Η Γούτσια Φρέι (πολωνικά: Łucja Frey), ή Γούτσια Φρέι-Γκότεσμαν (Łucja Frey-Gottesman) (3 Νοεμβρίου 1889 στο Λβουφ – 1942, άγνωστο), ήταν Πολωνή γιατρός και νευρολόγος, γνωστή για την περιγραφή του συνδρόμου που αργότερα πήρε το όνομά της. Ήταν μια από τις πρώτες γυναίκες ακαδημαϊκές νευρολόγους στην Ευρώπη. Η Φρέι πέθανε κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος το 1942 στο Γκέτο του Λβουφ, σε ηλικία 53 ετών.

Γούτσια Φρέι
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Łucja Frey-Gottesman (Πολωνικά)
Γέννηση3  Νοεμβρίου 1889[1]
Λβιβ[2]
Θάνατος1942[2][3][4]
Λβιβ[2]
Χώρα πολιτογράφησηςΔεύτερη Πολωνική Δημοκρατία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΠολωνικά
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο του Λβιβ
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητανευρολόγος
ιατρός
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία Επεξεργασία

Η Γούτσια Φρέι γεννήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 1889 στο Λβουφ, τότε μέρος της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας. Ο πατέρας της ήταν ο εργολάβος οικοδομής Σίμον Σίμχα Φρέι και η μητέρα της η Ντίνα (το γένος Βάινρεμπ).[5] Η Φρέι και η οικογένειά της ήταν Εβραίοι.[6] Φοίτησε σε χριστιανικό δημοτικό σχολείο μεταξύ 1896 και 1900. Αποφοίτησε από το Γυμνάσιο Φραντσίσεκ-Γιούζεφ ως εξωτερική μαθήτρια το 1907. Μετά την αποφοίτησή της σπούδασε μαθηματικά και φιλοσοφία υπό τον καθηγητή Μάριαν Σμολουχόφσκι (1872-1917). Ήταν φοιτήτρια της φιλοσοφικής σχολής από το 1907 έως το 1912, αλλά μετά από πέντε χρόνια μετακόμισε στη Βαρσοβία και άρχισε να σπουδάζει ιατρική.

Η Φρέι σπούδασε ιατρική από το 1918 έως το 1923 και έλαβε το πτυχίο της ιατρικής στις 2 Ιουνίου 1923. Οι σπουδές της διακόπηκαν για ένα χρόνο λόγω του Πολωνο-Ουκρανικού Πολέμου.[5]

Μετά την αποφοίτησή της συνέχισε την εργασία της ως βοηθός του καθηγητή Καζίμιες Οζεχόφσκι (1878–1942) στη νευρολογική κλινική του στη Βαρσοβία.[6][7] Στα τέλη του 1928 άφησε τη Βαρσοβία για να επιστρέψει στο Λβουφ και παντρεύτηκε έναν δικηγόρο ονόματι Μόρντεχαϊ (Μάρεκ) Γκότεσμαν (1887, Κομάρνο – 1941).[5] Από τον Μάιο του 1929 εργαζόταν σε νευρολογική κλινική στο Λβουφ, στην οδό Ραπαπόρτα, ως αναπληρώτρια ανώτερη σύμβουλος. Γέννησε την κόρη της, Ντανούτα, το 1930.[5]

Μετά τη σοβιετική εισβολή στην Πολωνία στις 19 Σεπτεμβρίου 1939 και την επακόλουθη κατάληψη του Λβουφ, ο Μάρεκ Γκότεσμαν κατηγορήθηκε για αντεπαναστατικές δραστηριότητες και συνελήφθη από το Λαϊκό Κομισαριάτο Εσωτερικών Υποθέσεων (ΛΚΕΥ). Τίποτα δεν είναι γνωστό για αυτόν μετά από αυτό το σημείο. Το 1941, υπό τη γερμανική κατοχή του Λβουφ, η Φρέι επανεγκαταστάθηκε στο γκέτο και αναγκάστηκε να εργαστεί στην κλινική του γκέτο στην οδό Ζαμαρστινόφσκα (Zamarstynowska) 112. Πιθανότατα δολοφονήθηκε μαζί με τους ασθενείς της κατά τη διάρκεια της εκκαθάρισης του γκέτο τον Αύγουστο του 1942 ή λίγο μετά την απέλασή της στο στρατόπεδο εξόντωσης Μπέλζεκ. Δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι αυτή ή κάποιος από τους συγγενείς της επέζησε.[5][6]

Υπάρχουν πολλές αβεβαιότητες για τη ζωή της. Σύμφωνα με τη μαρτυρία του Γιαντ Βασσέμ της Χέντβα Μπαλάτ, κουνιάδας της Φρέι, η Γούσια και ο Μάρεκ είχαν έναν γιο που ονομαζόταν Γιάκουμπ, ο οποίος γεννήθηκε το 1919. Αυτός είναι πιθανότατα ο Γιάκουμπ Γκότεσμαν, ο γιος του Μάρεκ Γκότεσμαν με την πρώτη του γυναίκα, Κλάρα Φίλιπ. Ο Γιάκουμπ σκοτώθηκε επίσης στο Ολοκαύτωμα, όπως και η μητέρα του, Κλάρα, και ο θετός πατέρας του, ο Δρ. Μίχαλ Σοκάλερ.

