Αχμέντ Μουχτάρ Πασάς

μεγάλος βεζίρης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας


Ο Αχμέτ Μουχτάρ Πασάς, (1839 - 1919), ο επιλεγόμενος Γαζή (= νικηφόρος), αρχικά Μπέης και αργότερα Πασάς, ήταν στρατιωτικός, εκπαιδευτικός, διοικητής μεγάλων επαρχιών, αστρονόμος, συγγραφέας και Μέγας Βεζίρης στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Αχμέτ Μουχτάρ Πασάς
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Ahmed Muhtar-paşa (Τουρκικά)
Γέννηση1  Νοεμβρίου 1832
Προύσα
Θάνατος21  Ιανουαρίου 1919[1]
Κωνσταντινούπολη
Τόπος ταφήςΚωνσταντινούπολη
Χώρα πολιτογράφησηςΟθωμανική Αυτοκρατορία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαοθωμανικά Τουρκικά
Ομιλούμενες γλώσσεςοθωμανικά Τουρκικά[2]
ΣπουδέςΟθωμανική Στρατιωτική Ακαδημία
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
αστρονόμος
αξιωματικός
Οικογένεια
ΤέκναMahmud Muhtar Pasha
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςστρατηγός και στρατάρχης
Πόλεμοι/μάχεςΚριμαϊκός Πόλεμος, Μάχη του Βούτσι Ντο, d:Q3655985, Battle of Kızıl Tepe και Battle of Aladzha
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαμεγάλος βεζίρης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (Ιουλίου 1912 – Οκτώβριος 1912)
μπεηλέρμπεης της Υεμένης
ΒραβεύσειςΤάγμα του Μετζιντιγέ
Τάγμα του Οσμανιέ
Imtiyaz Medal
Μεγαλόσταυρος του Ιππότη του Τάγματος των Αγίων Μιχαήλ και Γεωργίου
Μεγαλόσταυρος Ιππότης του Τάγματος των Αγίων Μαυρικίου και Λαζάρου
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Πρώτα χρόνια Επεξεργασία

Γεννήθηκε στις 1 Νοεμβρίου 1839 στην Προύσα και εκπαιδεύτηκε στην αυτοκρατορική στρατιωτική σχολή Χαρμπίγιε στην Κωνσταντινούπολη. Προήχθη γρήγορα και τελικά έγινε καθηγητής και στη συνέχεια διοικητής της σχολής.

Στρατιωτική σταδιοδρομία Επεξεργασία

Το 1856, υπηρέτησε ως υπασπιστής κατά τη διάρκεια του Κριμαϊκού πολέμου μέχρι το 1862, μετά τον οποίο συμμετείχε ως αξιωματικός επιτελείου στην εκστρατεία του Μαυροβουνίου. Την περίοδο 1870-1871, κατέστειλε τις εξεγέρσεις στην Υεμένη. Εκεί έλαβε τους τίτλους του Πασά και στρατηγού και το 1873 έγινε διοικητής του Β΄ Σώματος Στρατού.
Το 1875, κατά τις εξεγέρσεις στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, ανέλαβε διοικητής των εκεί τουρκικών δυνάμεων και παράλληλα την περίοδο 1875-1876 ανέλαβε διοικητής Κρήτης. Με το ξέσπασμα του Ρωσοτουρκικού πολέμου (1877-1878) ο Σουλτάνος Αμπντούλ Χαμίτ Β΄ τον διόρισε διοικητή - στρατηγό των επιχειρήσεων στο Ερζερούμ, στο μέτωπο του Καυκάσου. Αν και στον πόλεμο αυτό νικητές ήταν οι Ρώσοι, εν τούτοις ο Μουχτάρ, μετά από αρκετές επιτυχίες κέρδισε τον τίτλο Γαζή (= «Νικηφόρος») που του απέδωσε ο τότε Σουλτάνος. Μετά το τέλος του πολέμου, (1878), ανέλαβε για δεύτερη φορά και για ένα μόνο χρόνο, διοικητής Κρήτης.

Διοικητής Κρήτης Επεξεργασία

 
Ο Αχμέτ Μουχτάρ Πασάς, διοικητής Κρήτης (1878)

Ο Αχμέτ Μουχτάρ Πασάς διετέλεσε δύο φορές διοικητής της Κρήτης. Την πρώτη φορά ήταν το 1875, όταν αντικατέστησε τον Ρεντίφ Πασά. Παρέμεινε όμως για λίγο χρόνο και στη συνέχεια παρέδωσε στον Χασάν Πασά.
Η δεύτερη φορά ήταν το 1878, όταν εξαιτίας του ρωσοτουρκικού πολέμου είχε επέλθει αναστάτωση στη νήσο που οδήγησε στην κρητική επανάσταση του 1878. Τότε φθάνοντας στη νήσο με στρατιωτικές ενισχύσεις και αντικατέστησε μονομερώς τον τότε διοικητή Κωστάκη Αδοσίδη Πασά και ενώ αρχικά είχε συνομολογηθεί ανακωχή. Στη συνέχεια προχώρησε σε μάχες με τους επαναστάτες, στις επαρχίες Αποκορώνου, Ρεθύμνου, Μαλεβιζίου, Μεραμπέλου και Ιεράπετρας, οι οποίοι όμως τον απέκρουσαν.
Τελικά με την κατάπλευση του αγγλικού στόλου και υπό την πίεση των ξένων δυνάμεων και των συνθηκών - συμφωνιών που είχαν στο μεταξύ συνομολογηθεί, τον Οκτώβριο του ίδιου έτους υπογράφηκε η Σύμβαση της Χαλέπας. Τότε αποχώρησε παραδίδοντας την διοίκηση στον Αλέξανδρο Καραθεοδωρή Πασά.

Το 1879, διορίστηκε διοικητής παρά τα σύνορα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με το Βασίλειο της Ελλάδος και το 1885 ανέλαβε Ύπατος Αρμοστής στην Αίγυπτο.

Πολιτική σταδιοδρομία Επεξεργασία

 
Ο Θυρεός των Μεγάλων Βεζίρηδων

Μετά την αποκατάσταση του συνταγματικού πολιτεύματος (23 Ιουλίου 1908 - Κωνσταντινούπολη) ανέλαβε γερουσιαστής. Τελικά στις 22 Ιουλίου του 1912 μετά την ανατροπή της νεοτουρκικής κυβέρνησης από τον στρατιωτικό σύνδεσμο, ανέλαβαν οι «σωτήρες του έθνους», η γνωστή τριανδρία, (Ενβέρ Πασάς - Ταλαάτ πασάς - Τζαμάλ Πασάς). Ο νέος Σουλτάνος Μεχμέτ Ε΄, αναγνωρίζοντας το μεγάλο κύρος του Μουχτάρ και ως στρατιωτικού ήρωα, τον διόρισε Μέγα Βεζίρη της Αυτοκρατορίας, προεδρεύοντα του υπουργικού συμβουλίου, θέση από την οποία παραιτήθηκε τρεις μήνες μετά, στις 29 Οκτωβρίου 1912, όταν κηρύχθηκε στρατιωτικός νόμος.

Επί της βραχείας Βεζιρίας (πρωθυπουργίας) του οι σχέσεις της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με τα άλλα Βαλκανικά Βασίλεια επιδεινώθηκαν, όταν συνασπίσθηκαν τα τελευταία εναντίον της απαιτώντας την άμεση εφαρμογή καθορισμένων μεταρρυθμίσεων. Και ενώ η κυβέρνηση του Αχμέτ Μουχτάρ Πασά απεδέχθη αυτό προκειμένου να εφαρμόσει νόμο του 1880 προς εφαρμογή του 23ου άρθρου της συνθήκης του Βερολίνου, οι Νεότουρκοι προκάλεσαν μεγάλη διαδήλωση προ της Υψηλής Πύλης και ματαίωσαν την απόφαση, με συνέπεια να ξεσπάσει ο Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος. Οι τουρκικές φρουρές φέρονταν να αιφνιδιάστηκαν τότε και ακολούθησαν αλλεπάλληλες ήττες, μετά τις πρώτες των οποίων ο Αχμέτ Μουχτάρ παραιτήθηκε, ασχολούμενος στη συνέχεια με συγγραφή βιβλίων. Στη θέση του τον διαδέχθηκε ο Τουρκοκύπριος Μεχμέτ Κιαμήλ Πασάς.

 
Το Φατίχ Τζαμί - Κων/πολη

Ο Αχμέτ Μουχτάρ Πασάς πέθανε στις 21 Ιανουαρίου 1919 στην Κωνσταντινούπολη, σε ηλικία 79 ετών και ενταφιάστηκε με τιμές στον αυλόγυρο του Φατίχ Τζαμί. Το όνομά του έφερε παλαιότερα ο μεγάλος σιδηροδρομικός σταθμός της Κωνσταντινούπολης, παρά τη Γέφυρα του Γαλατά, γνωστότερος ως Σταθμός Σιρκεσί.

Γιοι του Αχμέντ Μουχτάρ Πασά ήταν ο Μαχμούτ Μουχτάρ Πασάς, που έφερε το επίθετο Καρτισίογλου, που αναδείχθηκε επίσης υψηλόβαθμος διοικητής και υπουργός του οθωμανικού ναυτικού και ο Σερμέτ Μουχτάρ Αλούς που διακρίθηκε ως συγγραφέας, δημοσιογράφος και σκιτσογράφος.

Σημειώσεις Επεξεργασία

Ο Αχμέντ Μουχτάρ Πασάς είχε ασχοληθεί ιδιαίτερα με την αστρονομία και θεωρείται ο εισηγητής του Γρηγοριανού Ημερολογίου στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Επίσης φέρεται ως ο ιδρυτής του μικτού εκπαιδευτικού ιδρύματος (γυμνασίου), Νταριουσαφακά, στη Κωνσταντινούπολη.

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

Πηγές Επεξεργασία

  • Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τ. ΣΤ΄, σ.402.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία