Γερουσία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας

Η Γερουσία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (οθωμανικά τουρκικά: Heyet-i Âyân‎‎ ή Meclis-i Âyân, τουρκικά: Ayan Meclisi‎‎, κατά λέξη "Συνέλευση των Προυχόντων") ήταν η Άνω Βουλή του Κοινοβουλίου της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, της Γενικής Συνελεύσεως. Τα μέλη της ήσαν ορισθέντες προύχοντες εντός της Οθωμανικής Κυβερνήσεως οι οποίοι, μαζί με την εκλεχθείσα Κάτω Βουλή της Βουλής των Αντιπροσώπων (τουρκικά: Meclis-i Mebusan‎‎), αποτελούσαν την Γενική Συνέλευση. Ιδρύθηκε υπό την πρώτη της μορφή σύμφωνα με το Οθωμανικό Σύνταγμα του 1876, στόχος του οποίου ήταν η μεταρρύθμιση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας σε συνταγματική μοναρχία.

Τα μέλη της Γερουσίας επιλέγονταν από τον Σουλτάνο, ενώ ο αριθμός αυτών περιοριζόταν στο ένα τρίτο (1/3) του αριθμού των μελών της αντιπροσωπευτικής Βουλής των Αντιπροσώπων. Τα μέλη και ο πρόεδρος της Γερουσίας ορίζονταν προκειμένου να είναι αξιόπιστοι και ικανοί διοικούντες του κράτους, ενώ υπήρχε η απαίτηση να είναι τουλάχιστον 40 ετών. Επίσης, σύμφωνα με τον 62ο όρο του Συντάγματος του 1876, κυβερνητικοί υπουργοί, επαρχιακοί κυβερνήτες, στρατιωτικοί διοικητές, καζασκέρηδες, πρεσβευτές, Ανατολικοί Ορθόδοξοι Πατριάρχες, ραβίνοι, καθώς και φερίκ του στρατού και του ναυτικού, εφόσον πληρούσαν ορισμένους όρους, μπορούσαν, επίσης, να καταστούν μέλη της Γερουσίας μέσω των αξιωμάτων τους.

Μέλη και των δύο Βουλών, μαζί με τους κυβερνητικούς υπουργούς υπό την ηγεσία του Μέγα Βεζίρη (του de facto Πρωθυπουργού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας), συναντιόνταν μια φορά τον χρόνο προκειμένου να συζητήσουν και να συντάξουν μια σειρά αιτημάτων προς τον Σουλτάνο, προκειμένου αυτός να τα εξετάσει και να τα ικανοποιήσει στην διάρκεια του αμέσως επόμενου έτους, καθώς και να εξετάσουν τις ενέργειες στις οποίες ο τελευταίος προέβη στην διάρκεια του αμέσως προηγούμενου έτους. Στην διάρκεια της ίδιας ημέρας, οι Γερουσιαστές προέβαιναν σε όρκο πίστης προς το Σύνταγμα, τον Σουλτάνο, το Έθνος, καθώς και τα καθήκοντά τους.

Οι λογαριασμοί και προϋπολογισμοί που εγκρίνονταν από την Βουλή των Αντιπροσώπων αποστέλλονταν στην Γερουσία, όπου και ελέγχονταν από θρησκευτικής, ηθικής, οικονομικής, κοινωνικής και στρατιωτικής άποψης, καθώς και τροποποιούνται ή αποστέλλονται εκ νέου προς την Βουλή. Η Γερουσία, επίσης, είχε την εξουσία της θέσπισης αρχικών νομικών διατάξεων.

Α΄ Συνταγματική Περίοδος (1876-1878) Επεξεργασία

Η Γερουσία συνεκλήθη για πρώτη φορά την Δευτέρα 19 Μαρτίου του 1877. Κατά την περίοδο στην διάρκεια της οποίας ο Σερβέρ Πασάς προήδρευε της Γερουσίας, η τελευταία αριθμούσε 27 μέλη. Όταν ο Σουλτάνος Αμπντούλ Χαμίτ Β΄ διέταξε την διάλυση του Κοινοβουλίου στις 13 Φεβρουαρίου 1878, η Γερουσία έπαυσε να συνεδριάζει, ωστόσο τα μέλη της εξακολούθησαν να αμείβονται με κυβερνητικούς μισθούς, ενώ οι θέσεις τους ως στρατιωτικοί και πολιτικοί ηγέτες παρέμειναν απαράλλακτες.

