Γαρδικιώτης Γρίβας
Ο οπλαρχηγός Αλέξιος ή Γαρδικιώτης Γρίβας (1803-1855), ήταν αγωνιστής του 1821. Πήρε μέρος σε πολλές μάχες και διακρίθηκε σε όλες, ιδίως στην Μάχη της Αράχοβας.[2] Υπηρέτησε και ως υπασπιστής του Όθωνα, αναλαμβάνοντας να αντιμετωπίσει το κίνημα της 3ης Σεπτεμβρίου 1843, καθώς και την εξέγερση του αδελφού του, Θεόδωρου Γρίβα.[3][4]
| Αλέξιος - Γαρδικιώτης Γρίβας | |
|---|---|
 Ο Γαρδικιώτης Γρίβας. Πίνακας στο Εθνολογικό Μουσείο | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Γαρδικιώτης Γρίβας (Ελληνικά) |
| Γέννηση | 1803[1] |
| Θάνατος | 1855[1] |
| Χώρα πολιτογράφησης | Οθωμανική Αυτοκρατορία Ελλάδα |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Ελληνικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | επαναστάτης |
| Οικογένεια | |
| Αδέλφια | Χρήστος Γρίβας Φλώρος ή Κώστας Γρίβας Σταύρος Γρίβας Θεόδωρος Γρίβας |
| Οικογένεια | Γριβαίοι |
| Στρατιωτική σταδιοδρομία | |
| Πόλεμοι/μάχες | Ελληνική Επανάσταση του 1821 |
Οικογένεια - καταγωγήΕπεξεργασία
Ανήκε στην ιστορική οικογένεια των Γριβαίων, για την οποία υπάρχουν αναφορές ήδη 300 χρόνια πριν από την επανάσταση (περίπου το 1500) και η οποία αποτελούσε παρακλάδι της οικογένειας Μπούα.[5] Πατέρας του ήταν ο Δημήτριος ή Δράκος Γρίβας και αδερφοί του ο Χρήστος, ο Φλώρος ή Κώστας, ο Σταύρος και ο στρατάρχης Θεόδωρος Γρίβας.[6] Τον πατέρα του, πρώην αρματολό Βονίτσης και Ξηρομέρου, τον δηλητηρίασε ο Αλή πασάς, γιατί δεν θέλησε να κινηθεί κατά του χωριού Γαρδικίου. Από τους αδερφούς του, ο Χρήστος πολέμησε σε πολλές μάχες στη Στερεά και στην Πελοπόννησο, και ο Φλώρος πολέμησε στη μάχη του Πέτα. Ο Θεόδωρος ήταν ο επιφανέστερος, ενώ ο Σταύρος υπηρέτησε υπό τον Θεόδωρο και αργότερα συνέπραττε μαζί του κατά του Όθωνα. Ο Αλέξιος, που είναι γνωστός με το προσωνύμιο Γαρδικιώτης, ο μικρότερος όλων, γεννήθηκε το 1803.[6][7]
Η κόρη του Μαρία (? - 1874) ήταν σύζυγος του Δημήτριου Κριεζή, διαγγελέα του βασιλιά Γεωργίου Α΄.[8]
Συμμετοχή στην επανάσταση του 1821Επεξεργασία
Όταν κηρύχθηκε η Επανάσταση του 1821 ήταν 18 ετών κι έλαβε μέρος σ’ αυτήν μαζί με τους αδερφούς του.[4] Ο Γαρδικιώτης Γρίβας έλαβε μέρος σε πολλές μάχες. Στο πλευρό του Καραϊσκάκη συμμετείχε σε όλες τις μάχες που έλαβαν χώρα στην Αττική και γύρω από αυτή. Διακρίθηκε ιδιαίτερα στη μάχη της Αράχοβας (18-14 Νοεμβρίου 1826), όταν σταλμένος από τον Καραϊσκάκη για να εμποδίσει τη διάβαση των Τουρκαλβανών, πρόφτασε να μπει με τον Γεώργιο Βάγια και 500 άνδρες πρώτος στην πόλη και να καταλάβει τις πιο οχυρές θέσεις, πριν φτάσουν οι Τουρκαλβανοί.[2] Στην Αττική συμμετείχε στην κατάκτηση του Κερατσινίου, του Μετοχίου και του Πειραιά, όπου και αναδείχθηκε. Στη συνέχεια ο αρχιστράτηγος των κατά ξηράν δυνάμεων Τσώρτς του έδωσε το αξίωμα του χιλιάρχου.[9] Μέχρι την άνοιξη του 1828 είχε συγκεντρώσει στο πλάι του 664 άνδρες, οι οποίοι κατάγονταν κυρίως από την Αιτωλοακαρνανία. Από αυτούς διόρισε πεντακοσιάρχους τον Νίκο Δραμαμεστινό ή Τσέλιο και τον βλάχο Γιάννη Λαμπρόπουλο. Ο ίδιος, διορίστηκε από την Κυβέρνηση χιλίαρχος της Α΄ Ταξιαρχίας και με αυτό το αξίωμα συμμετείχε στην κατάληψη -για δεύτερη φορά- της Βόνιτσας, τον Δεκέμβριο του 1828, μαζί με τους χιλιάρχους Δήμο Τσέλιο, Γεώργιο Τσόγκα, Κώστα Βλαχόπουλο και άλλους.[9]