Αναγνώριση Επεξεργασία

Μέχρι το 2004, υπήρχαν μόνο σύντομα βιογραφικά άρθρα για τη ζωή της Φρέι: στα πολωνικά,[6][8] σουηδικά[9] και αγγλικά. Αυτές οι δημοσιεύσεις επανέλαβαν αποσπασματικά και σπάνια γεγονότα από την κλασική μονογραφία του Εουφέμιους Χέρμαν για τους Πολωνούς νευρολόγους.[7] Νέα στοιχεία για την τραγική ζωή της δημοσιεύτηκαν στη βιογραφία της Μίριαμ Μόλτρεχτ.[5] Ωστόσο, το όνομα της Φρέι συχνά παραλείπεται ή γράφεται λάθος (ως "Lucy"[10][11] ή "Lucie"[12][13]) σε πολλά σχολικά βιβλία και λεξικά. Οι ημερομηνίες γέννησης και θανάτου του Αυστριακού ιατρού και φυσιολόγου Μαξιμίλιαν φον Φρέι (1852-1932) δόθηκαν μερικές φορές εσφαλμένα ως δικές της.[12][13]

Έργα Επεξεργασία

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

Πλήρης κατάλογος με τα έργα της Φρέι (αυτή είναι η μοναδική συγγραφέας εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά):[5]

  • Przypadek podrażnienia nerwu usznoskroniowego. Pamiętnik Kliniczny Szpitala Dzieciątka Jezus 8, 1-2 (1923)
  • Przypadek zakrzepu tętnicy móżdżkowej. Pamiętnik Kliniczny Szpitala Dzieciątka Jezus 8, 24 (1923)
  • Przypadek zespołu bocznej ściany zatoki jamistej (Zespół Feix). Pamiętnik Kliniczny Szpitala Dzieciątka Jezus 8, 8-9 (1923)
  • Przypadek zespołu nerwu usznoskroniowego. Polska Gazeta Lekarska 41, 708-710 (1923)
  • Σύνδρομο Le du nerf auriculo-χρονικό. Revue Neurologique 2, 2, 97-104 (1923)
  • O działaniu jadów wegetatywnych na drżenie włókienkowe w sprawach zanikowych pochodzenia rdzeniowego. Medycyna Doświadczalna i Społeczna 5, 5-6, 379-387 (1925)
  • Przyczynki do nauki o topografii w trzonie mózgowym. Ogniska boczne i środkowe w rdzeniu przedłużonym. Neurologia Polska 8, 2, 124-142 (1925)
  • Frey Ł, (1925) «Przyczynki do nauki o topografii w trzonie mózgowym. Ogniska wyższych piętrach mostu Varola." Polska Gazeta Lekarska 15 335 – 338 (στα πολωνικά)
  • Przypadek chorego z guzem stoku Blumenbacha. Polska Gazeta Lekarska 14, 328 (1925)
  • Przypadek guza stoku Blumenbacha. Pamiętnik Kliniczny Szpitala Dzieciątka Jezus 9, 6-7 (1925)
  • Przypadek zapalenia nerwów posurowiczego. Neurologia Polska 8, 340-341 (1925)
  • Frey Ł, Orzechowski K. Zmiany anatomiczne w chorobie Charcota. Neurologia Polska 8, 3-4, 196-219 (1925)
  • Frey Ł, Orzechowski K. Zmiany anatomiczne w chorobie Charcota. Księga Pamiątkowa XII Zjazdu Lek Przyr 2, 145 (1925-1926)
  • O działaniu jadów wegetatywnych na drżenie włókienkowe w sprawach zanikowych pochodzneia rdzeniowego. Księga Pamiątkowa XII Zjazdu Lek Przyr 2, 158 (1925-1926)
  • Étude anatomo-pathologique d'un cas d'anévrisme cirsoide de la moelle. Revue Neurologique 1, 709 (1926)
  • Pokaz mózgu z torbielą III komory. Warszawskie Czasopismo Lekarskie 14, 192 (1926)
  • Preparat torbieli III-ej komory. Polska Gazeta Lekarska 16, 312 (1926)
  • Przypadek cierpienia rodzinno-dziedzicznego, dotyczącego głównie kończyn dolnych. Warszawskie Czasopismo Lekarskie 4, 193 (1926)
  • Μυελίτιδα Przypadek. Polska Gazeta Lekarska 50, 955 (1926)
  • Przypadek tętniaka splotowatego rdzenia. Neurologia Polska 9, 1-2, 21-30 (1926)
  • Przypadek tętniaka splotowatego rdzenia. Nowiny Psych 9, 1-2, 21-28 (1926)
  • Frey Ł, Orzechowski K. Sur l'histopathologie de la maladie de Charcot. Revue Neurologique 2, 2, 188 (1926)
  • Torbiel III komory. Brak objawów lejkowych przy zupełnym zniszczeniu dna III komory. Nowiny Lekarskie 38, 289-292 (1926)
  • Przypadek tętniaka splotowatego rdzenia. Neurologia Polska 10, 3-4, 346-347 (1927)
  • κοιλία Kyste du III. Destruction totale de la région infundibulaire sans signes dits hypophysiaires. Revue Neurologique 2, 413 (1927)
  • κοιλία Kyste du III. Destruction totale de la région infundibulaire sans signes dits hypophysiaires. L Encéphale 22, 21-26 (1927)
  • Paraplegia spastica heredofamiliris. Neurologia Polska 10, 1, 58 (1927)
  • Przypadek: Osteoarthropatiae vertebralis tabidorum. Pamiętnik Kliniczny Szpitala Dzieciątka Jezus 10, 30-32 (1927)
  • Frey Ł, Opalski A. Przyczynki kliniczne do studium nad schorzeniami dziedzicznemi układu nerwowego. Polska Gazeta Lekarska 15, 6, 277-280 (1927)
  • Rdzeń i preparaty drobnowidzowe z przypadku tętniaka splotowatego rdzenia. Polska Gazeta Lekarska 22, 431 (1927)
  • Etude anatomo-clinique d'un cas d'anévrisme cirsoide de la moelle. Pamiętnik I Zjazdu Anatomo-Zoologicznego w Warszawie 98-99 (1927)
  • Frey Ł, Orzechowski K. Neurirétinite unilatérale due à une Highmorite du même coté, améliorée après une ponction du sinus maxillaire. Lésions pagétoides dans les os de la voûte crânienne décelées à la radiographie. Revue Neurologique 2, 284 (1927)
  • Frey Ł, Drozdowicz. Νευροαμφιβληστροειδίτιδα jednego oka przy zajęciu jamy Highmor'a tej że strony u osobnika z czaszką Pagetowską. Neurologia Polska 11, 2, 246-248 (1928)
  • Przypadek guza retrosplejalnego. Neurologia Polska 11, 3-4, 319-320 (1928)
  • Przypadek guza retrosplejalnego. Polska Gazeta Lekarska 14, 261 (1928)
  • Przypadek operowanego guza śródbłonka mózgu. Polska Gazeta Lekarska 8, 150 (1928)
  • Frey Ł, Sławiński. Przypadek operowany śródbłoniaka płata czołowego. Neurologia Polska 11, 3-4, 312 (1928)
  • Przypadek: Osteoarthropatiae vertebralis tabidorum. Neurologia Polska 11, 1, 128-130 (1928)
  • Przypadek sympatomatu rdzenia kręgowego. Neurologia Polska 11, 1, 125-127 (1928)
  • Przypadek śródbłoniaka płata czołowego wyłuszczonego pomyślnie. Polska Gazeta Lekarska 20, 373-376 (1928)
  • Urazowe podrażnienie nerwów promieniowego i mięśniowo-skórnego z przerwaniem kilku ścięgien. Neurologia Polska 11, 3-4, 350-351 (1928)
  • Étude anatomo-clinique d'un cas d'anévrisme cirsoide de la moelle épinière. Ann d anat-path 5, 971-979 (1928)

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb15551777h. Ανακτήθηκε στις 30  Δεκεμβρίου 2019.
  2. 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 129517887. Ανακτήθηκε στις 12  Αυγούστου 2015.
  3. Faceted Application of Subject Terminology. 1819373. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. (Πολωνικά) MAK. 9810647454305606.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 Mirjam Moltrecht: Dr. med. Lucja Frey. Eine Ärztin aus Lwow 1889-1942. Rekonstruktion eines Lebens. Hartung Gorre Verlag Konstanz, 2004. PDF Αρχειοθετήθηκε 2020-06-01 στο Wayback Machine.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 Gliński JB. Słownik biograficzny lekarzy i farmaceutów ofiar drugiej wojny światowej. Wrocław: Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, 1997
  7. 7,0 7,1 Eufemiusz Herman: Neurolodzy polscy. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1958, ss. 225-227.
  8. Herman E. Wspomnienia pośmiertne. Neurologia Polska 24, 27-28 (1950)
  9. Erkki Hakulinen: Känd för sin beskrivning av en gustatoriskt utløst svettning i ansiktet. Läkartidningen 4: 211-212 (1992).
  10. Parviz Janfaza, Joseph B. Nadol, Robert Galla, Richard L Fabian, William W. Montgomery: Surgical Anatomy of the Head and Neck. Lippincott Williams & Wilkins, 2001 p. 418 (ISBN 0-683-06302-2)
  11. D. S. Grewal, Bachi T Hathiram: Atlas of Facial Nerve Surgery. McGraw-Hill Professional Publishing, 2007 (ISBN 0-07-148576-7)
  12. 12,0 12,1 Susan L. Bartolucci, Thomas Lathrop Stedman: Stedman's Medical Eponyms. Lippincott Williams & Wilkins, 2005 p.899 (ISBN 0-7817-5443-7)
  13. 13,0 13,1 Roche Lexikon Medizin. Elsevier,Urban&FischerVerlag, 2003 p.646 (ISBN 3-437-15150-9)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία