Διονύσιος Πάμπους

Ο Διονύσιος Πάμπους (περί το 1660-1730) ήταν ιερομόναχος

Διονύσιος Πάμπους
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1660 (περίπου) Τύρναβος
Θάνατος	24  Ιανουαρίου 1730
Χώρα πολιτογράφησης	Οθωμανική Αυτοκρατορία
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	μοναχός

Βίος

Ο Διονύσιος Πάμπους γεννήθηκε γύρω στα 1660 στη συνοικία του Αγίου Ιωάννη στο Τύρναβο της Θεσσαλίας. Στα ιταλικά έγγραφα των αποβιωτήριων πράξεων Ελλήνων του αρχείου του ναού του Αγίου Αντωνίου της Βενετίας, απαντάται και ως Dionisio Babbo ή Babo. Το όνομα Διονύσιος το έλαβε κατά τη μοναχική κουρά σε αντικατάσταση του κοσμικού του. Στην διαθήκη του πληροφορούμαστε πως το όνομα του πατέρα του ήταν Κυρι(α)νής. Το επώνυμο Πάμπους προερχόμενο από την γιαγιά του Διονυσίου, δηλαδή τη μητέρα του πατέρα του. Στη διαθήκη πληροφορούμαστε πως η μητέρα του έγινε μοναχή και λεγόταν Άννα. Τέλος αναφέρεται και σε δύο αδελφές που έχει και οι οποίες ζούσαν στον Τύρναβο. Ο Διονύσιος φοίτησε στη Σχολή του Τυρνάβου και μετά στα Ιωάννινα κοντά στον Γεώργιο Σουγδουρή στη Σχολή Εμμανουήλ Γκιούμα. Δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς άρχισε να σχετίζεται με το περιβάλλον του Άγιο Όρους, πριν δηλαδή ή μετά από τη φοίτησή του στη Σχολή του Τυρνάβου. Πρώτος σταθμός της πνευματικής διαδρομής του ήταν Μονή Δοχειαρίου όπου δοκιμάστηκε πριν ενταχθεί στις τάξεις του μοναχισμού. Στη συνέχεια μετέβη στη Μονή Μεγίστης Λαύρας, όπου και εκάρη μοναχός. Εκεί επίσης χειροτονήθηκε και ιερέας κατά πάσα πιθανότητα. Η μνεία που κάνει στη διαθήκη του στο νησί της Κέρκυρας(προσφέρει χρήματα στις εκκλησίες και τα μοναστήρια του νησιού, αλλά και εκφράζει την επιθυμία του να ταφεί) συνηγορεί στο πιθανό ενδεχόμενο να πέρασε κάποιο χρονικό διάστημα από το νησί αυτό και να άσκησε κάποια δραστηριότητα, άγνωστη όμως ποια.

Η δράση του στη Βενετία

Επόμενος σταθμός του ήταν η Βενετία στην οποία πήγε το 1709. Οι λόγοι της μετάβασής του δεν ακριβώς εξακριβωμένοι: ή συνδέονταν με επαγγελματικές φιλοφοξίες του ή με την επιθυμία του να εμπλουτίσει τις πνευματικές ανησυχίες του. Η παρουσία του εκεί συνδέεται με τη σύναψη ιδιαίτερης σχέσης με τους Γεώργιο Ζανδίρη, Νικόλαο Καραγιάννη και Θωμά Ιερομνήμονα. Τα τρία αυτά πρόσωπα είχαν ως κοινό χαρακτηριστικό τη γνωριμία τους με τον Γεώργιο Σουγδουρή, πράγμα το οποίο δείχνει πως πως ο δάσκαλος του Διονυσίου είχε συστήσει το μαθητή του σε ένα περιβάλλον ανθρώπων που θα μπορούσε να τον βοηθήσει. Οι τρεις άυτοι άνδρες επίσης, μοιράζονταν και ένα ακόμα κοοινό χαρακτηριστικό, τον φιλοκαθολικισμό τους, αφού ήταν μέλη καθολικών ή ελληνοκαθολικών αδελφοτήτων. Στη Βενετία δεν γνωρίζουμε αν κατείχε τη θέση εφημέριου, ιεροψάλτη ή ιεροκήρυκα, αλλά ούτε και διορθωτή ή επιμελητή κειμένων αφού δεν έχουμε αρχειακή επιβεβαίωση για κάτι τέτοιο. Το πιθάνότερο είναι να άσκησε το επάγγελμα του δασκάλου, ή ιδιωτικός σε γόνους μελών της ελληνικής παροικίας ή στην Φλαγγίνειο Σχολή. Σε αυτό συνηγορεί η μνεία των ονομάτων άλλων δασκάλων στη διαθήκη του (Γεώργιος Σουγδουρής, Παρθένιος Κατζιούλης, Ιωάννης Στάης) και το περιεχόμενο της βιβλιοθήκης του, τα βιβλία της οποίας σε αρκετές περιπτώσεις αντιστοιχούσαν σε διδασκόμενα μαθήματα εκείνη την περίοδο στην Φλαγγίνειο Σχολή της Βενετίας.

Ο αφορισμός του

Ο Διονύσιος στην διαθήκη του μας πληροφορεί πως επιθυμεί να διαβαστεί αφού πεθάνει πάνω από τον τάφο του ευχή λύσης αφορισμού κάτι που μας δείχνει πως του είχε επιβληθεί ένα τέτοιο επιτίμιο ίσως για το περιεχόμενο της διδασκαλίας του. Αυτά αν συνδυαστούν με μία μνεία κάποιου Βαββου μαγικώτατου σε επιστολή του Ιωάννη Κομνηνού-Παπαδόπουλου προς τον πατριάρχη Ιεροσολύμων Χρύσανθο Νοταρά, στην οποία περιγράφει τη δράση του Μεθόδιου Ανθρακίτη, δείχνουν πως ο Διονύσιος ήταν γνωστός ανάμεσα στους συγχρόνους τους και πιθανώς κάτοχος βιβλίων αστρονομικού περιεχομένου. Πέθανε στις 24 Ιανουρίου 1730.

Πηγές

• Χρήστος Ζαμπακόλας, «Ο ιερομόναχος Διονύσιος Πάμπους (1660 περ.-1730) και η βιβλιοθήκη του», Θησαυρίσματα 39/40 (2009/2010),σελ 315-395[1]