρότσα (πορτογαλικά:Paulo Mendes da Rocha) έπειτα από διαγωνισμό που διεξήχθη το 1984. Ο Πάουλο Μέντες ντα Ρότσα (25 Οκτωβρίου 1928-23 Μαΐου 2021) ήταν Βραζιλιάνος μοντερνιστής αρχιτέκτονας που σπούδασε στη σχολή Mackenzie school of Architecture στη Βραζιλία. Κάποιες από τις σημαντικότερες διακρίσεις του είναι το πρώτο βραβείο στην 6η Biennale στο Σαο Πάολο 1961 και το βραβείο Πρίτζκερ το 2006.[7]

Ρομπέρτο Μπερλ Μαρξ Επεξεργασία

Ο Ρομπέρτο Μπερλ Μαρξ (πορτογαλικά: Roberto Burle Marx) (4 Αυγούστου 1909-4 Ιουνίου 1994) ήταν ένας βραζιλιάνος αρχιτέκτονας τοπίου με έργα παγκοσμίου φήμης και του έχει αναγνωριστεί η εισαγωγή της μοντέρνας αρχιτεκτονικής τοπίου στη Βραζιλία. Εκτός του επαγγέλματος του ως αρχιτέκτονας, ο Μπερλ Μαρξ ήταν και ζωγράφος, οικολόγος και μουσικός, μεταξύ άλλων.[8]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. (Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά) archINFORM. 56541. Ανακτήθηκε στις 23  Αυγούστου 2018.
  2. Rocha, Paulo Mendes da· Montaner, Josep Maria (1996). Mendes da Rocha. GG. ISBN 978-84-252-1682-4. 
  3. Zein, Ruth Verde (27 Δεκεμβρίου 2021). Revisões Historiográficas / Historiographical Revisions: Arquitetura Moderna no Brasil / Modern Arquiitecture in Brazil. Rio Books. ISBN 978-65-87913-49-0. 
  4. Concrete, Author Brazilian (27 Ιουλίου 2016). «Visit: Museu Brasileiro de Escultura». Brazilian Concrete (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2022. 
  5. Pisani, Daniele (13 Οκτωβρίου 2015). Paulo Mendes da Rocha: Complete Works. Rizzoli. ISBN 978-0-8478-4633-7. 
  6. Editors, A. R. (16 Οκτωβρίου 2019). «Museu Brasileiro de Escultura e Ecologia in São Paulo, Brazil by Paulo Mendes da Rocha». Architectural Review (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2022. 
  7. «Paulo Mendes da Rocha: "Architecture Does Not Desire to Be Functional; It Wants to Be Opportune"». ArchDaily (στα Αγγλικά). 4 Οκτωβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2022. 
  8. Hoffmann, Jens· Nahson, Claudia J. (1 Ιανουαρίου 2016). Roberto Burle Marx: Brazilian Modernist. Yale University Press. ISBN 978-0-300-21215-0. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία