Γιόσσε φαν ντερ Μπάρεν

Φλαμανδός ζωγράφος ιστορικών θεμάτων

Ο Γιόσσε φαν ντερ Μπάρεν (φλαμανδικά: Josse van der Baren, επίσης γνωστός και ως Joost van der Baren, Jodocus van der Baren, Λέουβεν, μεταξύ 1540/1560 - Λέουβεν 1604/1624)[3] ήταν Φλαμανδός ζωγράφος ιστορικών θεμάτων και σχεδιαστής, ο οποίος δραστηριοποιήθηκε στην περιοχή του Λέουβεν κατά τα τέλη του 16ου - αρχές 17ου αιώνα.[4]

Γιόσσε φαν ντερ Μπάρεν
Γέννηση1550[1]
Λέβεν
Θάνατος1614[1]
Λέβεν
Χώρα πολιτογράφησηςΚάτω Χώρες των Αψβούργων
Ιδιότηταζωγράφος[2] και καλλιτέχνης γραφικών τεχνών[2]
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Το Μαρτύριο του Αγίου Σεβαστιανού, κεντρικό πάνελ τριπτύχου. M van Museum, Λέουβεν

Βίος Επεξεργασία

Ο Γιόσσε φαν ντερ Μπάρεν γεννήθηκε και απεβίωσε στο Λέουβεν (σημερινό Βέλγιο). Δεν είναι σαφές ποιος ήταν ο δάσκαλός του, αν και αναφέρεται ο Μίχιελ Κόξι.[5] Δεν είναι, επίσης, γνωστό αν επισκέφθηκε την Ιταλία,[6] αλλά το έργο του είναι σαφώς επηρεασμένο από την ιταλική τέχνη. Δραστηριοποιήθηκε στην περιοχή του Λέουβεν και αυτός είναι ο λόγος που τα περισσότερα από τα έργα του βρίσκονται σήμερα σε αυτή την περιοχή.[7]

Ο φαν ντερ Μπάρεν ήταν δραστήριο μέλος του επιμελητηρίου ρητορικής του Λέουβεν 'De Roos (=το ρόδο), το οποίο είχε την ευθύνη για τις παραγωγές θεατρικών παραστάσεων. Ο αδελφός του ήταν «πρίγκηπας» (= επικεφαλής) του επιμελητηρίου. Ο Γιόσσε ήταν φίλος του Γιούστους Λίπσιους (Justus Lipsius, 1547-1606), του διακεκριμένου φιλολόγου και ανθρωπιστή που ζούσε και δίδασκε στο Λέουβεν. Ο Λίπσιους ήταν αυτός που έγραψε το ρητό στην επιτύμβια πλάκα του πεντάχρονου γιου του ζωγράφου, που απεβίωσε το 1605.[8]

Έργο Επεξεργασία

 
Το Μαρτύριο της Αγίας Δωροθέας, κεντρικό πάνελ

Ζωγραφική Επεξεργασία

Ο Γιόσσε φαν ντερ Μπάρεν ζωγράφισε κυρίως θρησκευτικού περιεχομένου ρετάμπλ σε πάνελς. Οι εργασίες του βρίσκονται είτε μέσα είτε γύρω από το Λέουβεν, περιλαμβανομένων των ιερών ναών του Αγίου Πέτρου στο Λέουβεν, το Αββαείο του Πάρκου στο Χέφερλεε και τον ναό του Αγίου Λαυρεντίου στο Φέλτεμ. Την ίδια εποχή πολλοί Φλαμανδοί καλλιτέχνες ζωγράφιζαν επηρεασμένοι από το ιταλικό ύφος, όπως οι Μίχιελ Κόξι και Φρανς Φλόρις. Η εργασία του φαν ντερ Μπάρεν είναι επίσης επηρεασμένη από αυτό το ύφος.[7]

Το αριστούργημά του είναι «Το Μαρτύριο του Αγίου Σεβαστιανού», το οποίο σήμερα βρίσκεται στο M - Museum του Λέουβεν. Αρχικά ήταν τρίπτυχο, από το οποίο διασώθηκε μόνο το κεντρικό τμήμα.[9] Άλλες του εργασίες περιλαμβάνουν «το Μαρτύριο της Αγίας Δωροθέας» και το «Τρίπτυχο του Αγίου Ίβο», και τα δύο ζωγραφισμένα για λογαριασμό του ναού του Αγίου Πέτρου στο Λέουβεν.[10][11] «Το Μαρτύριο της Αγίας Δωροθέας» παραγγέλθηκε από το τοπικό επιμελητήριο ρητορικής De Roos για το παρεκκλήσιό του στον Άγιο Πέτρο.[12] Η Αγία Δωροθέα της Καισαρείας ήταν η προστάτις Αγία του επιμελητηρίου, καθώς τα ρόδα διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στον θρύλο της Αγίας. Η πρόσθια όψη του τριπτύχου απεικονίζει το μαρτύριο της Αγίας Δωροθέας σε ύφος που θυμίζει τον Μίχιελ Κόξι. Οι ζωγραφιές στο πίσω μέρος του τριπτύχου αποκαλύπτουν τη γνησιότητα του έργου από τον φαν ντερ Μπάρεν: Απεικονίζουν αρχιτεκτονικά πλαίσια με απόψεις του Λέουβεν και ρολά με γιρλάντες από τριαντάφυλλα. Δύο ποιήματα είναι ζωγραφισμένα υπό μορφή οφθαλμαπάτης σε φύλλα χαρτιού.[8] Το «τρίπτυχο του Αγίου Ίβο» ζωγραφίστηκε για λογαριασμό του τμήματος νομικής του παλαιού πανεπιστημίου του Λέουβεν. Το κεντρικό του τμήμα απεικονίζει τον Ίβο του Κερμάρτιν (Ivo of Kermartin), ως δικηγόρο των πτωχών, που μοιράζει ελεημοσύνη.[11]

Μια σχεδόν κατεστραμμένη «Θρηνούσα Μητέρα» (), ζωγραφισμένη σε γκριζάιγ () στην πίσω όψη ενός πάνελ που απεικονίζει την «Παρθένο» και αποδίδεται στον Δάσκαλο του Φλεμάλ (σήμερα στο Städel Museum της Φραγκφούρτης) έχει αποδοθεί στον φαν ντερ Μπάρεν. Ο πίνακας αναπαριστά την θρηνούσα Μαρία με ένα σπαθί να διαπερνά την καρδιά της.[13][14]

Σχέδια Επεξεργασία

Τα σχέδια τοπίων του φαν ντερ Μπάρεν αποτέλεσαν τη βάση για αρκετά χαρακτικά. Τα πανοράματα του Λέουβν και του Χέφερλεε έγιναν χαρακτικά και τυπώθηκαν στο Lovanium του Λίπσιους του 1605, που αφηγείται την ιστορία του Δουκάτου της Βραβάντης.[15] Το πρωτότυπο πανοραμικό σχέδιο του Χέφερλεε μπορεί να δημιουργήθηκε κατά παράκληση του αριστοκράτη Καρόλου του Κρουά (Charles III de Croÿ), ο οποίος διέθετε εκτεταμένη συλλογή χειρογράφων και είχε σημαντική κτηματική περιουσία στο Χέφερλεε. Ο Λίπσιους προσπάθησε να πείσει τον Κάρολο να μεταφέρει τη βιβλιοθήκη του στο Χέφερλεε, σκοπεύοντας να δημιουργήσει μια ανθρωπιστική ακαδημία. Ο Λίπσιους ζήτησε από τον φαν ντερ Μπάρεν να καταδείξει τη θέση της υπό δημιουργία ακαδημίας στο πανόραμά του. Η πινακίδα με το πανόραμα του Λέουβεν μετατράπηκε σε χαρακτικό από τον Πήτερ φαν ντερ Μπορχτ και υπέστη περαιτέρω επεξεργασία από τον Τέοντοορ Χάλλε.[12]

 
Τρίπτυχο του Αγίου Ίβο, κεντρικό τμήμα

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 en.isabart.org/person/160052. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. 2,0 2,1 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/160052. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  3. Biografisch portaal van Nederland
  4. Josse van der Baren at the Netherlands Institute for Art History (Ολλανδικά)
  5. Bryan, Graves & Armstrong, The Dictionary of Painters and Engravers, Volume 2 στο Barry Lawrence Ruderman Antique Maps Inc.
  6. «M Museum, Leuven». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2016. 
  7. 7,0 7,1 De schoonheid van het lijden Αρχειοθετήθηκε 2015-07-11 στο Wayback Machine. (Ολλανδικά)
  8. 8,0 8,1 Bart A. M. Ramakers, Conformisten en rebellen: Rederijkerscultuur in de Nederlanden (1400-1650), Amsterdam University Press, 2003, σσ. 247-249
  9. Martyrdom of St. Sebastian at Museum M (Ολλανδικά)
  10. St Ivo Triptych (Ολλανδικά)
  11. 11,0 11,1 Martyrdom of Saint Dorothea (Ολλανδικά)
  12. 12,0 12,1 Jan Papy, Inleiding, in: Justus Lipsius, Jan Papy, Iusti Lipsi Lovanium, Leuven University Press, 2000, Leuven (Ολλανδικά)
  13. Stephan Kemperdick, Der Meister von Flémalle: die Werkstatt Robert Campins und Rogier van der Weyden, Brepols, 1997, σελ. 22
  14. The Mater Dolorosa Αρχειοθετήθηκε 2015-09-23 στο Wayback Machine. at the artothek (Γερμανικά)
  15. View of Leuven (Ολλανδικά)