Η μετεπαναστατική δράση τουΕπεξεργασία
Ο Γρίβας, έχοντας το αξίωμα του υπασπιστή του Όθωνα, προσπάθησε να αποτρέψει την εξέγερση της 3ης Σεπτεμβρίου του 1843, αλλά απέτυχε.[3] Παράλληλα, εστάλη για να καταστείλει την εξέγερση που κήρυξε ο αδελφός του.[4] Μια δεκαετία περίπου αργότερα, το 1854, ανέλαβε το αξίωμα του διοικητή του στρατού της δυτικής Στερεάς Ελλάδος.[10] Την ίδια χρονιά, όμως, έπειτα από απαίτηση του Καλλέργη, παύθηκε από υπασπιστής του βασιλιά.[11]
Θάνατος - προσωπικότηταΕπεξεργασία
Ο Αλέξιος Γρίβας πέθανε το 1855. Σε όλη του τη ζωή, έμεινε πιστός στους νόμους και στην κυβέρνηση της Ελλάδος. Σε αντίθεση με τον αδελφό του, δε συμμετείχε σε επαναστατικά κινήματα κατά της εξουσίας.[12] Μάλιστα, εναντιώθηκε σ' αυτόν. Ως οπλαρχηγός απέδειξε τις ικανότητές του, αριστεύοντας στα πεδία των μαχών.[7]
ΠαραπομπέςΕπεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 pandektis
.ekt .gr /pandektis /handle /10442 /68059. Ανακτήθηκε στις 2 Οκτωβρίου 2018. - ↑ 2,0 2,1 Βακαλόπουλος 1975. σελ. 426.
- ↑ 3,0 3,1 Πετρόπουλος & Κουμαριανού 1975, σελ. 92
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Κανδηλώρος. σελ. 159.
- ↑ Κανδηλώρος. σελ. 158.
- ↑ 6,0 6,1 Παπαλεξάνδρου & Σαραντάκος. σελ. 684-685.
- ↑ 7,0 7,1 Μαυρομάτης. σελ. 733.
- ↑ «Αναγγελία θανάτου και κηδείας της Μαρίας Κριεζή.». Εφημερίδα "Αιών" (Αρ. Φύλλου 3039): σελ. 4. 18 Ιουλίου 1874. https://digitallib.parliament.gr/main.asp?current=10937440.
- ↑ 9,0 9,1 Δεσποτόπουλος 1975. σελ. 488.
- ↑ Παπαδόπουλος 1975. σελ. 144.
- ↑ Παπαδόπουλος 1975. σελ. 48.
- ↑ Παπαλεξάνδου & Σαραντάκος. σελ. 685.
ΠηγέςΕπεξεργασία
- Βακαλόπουλος, Α. (1975). Η Επανάσταση κατά το 1826. Ιστορία του ελληνικού έθνους – Τόμος 12: Η ελληνική επανάσταση και η ίδρυση του ελληνικού κράτους (1813-1822) (σελ. 408-436). Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών.
- Δεσποτόπουλος, Α. (1975). Η επανάσταση κατά το 1828. Ιστορία του ελληνικού έθνους – Τόμος 12: Η ελληνική επανάσταση και η ίδρυση του ελληνικού κράτους (1813-1822) (σελ. 478-491). Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών.
- Κανδηλώρος, Τ. (χ.χ.). Γρίβας. Ελευθερουδάκης Σύγχρονος εγκυκλοπαίδεια, (4η έκδ.) Τόμος 4 (σελ. 158-159). Αθήνα: Ν. Νίκας.
- Μαυρομμάτης Ξ. (χ.χ.). Γρίβας, Αλέξης ή Γαρδικιώτης. Στο: Δρανδάκης, Μεγάλη ελληνική εγκυκλοπαίδεια, (2η έκδ.) Τόμος 8 (σελ. 733). Αθήνα: Εκδοτικός οργανισμός "Ο φοίνιξ".
- Παπαδόπουλος, Σ. (1975). Ο Κριμαϊκός πόλεμος και ο Ελληνισμός. Ιστορία του ελληνικού έθνους – Τόμος 13: Νεώτερος Ελληνισμός από 1833 ως 1881 (σελ. 143-168). Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών.
- Παπαλεξάνδρου Κ. & Σαραντάκος Μ. (Επιμ.). Γρίβας. Νεώτερον εγκυκλοπαιδικόν λεξικόν, Τόμος 5. Αθήνα: Ήλιος.
- Πετρόπουλος, Ι.& Κουμαριανού, Α. (1975). Περίοδος βασιλείας του Όθωνος 1833-1862. Ιστορία του ελληνικού έθνους – Τόμος 13: Νεώτερος Ελληνισμός από 1833 ως 1881 (σελ. 8-105). Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών.