Γουσού (άθλημα)

άθλημα που προέρχεται από τις κινεζικές παραδοσιακές πολεμικές τέχνες

Το Γουσού (κινεζικά: 武术; πινγίν: wǔshù) είναι ένα άθλημα τόσο επίδειξης όσο και μάχης με αντίπαλο σε πλήρη επαφή, που προέρχεται από τις κινεζικές παραδοσιακές πολεμικές τέχνες. Αναπτύχθηκε στην Κίνα μετά το 1949, σε μια προσπάθεια να τυποποιήσει τις κινεζικές παραδοσιακές πολεμικές τέχνες. Ο όρος Γουσού στα κινέζικα σημαίνει «πολεμική τέχνη»[1] όπου το Γου (κινεζικά: 武; πινγίν: wǔ) έχει τη σημασία του πολεμικού, στρατιωτικού και το Σου (κινεζικά: 术; πινγίν: shù), σημαίνει τέχνη.  Ο όρος χρησιμοποιήθηκε διεθνώς, όταν κατά την προετοιμασία της Διεθνούς Ομοσπονδίας Γουσού, το 1985, στη πόλη Σιάν, οι 16 ιδρυτικές χώρες συμφώνησαν τη χρήση αυτού του όρου και όχι την αντίστοιχη περιγραφική μετάφραση στη κάθε γλώσσα[2].

Γουσού
Ύψιστη διοικητική αρχήInternational Wushu Federation (IWUF)
Άλλο όνομαΜοντέρνο Γουσού
Πρώτο παιχνίδιΠεκίνο 1959 (Κίνα)
Πεκίνο 1991 (Παγκόσμιο)
Χαρακτηριστικά
Μικτών φύλωνΝαι, διαφορετικές διοργανώσεις
ΚατηγοριοποίησηΟμαδικά, Ατομικά, Εξειδικευμένα
ΕξοπλισμόςΜε όπλα του Γουσού / Χωρίς
Προστατευτικός εξοπλισμός
Χώρος διεξαγωγήςΧαλί, Λέι Τάι
Παρουσία
Χώρα ή περιοχήΠαγκόσμια / Κίνα
Ολυμπιακό άθλημαΌχι

Παρόμοια προσπάθεια δόμησης των διαφόρων αποκεντρωμένων παραδοσιακών πολεμικών τεχνών είχε γίνει και παλαιότερα, με την ίδρυση του Κεντρικού Ινστιτούτου Πολεμικών Τεχνών (κινεζικά: 中央國術館; πινγίν: zhōng yāng guó shù guǎn) στο Ναντζίνγκ, το 1928, όμως τότε  χρησιμοποιήθηκε ο όρος Κουόσου (κινεζικά: 國術; πινγίν: guó shù), δηλαδή «Εθνική Τέχνη».

Στη σύγχρονη εποχή, το Γουσού έχει γίνει διεθνές άθλημα μέσω της Διεθνούς Ομοσπονδίας Γουσού, International Wushu Federation - IWUF, (κινεζικά: 国际武术联合会; πινγίν: Guójì wǔshù liánhé huì), η οποία ιδρύθηκε στις 3 Οκτωβρίου 1990[3], στο Πεκίνο. Το πρώτο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα πραγματοποιήθηκε το 1991 στο Πεκίνο[4] και έκτοτε η Ομοσπονδία διεξάγει το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Γουσού κάθε δύο χρόνια.

Το άθλημα του Γουσού διαχωρίζεται σε δύο βασικούς κλάδους: ταολού (προκαθορισμένη σειρά κινήσεων, φόρμες) και σαντά (ελεύθερος αγώνας με αντίπαλο σε πλήρη επαφή).

Το ταολού (κινεζικά: 套路; πινγίν: tàolù) περιλαμβάνει κινήσεις και ελιγμούς πολεμικών τεχνών για τις οποίες οι διαγωνιζόμενοι κρίνονται και βαθμολογούνται σύμφωνα με συγκεκριμένους κανόνες. Οι σειρές κινήσεων (φόρμες) περιλαμβάνουν βασικές κινήσεις (στάσεις, κλοτσιές, γροθιές, ισορροπίες, άλματα, σκούπες και ρίψεις) που βασίζονται στο σύνολο των κινεζικών παραδοσιακών πολεμικών τεχνών και στιλ και μπορούν να τροποποιηθούν για τον διαγωνισμό, ώστε να επισημανθούν τα δυνατά σημεία του αθλητή. Οι αγωνιστικές φόρμες έχουν χρονικά όρια που μπορούν να κυμανθούν από 1 λεπτό και  20 δευτερόλεπτα για μερικά εξωτερικά στιλ, μέχρι πάνω από πέντε λεπτά για εσωτερικά στιλ. Οι μοντέρνοι αθλητές του Γουσού προπονούνται και διαγωνίζονται σε όλο και περισσότερες εναέριες τεχνικές, όπως άλματα και κλοτσιές 540, 720 και 900 μοιρών, για να προσθέσουν περισσότερη δυσκολία και στιλ στις φόρμες τους[5].

Το σαντά (κινεζικά: 散打; πινγίν: sǎndǎ) είναι μια αθλητική, σύγχρονη μέθοδος μάχης, επηρεασμένη από την παραδοσιακή κινεζική πυγμαχία, τις κινεζικές μεθόδους πάλης που ονομάζονται Σουάι Τσιάο (κινεζικά: 摔跤; πινγίν: shuāijiāo) και άλλες κινεζικές τεχνικές μάχης όπως το Τσιν Να (κινεζικά: 擒拿; πινγίν: qínná). Μερικές φορές το σαντά ονομάζεται  και Σαν Σόου (κινεζικά: 散手; πινγίν: sàn shǒu) ή ΛέιΤάι (κινεζικά: 擂台; πινγίν: lèitái). Οι αγώνες σαντά διεξάγονται συχνά παράλληλα με τους αγώνες ταολού.

Ιστορία Επεξεργασία

Το 1953 πραγματοποιήθηκε το Εθνικό Συνέδριο Παραδοσιακού Αθλητισμού, όπου δόθηκε λίγο περισσότερη προσοχή στο Γουσού[6]. Τέσσερα χρόνια αργότερα, η Επιτροπή Φυσικής Αγωγής  και Αθλητισμού της Κίνας ξεκίνησε έρευνα για να βρει περισσότερες μορφές πολεμικών τεχνών, σχεδιάζοντας να τις προσαρμόσει στις πολιτικές κληρονομιάς του κομουνιστικού κόμματος. 

