Διπλή αλήθεια

Φιλοσοφική θεωρία του Μεσαίωνα

Η θεωρία της διπλής αλήθειας είναι η άποψη ότι η θρησκεία και η φιλοσοφία, ως ξεχωριστές πηγές γνώσης, μπορούν να φτάσουν σε αντιφατικές αλήθειες χωρίς να υποστεί βλάβη καμία από αυτές.[1]

Λατινικός Αβερροϊσμός Επεξεργασία

Στη μεσαιωνική Ευρώπη, η Εκκλησία ήταν ιδιαίτερα αντίθετη με τους «Λατινικούς Αβερροϊστές» (βλ. Αβερρόης), όπως ο περίφημος Αβερροϊστής Ζίγκερ της Μπραμπάντ. Προσπάθησε να σταματήσει την εξάπλωση ορισμένων δογμάτων του Αριστοτέλη - εκείνων που ασχολήθηκαν με τη φυσική επιστήμη[2] [3] (βλ. Αριστοτελική φυσική, καταδίκη του 1210-1277), την οποία η επανάκτηση της Ισπανίας και κατά συνέπεια, η πρόσβαση στις βιβλιοθήκες των Μαυριτανών επαναεισάγει στον λατινικό μορφωμένο κόσμο. 

Νεοπλατωνισμός και Αριστοτελιανισμός Επεξεργασία

Εκείνη την εποχή, μεγάλο μέρος της θεολογίας της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας ήταν επηρεασμένο από Νεοπλατωνικές ιδέες και ο Αριστοτελισμός θεωρείτο από πολλούς ως αιρετικός.[4] [5] Ο Ζίγκερ και άλλοι φαίνεται να το παραδέχτηκαν αυτό και να χρησιμοποίησαν την οξεία διάκριση λογικής/πίστης που έμεινε γνωστή ως «διπλή αλήθεια» ως τρόπο νομιμοποίησης της συζήτησης για τον Αριστοτέλη παρά την εν λόγω παραχώρηση.[6] Οι διδασκαλίες του Αριστοτέλη έγιναν δεκτές ως δεύτερες μετά τις διδασκαλίες της Εκκλησίας. Ο Θωμάς Ακινάτης στο Σούμα Θεολόγκικα (1267-73) απέρριψε τον Νεοπλατωνισμό και δήλωσε ότι δεν μπορεί να υπάρξει σύγκρουση μεταξύ λογικής και πίστης.[7] [8]

Αναβίωση στην Αναγέννηση Επεξεργασία

Τα ερωτήματα παρέμειναν και εμφανίστηκαν ξανά όταν επιστήμονες, όπως ο Κοπέρνικος, έκαναν ανακαλύψεις οι οποίες φαινόταν να έρχονται σε αντίθεση με τις γραφές. Το δόγμα της «διπλής αλήθειας» αναζωογονήθηκε από τους σχολαστικούς κάτω από τη ρουμπρίκα «δύο αλήθειες». Έτσι, σύμφωνα με τους σχολαστικούς, υπήρχε μία μικρότερη αλήθεια, ότι η Γη κινείται γύρω από τον Ήλιο, όπως είπε ο Κοπέρνικος και μία μεγαλύτερη αλήθεια, ότι όταν ο Ιησούς πολέμησε στην Ιεριχώ ήταν ο Ήλιος και όχι η Γη, η οποία στάθηκε ακίνητη. Οι σχολαστικοί έκριναν ότι και οι δύο «αλήθειες» ήταν αληθινές στη δική τους σφαίρα.[9]

Ο Φράνσις Μπέικον επεξηγεί αυτήν την ιδέα στο βιβλίο του Η πρόοδος της Μάθησης, υποστηρίζοντας ότι το γεγονός ότι η αποκάλυψη ήταν αντίθετη με τον λόγο είναι αυτό που έδωσε αξία στην πίστη.[10]

Αναβίωση στη σύγχρονη ηπειρωτική φιλοσοφία Επεξεργασία

Ο Τζον Σάλις, που περιγράφεται από τον Σάιμον Κρίτσλεϋ ως την πρώτη διακριτή φωνή στην αμερικανική ηπειρωτική φιλοσοφία, εξετάζει το ζήτημα της «διπλής αλήθειας», φέρνοντας σε αυτήν τόσο τις διαμορφωτικές εμπειρίες του ως μαθητής της κλασικής φιλοσοφίας όσο και την επιβλητική κατανόηση της ηπειρωτικής φιλοσοφίας. Στο έργο του «Double Truth» (1995) διαμορφώνει εκ νέου το πρόβλημα, υποδηλώνοντας ότι «η αλήθεια είναι το διπλό του να είσαι» (xii). Τζον Σάλλις, Διπλή Αλήθεια: Θρησκεία και η αναπαράσταση του παρελθόντος (SUNY Press, 1995). Κριτική από τον Στιβ Ντέιβις, «Αλήθεια εκτός από την αλήθεια: Θαύμα» Έρευνα στη Φαινομενολογία 26 (1996), σελ. 276-283. [1] και Μάικλ Μπάρμπερ, Μόντερν Σκουλμαν 73 (2): 186-186 (1996). [2]. Επίσης, το θέμα του κεφαλαίου δέκα του Μπέρναρντ Φρέϋμπουργκ, Η Σκέψη του Τζον Σάλις: Φαινομενολογία, Πλάτωνας, Φαντασία [DOI: 10.2307 / j.ctv47w64n.19].

Βιβλιογραφικές αναφορές Επεξεργασία

  1. «double-truth theory». Encyclopædia Britannica. 
  2. Gilson, Etienne, Reason and Revelation in the Middle Ages, Charles Scribner's Sons 1938 (1966 Reprint), pp. 19-30
  3. See, e.g., Gilson, Etienne, "La doctrine de la double vérité," Études de philosophie médiévale (1921), pp. 51-69; translated as, History of Christian Philosophy in the Middle Ages (1955).
  4. John Francis Quinn (1973). The historical constitution of St. Bonaventure's philosophy. PIMS. ISBN 978-0-88844-023-5. 
  5. «"The Metaphysics of John Duns Scotus", pathways (essays), Fr. Seamus Mulholland». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιανουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2021. 
  6. See, e.g.,
  7. St Thomas Aquinas Summa Theologica (translated by Fathers of the English Dominican Province), Christian Classics, 1981, (ISBN 0-87061-063-5) (ISBN 978-0870610639).
  8. "The Battle of Aristotle", Arthur Little, Studies: An Irish Quarterly Review, Vol. 36, No. 141 (Mar., 1947), pp. 57–68
  9. Will Durant, The Reformation, Simon and Schuster, 1957.
  10. The History of Western Philosophy by Bertrand Russel (1947), Allen & Unwin, p. 564.