Γιον Γκέσο-μουν
| Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Ο Γιον Γκέσο-μουν (αγγλικά: Yeon Gaesomun, 603–666 μ.Χ.) ήταν Κορεάτης στρατιωτικός δικτάτορας κατά τα τελευταία έτη του Γκογκουριό, ενός από τα Τρία Βασίλεια της αρχαίας Κορέας. Έμεινε στην ιστορία για τις πολλές επιτυχίες του στις στρατιωτικές συγκρούσεις με την Κίνα των Τανγκ υπό τον αυτοκράτορα Ταϊτζόνγκ και κατόπιν τον γιο του τελευταίου, αυτοκράτορα Γκαοτζόνγκ, που είχαν εισβάλει στη χώρα. Η αποτυχία του Κινέζου αυτοκράτορα Ταϊτζόνγκ αποτέλεσε τη μοναδική ήττα που υπέστη στο πεδίο της μάχης καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής του.
| Γιον Γκέσο-μουν | |
|---|---|
 Πορτραίτο του Γιον Γκέσο-μουν από άγνωστο καλλιτέχνη | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | 연개소문 (Κορεατικά) |
| Γέννηση | 603 Goguryeo |
| Θάνατος | 666 Goguryeo |
| Χώρα πολιτογράφησης | Goguryeo |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | στρατιωτικός ηγέτης |
| Οικογένεια | |
| Τέκνα | Yeon Namsan Yeon Nam-saeng[1] Yeon Namgeon |
| Γονείς | Yeon Taejo[1] |
| Αδέλφια | Yeon Jeongto |
| Στρατιωτική σταδιοδρομία | |
| Βαθμός/στρατός | αρχιστράτηγος |
| Πόλεμοι/μάχες | Goguryeo–Tang War |
Η παραδοσιακή ιστοριογραφία της Κορέας απεικονίζει τον Γιον Γκέσο-μουν ως έναν δεσποτικό στρατηγό-πολέμαρχο, του οποίου οι ανηλεείς πολιτικές και η ανυπακοή στον μονάρχη του Γκογκουριό οδήγησαν αργότερα στην πτώση του βασιλείου. Παρόλα αυτά, τα επιτεύγματά του κατά την υπεράσπιση του Γκογκουριό ενάντια στην επέλαση των Κινέζων ενέπνευσαν τους Κορεάτες εθνικιστές ιστορικούς, κυρίως τον ιστορικό και διανοούμενο του 19ου αιώνα Σιν Τσε-χο, που χαρακτήρισε τον Γιον Γκέσο-μουν ως τον μεγαλύτερο ήρωα της κορεατικής ιστορίας. Πολλοί Κορεάτες λόγιοι σήμερα εξυμνούν επίσης τον Γιον Γκέσο-μουν ως παράδειγμα στρατιώτη-πολιτικού χωρίς όμοιό του στην ιστορία της Κορέας.
Βιογραφία Επεξεργασία
Ο Γιον Γκέσο-μουν γεννήθηκε στην επιφανή και με ισχυρή επιρροή οικογένεια Γιον (Yeon), όντας το πρώτο παιδί και ο μεγαλύτερος γιος του Γιον Τε-τζο, πρωθυπουργού του Γκογκουριό κατά τη διάρκεια της εξουσίας του βασιλιά Πιονγκ Ουόν και κατόπιν του βασιλιά Γιονγκ Γιανγκ. Ο παππούς του Γιον Γκέσο-μουν, Γιον Τζα-γιου, υπήρξε επίσης πρωθυπουργός.
Πολύ λίγα είναι γνωστά για τα πρώτα χρόνια του Γιον Γκέσο-μουν, μέχρι που ορίστηκε κυβερνήτης των Δυτικών Επαρχιών του Γκογκουριό, όπου επέβλεψε την ανέγερση ενός δικτύου οχυρώσεων για την υπεράσπιση της χερσονήσου Λιαοντόνγκ (τότε κορεατικό έδαφος, σήμερα ανήκει στην Κίνα) από τους Τανγκ.
Ο Γιον Γκέσο-μουν είχε τουλάχιστον τρεις γιους, οι οποίοι ήταν (από τον μεγαλύτερο στον μικρότερο) ο Γιον Ναμ-σενγκ, ο Γιον Ναμ-γκιον και ο Γιον Ναμ-σαν.