Το Σεπτέμβριο του 1958[7], η κυβέρνηση ίδρυσε την Ένωση Γουσού Κίνας (κινεζικά: 中国武术协会; πινγίν: zhōngguó wǔshù xiéhuì), ως μία παν κινεζική οργάνωση για να ρυθμίσει την εκπαίδευση των πολεμικών τεχνών.  Η Κινεζική Κρατική Επιτροπή για τη Φυσική Κουλτούρα και τον Αθλητισμό πρωτοστάτησε στη δημιουργία τυποποιημένων φορμών για τις περισσότερες από τις βασικές τέχνες. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, δημιουργήθηκε ένα Εθνικό Σύστημα Γουσού που περιελάμβανε τυποποιημένες φόρμες, πρόγραμμα διδασκαλίας και διαβάθμισης εκπαιδευτών, ενώ το Γουσού εισήχθη στη γυμνασιακή και πανεπιστημιακή εκπαίδευση. 

Το νέο αυτό σύστημα επιδιώκει να ενσωματώσει κοινά στοιχεία από όλα τα στιλ και τις φόρμες καθώς και τις γενικές ιδέες που σχετίζονται με τις κινεζικές πολεμικές τέχνες. Οι έννοιες όπως το σκληρό, το μαλακό, το εσωτερικό, το εξωτερικό, καθώς και οι ταξινομήσεις με βάση τις σχολές, όπως Σαολίν, Ταϊτζί, Γουτάν και άλλες ενσωματώθηκαν σε ένα σύστημα. Το Γουσού προωθήθηκε από τη κυβέρνηση, ως το πρότυπο για την εκπαίδευση στις πολεμικές τέχνες στην Κίνα[8]. Η τάση για τυποποίηση συνεχίστηκε με αποτέλεσμα την ευρεία ενσωμάτωση.

Το 1959, εγκρίνονται οι πρώτοι κανόνες για τους αγώνες Γουσού[9], από το Υπουργείο Αθλητισμού και αμέσως διεξάγεται το πρώτο Εθνικό Τουρνουά Γουσού Νεολαίας[10] και το Γουσού συμμετέχει ως αγώνισμα στους πρώτους Εθνικούς Αγώνες της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας (κινεζικά: 中华人民共和国全国运动会; πινγίν: Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó Quánguó Yùndònghuì), στο Πεκίνο την ίδια χρονιά.

Το 1961 κυκλοφόρησε το πρώτο συστηματικό εγχειρίδιο για το Γουσού από το Ινστιτούτο Αθλητισμού. Τα επόμενα χρόνια, η Επιτροπή Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού αποφάσισε ότι το αγώνισμα του Γουσού έπρεπε να βελτιώσει την «ποιότητα, τη δυσκολία και την αισθητική του» και έτσι ξεκίνησαν όλες οι ομάδες Γουσού από τις διάφορες επαρχίες να δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στην επιδεξιότητα, την υψηλή απόδοση και τη φινέτσα, με στοχεύοντας στη ταχύτητα, τη στάση και το ρυθμό. Η άνθιση του Γουσού όμως, διακόπηκε απότομα με την Πολιτιστική Επανάσταση (κινεζικά: 文化大革命; πινγίν: wénhuà dàgémìng), 1966 - 1976.

Το 1970, το Πανεπιστήμιο Φυσικής Αγωγής του Πεκίνου απέκτησε άδεια, να ξανανοίξει τις τάξεις του Γουσού και το 1972, η ομάδα Γουσού του Πεκίνου κάνει επίδειξη στην τελετή έναρξης στο Ασιατικό Πρωτάθλημα Πινγκ Πονγκ στο Πεκίνο[11]. Το 1973, δημοσιεύθηκαν και πάλι οι βελτιωμένοι κανονισμοί αγώνων Γουσού και διεξάγεται το πρώτο Εθνικό Τουρνουά Γουσού, στην επαρχία Σαντούνγκ. To 1974, η Εθνική Ομάδα Γουσού της Κίνας, επισκέπτεται μετά από πρόσκληση, τις ΗΠΑ, για να παρουσιάσει το Άθλημα του Γουσού. 

Το 1979, η Κρατική Επιτροπή Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού δημιούργησε μια ειδική ομάδα εργασίας για τη διδασκαλία και την άσκηση του Γουσού, μαζί με ένα νέο εγχειρίδιο για το Γουσού και νέους κανόνες, που διέγραφαν τελείως εκείνους του 1973, προσθέτοντας νέους βαθμούς για τη δημιουργικότητα και τη δυσκολία[12]. Το 1986, ιδρύθηκε το Κινεζικό Εθνικό Ινστιτούτο Έρευνας του Γουσού, ως κεντρική αρχή για την έρευνα και τη διοίκηση των δραστηριοτήτων Γουσού στην Κίνα[13]. Η αλλαγή των κυβερνητικών πολιτικών και της στάσης απέναντι στον αθλητισμό γενικά, οδήγησε στο κλείσιμο της Κρατικής Αθλητικής Επιτροπής (κινεζικά: 国家体育总局; πινγίν: guójiā tǐyù zǒngjú) το 1998, που αποτελούσε την Κεντρική αθλητική αρχή. Αυτό το κλείσιμο θεωρείται ως μια απόπειρα μερικής αποπολιτικοποίησης του οργανωμένου αθλητισμού και της μεταφοράς των κινεζικών αθλητικών πολιτικών σε μια πιο εμπορεύσιμη προσέγγιση[14]. Ως αποτέλεσμα αυτών των κοινωνιολογικών αλλαγών στην Κίνα, τόσο τα παραδοσιακά στιλ όσο και το μοντέρνο Γουσού προωθούνται από τη Διεθνή Ομοσπονδία Γουσού - International Wushu Federation (IWUF).

Από το 1996, το Γουσού μετατρέπεται πλέον ολοκληρωτικά σε ένα πλήρως ανεπτυγμένο αθλητικό σύστημα με έμφαση στην εξειδίκευση, την υψηλή επάρκεια στις θεμελιώδεις δεξιότητες, τη σωματική αντοχή, τα ανταγωνιστικά κίνητρα και την ψυχολογία, με αναφορές από σύγχρονα αθλήματα, όπως η γυμναστική, η ρυθμική γυμναστική, οι καταδύσεις, η συγχρονισμένη κολύμβηση κλπ. 

Αγωνίσματα μοντέρνων ταολού  Επεξεργασία

Το άθλημα του Γουσού έχει αναπτυχθεί από τις παραδοσιακές πολεμικές τέχνες  και παρουσιάζεται στον κόσμο με τη μορφή ενός σύγχρονου Ολυμπιακού αθλήματος[15] με έναν τέλειο συνδυασμό αρχαίων πρακτικών και σύγχρονων αθλητικών αρχών. Οι αθλητές εκτελούν ταολού[16] - ρουτίνες (με γυμνά χέρια ή κρατώντας όπλα) με βάση συγκεκριμένους κανόνες[17], επιδεικνύοντας τις αθλητικές τους δυνάμεις. Οι ρουτίνες αξιολογούνται από μια ομάδα κριτών που εκτιμούν τις διάφορες πτυχές μιας απόδοσης, δηλαδή την ποιότητα των κινήσεων, τη συνολική απόδοση και το βαθμό δυσκολίας και απονέμουν βαθμολογία με βάση την απόδοση του αθλητή. Ο διαγωνισμός πραγματοποιείται σε μια εξειδικευμένη αρένα μήκους 8x14 μέτρα, η οποία αποτελείται από αφρό υψηλής πυκνότητας που καλύπτεται από χαλί χαμηλής στατικότητας.

Στα αγωνίσματα του Γουσού οι φόρμες που εκτελούνται είναι υποχρεωτικές ή ατομικές[18]. Υποχρεωτικές φόρμες είναι εκείνες οι οποίες έχουν ήδη δημιουργηθεί και είναι ίδιες για όλους τους αθλητές. Ατομικές φόρμες είναι εκείνες που ένας αθλητής δημιουργεί με τη βοήθεια του προπονητή του, ακολουθώντας ορισμένους κανόνες δυσκολίας. Εκτός από τα αγωνίσματα ατομικής φόρμας, κάποια αγωνίσματα Γουσού εκτελούνται από δύο ή περισσότερους αθλητές και ονομάζεται Ντουιλιέν. Αρχικά, το διπλό ονομαζόταν Ντουιλιέν (κινεζικά: 对练; πινγίν: duì liàn) και το ομαδικό, Τζιτί (κινεζικά: 集体; πινγίν: jítǐ).

Στο παρελθόν, στους διεθνείς αγώνες Γουσού διαγωνίζονταν περισσότερο σε υποχρεωτικές φόρμες, ενώ σε υψηλού επιπέδου διαγωνισμούς στην Κίνα σε ατομικές φόρμες. Ωστόσο, μετά από τους Παγκόσμιους Αγώνες Γουσού το 2003 στο Μακάο, αποφασίστηκε να ειναι δυνατή η επιλογή ατομικής φόρμας σε διεθνή ανταγωνισμό με κινήσεις υψηλής δυσκολίας, Ναντού[19] (κινεζικά: 难度; πινγίν: nándù), ενσωματώνοντας ένα μέγιστο σκορ 2 βαθμών Δυσκολίας (Ναντού), στο συνολικό μέγιστο σκορ των 10 βαθμών.

Υπάρχει κάποια διαμάχη σχετικά με την ένταξη του Ναντού στο Γουσού, επειδή πολλές από τις κινήσεις που δημιουργήθηκαν για τα συγκεκριμένα αγωνίσματα δεν είναι κινήσεις που χρησιμοποιούνται σε αυτά τα στιλ. Επιπλέον, ο αριθμός των τραυματισμών που προέκυψαν από τη συμπερίληψη αυτών των Ναντού έχουν προκαλέσει πολλούς ανθρώπους να αμφισβητήσουν την ένταξή τους. Αντιθέτως, εκείνοι που υποστηρίζουν τις νέες απαιτήσεις δυσκολίας ακολουθούν τον ισχυρισμό ότι βοηθούν στην πρόοδο του αθλήματος και στη βελτίωση της συνολικής σωματικής ποιότητας των αθλητών.

Κατηγορίες αγωνισμάτων Επεξεργασία

Στα επίσημα παγκόσμια πρωταθλήματα Γουσού, οι κύριες κατηγορίες αγωνισμάτων[20] περιλαμβάνουν:

Τσάνγκ Τσουαν - Μακριά Γροθιά (κινεζικά: 长拳; πινγίν: zhǎng quán). Περιέχει στιλ που προέρχονται και είναι δημοφιλή στις βόρειες γεωγραφικές περιοχές της Κίνας, βόρεια του ποταμού Γιανγκτσέ, όπως Τσάτσουαν  (κινεζικά: 查拳; πινγίν: chá quán), Χουάτσουαν (κινεζικά: 华拳; πινγίν: huá quán), Χούνγκτσουαν (κινεζικά: 洪拳; πινγίν: hóng quán), Σάολιντσουαν (κινεζικά: 少林拳; πινγίν: shàolínquán), Φαντζίτσουαν (κινεζικά: 翻子拳; πινγίν: fānzi quán) και Πάοτσουι (κινεζικά: 炮捶; πινγίν: pào chuí). 

Πρόκειται για ένα εκσυγχρονισμένο στιλ που προέρχεται από κινήσεις όλων των παραπάνω, με ανοιχτά και μεγάλης απόστασης κτυπήματα, μεγάλη ποικιλία τεχνικών ποδιών και κυκλικών κινήσεων. Το Τσάνγκ Τσουαν είναι το πιο ευρέως διαδεδομένο από τα στιλ του Γουσού και περιλαμβάνει ταχύτητα, ισχύ, ακρίβεια και ευελιξία. Το Τσάνγκ Τσουαν είναι δύσκολο να εκτελεστεί, καθώς απαιτεί μεγάλη ευελιξία και αθλητική ικανότητα και συνήθως  ασκείται από νεαρής ηλικίας αθλητές. Όλες οι κινήσεις του Ναντού πρέπει να γίνουν μέσα σε 4 βήματα αλλιώς δεν καταμετριόνται ως βαθμοί δυσκολίας.

Ναν Τσουαν - Νότια Γροθιά (κινεζικά: 南拳; πινγίν: nán quán). Περιλαμβάνει στιλ που προέρχονται και είναι δημοφιλή στις νότιες γεωγραφικές περιοχές της Κίνας, νότια του ποταμού Γιανγκτσέ, όπως Χούνγκτζια Τσουάν (κινεζικά: 洪家拳; πινγίν: hóng jiā quán / Hung Gar), Τσάιλιφο Τσουαν  (κινεζικά: 蔡李佛拳; πινγίν: càilǐfó quán / Choy Lee Fut), Μότζια Τσουάν (κινεζικά: 莫家拳; πινγίν: mòjiā quán / Mok Gar), Λιτζια Τσουάν (κινεζικά: 李家拳; πινγίν: lǐjiā quán / Lei Gar), Λιότζια Τσουάν (κινεζικά: 刘家拳; πινγίν: liújiā quán / Lau Gar) και Γιόνγκτσουν Τσουάν (κινεζικά: 咏春拳; πινγίν: yǒng chūn quán / Wing Chun). Το εκσυγχρονισμένο αυτό στιλ που προέρχεται από κινήσεις όλων των παραπάνω, ορίζεται από χαμηλές στάσεις με λιγότερες τεχνικές ποδιών, με σύντομα, ισχυράς χτυπήματα του βραχίονα που συχνά συνοδεύονται από φωνητική άρθρωση. Το Ναν Τσουαν, απαιτεί συνήθως λιγότερη ευελιξία και έχει λιγότερα ακροβατικά από το Τσάνγκ Τσουαν, αλλά απαιτεί επίσης μεγαλύτερη σταθερότητα ποδιών και η δύναμη παράγεται μέσω του συντονισμού των ποδιών και του ισχίου. Αυτό το αγώνισμα δημιουργήθηκε το 1960. Έχει λιγότερα ακροβατικά, αλλά και σε αυτό οι κινήσεις Ναντού πρέπει να γίνουν μέσα σε 4 βήματα αλλιώς δεν καταμετριόνται ως βαθμοί δυσκολίας.

Τάι Τζι Τσουαν (κινεζικά: 太极拳; πινγίν: tàijí quán). Είναι το πιο ευρέως διαδεδομένο και δημοφιλές στιλ Γουσού, που λανθασμένα είναι γνωστό στη δύση για τις αργές, χαλαρές κινήσεις του και ως μέθοδος άσκησης για ηλικιωμένους. Το Τάι Τζι Τσουαν ορίζεται από αργές κινήσεις, σε συνδυασμό με εκρηκτικές εκρήξεις δύναμης, οι οποίες απαιτούν πλήρη αρμονία κίνησης και αναπνοής, συγκέντρωση και συντονισμό ολόκληρου του σώματος και του πνεύματος σε μια συνεχή ροή. Οι φόρμες και αυτού του αγωνίσματος, αποτελούν μια σύγχρονη ανασύνθεση που βασίζεται στο στιλ Γιάνγκ (κινεζικά: 杨; πινγίν: yáng), αλλά συμπεριλαμβάνει και κινήσεις από τα στιλ Τσεν (κινεζικά: 陈; πινγίν: chén), Ου (κινεζικά: 吴; πινγίν: wú), Γου (κινεζικά: 武; πινγίν: wǔ), Σουν (κινεζικά: 孙; πινγίν: sūn). Το μοντέρνο αγωνιστικό Τάι Τζι, είναι διαφορετικό από την παραδοσιακή πρώτη του μορφή και τα στιλ από όπου προήλθε, αφού περιλαμβάνει δύσκολα κρατήματα, ισορροπία, άλματα και κλοτσιές με άλμα. Το μοντέρνο αγωνιστικό Τάι Τζι, απαιτεί καλή ισορροπία, ευελιξία και δύναμη. 

Τάιτζι Τζιέν - Ίσιο Σπαθί Τάιτζι (κινεζικά: 太极剑; πινγίν: tàijí jiàn). Ονομάζεται επίσης και ίσιο σπαθί διπλής κόψης Τάιτζι, που χρησιμοποιείται σύμφωνα με τις αρχές και τα χαρακτηριστικά του Τάιτζι Τσουάν. Το Taiji Jian ορίζεται από αργές κινήσεις, σε συνδυασμό με έντονες εκρήξεις δύναμης, οι οποίες απαιτούν πλήρη αρμονία κίνησης και αναπνοής, συγκέντρωση και συντονισμό ολόκληρου του σώματος και του πνεύματος σε μια συνεχή ροή.

Ντάοσου - Πλατύ Σπαθί (κινεζικά: 刀术; πινγίν: dāo shù). Είναι ένα από πιο σημαντικά κοντά όπλα στην κινεζική ιστορία, με ευρεία εξάσκηση σε ολόκληρη την Κίνα. Πρόκειται για μια καμπύλη πλατιά λεπίδα μονής κόψης και η πρακτική του χαρακτηρίζεται από έντονες επιθετικές και αμυντικές τεχνικές. Οι έντονες και ισχυρές κινήσεις του χρησιμοποιούν κυρίως τεχνικές περιτύλιξης, συνεχή κοψίματα προς κάθε κατεύθυνση, μπλόκα, καρφώματα και περιστροφές. Η εκτέλεση του απαιτεί μεγάλη δύναμη και συντονισμό μεταξύ του σώματος του ασκούμενου και του όπλου. Εντάσσεται στη κατηγορία του Τσάνγκ Τσουαν και στιλιστικά παρομοιάζεται με μία άγρια τίγρη.

Τζιένσου - Ίσιο Σπαθί (κινεζικά: 剑术; πινγίν: jiàn shù). Είναι ένα από τα πιο ευρέως διαδεδομένα κοντά όπλα στην κινεζική ιστορία. Η επιρροή του ξεπερνά τη σφαίρα του Γουσού και έχει βαθιές πολιτισμικές σημασίες. Πρόκειται για μια ευθεία λεπίδα διπλής κόψης και η πρακτική του χαρακτηρίζεται από γεμάτες χάρη, κομψές, ζωηρές, επιδέξιες κινήσεις με φυσική ροή. Επικεντρώνεται σε μια αρμονική ισορροπία μεταξύ σκληρών και μαλακών τεχνικών με διάφορες ευέλικτες αλλαγές στην ταχύτητα εκτέλεσης. Οι βασικές του τεχνικές περιλαμβάνουν ώθηση, κάρφωμα, κλίση, κόψιμο, σάρωση σε συνδυασμό με την περίπλοκη κίνηση των ποδιών και την ευελιξία του σώματος. Εντάσσεται στη κατηγορία του Τσάνγκ Τσουαν και στιλιστικά παρομοιάζεται με ένα ιπτάμενο φοίνικα.

