Γκέρτι Κόρι
Η Γκέρτι Κόρι (Gerty Theresa Cori, 15 Αυγούστου 1896 – 26 Οκτωβρίου 1957) ήταν Εβραία βιοχημικός αυστριακής-ουγγρικής-αμερικανικής καταγωγής, που το 1947 έγινε η τρίτη γυναίκα — και πρώτη Αμερικανίδα — που κέρδισε βραβείο Νόμπελ, και η πρώτη γυναίκα που κέρδισε το Νόμπελ στην Φυσιολογία ή Ιατρική, για τον ρόλο της στην ανακάλυψη του γλυκογόνου.
| Γκέρτι Κόρι | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 15 Αυγούστου 1896[1][2][3] Πράγα[1][4][5] |
| Θάνατος | 26 Οκτωβρίου 1957[1][2][3] Glendale[6] ή Σαιντ Λούις[7] |
| Αιτία θανάτου | myelofibrosis και νεφρική ανεπάρκεια[1] |
| Συνθήκες θανάτου | φυσικά αίτια |
| Κατοικία | Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής |
| Χώρα πολιτογράφησης | Κισλεϊθανία Τσεχοσλοβακία Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (από 1928) |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Αγγλικά[8] |
| Σπουδές | Πανεπιστήμιο Καρλ Φέρντιναντ[1] German University in Prague Medical School[4] |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | βιοχημικός[1] ψυχολόγος ιατρός χημικός φυσιολόγος ερευνητής |
| Εργοδότης | Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον στο Σαίντ Λίουις[1] |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Καρλ Φέρντιναντ Κόρι (1920–1957) |
| Γονείς | Otto Radnitz |
| Αδέλφια | Charlotte Schrötter-Radnitz |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Βραβεύσεις | βραβείο Νόμπελ Ιατρικής και Φυσιολογίας (1947)[9][10][1] National Women's Hall of Fame (1998)[11] μετάλλιο Ολίν-Γκάρβαν (1948)[12] Women in Technology Hall of Fame (1997)[13] μέλος στην Αμερικανική Ακαδημία Τεχνών και Επιστημών |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Η Κόρι γεννήθηκε στην Πράφα (τότε στην Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία, σήμερα στην Τσεχία). Το Γκέρτι δεν ήταν ψευδώνυμο αλλά μάλλον το όνομα ενός αυστριακού πολεμικού πλοίου. Μεγάλωσε σε μια εποχή όπου οι γυναίκες δεν είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην επιστήμη και είχαν ελάχιστες ευκαιρίες για εκπαίδευση. Ωστόσο η ίδια έγινε αποδεκτή στην ιατρική σχολή, όπου συνάντησε τον μελλοντικό της σύζυγο Καρλ Φέρντιναντ Κόρι στο μάθημα ανατομίας και τον οποίο το 1920 με την αποφοίτησή τους παντρεύτηκε. Λόγω των αρκετά άσχημων συνθηκών στην Ευρώπη, το ζευγάρι μετανάστευσε στις ΗΠΑ το 1922. Η Κόρι συνέχισε την έρευνα στην ιατρική επιστήμη, σε συνεργασία με το εργαστήριο του συζύγου της. Οι μελέτες της δημοσιεύθηκαν τόσο σε συνεργασία με τον σύζυγό της όσο και ατομικά. Αντίθετα από τον σύζυγό της, η ίδια δυσκολεύθηκε να λάβει μόνιμη ερευνητική θέση, ενώ όσες θέσεις κατέλαβε τής παρείχαν μια πενιχρή αμοιβή. Ο σύζυγός της επέμενε να συνεχίσουν τη συνεργασία τους, παρόλο που τα ερευνητικά κέντρα στα οποία εργάστηκε τον αποθάρρυναν να προχωρήσει σε μια τέτοια ενέργεια.
Με τον σύζυγό της Καρλ και τον Αργεντίνο γιατρό Μπερνάρδο Ουσάυ, η Γκέρτι Κόρι έλαβε το Βραβείο Νόμπελ το 1947 για την ανακάλυψη του μηχανισμού με τον οποίο το γλυκογόνο - παράγωγο της γλυκόζης - διασπάται σε γαλακτικό οξύ και επανασυντίθεται στο σώμα, όπου αποθηκεύεται ως πηγή ενέργειας. Προσδιόρισαν επίσης τον καταλύτη εστέρα. Το 2004 η Γκέρτι και ο Καρλ Κόρι έλαβαν το βραβείο National Historic Chemical Landmark ως αναγνώριση του έργου τους για τον μεταβολισμό των υδατανθράκων.
Το 1957 η Κόρι πέθανε μετά από δεκαετή μάχη με τη μυελοσκλήρυνση. Εργάστηκε στο ερευνητικό εργαστήριο του συζύγου της μέχρι το τέλος της ζωής της. Έλαβε αναγνώριση για τα επιτεύγματά της μέσω των πολλαπλών βραβείων που έλαβε καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής της.
Παραπομπές Επεξεργασία
33.[14]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 Marilyn Bailey Ogilvie: «The Biographical Dictionary of Women in Science» (Αγγλικά) Routledge. 16 Δεκεμβρίου 2003. σελ. 292. ISBN-13 978-1-135-96342-2. ISBN-10 0-415-92038-8.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 (Αγγλικά) SNAC. w6mg9q1s. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 (Αγγλικά) Find A Grave. 7771742. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 4,0 4,1 «Studenti pražských univerzit 1882–1945» 1373857861001707.
- ↑ d:Q108725016. vademecum
.nacr .cz /vademecum /permalink?xid=85db3f69-589d-48de-8e87-57ca69841e60&scan=74acc3b3e1cc5dedaa915d4502081d60. σελ. 189. - ↑ www
.timesnewspapers .com /webster-kirkwoodtimes /features /glendale-honors-nobel-prize-winners /article _eae27c9b-ee8f-5679-af01-1a95b1acb270 .html. - ↑ www
.nytimes .com /1957 /10 /27 /archives /dr-gerty-t-cori-biochemist-dead-nobel-prizewinner-in-1947-with .html. - ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. nlk20000079406. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2022.
- ↑ www
.nobelprize .org /nobel _prizes /medicine /laureates /1947 /cori-gt-bio .html. - ↑ www
.nobelprize .org /nobel _prizes /about /amounts /. - ↑ www
.womenofthehall .org /inductee /gerty-theresa-radnitz-cori /. - ↑ www
.acs .org /content /acs /en /funding-and-awards /awards /national /bytopic /francis-p-garvan-john-m-olin-medal .html. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2017. - ↑ www
.witi .com /halloffame /. - ↑ «Extraordinary Professor: JJ Thomson and his Nobel Prize Factory». 6 Απριλίου 2015.
Περαιτέρω μελέτη Επεξεργασία
- Exton, John H. (2013). Crucible of science: the story of the Cori Laboratory. New York: Oxford University Press. ISBN 9780199861071.
- Ignotofsky, Rachel (2016). Women in science: 50 fearless pioneers who changed the world (1st έκδοση). New York: Ten Speed Press. ISBN 9781607749769.
- Leroy, Francis (2003). A century of Nobel Prizes recipients: chemistry, physics, and medicine. CRC Press. ISBN 0-8247-0876-8.
- McGrayne, Sharon Bertsch (2001). Nobel Prize Women in Science: Their Lives, Struggles and Momentous Discoveries. National Academy Press. ISBN 0-309-07270-0.
- Opfell, Olga S (1978). The Lady Laureates: Women Who Have Won the Nobel Prize
. Metuchen, N.J. & London: Scarecrow Press, Inc. σελίδες 183–193. ISBN 0810811618. - Reynolds, Moira Davison (2004). American women scientists: 23 inspiring biographies, 1900–2000. Jefferson, NC: McFarland. ISBN 0786421614.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- Carl and Gerti Cori and Carbohydrate Metabolism from American Chemical Society National Historic Chemical Landmarks
- “Glories of the Human Mind” by Gerty Cori
- Bernardo A. Houssay Memorial to Gerty Theresa Cori
- Gerty Cori Memorabilia
- Nobel lecture by Carl Cori and Gerty Cori Αρχειοθετήθηκε 2016-11-07 στο Wayback Machine.
- National Academy of Sciences Biographical Memoir