Δημοτική Αγορά Πειραιά

Η Δημοτική Αγορά ή Αγία Τριάδα λόγω της Μητροπολιτικής εκκλησίας του Πειραιά αποτελεί την πιο κεντρική και ιστορική συνοικία του Πειραιά, πήρε το όνομα της από την μεγάλη αγορά που κυριαρχούσε στην περιοχή από το 1860 μέχρι το 1968 που κατεδαφίστηκε για να οικοδομηθεί στην θέση της ο γνωστός πανύψηλος πύργος.

Θέση

Βορειοδυτικά: Λιμάνι Πειραιά	Βόρεια: Λεμονάδικα	Βορειοανατολικά: Παλιατζήδικα
Δυτικά: Λιμάνι Πειραιά	Δημοτική Αγορά	Ανατολικά: Γούβα του Βάβουλα
Νοτιοδυτικά: Λιμάνι Πειραιά	Νότια: Τερψιθέα	Νοτιοανατολικά: Τερψιθέα

Συνορεύει βόρεια με τα Λεμονάδικα, νότια με την Τερψιθέα, ανατολικά με την Γούβα του Βάβουλα και δυτικά με το κεντρικό λιμάνι του Πειραιά, βρίσκεται μεταξύ των κεντρικών δρόμων 34ου Συντάγματος Πεζικού - Ηρώων Πολυτεχνείου - Λεωφόρος Βασιλέως Γεωργίου Β' - Γούναρη - Ομηρίδου Σκυλίτση.

Ιστορία της Δημοτικής Αγοράς

Ο Πύργος του Πειραιά

Μέγαρο ΝΑΤ Πειραιάς

Καθολική Εκκλησία του Αγίου Παύλου

Ζάννειο Ορφανοτροφείο Πειραιώς - διακρίνεται το ιδιωτικό παρεκλήσι της Αγίας Βαρβάρας

Οδός Γούναρη Πειραιάς

Παλαιό Ταχυδρομείο Πειραιώς

Πλατεία Ιπποδάμειας

Η περιοχή είναι από τις πρώτες που κατοικήθηκαν όταν δημιουργήθηκε μετά την απελευθέρωση η σύγχρονη πόλη του Πειραιά, οι πρώτοι κάτοικοι την δεκαετία του 1830 ήταν Χιώτες που οικοδόμησαν το 1839 τον Μητροπολιτικό ναό της Αγίας Τριάδας. Η ιδέα για την οικοδόμηση μιας μεγάλης αγοράς στην περιοχή ξεκίνησε από την δεκαετία του 1850, πραγματοποιήθηκε το 1862 με σχέδια του μηχανικού της πόλης ταγματάρχη Ι.Τριγγέτα. Η Δημοτική Αγορά ήταν ένα απέραντο ορθογώνιο κτίριο διαστάσεων 94,9 Χ 27,8 μέτρων στο τρίγωνο μεταξύ των δρόμων Γούναρη - Εθνικής Αντιστάσεως - Λεωφόρος Βασιλέως Γεωργίου Β' απέναντι από την μεγάλη εκκλησία της Αγίας Τριάδας. Ήταν προσπελάσιμη με εισόδους από τις τρεις πλευρές περιλαμβάνοντας πλήθος από καταστήματα όπως ιχθυοπωλεία, αρτοποιεία, οπωροπωλεία και κρεοπωλεία στους 4 αντίστοιχους τομείς, υπήρχαν επιπλέον πολλά φαγάδικα και καφενεία για την εξυπηρέτηση των πελατών. Τις βραδυνές ώρες όταν έπεφτε η κίνηση στην αγορά μαζεύονταν όλοι οι μεγάλοι παλιοί ρεμπέτες όπως ο Μάρκος Βαμβακάρης, ο Βασίλης Τσιτσάνης και ο Μπαγιαντέρας.

Η Δημοτική αγορά κατεδαφίστηκε στις 8 Φεβρουαρίου/1968 από τον δήμαρχο Πειραιά της επταετίας Αριστείδη Σκυλίτση, εκείνη την εποχή απαριθμούσε σε όλα τα καταστήματα τις περίπου 1000 εργαζόμενους. Η κατεδάφιση έφερε μεγάλο μαρασμό στην περιοχή παρέμεινε άδειο οικόπεδο για 5 περίπου χρόνια, την περίοδο (1972 - 1974) ο ίδιος δήμαρχος ανήγειρε το σύγχρονο Εμπορικό Κέντρο Πειραιά, τον μεγάλο πολυώροφο ουρανοξύστη. Ο σύγχρονος ουρανοξύστης αποτελείται από 23 ορόφους με 84 μέτρα συνολικού ύψος, είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος ουρανοξύστης στην Αττική μετά τον Πύργο Αθηνών.

Ο ναός της Αγίας Τριάδας

Είναι ένας από τους παλιότερους και τους μεγαλύτερους ναούς της Αττικής από τους πρώτους που ανεγέρθησαν μετά την Απελευθέρωση, αποτελεί τον Μητροπολιτικό ναό ολόκληρου του Πειραιά και την έδρα της Ιεράς Μητρόπολης Πειραιώς. Ο πρώτος ναός ανεγέρθη το 1839 από τον πρώτο δήμαρχο Πειραιώς Κυριάκο Σερφιώτη, ήταν εξαιρετικά μεγάλος και επιβλητικός για τα δεδομένα της εποχής. Στον βομβαρδισμό του Πειραιά από τους Γερμανούς στις 11 Ιανουαρίου/1944 ο ναός ισοπεδώνεται στέλνοντας στον θάνατο πολλούς πιστούς που είχαν καταφύγει τότε μέσα σε αυτόν. Η νέα σύγχρονη επιβλητική εκκλησία θεμελιώθηκε στις 17 Ιουνίου/1956 από τον αρχιεπίσκοπο Δωρόθεο και εγκαινιάστηκε στις 17 Μαΐου/1964 από τον Μητροπολίτη Ύδρας Προκόπιο. Είναι ένας από τους μεγαλύτερους χριστιανικούς ναούς χωρητικότητας 3.500 ατόμων Βυζαντινού ρυθμού με έναν πανύψηλο τρούλο στο κέντρο, ο ναός φαίνεται επιβλητικά σε ολόκληρο το λιμάνι απέναντι από τον ουρανοξύστη του Εμπορικού Κέντρου.

Η Καθολική εκκλησία του Αγίου Παύλου

Από την εποχή της δημιουργίας της σύγχρονης πόλης του Πειραιά είχαν συγκεντρωθεί στην πόλη πολλοί Καθολικοί είτε Δυτικοευρωπαίοι είτε Έλληνες με καταγωγή από νησιά του Αιγαίου. Οι Καθολικοί της Αττικής από την δεκαετία του 1830 αναζητούσαν μια περιοχή για την ίδρυση ενός δικού τους μεγάλου ναού, η ιδέα να ανεγερθεί ο ναός στον Πειραιά ανήκε στον αιδεσιμότατο Κωνσταντίνο Σαργολόγο τοποτηρητή της πόλης των Αθηνών στις 11 Ιανουαρίου/1837. Η πρόταση έγινε αποδεκτή από τον πρεσβευτή της Αυστρίας στην Αθήνα που έσπευσε να συγκεντρώσει τα χρήματα για την ανέγερση του ναού από τους συμπατριώτες του, τα σχέδια του ναού εκπόνησε ο διάσημος Γερμανός αρχιτέκτονας Έντουαρτ Σάουμπερτ. Η ανέγερση ξεκίνησε το 1838, τα εγκαίνια του ναού έγιναν στις 29 Νοεμβρίου/1840 από τον επίσκοπο Σύρου, ο ναός είχε διαστάσεις 19,35 επί 9,20 μέτρα. Το 1896 πραγματοποιήθηκαν εργασίες επέκτασης του ναού τότε ο ναός πήρε την σημερινή του μορφή, καταγράφεται το (1906 - 1907) ανάμεσα στο Ορφανοτροφείο και το Ταχυδρομείο. Η ολοκλήρωση της εκκλησίας πραγματοποιήθηκε το 1971 τότε πήρε και τις σημερινές τις διαστάσεις 24 μέτρων μήκους, 21 μέτρων πλάτους και 8,50 μέτρων ύψους.

