Γερμανικός ιδεαλισμός

(Ανακατεύθυνση από Γερμανικός Ιδεαλισμός)

Ο Γερμανικός Ιδεαλισμός υπήρξε φιλοσοφικό κίνημα που σημάδεψε τη φιλοσοφία στη Γερμανία στα τέλη του 18ου και τις αρχές του 19ου αιώνα. Τις βάσεις του έθεσε η φιλοσοφική εργασία του Ιμμάνουελ Καντ τις δεκαετίες του 1780 και 1790 και ήταν στενά συνδεδεμένο με το ρομαντισμό και την επαναστατική πολιτική του Διαφωτισμού. Οι πιο διάσημοι στοχαστές του κινήματος υπήρξαν οι Γιόχαν Φίχτε, Φρίντριχ Σέλινγκ, Γκέοργκ Χέγκελ ενώ ξεχώρισαν επίσης οι λιγότεροι γνωστοί αλλά με σημαντική προσφορά, Φρίντριχ Γιάκομπι, Γκότλομπ Σούλτσε, Καρλ Ράινχολντ και Φρίντριχ Σλάιερμαχερ.

Φρήντριχ Βίλχελμ Γιόζεφ φον Σέλινγκ, από τους πιο ονομαστούς εκπροσώπους του γερμανικού Ιδεαλισμού
Γιόχαν Γκότλιμπ Φίχτε, ξεχωριστός εκπρόσωπος του φιλοσοφικού ρεύματος του γερμανικού Ιδεαλισμού

Ορισμός του Ιδεαλισμού Επεξεργασία

Ο ορισμός του Ιδεαλισμού είναι σύνθετος. Ο φιλοσοφικός ορισμός του ιδεαλισμού της γερμανικής σχολής είναι ότι οι ιδιότητες που προσδίδουμε στα διάφορα πράγματα μέσω της ανακάλυψής τους, εξαρτώνται από τον τρόπο που αυτά τα αντικείμενα εμφανίζονται σε εμάς και γίνονται καταληπτά ως αισθητότητες, ως μείγμα δηλαδή των αισθητηριακών μας οργάνων και της εμπειρίας μας, όπως αυτή είναι συσσωρευμένη μέσω του γονιδιακού επικαθορισμού μας και των πρώιμων παραστάσεών μας, σηματοδοτώντας και νοηματοδοτώντας τις αντιλήψεις μας. Τουτέστιν, οι ιδιότητες που μπορεί να έχει ένα αντικείμενο ανεξαρτήτως της Ιδέας, είναι ασυνάρτητο με τον Ιδεαλισμό ως φιλοσοφικό ρεύμα.

Ο Καντ Επεξεργασία

Ο Ιμμάνουελ Καντ (1724–1804) θεωρείται συχνά ως ο πιονέρος των γερμανών ιδεαλιστών. Η εργασία του Καντ αποσκοπούσε να αποτελέσει τη γέφυρα μεταξύ των δυο κυρίαρχων φιλοσοφικών σχολών του 18ου αιώνα: του Ρασιοναλισμού (Ορθολογισμός) και του Εμπειρισμού. Ο ρασιοναλισμός πρέσβευε την απόκτηση της γνώμης μόνο μέσω της λογικής επαγωγής, ενώ ο εμπειρισμός θεωρούσε ότι η γνώση αποκτάτο μόνο μέσω των αισθήσεων (των προσλαμβανουσών τους με την εμπειρία δηλαδή, όπως ένας καθρέφτης αντανακλά ένα ορισμένο είδωλο το οποίο μέσω της συνέχειάς του (συνέχεια με την υλιστική έννοια) γίνεται νοητό ως αντικειμενική οντότητα). Η λύση που πρότεινε ο Καντ εστίαζε στην υπόθεση ότι ενώ συγκεκριμένα αντικείμενα μπορούσαν να γίνουν αισθητά μόνο μέσω της αισθητότητας (της ανθρώπινης ικανότητας να αισθάνεται με την αντικειμενική έννοια του όρου), θα μπορούσαμε ωστόσο να γνωρίζουμε από πριν τη μορφή που αυτά παίρνουν πριν την επίδραση της εμπειρίας μέσω της αλληλεπίδρασης του αντικειμένου με τις αισθήσεις.

Ο Φίχτε Επεξεργασία

Ο Γιόχαν Φίχτε είχε ένα επιτηδευμένο και πολύπλοκο στυλ γραφής και ανάπτυξης των ιδεών του, το οποίο πλησίαζε πολύ εκείνο του Καντ. Ο Φίχτε απέδιδε τη μέγιστη σπουδαιότητα στο Εγώ του ατόμου, καθιστώντας το πυρήνα της Ιδέας, θεωρώντας ότι καθετί εξωτερικό στοιχείο δεν ήταν παρά οι προβολές του Εγώ μας στον κόσμο. Στη φιλοσοφική του πραγματεία το Εγώ αποτελούσε το αίτιο και κάθε εξωτερικό αντικείμενο το αιτιατό, το οποίο αυστηρώς καθοριζόταν από την άρρηκτη πνευματική αγωγιμότητά του με το Εγώ, περιοριζόμενο όμως στο ρόλο του απολύτως παθητικού δέκτη.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία