Γκουργκέν Μαχάρι

Ο Γκουργκέν Μαχάρι (αρμενικά: Գուրգեն Մահարի, λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Γκουργκέν Ατσεμιάν, αρμενικά: Գուրգեն Աճեմյան, Βαν, Οθωμανική Αυτοκρατορία, 1 Αυγούστου 1903 – Λιθουανία, Σοβιετική Ένωση, 17 Ιουνίου 1969) ήταν Αρμένιος λογοτέχνης που ασχολήθηκε με την ποίηση και την πεζογραφία.

Γκουργκέν Μαχάρι
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Գուրգեն Մահարի (Αρμενικά)
Γέννηση
Ψευδώνυμο	Գուրգէն Մահարի
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Aρμενικά
Σπουδές	d:Q31195306
Πληροφορίες ασχολίας
Αξιοσημείωτο έργο	d:Q20895011
Οικογένεια
Σύζυγος	Antonina Mahari
Αδέλφια	Khoren Adjemyan
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσεις	τάγμα του Παράσημου της Τιμής (5  Αυγούστου 1963) Honored Worker of Culture of the Armenian SSR (1965) μετάλλιο για διάκριση στην δουλειά (27  Ιουνίου 1956)
Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία

Ο Μαχάρι γεννήθηκε τον Αύγουστο του 1903 στην πόλη Βαν της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (εντός των ορίων της σημερινής Τουρκίας) και έμαθε τα πρώτα γράμματα σε αρμενικό δημοτικό σχολείο της γενέτειράς του. Το 1915 ξέσπασαν στα εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας θηριωδίες κατά του αρμενικού πληθυσμού στο πλαίσιο της εφαρμοζόμενης Γενοκτονίας με αποτέλεσμα ο Μαχάρι να βρει καταφύγιο ως πρόσφυγας στη ρωσική Αρμενία, όπου τα επόμενα χρόνια έζησε σε ορφανοτροφεία διαφόρων πόλεων όπως το Ιγκντίρ (στη σημερινή Τουρκία), το Ετσμιαντζίν, το Ντιλιτζάν και το Γερεβάν και επανενώθηκε με τη μητέρα του.

Αργότερα εισήχθη στο Κρατικό Πανεπιστήμιο του Γερεβάν, σπουδάζοντας ιστορία και λογοτεχνία, ενώ το 1924 κυκλοφόρησε η πρώτη του ποιητική συλλογή, υπό τον τίτλο «Τιτανικός». Τα επόμενα χρόνια κατάφερε να αναγνωριστεί μεταξύ των καλύτερων Αρμενίων ποιητών της εποχής του και το 1934 έγινε μέλος της Ένωσης Σοβιετικών Συγγραφέων. Ωστόσο το 1936 συνελήφθη από τις αρχές στο πλαίσιο των σταλινικών διώξεων της περιόδου που έμειναν γνωστές ως Μεγάλη Εκκαθάριση ή Μεγάλος Τρόμος και εστάλη ως εξόριστος στη Σιβηρία, καθώς τα γραπτά του θεωρήθηκαν υπερεθνικιστικά.

Οι διώξεις εναντίον του έληξαν μετά τον θάνατο του Ιωσήφ Στάλιν και το 1954 του επετράπη να επιστρέψει στο Γερεβάν, αφού πρώτα αποκαταστάθηκε μέσω δημόσιας τοποθέτησης του - αρμενικής καταγωγής - αντιπροέδρου της σοβιετικής κυβέρνησης, Αναστάς Μικογιάν. Με την επάνοδό του, αν και ήταν εμφανώς καταβεβλημένος από τις κακουχίες, συνέχισε μετά από μεγάλο διάστημα αποχής τη λογοτεχνική του δραστηριότητα και το 1965 τιμήθηκε με το σοβιετικό βραβείο του εργάτη του πολιτισμού. Απεβίωσε τη 17η Ιουνίου του 1969 στη Λιθουανία, τόπο καταγωγής της δεύτερης συζύγου του, Αντονίνα, την οποία γνώρισε στην εξορία.

Έργο

Στα πρώτα του λογοτεχνικά βήματα, ο Μαχάρι επηρεάστηκε σημαντικά από τους ποιητές Σιαμαντό (1878-1915), Βαχάν Τεριάν (1885-1920), Μισάκ Μετσαρέντς (1886-1908) και Ντανιέλ Βαρουζάν (1884-1915). Το 1918 δημοσιεύθηκαν σε διάφορα έντυπα τα πρώτα ποιήματά του και το 1925 δημοσιεύθηκε η ποιητική συλλογή του, «Τιτανικός». Ακολούθησαν και άλλες δημοσιεύσεις, ωστόσο το έργο που τον έκανε γνωστό στο ευρύ κοινό με το βιβλίο «Μργκαχάς» που αποτελείτο από ποιήματα και μπαλάντες που ασχολούνταν με έννοιες όπως ο έρωτας, η φύση, η πατρίδα, οι εθνικές αξίες κλπ. Το συγκεκριμένο βιβλίο έχει χαρακτηριστεί ως ένα από τα σημαντικότερα της αρμενικής ποίησης κατά τη σοβιετική περίοδο.

Άλλα έργα του είναι οι νουβέλες «Συρματοπλέγματα σε λουλούδι» (εκδόθηκε για πρώτη φορά στην Αρμενία το 1988) και «Αρμενική Ταξιαρχία» (αν και ήταν έτοιμο από το 1964 εν τέλει εκδόθηκε το 1989) που αναφέρονται στα χρόνια της εξορίας του στη Σιβηρία και οι «Καμμένοι κήποι», ημιβιογραφικό βιβλίο που εκδόθηκε το 1966 και έχει ως σημείο αναφοράς τα παιδικά χρόνια του συγγραφέα στο Βαν και τις πολεμικές επιχειρήσεις του 1915 μεταξύ Αρμενίων και Τούρκων. Το συγκεκριμένο βιβλίο, αν και θεωρείται ένα από τα σπουδαιότερα αρμενικά μυθιστορήματα του 20ού αιώνα, προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων στην αρμενική κοινή γνώμη, ενώ διαδηλωτές προχώρησαν σε κάψιμο αντιτύπων του έξω από την οικία του Μαχάρι. Κατόπιν τούτου, ο συγγραφέας επεξεργάστηκε εκ νέου το βιβλίο του, το οποίο επανεκδόθηκε λογοκριμένο το 1979.

Εργογραφία (ενδεικτική)

• «Νύχτες του Αρταμέτ» (1922)
• «Τιτανικός» (1925)
• «Μργκαχάς» (1933)
• «Καμμένοι κήποι» (1966)
• «Συρματοπλέγματα σε λουλούδι» (1988)
• «Αρμενική Ταξιαρχία» (1989)

Βιβλιογραφία

• Hacikyan, Agop Jack (2000). The Heritage of Armenian Literature. From the eighteenth century to modern times. III. Detroit: Wayne State University Press.
• Hovannisian, Richard G. (2007). The Armenian Genocide. Cultural and Ethical Legacies. Transaction Publishers.
• Mahari, Gurgen (2007) [1966]. Burning Orchards. Black Apollo Press.
• Nichanian, Marc (2002). Writers of Disaster. Armenian Literature in the Twentieth Century. Volume I. The National Revolution. Princeton and London: Gomidas Institute.