Αντικείμενο αριθμημένης λίστας

Το Ζάννειο Ορφανοτροφείο Αρρένων

Το Ζάννειο Ορφανοτροφείο Αρέρνων είναι το πρώτο ορφανοτροφείο που οικοδομήθηκε στην πόλη του Πειραιά, το Χατζηκυριάκειο Ορφανοτροφείο Θηλέων στην ομώνυμη συνοικία του Πειραιά ήταν το δεύτερο και οικοδομήθηκε αργότερα. Το πρώτο τμήμα του οικοδομήθηκε το 1876 κληροδότημα της Ελένης Ζάννης χήρας του εμπόρου Νικήτα Ζάννη, η δυτική του πτέρυγα οικοδομήθηκε το 1882 επί δημαρχίας Τρύφωνα Μουτζόπουλου. Στο κτίριο υπήρχαν ανά διαστήματα ασταμάτητες προσθήκες, η τελική του ολοκλήρωση πραγματοποιήθηκε το 1930 με συμβολή της Ελένης και του Δημητρίου Ρετσίνα τότε χτίστηκε και το ιδιωτικό παρεκκλήσι της Αγίας Βαρβάρας εντός του ιδρύματος. Η χρηματοδότηση του ιδρύματος γινόταν από ιδιωτικές εισφορές υπό μορφή εράνων των κάτοικων του Πειραιά και από οικονομικές χορηγίες του δήμου. Ο αριθμός των παιδιών αυξήθηκε σταδιακά από 30 την εποχή έναρξης της λειτουργίας τους συνήθως παιδιά ορφανά, άπορα και άστεγα που κυκλοφορούσαν πολλά στο τέλος του περασμένου αιώνα στην πόλη του Πειραιά σε 430 μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Το 1956 ιδρύεται το Ζάννειο Γυμνάσιο^[1] με λειτουργία ενός έτους και το 1956 το Εξατάξιο Γυμνάσιο με πλήρη λειτουργία την περίοδο (1961 - 1962). Το (1982 - 1983) οι τρόφιμοι μεταφέρονται στα νέα σύγχρονα κτίρια του ιδρύματος στην Εκάλη, τα κτίρια του Πειραιά κηρύττονται διατηρητέα.

Το παλιό Ταχυδρομείο Πειραιά

Το παλιό Ταχυδρομείο Πειραιά είναι το πρώτο Ταχυδρομείο που ιδρύθηκε στην Αθήνα μεταξύ του Ζανείου Ορφανοτροφείου και της Καθολικής εκκλησίας του Αγίου Παύλου. Θεμελιώθηκε στις 7 Μαρτίου/1899 από τον τότε Υπουργό Εσωτερικών Γ. Θεοτόκη και τον τότε δήμαρχο Πειραιά Τρύφωνα Μουτζόπουλο, τα εγκαίνια έγιναν στις 19 Αυγούστου/1901, οι συνολικές δαπάνες για την κατασκευή ήταν 190.000 δραχμές. Το κτίριο εξυπηρετούσε όλες τις Ταχυδρομικές υπηρεσίες του Πειραιά για περισσότερο από 70 χρόνια, το 1970 αποφασίστηκε η οικοδόμηση νέου Ταχυδρομικού μεγάρου στην συμβολή Φίλωνος και Τσαμαδού, οι λειτουργίες ολοκληρώθηκαν το 1973. Το κτίριο κηρύχθηκε την ίδια χρονιά διατηρητέο, υπέστη σοβαρές ζημιές από τον σεισμό 6,7 Ρίχτερ στις Αλκυονίδες το 1981. Η αποκατάσταση των ζημιών ξεκίνησε με πρωτοβουλία του ΥΠΕΧΩΔΕ το 1998 οι επισκευές ολοκληρώθηκαν το 2005, από τότε στεγάζεται στο ίδιο κτίριο η Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά.

Χαρακτηριστικά

Η συνοικία της Δημοτικής Αγοράς είναι μια από τις περισσότερο εμπορικές συνοικίες σε ολόκληρη την Ελλάδα με έντονη κίνηση και κυκλοφορία όλο τον χρόνο ιδιαίτερα λόγω της γειτνίασης της με το κεντρικό λιμάνι. Τα εμπορικά καταστήματα και τα φαγάδικα υπάρχουν σε έντονο βαθμό σε όλους τους δρόμους συμπεριλαμβάνοντας ιδιαίτερα καταστήματα ένδυσης, φαγάδικα, φούρνους, ταξιδιωτικά πρακτορεία, ναυτιλιακές οργανώσεις και πολλά ξενοδοχεία. Τα τρία κυριότερα χαρακτηριστικά αξιοθέατα της περιοχής είναι ο πανύψηλος εμπορικός πύργος, ο Ιερός Ναός Αγίας Τριάδας που διακρίνονται επιβλητικά και η Ζάννειος Πρότυπος Σχολή που βρίσκεται εσωτερικά απέναντι από τις γραμμές του ΗΣΑΠ. Στην περιοχή υπάρχει επιπλέον το Μέγαρο του ΝΑΤ (Ναυτικού Απομαχικού Ταμείου) ανάμεσα στον πύργο του Πειραιά και την εκκλησία της Αγίας Τριάδος, η Νομαρχία Πειραιά στο ισόγειο του πύργου, η Καθολική εκκλησία του Αγίου Παύλου και το παλιό Ταχυδρομείο Πειραιά.

Το Μέγαρο του ΝΑΤ οικοδομήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1930 σαν Μέγαρο της Εθνικής Τράπεζας Ελλάδας, η κατασκευή του διήρκεσε περίπου 4 χρόνια σε Ελληνοπρεπή ρυθμό, τα εγκαίνια έγιναν τον Δεκέμβριο του 1933 με συνολικό κόστος κατασκευής 30.000.000 δραχμές. Τον Αύγουστο του 1954 το μεγαλύτερο τμήμα του κτιρίου μεταβιβάστηκε απο την Εθνική Τράπεζα στο άστεγο μέχρι τότε Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο με κόστος 10.251.548 δραχμές. Το σημαντικότερο απο τα αξιοθέατα του Πειραιά το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά βρίσκεται στα όρια της Αγίας Τριάδας με την συνοικία της Τερψιθέας, στην διασταύρωση των κεντρικών λεωφόρων Βασιλέως Γεωργίου Α' και Ηρώων Πολυτεχνείου. Δίπλα απο το Δημοτικό Θέατρο επί της Λεωφόρου Ηρώων Πολυτεχνείου βρίσκεται και ο διάσημος Κινηματογράφος Αττικόν.

Παραπομπές

↑ Μπέλσης, Κωνσταντίνος (2016). ΖΑΝΝΕΙΟ 1956-1986. Ένα ιστορικό σχολείο του Πειραιά "αποκαλύπτεται" (Έρευνα βασισμένη σε αδημοσίευτο αρχειακό υλικό). Αθήνα: Παπαζήσης. ISBN 978-960-02-3281-3.

Πηγές

"Πειραιάς 1834 - 1912" Σταματίνα Μαλικούτη, Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς
"Πειραικό Λεύκωμα" Στ. Καραμπερόπουλος, Εκδόσεις Κοινωνικής, Πειραιάς, 2010
"Πειραιεύς 1966" Εικονογραφημένη Έκδοση Πειραικής Προβολής, Έκδοση - επιμέλεια : Θ. Βλάσση, Εκτύπωσις Τυποτεχνική Πειραιώς
"Ιστορία του Πειραιώς απο του 1833 - 1882 έτους" υπο Παντελέοντος Καμπούρογλου, Βιβλιοθήκη Ιστορικών Μελετών
"Στατιστική Πειραιώς" Γ. Αγγελόπουλου, Ελεύθερη Σκέψις
Σταματίνα Μαλικούτη "Αρχιτεκτονική εξέλιξη του ιστορικού κέντρου του πειραιά 1835-1912"

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[1] Μπέλσης, Κωνσταντίνος (2016). ΖΑΝΝΕΙΟ 1956-1986. Ένα ιστορικό σχολείο του Πειραιά "αποκαλύπτεται" (Έρευνα βασισμένη σε αδημοσίευτο αρχειακό υλικό). Αθήνα: Παπαζήσης. ISBN 978-960-02-3281-3.

[1]