Δαμασκηνός Στουδίτης
Ο Δαμασκηνός Στουδίτης ήταν Έλληνας λόγιος του 16ου αιώνα από τη Θεσσαλονίκη και άγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
| Άγιος Δαμασκηνός ο Στουδίτης | |
|---|---|
 Ο άγιος Δαμασκηνός ο Στουδίτης. | |
| επίσκοπος Λητής και Ρεντίνης, Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Άρτης | |
| Γέννηση | περ.1520 Θεσσαλονίκη |
| Κοίμηση | 1577 |
| Τιμάται από | Ανατολική Ορθοδοξή Εκκλησία |
| Εορτασμός | 27 Νοεμβρίου |
| δεδομένα () | |
Βιογραφικά στοιχεία
ΕπεξεργασίαΓεννήθηκε περί το 1520 στη Θεσσαλονίκη και πρόγονός του ήταν ο Θεσσαλονικεύς Δωρόθεος.
Αργότερα μετέβη στην Κωνσταντινούπολη και εκεί παρακολούθησε τα μαθήματα του διδασκάλου Θεοφάνους Ελεαβούλκου. Μετά τις σπουδές του εισήλθε στη Μονή Στουδίου της Κωνσταντινουπόλεως όπου χειροτονήθηκε υποδιάκονος.
Το 1560 στον Ναό των Αρχαγγέλων («Ροτόντα») της Θεσσαλονίκης ο Ιερομόναχος Δαμασκηνός χειροτονήθηκε Επίσκοπος «Λητής και Ρενδίνης» από τον Αρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης Θεωνά. Η επισκοπή Λητής και Ρεντίνης υπάχθηκε τελικά στη Μητρόπολη Πολυανής και ο Δαμασκηνός πήρε τον τίτλο του «Προέδρου Πολυανής»[1]). Το 1574 κατεστάθη μητροπολίτης Ναυπάκτου και Άρτης. Στη μητρόπολη αυτή πέθανε το 1577.
Ο Δαμασκηνός Στουδίτης χαρακτηρίσθηκε ως ο πιο λόγιος και ενάρετος κληρικός του καιρού του. Επίγραμμα αναφερόμενο στον Άγιο, πλέκει τον έπαινό του, χαρακτηρίζοντας τον Δαμασκηνό ως «σοφία τῶν Ἑλλήνων» και τον θάνατό του ως κακή στιγμή, η οποία άφησε τους φιλέλληνες ορφανούς: «Ἑλλήνων μὲν τὴν σοφίαν βαρὺς ὤλεσεν αἰών. Ὃς δὲ φιλέλληνας πάντας ἀπωρφάνισεν».
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο τον κατέταξε στο αγιολόγιο της Εκκλησίας το 2013 και η μνήμη του εορτάζεται την 27η Νοεμβρίου.[2]
Συγγράμματα
Επεξεργασία- Βιβλίον ὀνομαζόμενον Θησαυρός ὅπερ συνεγράψατο ὁ Δαμασκηνὸς ὁ ὑποδιάκονος καὶ στουδίτης ὁ Θεσσαλονικεύς. In Venetia, per Christofano di Zanetti. MDLXI [1561]. Επανεκδόσεις: 16ος: επτά όλες στη Βενετία· 17ος: δέκα όλες στη Βενετία· 18ος: είκοσι έξι όλες στη Βενετία· 19ος: έντεκα όλες στη Βενετία.
- Εξήγησις του Πάτερ υμών
- Παραίνεσις προς τους θέλοντας σωθείναι μοναχούς ως εν τω συνόπτω του επισκόπου λογιωτάτου κυρίου Δαμασκηνού Λιτής και Ρενδίνης και προέδρου Πολυανής
- Δαμασκηνού Αρχιερέως Στουδίτου συνάθροισας από των βιβλίων των παλαιών φιλοσόφων, όσα είπον πεί των πετεινών, ορνέων και των χερσαίων ζώων, και περί των θαλασσίων, και μετάφρασις επί το κοινότερον. Κατά Αλλάτιον την συλλογή αυτή έστειλε ο Δαμασκηνός δώρο στον Μιχαήλ Καντακουζηνό μέγα δομέστιμον, που απαγχονίστηκε το 1547 δια προσταγής του Σουλτάνου Αμουράτου.
- Λόγος πεζή τη φράσει εις τον δεκάλογον του Μωυσέως
- Προγνωστικά σημεία περί βροχής, ανέμου, εκ των αστέρων, και εκ της σελήνης εκ διαφόρων ποιητών και δασκάλων, ποίημα κυρού Δαμασκηνού Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Άρτης, περιέχον και άλλα τινά
- Στίχοι Ηρωελεγείοι εις την Κοίμησιν της υπερυλογημένης Θεοτόκου Μαρίας εν είδοι διηγήσεως
- Κωμωδιδιάλογος Δαμασκηνού Ρενδίνης κατά Αρχιερέων (έχει πρόσωπα δύο Δαμασκηνόν και Γαβριήλ τον της αγίας Αναστασίας ηγούμενον. Προλογίζει δε ο Γαβριήλ)
- Κατάλογος χρονολογικός των πατριαρχών Κωνσταντινουπόλεως μέχρι Ιερεμίου (1573)
- Ακολουθία και εγκώμιο στον Νεομάρτυρα Άγιο Νικόλαο τον Νεοφανή τον εξ Ιχθύος της Κορινθίας(1558). Ο Άγιος Νικόλαος γεννήθηκε στο Ψάρι(Ιχθύς) Στυμφαλίας περί το 1500 και 12ετής πήγε στη Σηλυβρία,όπου και παντρεύτηκε και εκανε οικογένεια και παιδιά, ασκούσε το επάγγελμα του παντοπώλη στη έξοδο της Σηλυβρίας προς την Κωνσταντινούπολη και συκοφαντηθείς ότι έβρισε το Μωάμεθ, του ζητήθηκε να απαρνηθεί δημοσίως το Χριστό, πράγμα που δεν έκανε και μετά πολλά βασανιστήρια εκάη ζωντανός στον Ιππόδρομο της Πόλης το 1554. Η κάρα του πωλήθηκε σε χριστιανούς και απο το 1554 φυλάσσεται στην ιερά μονή Μεγάλου Μετεώρου.Στη γενέτειρά του στο Ψάρι Στυμφαλίας υπάρχει και ιερός ναός του Νεομάρτυρα Αγίου Νικολάου και εορτάζεται την 14η Φεβρουαρίου ,ημέρα της θυσίας του και εκάστη πρώτη Κυριακή του Ιουνίου, ημέρα ανάμνησης των εγκαινίων του ναού του.
- .Βίος Οσίου Διονυσίου, Κτίτορος Μονής Προδρόμου Βερροίας, Τιμίου Σταυρού Ολύμπου και δεκάδος άλλων Μονών.
Πηγές
Επεξεργασία- Κωνσταντίνος Σάθας (1868). Νεοελληνική Φιλολογία: Βιογραφία των εν τοις γράμμασι διαλαμψάντων Ελλήνων, από της καταλύσεως της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας μέχρι της Ελληνικής εθνεγερσίας (1453-1821). Αθήνα: Τυπογραφείο των τέκνων Ανδρέου Κορομηλά. Ανακτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2009.
- Άγιος Δαμασκηνός - saint.gr
- Ο ΑΓΙΟΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ Ο ΣΤΟΥΔΙΤΗΣ ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΛΗΤΗΣ ΚΑΙ ΡΕΝΤΙΝΗΣ - Ιερά Μητρόπολις Λαγκαδά, Λητής και Ρεντίνης
- Ο Άγιος Δαμασκηνός Γ' ο Στουδίτης - Ιερά Μητρόπολη Άρτης
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ «Ιερά Μητρόπολις Πολυανής και Κιλκισίου, Σύντομη ιστορική αναδρομή». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιανουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2010.
- ↑ Το Οικουμενικό Πατριαρχείο σύμφωνα με την με υπ’ αριθμ. 613/10-07-2013 Πατριαρχική και Συνοδική Πράξη Αγιακατατάξεως, κατέταξε εις τας Πατριαρχικάς Δέλτοις τους δύο Επισκόους Λητής και Ρεντίνης, Ακάκιο και Δαμασκηνό τον Στουδίτη.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
Επεξεργασία- Ευθύμιος Λίτσας, Προβλήματα της ζωής και του έργου του Δαμασκηνού Στουδίτη, MOCXOBIA 1 (2001), σσ. 247 - 258.