Β΄ Συνταγματική Περίοδος (1908-1920) Επεξεργασία

Έπειτα από την διακήρυξη της Β΄ Συνταγματικής Περιόδου, τροπολογίες πραγματοποιήθηκαν επί του Συντάγματος του 1876. Σύμφωνα με τις συγκεκριμένες τροπολογίες, η Γερουσία ξεκίνησε να συνεδριάζει σε ετήσια βάση, στις αρχές του μήνα Νοέμβριου, αναλόγως της αρεσκείας του Σουλτάνου, ενώ διαλυόταν έπειτα από διάστημα τεσσάρων μηνών. Η Γερουσία, συνήθως, συνεδρίαζε έπειτα από την Βουλή των Αντιπροσώπων. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, κατόπιν αιτήματος του Σουλτάνου, ή κατόπιν γραπτής εγκλίσεως υπογεγραμμένης από την πλειοψηφία των μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων, το σύνολο του Κοινοβουλίου δύνατο να συνέρχεται σε από κοινού συνεδρίαση της Γερουσίας και της Βουλής με την συνεδρίαση να επεκτείνεται σε χρονική διάρκεια.

Στις 17 Δεκεμβρίου 1908, η Γερουσία συνεκλήθη εκ νέου για πρώτη φορά έπειτα από διάστημα 30 ετών, με αρκετά εκ των μελών της να αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου έως και την διάλυσή της με το πέρας του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου το 1920, όταν και η Συμμαχική κατάληψη της Κωνσταντινούπολης υποχρέωσε την de jure διάλυση του Κοινοβουλίου στις 16 Μαρτίου 1920. Η de facto διάλυση έλαβε χώρα στις 11 Απριλίου του ιδίου έτους, όταν και ο Σουλτάνος, όντας υπό την πίεση των εισβολέων Συμμάχων, διέταξε επισήμως την διάλυση του Κοινοβουλίου.

Μέλη Επεξεργασία

Α΄ Συνταγματική Περίοδος (1876-1878)^[1] Επεξεργασία

Σερβέρ Πασάς – Πρόεδρος
Αχμέντ Αριφί Πασάς – Αντιπρόεδρος
Μουσταφά Νουρί Πασάς – Αγγελιοφόρος του Σουλτάνου
Μεχμέντ Ναμίκ Πασάς – Αρχιστράτηγος
Καϊσεριλί Αχμέντ Πασάς – Υπουργός Ναυτικού
Αμπντουραχμάν Σαμί Πασάς
Αλί Καμπουλί Πασάς
Μεχμέντ Χαλέτ Πασάς – Κυβερνήτης της Χετζάζ
Ντερβίς Πασάς – Κυβερνήτης της Άνκαρα
Μοραλί Ιμπραΐμ Πασάς – Υπουργός Ναυτικού

Αχμέντ Τσελάλ Πασάς
Μάρκο Πασάς – Υπουργός Ιατρικής Εκπαίδευσης
Ουριανιζαντέ Αχμέντ Εσάντ Εφέντι
Καρά Χαλίλ Εφέντι – Σύμβουλος επί των φετβά (Fetva emini)
Χατσί Ταχίρ Εφέντι – Υπουργός Δημόσιας Εκπαίδευσης
Μ. Αρίφ Εφέντι – πρώην μέλος του Συμβουλίου της Επικρατείας
Ριζά Εφέντι – πρώην δικαστής στο Ακυρωτικό Δικαστήριο
Μπαγκντατλί Εφέντι – μέλος του Συμβουλίου της Επικρατείας
Γιοργκάκι Εφέντι – μέλος του Συμβουλίου της Επικρατείας
Ντάβισον Εφέντι – μέλος του Συμβουλίου της Επικρατείας

Σερβιτσέν Εφέντι – από το Υπουργείο Ιατρικής Εκπαίδευσης
Μ. Εμίν Μπέης – πρώην Αρχιγραμματέας της Γραμματείας του Παλατιού
Ντουζογκλού Μιχράν Μπέης – μέλος του Συμβουλίου της Επικρατείας
Αριστάκης Λογοθέτης Μπέης – μέλος του Συμβουλίου της Επικρατείας
Σαΐντ Χαλίμ Πασάς
Νταμάτ Μαχμούντ Ιμπραΐμ Πασάς
Κωστάκης Μουσούρος Πασάς – πρέσβης προς την Βρετανία
Α. Χιλμί Εφέντι – Πρόεδρος του Τμήματος Εφέσεων
Κωστάκης Αντωνόπουλος Πασάς – δικαστής στο Ακυρωτικό Δικαστήριο
Αμπντουλκερίμ Ναντίρ Πασάς

Β΄ Συνταγματική Περίοδος (1908-1920)^[2] Επεξεργασία

This incarnation της Γερουσίας περιελάμβανε δύο επιζώντα μέλη της αρχικής Γερουσίας του 1877, επί συνολικού αριθμού 32 ιδρυτικών μελών. Παρά το γεγονός πως η χάρτα της υπαγόρευε να έχει αριθμό μελών ίσο με το ένα τρίτο των μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, δηλαδή άνω των 90 μελών, αριθμό τον οποίον και ουδέποτε υπερέβη. Το 1909, είχε 44 μέλη, το 1910, είχε 48 μέλη, το 1911, είχε 58 μέλη, ενώ το 1914, είχε 48 μέλη.^[3]