Δαμιανός της Ταρσού
Ο Δαμιανός (αποβιώσας το 924), γνωστός στα αραβικά ως Νταμιανά και έχων το ψευδώνυμο Γκουλάμ Γιαζμάν («σκλάβος/ιπποκόμος του Γιαζμάν»), ήταν Βυζαντινός Έλληνας προσήλυτος στο Ισλάμ, κυβερνήτης της Ταρσού την περίοδο μεταξύ 896–897 και ένας από τους κυριότερους διοικητές των ναυτικών επιδρομών σε βάρος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας στις αρχές του 10ου αιώνα.
| Δαμιανός της Ταρσού | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 9ος αιώνας |
| Θάνατος | 924 |
| Αιτία θανάτου | πεσών σε μάχη |
| Θρησκεία | Ισλάμ |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | κυβερνητικός αξιωματούχος στρατιωτικός πειρατής |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | ναύαρχος κυβερνήτης |
Βιογραφία Επεξεργασία
Ο Δαμιανός ήταν προσηλυτισμένος υπηρέτης του ευνούχου κυβερνήτη της Ταρσού, Γιαζμάν αλ-Χαντίμ (απεβίωσε το 891), ο οποίος είχε αναγνωρίσει την επικυριαρχία των Τολουνιδών της Αιγύπτου υπό τον υιό του Ιμπν Τουλούν, Χουμαραβαΐχ. Τον Οκτώβριο του 896, ο Δαμιανός ορίστηκε κυβερνήτης της Ταρσού από τον, τότε, κυβερνήτη Αχμάντ ιμπν Τουγκάν. Ο Γιουσούφ αλ-Μπαγκμαρντί ήταν ο εκπρόσωπός του και διοικητής των στρατιωτικών δυνάμεων της περιοχής.[1] Ο Δαμιανός και ο αλ-Μπαγκμαρντί, ωστόσο, εκδιώχθηκαν από την Ταρσό του Μάρτιο/Απρίλιο του 897 έπειτα από μία εξέγερση των υποστηρικτών των Αββασιδών στην πόλη, υπό την ηγεσία του Ραγκίμπ, ενός πρώην μαουλά του αλ-Μουγουαφάκ.[2]
Το 900, ο αλ-Ταμπαρί αναφέρει πως ο Δαμιανός προέτρεψε τον Χαλίφη αλ-Μουταντίντ να κάψει τον στόλο της Ταρσού, ο οποίος αριθμούσε περισσότερα από 50 μεγάλα καράβια, ως εκδίκηση για τον εκδιωγμό του από την πόλη τρία χρόνια νωρίτερα, γεγονός το οποίο εξασθένησε σε σημαντικό βαθμό την μουσουλμανική ναυτική δύναμη.[3] Ωστόσο, ήταν έχοντας τον βαθμό του ναυάρχου που ο Δαμιανός κατάφερε να διακριθεί ιδιαιτέρως. Το 896 ή πιθανότερα το 901, άλωσε και λεηλάτησε το λιμάνι της Δημητριάδας στην Ελλάδα.[4] Ο Δαμιανός, στην συνέχεια, συμμετείχε στην εκστρατεία του 904 που απέσπασε την Αίγυπτο από τον έλεγχο των Τολουνιδών και την επανέφερε υπό τον έλεγχο των Αββασιδών. Οδήγησε έναν στόλο έως τον ποταμό Νείλο, λεηλάτησε τα παράλια, ενώ απέτρεψε τον από θαλάσσης ανεφοδιασμό των δυνάμεων των Τολουνιδών.[5] Το 911, επιτέθηκε στην Κύπρο, η οποία από τον 7ο αιώνα αποτελούσε ουδέτερη περιοχή η οποία βρισκόταν υπό τον από κοινού έλεγχο Αράβων και Βυζαντινών, και την λεηλάτησε για διάστημα τεσσάρων μηνών, καθώς οι κάτοικοί της είχαν βοηθήσει βυζαντινό στόλο υπό τον ναύαρχο Ιμέριο σε επίθεση που είχε πραγματοποιήσει στις παράκτιες περιοχές του Χαλιφάτου την προηγούμενη χρονιά.[6] Τελικώς, τον Οκτώβριο του 912, μαζί με τον επίσης αποστάτη Λέοντα τον Τριπολίτη, πέτυχε σημαντική νίκη ενάντια στον Ιμέριο στα ανοιχτά της Χίου.[7] Το καλοκαίρι του ίδιου έτους, αναφέρεται ότι ακολούθησε τον κυβερνήτη του Κιλικιανού θουγούρ, Ρουστάμ ιμπν Μπαραντού, σε μία επίθεση εναντίον της βυζαντινής παραμεθόριου περιοχής της Λυκανδού και του Αρμένιου κυβερνήτη της, Μελία. Ο Μελίας βρέθηκε πολιορκούμενος στο φρούριό του, ωστόσο οι Άραβες απέτυχαν να το καταλάβουν.[8]
Ο Δαμιανός απεβίωσε το 924, ενώ ηγείτο μίας επίθεσης ενάντια στο βυζαντινό φρούριο του Στρόβιλου στο Θέμα Κιβυρραιωτών. Ο θάνατός του, μαζί με τον πιθανολογούμενο θάνατο του Λέοντα του Τριπολίτη την προηγούμενη χρονιά, έφερε ένα τέλος στην εποχή της μουσουλμανικής ναυτικής υπεροχής και των συνεχόμενων επιδρομών ενάντια στα παράλια των βυζαντινών εδαφών.[9]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Rosenthal 1985, σελ. 34.
- ↑ Rosenthal 1985, σελ. 41.
- ↑ Rosenthal 1985, σελ. 91.
- ↑ Setton 1954, σελ. 318; Treadgold 1997, σελ. 466.
- ↑ Rosenthal 1985, σελ. 151.
- ↑ Setton 1954, σελ. 318; Pryor & Jeffreys 2006, σελ. 63.
- ↑ Pryor & Jeffreys 2006, σελ. 63; Treadgold 1997, σελ. 470.
- ↑ Rosenthal 1985, σελ. 196.
- ↑ Pryor & Jeffreys 2006, σελ. 64.
Πηγές Επεξεργασία
- Pryor, John H.· Jeffreys, Elizabeth M. (2006). The Age of the ΔΡΟΜΩΝ: The Byzantine Navy ca. 500–1204. Leiden, The Netherlands and Boston, Massachusetts: Brill Academic Publishers. ISBN 978-90-04-15197-0.
- Rosenthal, Franz, επιμ. (1985). The History of al-Ṭabarī, Volume 38: The Return of the Caliphate to Baghdad: The Caliphates of al-Muʿtaḍid, al-Muktafī and al-Muqtadir, A.D. 892–915/A.H. 279–302. SUNY series in Near Eastern studies. (στα Αγγλικά). Ώλμπανυ, Νέα Υόρκη: State University of New York Press. ISBN 978-0-87395-876-9.
- Setton, Kenneth (1954). «On the Raids of the Moslems in the Aegean in the Ninth and Tenth Centuries and their Alleged Occupation of Athens». American Journal of Archaeology (Cambridge, Mass.) LVIII: 311–319. doi:.
- Treadgold, Warren (1997). A History of the Byzantine State and Society. Stanford, California: Stanford University Press. ISBN 0-8047-2630-2.