Γκουένσου - Κοντάρι (κινεζικά: 棍术; πινγίν: gùn shù). Θεωρείται ο «πατέρας» όλων των όπλων, καθώς το μήκος του και ο γρήγορος ρυθμός του, αποβλέπει σε τεχνικές από μακριά απόσταση. Συνδυάζει επιθετικές και αμυντικές τεχνικές και χαρακτηρίζεται από γρήγορες και βαριές κινήσεις, με γρήγορες και πολυάριθμες αλλαγές. Οι πιο συνηθισμένες τεχνικές περιλαμβάνουν, χτύπημα, σκούπισμα, σπάσιμο και περιστροφή. Εντάσσεται στη κατηγορία του Τσάνγκ Τσουαν και στιλιστικά παρομοιάζεται με μια έντονη καταιγίδα.

Τσιάνγκσου - Λόγχη (κινεζικά: 枪术; πινγίν: qiāng shù). Η λόγχη θεωρείται ο «βασιλιάς» όλων των όπλων και είναι το σημαντικότερο και μακρύτερο σε εμβέλεια όπλο που ασκείται σε ολόκληρη την Κίνα. Χαρακτηρίζεται από ευκίνητο βηματισμό, εύκαμπτο σώμα, ομαλές μεταβάσεις, γρήγορες και ακριβείς τεχνικές, με τεχνικές τόσο μικρού όσο και μεγάλου εύρους.  Ενώ η βασική τεχνική βασίζεται στην ώθηση, περιλαμβάνει επίσης κινήσεις σπειροειδείς, περιστροφές, κυκλικές αναχαιτίσεις και χτυπήματα. Η λόγχη απαιτεί ενότητα μεταξύ του σώματος και του όπλου και βασίζεται στη δύναμη που παράγεται από ολόκληρο το σώμα. Εντάσσεται στη κατηγορία του Τσάνγκ Τσουαν και στιλιστικά παρομοιάζεται με έναν ιπτάμενο δράκο.

Νάνταο - Νότιο Πλατύ Σπαθί (κινεζικά: 南刀; πινγίν: nán dāo). Είναι η κοινή ονομασία που δίνεται για όλους τους διαφορετικούς τύπους και στιλ γενικού σπαθιού που προέρχονται και ασκούνται στα νότια μέρη της Κίνας, όπως το διπλό σπαθί πεταλούδας, το μακρύ πλατύ σπαθί κλπ. Το αγώνισμα αυτό δημιουργήθηκε το 1992 και χρησιμοποιεί παρόμοιες τεχνικές με το Ντάοσου, όμως με τις αρχές και το στιλ του Ναν Τσουαν. Ενσωματώνει πλήρως και εμφανίζει τα χαρακτηριστικά και το πνεύμα των νότιων στιλ, όπως τη σύντομη και απότομη άσκηση δύναμης, με το Πλατύ Σπαθί να διατηρείται κοντά στο σώμα για πρακτική αμυντική εφαρμογή και τεχνικές στήριξης με τα χέρια. Είναι ένα έντονο και δυνατό στιλ με ισχυρές τεχνικές που συνοδεύονται από φωνητική άρθρωση.

Νάνγκουεν - Νότιο Κοντάρι (κινεζικά: 南棍; πινγίν: nán gùn). Είναι η κοινή ονομασία που δίνεται για όλους τους διαφορετικούς τύπους και στιλ κονταριού που προέρχονται και ασκούνται στα νότια μέρη της Κίνας, όπως το κοντάρι με μονό ή διπλό κεφάλι κλπ. Το αγώνισμα αυτό δημιουργήθηκε το 1992 και χρησιμοποιεί παρόμοιες τεχνικές με το Γκουένσου, όμως με τις αρχές και το στιλ του Ναν Τσουαν. Ενσωματώνει πλήρως και εμφανίζει τα χαρακτηριστικά και το πνεύμα των νότιων στιλ, πλούσιο και πρακτικό περιεχόμενο με  ποικίλες τεχνικές, γρήγορο ρυθμό, τεχνικές με χρήση και των δύο χεριών, τεχνικές άμυνας και επίθεσης με φανερά μαχητική εφαρμογή. Οι τεχνικές του είναι σαφείς, ακριβείς και λεπτομερείς και συνοδεύονται από φωνητική άρθρωση.

Ντουιλιέν - Χορογραφημένη μάχη (κινεζικά: 对练; πινγίν: duì liàn). Πρόκειται για μια χορογραφημένη ρουτίνα με δύο ή περισσότερους συμμετέχοντες αθλητές, που μιμούνται μια κατάσταση θεαματικής μάχης, η οποία εκτελείται με γυμνά χέρια καθώς και με όπλα. Κατά την επίδειξη, παρουσιάζονται τεχνικές επίθεσης και άμυνας κατά διαδοχή, που απαιτούν ακρίβεια, κατάρτιση υψηλού επιπέδου και πολύ καλή φυσική κατάσταση. Τα άλματα, τα πετάγματα, οι πτώσεις και τα τραβήγματα χαρακτηρίζονται από μεγάλη ταχύτητα και δυναμική, είναι πολύ ενεργητικά και προσφέρουν έντονο θέαμα. Κατά την εκτέλεσή της, η χορογραφία επιτρέπεται να συνοδεύεται από ενορχηστρωμένη μουσική.

Πάκουατζαν - Παλάμη Οκτώ Τριγράμμων (κινεζικά: 八卦掌; πινγίν: bāguà zhǎng). Το Πάκουατζαν χρησιμοποιεί το περπάτημα του κύκλου ως βασική του κατάρτιση και οι τεχνικές του τονίζουν την οριζόντια και κατακόρυφη διασταύρωση και την αλλαγή τεχνικών κατά το βάδισμα. Οι εφαρμογές δίνουν έμφαση στην αλλαγή, ακολουθώντας τις ευκαιρίες και τη συνεχή προσαρμογή σε οποιαδήποτε παρούσα κατάσταση.

Σουόνγκτζιεν - Διπλά Ίσια Σπαθιά (κινεζικά: 双剑; πινγίν: shuāng jiàn). Χρησιμοποιώντας δύο ίσια σπαθιά σε τεχνικές ίσιου σπαθιού, τα Διπλά Ίσια Σπαθιά επιδεικνύουν αρμονία και συντονισμό μεταξύ αριστερού και δεξιού χεριού, καθώς και μεταξύ των όπλων και του σώματος του αθλητή με χάρη και απόλυτη ακρίβεια.

Τσουντσιού Ντάνταο - Αλαβάρδα Άνοιξης και Φθινοπώρου (κινεζικά: 春秋大刀; πινγίν: chūnqiū dàdāo). Είναι το γνωστό και δημοφιλές Κουάνταο (κινεζικά: 关刀; πινγίν: guān dāo), το ιστορικό όπλο του στρατηγού Κουάνγι (κινεζικά: 关羽; πινγίν: guānyǔ), της περιόδου των Τριών Βασιλείων (κινεζικά: 三国时代; πινγίν: sānguó shídài). Αυτό το μακρύ δόρυ έχει στην κορυφή μια μεγάλη καμπύλη λεπίδα και στην βάση μία αιχμή. Οι τεχνικές του χαρακτηρίζονται από συνεχόμενα κυκλικά κοψίματα που χρησιμοποιούν την ορμή της βαριάς λεπίδας που εκτελούνται από την αρμονική κίνηση του σώματος του αθλητή.

Σινγί Τσουαν - Γροθιά Μορφής και Πρόθεσης (κινεζικά: 形意拳; πινγίν: xíng yì quán). Προέρχεται από τη παραδοσιακή κινεζική κουλτούρα του Γιν και του Γιανγκ και βασίζεται στο νόμο της κίνησης των πέντε στοιχείων. Χρησιμοποιεί κινήσεις και χαρακτηριστικά από 12 ζώα για να εκτελέσει τεχνικές άμυνας και επίθεσης, με μια ισχυρή άσκηση δύναμης.

Σαντά - Ελεύθερη μάχη Επεξεργασία

Ο δεύτερος βασικός κλάδος του μοντέρνου Γουσού είναι το αγώνισμα της ελεύθερης μάχης - Σαντά (κινεζικά: 散打; πινγίν: sǎndǎ). Πρόκειται για μια αθλητική, σύγχρονη μέθοδο άοπλης μάχης, που αναπτύχθηκε από τις παραδοσιακές πολεμικές τέχνες και χρησιμοποιεί γροθιές, κλοτσιές, ανατροπές, ρίψεις, πάλη και αμυντικές τεχνικές[21]. Οι αγώνες Σαντά διεξάγονται συχνά παράλληλα με τους αγώνες Ταολού.

Το άθλημα του Σαντά χρειάστηκε μια δεκαετία προετοιμασίας για να εισαχθεί στους αγώνες Γουσού και αρχικά ονομαζόταν Σαν Σόου (κινεζικά: 散手; πινγίν: sàn shǒu)[22]. Το 1978, συστάθηκε μια διερευνητική και ερευνητική ομάδα για να συντάξει μια έκθεση ανάπτυξης του Σαν Σόου. Το 1979, έγιναν οι πρώτοι δοκιμαστικοί αγώνες, με τη μορφή επίδειξης, στους 4ους Εθνικούς Αγώνες της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας στο Πεκίνο. Το 1981, στην επαρχία Λιαονίνγκ, πραγματοποιήθηκε αγώνας επίδειξης, «Εθνική Επίδειξη Ανταλλαγής Παρατηρήσεων Γουσού», με αθλητές από τα Αθλητικά Πανεπιστήμια του Πεκίνου και του Γουχάν. 

Το 1982, πραγματοποιήθηκε σεμινάριο με τους Εθνικούς Κανονισμούς Αγώνων Σαν Σόου στο Πεκίνο, με ένα πρώτο σχέδιο κανόνων και δημιουργία εννέα κατηγοριών βάρους. Το 1988, παρουσιάστηκε το ρινγκ αγώνων Σαν Σόου το λεγόμενο ΛέιΤάι (κινεζικά: 擂台; πινγίν: lèitái) και το 1989, πραγματοποιήθηκε το πρώτο επίσημο ανοικτό πρωτάθλημα Σαν Σόου Γουσού, στη πόλη Γιτσούν, στην επαρχία Τζιανγκσί.

Το 1990, δημοσιεύονται οι κανονισμοί του Σαν Σόου Γουσού. Το Υπουργείο Αθλητισμού της Κίνας δημοσίευσε τα πρότυπα βάση της βαθμίδας τεχνικής κατάρτισης των αθλητών Σαν Σόου Γουσού, καθιερώνοντας 4 βαθμούς: Πολεμικό ήρωα (κινεζικά: 武英; πινγίν: wǔyīng), Μαχητή 1ου επιπέδου, Μαχητή 2ου επιπέδου και Μαχητή 3ου επιπέδου. Στο τέλος της χρονιάς, το Σαν Σόου Γουσού είναι επίσημο αγώνισμα στους 11ους Ασιατικούς Αγώνες.

Το 2003, στο 7ο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Γουσού (WWC) που πραγματοποιήθηκε στο Μακάο,  εισήχθη επίσημα, το αγώνισμα Σαν Σόου Γυναικών. Το 2004, στο 2ο Παγκόσμιο Κύπελλο Σαν Σόου που πραγματοποιήθηκε στη πόλη Γκουανγκτζόου στη Κίνα, το Σαν Σόου Γυναικών είναι πλέον επίσημο άθλημα.

Οι αγώνες Σαντά λαμβάνουν μέρος σε μια ανυψωμένη τετράγωνη πλατφόρμα 8 x 8 μέτρων, που ονομάζεται Λέι Τάι (κινεζικά: 擂台; πινγίν: lèitái) και έχει ύψος 80 εκατοστά. Αποτελείται από πλαίσιο που καλύπτεται από αφρό υψηλής πυκνότητας με κάλυμμα από καμβά. Στο έδαφος που περιβάλλει την πλατφόρμα υπάρχει προστατευτικό στρώμα ύψους 30 εκατοστών και πλάτους 2 μέτρων. Οι αγωνιζόμενοι αθλητές φορούν προστατευτικό εξοπλισμό, ο οποίος περιλαμβάνει προστατευτικό κάλυμμα κεφαλής, προστατευτικό στήθους και γάντια, καθώς επίσης προστατευτική μασέλα για τα δόντια και τα γεννητικά (σπασουάρ).

Οι αγώνες Σάντα αντιπροσωπεύουν τη σύγχρονη εξέλιξη των διαγωνισμών Λέι Τάι, αλλά με κανόνες που μειώνουν την πιθανότητα σοβαρών τραυματισμών. Πολλές κινεζικές σχολές πολεμικών τεχνών διδάσκουν και εκπαιδεύονται μέσα στα πλαίσια των κανόνων του Σαντά, προσπαθώντας να ενσωματώσουν τις κινήσεις, τα χαρακτηριστικά και τη θεωρία του στιλ τους. 

Ο αγώνας Σαντά περιλαμβάνει συνολικά 3 γύρους, διάρκειας δύο λεπτών, με ενός λεπτού περίοδο ανάπαυσης μεταξύ των γύρων. Σύμφωνα με τους κανονισμούς οι αθλητές του Σαντά μπορούν να χρησιμοποιήσουν γροθιές, κλοτσιές και ρίψεις από όλα τα στιλ του Γουσού. Περιοχές που μπορούν να χτυπήσουν είναι το κεφάλι, ο κορμός, ότι προστατεύεται από το θώρακα (στήθος, κοιλιά, μέση και πλάτη) και τα πόδια.

Οι περίοδοι πλήρους επαφής είναι ελεύθερες και συναρπαστικές, ενώ οι αθλητές λαμβάνουν βαθμούς από τους παράπλευρους κριτές για τις επιτυχημένες τεχνικές σύμφωνα με τα κριτήρια βαθμολόγησης. Ένας αθλητής κηρύσσεται νικητής εάν κερδίσει 2 από τους 3 γύρους ενός αγώνα ή αν ο αντίπαλός του βγει νοκάουτ. Οι αγώνες Σαντά περιλαμβάνουν 11 κατηγορίες βάρους για άνδρες και 7 κατηγορίες βάρους για γυναίκες.

Παραδοσιακό Γουσού (Κουνγκ Φου) Επεξεργασία

Το παραδοσιακό Γουσού (κοινώς αναφερόμενο ως Κουνγκ Φου) είναι η ρίζα του αθλητικού Γουσού και έχει μια μακρά και ποικίλη ιστορία. Καθώς το Γουσού προέρχεται από την Κίνα, οι παραδοσιακές πρακτικές του Γουσού έχουν αναπτυχθεί και εξαπλωθεί σε όλο το γεωγραφικό της έδαφος και έχουν απορροφήσει ξεχωριστά πολιτιστικά, εθνικά και φιλοσοφικά χαρακτηριστικά των διαφόρων ομάδων της Κίνας[23].

Προερχόμενο από την ανάγκη για αυτοάμυνα, την επιβίωση και τη τέχνη του πολέμου, με χιλιάδες χρόνια ανάπτυξης, εμφανίστηκαν διαφορετικά στιλ και πρακτικές με διάφορες μεθόδους, περιεχόμενο, φιλοσοφίες, τακτικές και τεχνικές. Ενώ στον πυρήνα του το Παραδοσιακό Γουσού είναι μια μέθοδος επίθεσης και άμυνας, στη πράξη είναι πολύ περισσότερο και είναι βαθιά συνυφασμένο με ηθικές αξίες και δεοντολογικές αρχές. Η παραδοσιακή πρακτική του Γουσού αποσκοπεί στη διατήρηση των αρχών, των μεθόδων και της κληρονομιάς των προηγούμενων γενεών, οι οποίες ανέπτυξαν και βασίστηκαν σε αυτές τις τέχνες ως μέθοδο επιβίωσης και βελτίωσης της ζωής.

Ένας μεγάλος αριθμός στιλ και πρακτικών μπορεί να βρεθεί, μερικά διαθέτουν κυρίως τεχνικές χεριών, άλλα επικεντρώνονται σε τεχνικές ποδιών, μερικά περιλαμβάνουν πάλη. Κάποια εστιάζουν στην επίθεση και την άμυνα, ενώ άλλα προσπαθούν να προωθήσουν και να διατηρήσουν την υγεία και την ευημερία. Το παραδοσιακό Γουσού περιλαμβάνει επίσης μια εξαιρετικά μεγάλη ποικιλία παραδοσιακών όπλων που έχουν προέλθει από την εποχή που χρησιμοποιούνταν και οι μέθοδοι χρήσης τους έχουν διατηρηθεί από τις επόμενες γενιές. Με πολλές φατρίες, σέχτες, οικογενειακά συστήματα και στιλ, το παραδοσιακό Γουσού είναι ποικίλο και πολύχρωμο και αποτελεί μια εξαιρετικά βαθιά και πολύπλοκη φυσική κουλτούρα. Εξασκείται από ανθρώπους από όλα τα κοινωνικά στρώματα, ανεξαρτήτως φυλής, φύλου, ηλικίας, κοινωνικής τάξης ή φυσικής κατάστασης. Το παραδοσιακό Γουσού είναι το πολιτιστικό και αθλητικό κόσμημα του κινεζικού λαού[24].

Καθώς το ενδιαφέρον για τις αθλητικές πολεμικές τέχνες αυξανόταν συνεχώς, οι παραδοσιακές πολεμικές τέχνες και η λαϊκή τους παράδοση, πέρασαν σε ύφεση. Τα τελευταία χρόνια η Διεθνής Ομοσπονδία Γουσού (IWUF), αντιλαμβανόμενη την επιτακτική ανάγκη διατήρησης και προώθησης του παραδοσιακού Γουσού, το εισήγαγε σταθερά στη σφαίρα του αθλητισμού για όλους. Το παραδοσιακό Γουσού είναι σύμφωνο με τους στόχους και τις αξίες της προώθησης της κοινωνικής συνοχής, της πολιτιστικής και εκπαιδευτικής αξίας και της ανάπτυξης υγιεινών τρόπων ζωής και συνηθειών. Το 2004, η Διεθνής Ομοσπονδία Γουσού πραγματοποίησε το Πρώτο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Παραδοσιακού Γουσού, που συνεχίζεται ανά διετία. Ως ένα άθλημα για όλους, η φύση του διαγωνισμού είναι η προώθηση της πρακτικής του μέσω της μεγάλης κλίμακας συμμετοχής και ανταλλαγής. Η εκδήλωση περιλαμβάνει χιλιάδες αγωνιζόμενους σε όλες τις ηλικιακές ομάδες που ανταγωνίζονται σε μια μεγάλη ποικιλία τμημάτων, στα περισσότερα από τα οποία απονέμονται βραβεία συμμετοχής. Με πνεύμα αλληλεπίδρασης, η εκδήλωση στοχεύει να οικοδομήσει φιλίες και ενδιαφέρον για την πρακτική του παραδοσιακού Γουσού.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «What is Wushu». International Wushu Federation. 
  2. An Tianrong. «WUSHU NEEDS NAME RECTIFICATION». kungfumagazine.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Νοεμβρίου 2019. 
  3. «International Wushu Federation (IWUF)». 
  4. International Wushu Federation - Introduction 1991 – The 1st World Wushu Championships was held in Beijing, China
  5. Wu, Raymond (2007). Fundamentals of High Performance Wushu: Taolu Jumps and Spins. Lulu.com: Lulu Enterprises Incorporated. σελ. 12. ISBN 9781430318200. 
  6. Herb Borkland. «SALUTE TO WUSHU». KungFuMagazine.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Σεπτεμβρίου 2018. 
  7. 中国武术协会于1958年9月成立. «Chinese Wushu Association». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουνίου 2017. 
  8. Lorge, Peter (2012). Chinese Martial Arts From Antiquity to the Twenty-First Century. Cambridge: Cambridge University Press. σελ. 230. ISBN 978-0-521-87881-4. 
  9. Grant Jarvie, Dong-Jhy Hwang, Mel Brennan (2008). Sport, Revolution and the Beijing Olympics. Oxforf, UK: Bloomsbury Academic. σελ. 69. ISBN 9781845201005. 
  10. «Σημαντικές στιγμές για το Γουσού (1950 - 1999)». 中国武术协会 (Ένωση Γουσού Κίνας). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Μαΐου 2017. 
  11. Melody Chung. «WU BIN - THE FATHER OF MODERN WUSHU». KungFuMagazine.com. 
  12. An Tianrong. «COMPETITIVE WUSHU». KungFuMagazine.com. 
  13. Wu Bin, Li Xingdong, Yu Gongbao (1992). Essentials of Chinese wushu. Beijing: Foreing Language Press. σελ. 10, 230. ISBN 7119014773. 
  14. Robin Jones, James (Jim) Riordan (1999). Sport and Physical Education in China. UK: Routledge. σελ. 15, 76. ISBN 978-0419220305. 
  15. «International Wushu Federation (IWUF)».   Sport wushu has developed from traditional wushu and is presented to the world in the form of a modern Olympic sport 
  16. Taolu routines comprise of a continuously connected set of pre-determined techniques. «IWUF (Taolu)». 
  17. European Wushu Federation (2014). Rules for European Wushu Competition. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-01-07. https://web.archive.org/web/20180107130339/http://www.ewuf.org/assets/ewuf_taolu_2014.pdf. 
  18. Mario Martinez (2015). THE EVOLUTION OF WUSHU TRAINING – TECHNOLOGY, CONNECTIONS, AND SOUL. http://www.iwuf.org/upload/2015/1027/English%20newest.pdf. 
  19. THE SPORT OF WUSHU. «European Wushu Federation (EWUF)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιουλίου 2017. 
  20. «About Wushu». International Wushu Federation. Written by Byron Jacobs, IWUF Technical and Event Manager. 
  21. «Sanda». International Wushu Federation. 
  22. Gigi Oh and Gene Ching. «THE PROFESSOR OF SANSHOU». KungFuMagazine.com. 
  23. «Traditional Wushu (commonly referred to as kung-fu)». International Wushu Federation. 
  24. Written by Byron Jacobs, IWUF Technical and Event Manager (2015). About Wushu. http://www.iwuf.org/upload/2015/1023/73ea8a59ed1f0e2b1807c10bae29f933fa6a68f2.pdf. 

Βιβλιογραφικές πηγές Επεξεργασία

  • Wu, Raymond (2007). Fundamentals of High Performance Wushu: Taolu Jumps and Spins. Lulu.com: Lulu Enterprises Incorporated. ISBN 9781430318200.
  • Bin, Wu & Gongbao, Yu (1995). Essentials of Chinese Wushu. Beijing: Foreign Languages Press. ISBN 9787119014777.
  • Liang, Shou-Yu & Wu, Wen-Ching (2001). Kung Fu Elements: Wushu Training and Martial Arts Application Manual. Rhode Island: Way of the Dragon Publishing. ISBN 9781889659329.
  • Bangjun, Jiang & Alpanseque, Emilio (2007). Mastering WUSHU. Los Angeles, CA: Empire Books. ISBN 9781933901312.
  • The People's Sports, Publishing House (1981). Wushu!: The Chinese Way to Family Health and Fitness. New York: Simon and Schuster. ISBN 9780671420796.
  • Zhou, Qingjie (2010). Chinese Wushu: The 10-minute Primer. Beijing: Foreign Languages Press. ISBN 9781592650965.
  • Cai, Longyun (2012). Wu Shu Basics. Beijing: Foreign Languages Press. ISBN 9787119080956.
  • Li, Xingdong (2000). Basics of Taiji Quan (Chinese Wushu Series). Beijing: Foreign Languages Press. ISBN 9787119001715.
  • Contributors, Deng, Changli & Chinese Wushu Association. Translated by Shoude Xie (1989). International Wushu Competition Routines. Hong Kong: Hai Feng Publishing Co Ltd. ISBN 9789622381537.
  • Wang, Guangxi (2012). Chinese Kung Fu. Cambridge UK: Cambridge University Press. ISBN 978-0521186643.
  • Eng, Paul (2004). Kungfu Basics (Tuttle Martial Arts Basics). Boston Massachusetts: Tuttle Publishing. ISBN 978-0804834940.
  • Grant Jarvie, Dong-Jhy Hwang, Mel Brennan (2008). Sport, Revolution and the Beijing Olympics. Oxford: Bloomsbury Academic. ISBN 9781845201012.
  • Patrick Dennis Murphy, Dingbo Wu (1994). Handbook of Chinese Popular Culture. Westport, CT: Greenwood Publishing Group, Inc. ISBN 978-0313278082.
  • Fan Hong, Zhouxiang Lu (1994). Sport and Nationalism in Asia: Power, Politics and Identity. Oxon, UK: Routledge. ISBN 978-1138828148.
  • Liu Li, Fan Hong (2017). The National Games and National Identity in China: A History. Oxon, UK: Routledge. ISBN 978-1138628199.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία