Βυζαντινό λουτρό Άνω Πόλης (Θεσσαλονίκη)
Συντεταγμένες: 40°38′22.592″N 22°57′9.979″E / 40.63960889°N 22.95277194°E
Το Βυζαντινό Λουτρό της Άνω Πόλης, είναι το μεγαλύτερο βυζαντινό Λουτρό που σώζεται από την μεσοβυζαντινή ή υστεροβυζαντινή περίοδο στον ελλαδικό χώρο και ένα από τα λίγα διασωθέντα κοσμικά κτίρια εκείνης της εποχής.[2] Η αξία του ως μνημείο είναι μεγάλη και η πολεοδομική θέση που κατέχει σημαντική. Βρίσκεται στην είσοδο του χαρακτηρισμένου παραδοσιακού οικισμού της Άνω Πόλης στην Θεσσαλονίκη, και λειτουργούσε ως ανδρικό και γυναικείο λουτρό. Συγκεκριμένα βρίσκεται μεταξύ των οδών Θεοτοκοπούλου, Κρίσπου, Χρυσοστόμου και Φιλοκτήτου στην Άνω Πόλη.[3]
| Βυζαντινό Λουτρό Άνω Πόλης | |
|---|---|
 | |
 | |
| Είδος | δημόσιο λουτρό, θέρμες και αρχαία ρωμαϊκή κατασκευή |
| Αρχιτεκτονική | βυζαντινή αρχιτεκτονική |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 40°38′23″N 22°57′10″E |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Θεσσαλονίκης |
| Τοποθεσία | Θεσσαλονίκη |
| Χώρα | Ελλάδα[1] |
| Προστασία | τμήμα μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς (από 1988) και αρχαιολογικός χώρος στην Ελλάδα |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Ιστορία Επεξεργασία
Η κατασκευή του λουτρού υπολογίζεται γύρω στο 1200[2] ή σύμφωνα με άλλη άποψη στο 1300.[3] Το λουτρό αποτελείται από επιτοίχιους αεραγωγούς για την σωστή ρύθμιση της θερμοκρασίας του αέρα και δεξαμενή. Συνέχισε να λειτουργεί και επί Τουρκοκρατίας κατά την οποία υπέστη μερικές τροποποιήσεις και πήρε την ονομασία Κουλέ Χαμάμ[4] την οποία οφείλει στην συνοικία όπου είναι χτισμένο.[3] Η χρήση του διακόπηκε κατά τη δεκαετία του 1940.[3] Το 1952 κηρύχτηκε διατηρητέο μνημείο και κατά τη δεκαετία του 1970 έγιναν κάποιες πρώτες εργασίες στο χώρο του λουτρού ενώ ως συνέπεια του σεισμού του 1978 πραγματοποιήθηκαν έργα υποστύλωσης.[2][3] Το 2002, το κτίσμα αναδείχτηκε μέσω ενεργειών της 9ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων ενώ μετά από νέες εργασίες αποκατάστασης που ξεκίνησαν στις αρχές της δεκαετίας του 2010, κατέστη το 2015 επισκέψιμο προς το κοινό.[2][3] Το μνημείο υπάγεται στην Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων της Θεσσαλονίκης και αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ.[2][5]
Δομή-Οργάνωση Επεξεργασία
Το λουτρό διαστάσεων 17Χ12,50μ., παρουσιάζει την τριμερή διάταξη που χαρακτηρίζει τα βυζαντινά λουτρά, με έναν προθάλαμο με χρήση αποδυτηρίου, δύο διμερείς υπόκαυστους χώρους, τον χλιαρό (χλιαροψύχριον) και τον θερμό (θερμολουτήριον) και τέλος μια δεξαμενή νερού-εστία.[6]
Πηγές Επεξεργασία
Revithiadou, F. and K. T. Raptis. 2014. Αποκατάσταση - Στερέωση του Βυζαντινού Λουτρού στη Θεσσαλονίκη / Restoration - Consolidation of the Byzantine Bath in Thessaloniki
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ (Αγγλικά) GeoNames. 2005. Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2015.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Μυρτσιώτη, Γιώτα (6 Ιουνίου 2015). «Ενα βυζαντινό λουτρό 800 ετών ανοίγει και πάλι». Η Καθημερινή. Ανακτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2015.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Νάνου, Χρύσα (20 Μαρτίου 2011). «Το άγνωστο Βυζαντινό Λουτρό της Θεσσαλονίκης». Αγγελιοφόρος. Ανακτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2015.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Μυρτσιώτη, Γιώτα (6 Ιουνίου 2015). «Ενα βυζαντινό λουτρό 800 ετών ανοίγει και πάλι». Η Καθημερινή. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2016.
- ↑ Maps - Paleochristian and Byzantine Monuments of Thessalonika, Unesco World Heritage List
- ↑ Ψωμαδάκη, Οφηλία. Τεχνολογίες μη γραμμικών μέσων επικοινωνίας για τη διαχείριση του πολιτισμού. National Documentation Centre (EKT). http://dx.doi.org/10.12681/eadd/44640.