Ανατροπή του βασιλιά Επεξεργασία
Το χειμώνα του 642, ο βασιλιάς Γιονγκ-νιου, φοβούμενος τον ισχυρό στρατηγό, συνωμότησε με τους αξιωματούχους του για να τον σκοτώσουν. Όταν ο Γιον Γκέσο-μουν το ανακάλυψε, κανόνισε μια πολυτελή δεξίωση για να γιορτάσει την τοποθέτησή του στη θέση του κυβερνήτη των Ανατολικών Επαρχιών του Γκογκουριό αυτή τη φορά, στην οποία προσκάλεσε περίπου εκατό πολιτικούς του κράτους από την αντίθετη παράταξη. Εκεί, μετά από ενέδρα σκότωσε όλους τους παρόντες αξιωματούχους εχθρούς του, και κατόπιν πήγε στο παλάτι όπου δολοφόνησε και τον βασιλιά Γιονγκ-νιου. Σύμφωμα με τις παραδοσιακές κινεζικές και κορεατικές πηγές, οι άντρες του στρατηγού διαμέλισαν το πτώμα του βασιλιά και το έθαψαν χωρίς την πρέπουσα τελετή.
Κατόπιν, αφού ο στρατηγός τοποθέτησε στο θρόνο ως βασιλιά-μαριονέτα τον Ποτζάνγκ, έναν ανηψιό του δολοφονηθέντος βασιλιά Γιονγκ-νιου, όρισε τον εαυτό του Ηγεμόνα, και ανέλαβε τον ντε φάκτο έλεγχο του Γκογκουριό για ένα τέταρτο του αιώνα περίπου, μέχρι το θάνατό του γύρω στο 666.
Πόλεμοι με την Κίνα Επεξεργασία
Η σειρά των πολέμων μεταξύ του Γκογκουριό και της Κίνας των Τανγκ περιλαμβάνει μερικά από τα πιο σημαντικά γεγονότα της αρχαίας ιστορίας της Νοτιοανατολικής Ασίας, οδηγώντας στη συμμαχία Τανγκ-Σιλλά (το βασίλειο Σιλλά ήταν ένα έτερο κορεατικό κράτος), την τελική παρακμή του ισχυρού Γκογκουριό, και την ένωση της Κορεατικής Χερσονήσου υπό τον έλεγχο του βασιλείου Σιλλά. Ο Γιον Γκέσο-μουν υπήρξε ένας εκ των κεντρικών πρωταγωνιστών αυτών των πολεμικών συγκρούσεων, καθώς και η πρωταρχική τους αιτία.
Στην αρχή της εξουσίας του, ο Γιον Γκέσο-μουν τήρησε συμφιλιωτική στάση απέναντι στους Τανγκ. Για παράδειγμα, υποστήριξε τον Ταοϊσμό στην Κορέα ενάντια στο Βουδισμό, και το 643 έστειλε απεσταλμένους στην Αυλή των Τανγκ ζητώντας Ταοϊστές σοφούς, οκτώ εκ των οποίων εστάλησαν στο Γκογκουριό. Η χειρονομία αυτή θεωρήθηκε από κάποιους ιστορικούς ως προσπάθεια εξευμενισμού των Τανγκ και ως προσπάθεια να κερδηθεί χρόνος για να προετοιμαστεί ενάντια σε μια εισβολή των τελευταίων, την οποία ο Γιον Γκέσο-μουν θεωρούσε αναπόφευκτη, δεδομένου των φιλοδοξιών του να κατακτήσει το βασίλειο Σιλλά, σκέψη που εξόργιζε την Κίνα.
Οι σχέσεις με τους Τανγκ χειροτέρευσαν όταν το Γκογκουριό εξαπέλυσε νέες εισβολές στο βασίλειο Σιλλά. Το 645, ξεκίνησε η πρώτη εκστρατεία στον πόλεμο Γκογκουριό-Τανγκ, οπότε διαπρεπείς στρατιωτικοί αρχηγοί των Τανγκ κατέλαβαν έναν αριθμό κύριων συνοριακών οχυρών του Γκογκουριό.
Τελικώς, η εισβολή του Κινέζου αυτοκράτορα Ταϊτζόνγκ αντιμετώπισε δύο κύριες αναποδιές. Αρχικώς, ο κύριος στρατός του καθηλώθηκε για αρκετούς μήνες μπροστά από το κάστρο της πόλης Ανσί, μιας εκ των κύριων πόλεων του Γκογκουριό, λόγω της αντίστασης του θρυλικού διοικητή της, Γιανγκ Μαν-τσουν. Επιπλέον, η επίλεκτη ναυτική δύναμη που έστειλε να καταλάβει την Πιονγκγιάνγκ, πρωτεύουσα του Γκογκουριό, ηττήθηκε από τον Γιον Γκέσο-μουν, ο οποίος κατόπιν βάδισε άμεσα με το στρατό του στην πόλη Ανσί για να άρει την πολιορκία των δυνάμεων του Γιανγκ Μαν-τσουν από τους Τανγκ.
Ο Κινέζος αυτοκράτορας Ταϊτζόνγκ, εγκλωβισθείς ανάμεσα στο στρατό του Γιανγκ Μαν-τσουν και του Γιον Γκέσο-μουν, και υποφέροντας από το σκληρό χειμώνα και τις επικίνδυνα χαμηλές προμήθειες τροφίμων, αναγκάστηκε να υποχωρήσει. Πριν δε ξεκινήσει, άφησε πίσω του εκατό τόπια μεταξιού ως δώρο απόδοσης τιμών και σεβασμού στον γενναίο υπερασπιστή της Ανσί, Γιανγκ Μαν-τσουν. Η υποχώρηση υπήρξε εξαιρετικά δυσχερής και πολλοί Κινέζοι στρατιώτες πέθαναν. Ο αυτοκράτορας όμως επιβίωσε και επέστρεψε στην έδρα του, αλλά η εκστρατεία ενάντια στο Γκογκουριό είχε αποτύχει. Παρόλα αυτά, είχε επιφέρει βαριές απώλειες στο τελευταίο. Με το γυρισμό του στην πατρίδα, ο Ταϊτζόνγκ ανήγειρε το ναό Μιντζόνγκ, τον παλαιότερο ναό στο Πεκίνο, στη μνήμη των στρατιωτών του που σκοτώθηκαν στην εκστρατεία στο Γκογκουριό. Το 647 και το 648 εισέβαλε ξανά στο Γκογκουριό, αλλά ηττήθηκε και τις δύο φορές, μην καταφέρνοντας έτσι να ικανοποιήσει τη σφοδρή και σε σημείο εμμονής φιλοδοξία του, κατάκτησης του κορεατικού αυτού βασιλείου.
Μετά το θάνατο του Ταϊτζόνγκ το 649, ο γιος του, νέος αυτοκράτορας Γκαοτζόνγκ, προσπάθησε να εκπληρώσει το όνειρο του πατέρα του. Μετά τη συμμαχία Τανγκ-Σιλλά κατέκτησε το Πεκτζέ (το τρίτο από τα Τρία Βασίλεια της αρχαίας Κορέας), και το 661 και 662 εισέβαλε στο Γκογκουριό, αλλά ηττήθηκε και τις δύο φορές. Μια από τις σπουδαιότερες νίκες του Γιον Γκέσο-μουν σημειώθηκε το 662, όταν οι δυνάμεις του νίκησαν αυτές των Τανγκ του στρατηγού Πανγκ Σιάο-τάι, στον ποταμό Σασού (πιθανώς τον σημερινό Ποτόνγκ), σφάζοντας αυτόν και τους 13 γιους του που βρίσκονταν μαζί του. Επιπλέον, ο φημισμένος στρατηγός Σου Ντινγκ-φανγκ των Τανγκ, που έπαιξε κύριο ρόλο στην κατάκτηση του Πεκτζέ, επίσης δεν κατάφερε να υπερβεί τις οχυρώσεις της Πιονγκγιάνγκ και αναγκάστηκε να υποχωρήσει εξαιτίας σφοδρών χιονοπτώσεων. Η επακόλουθη αύξηση των εσωτερικών συγκρούσεων στην Κίνα ανάγκασε τις δυνάμεις των Τανγκ να επιστρέψουν ακόμη μια φορά στην πατρίδα τους.
Παρόλα αυτά, ο πληθυσμός του Γκογκουριό και η οικονομία επλήγησαν σοβαρά λόγω των μακρόχρονων εχθροπραξιών. Ο Γιον Γκέσο-μουν απεβίωσε το 666 από φυσικά αίτια, και το Γκογκουριό εισήλθε σε μια περίοδο χάους και περαιτέρω αποδυνάμωσης από μια διαμάχη για τη διαδοχή μεταξύ των γιων του και του νεότερου αδελφού του, με τον μεγαλύτερο γιο να καταφεύγει τελικώς στους Τανγκ και τον νεότερο αδελφό στο βασίλειο Σιλλά. Το 667 οι Τανγκ εισέβαλαν ξανά στο Γκογκουριό, βοηθούμενοι από τους στρατιώτες του βασιλείου Σιλλά και τον λιποτάκτη Γιον Ναμ-σενγκ, και τελικώς κατάφεραν να κατακτήσουν το Γκογκουριό το 668.
Σημειώσεις Επεξεργασία
- Τα ονόματα έχουν γραφεί όπως προφέρονται στα Κορεατικά για τα κορεατικά ονόματα προσώπων, τόπων του κειμένου και στα Κινεζικά για τα αντίστοιχα κινεζικά ονόματα προσώπων, τόπων.