Ο Δομεντζίολος (ή Δομεντζίολος ή Δομνιτζίολος), ήταν αδελφός του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Φωκά (β. 602–610) και Μάγιστρος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας (603–610).

Δομεντζίολος
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση6ος αιώνας[1]
Θάνατος610
Συνθήκες θανάτουθανατική ποινή
Χώρα πολιτογράφησηςΒυζαντινή Αυτοκρατορία
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταστρατιωτικός ηγέτης
Οικογένεια
ΤέκναΔομεντζίολος
ΓονείςDomentzia
ΑδέλφιαΚομεντίολος
Φωκάς

Βίος - οικογένεια Επεξεργασία

Ο Φωκάς και η οικογένειά του ήταν πιθανότατα θρακορωμαϊκής καταγωγής.[2] Η μητέρα των Φωκά και Δομεντζίουλου ονομαζόταν Δομεντζία και το ίδιο όνομα έφερε και η κόρη του Φωκά και ανιψιά του Δομεντζίολου.[3] Ένας τρίτος αδελφός είναι γνωστός, ο πατρίκιος[4] Κομεντίολος.[5]

Το 603, ο Φωκάς, ως αυτοκράτορας πλέον από το 602, διόρισε τον αδελφό του Δομεντζίολο, που ήταν ήδη στρατηγός, ως Μάγιστρο (λατινικά: magister officiorum), μια θέση, που συνέχισε να κατέχει σε όλη την βασιλεία του Φωκά. Υπάρχει αναφορά, επίσης, ότι ο Φωκάς τον έχρισε ως στρατηγό και κουροπαλάτη, αλλά μάλλον από σύγχυση κατά τη μεταφορά, στα αγγλικά, της ξεκάθαρης αρχικής πηγής (Θεοφάνης ο Ομολογητής, «Χρονικόν») μεταξύ των δύο προσώπων με το ίδιο όνομα: αδελφού και ανιψιού του Φωκά, δηλαδή πατέρα και γιου με το ίδιο όνομα,[6] η οποία αναφέρεται με σαφήνεια στον ανιψιό του Φωκά και γιο του Δομεντζίολου του γηραιότερου, δηλαδή ουσιαστικά στον Δομεντζίολο τον νεώτερο (τον οποίο ο Κωνσταντίνος Σάθας τον αναφέρει και ως Δομέντζολον).[7]

Καταστολή αρμενικής στάσης – σύλληψη Συμβάτιου Επεξεργασία

Ο Δομεντζίολος, προ του 602, απεστάλη ως στρατηγός, από τον αυτοκράτορα Μαυρίκιο, (β. 582-602),[8] και κατέστειλε την στάση των Αρμενίων, που είχαν σκοπό την προσχώρηση στους Πέρσες του Χοσρόη Β΄ της Περσίας, υπό τον Συμβάτιον ή Σαμβάτιον ή Σαββάτιον (αρμενικά: Smbat, πρόκειται για άλλο πρόσωπο από τον Συμβάτιο, γιο του αυτοκράτορα Λέοντα Ε΄ και συναυτοκράτορα του με το όνομα Συμβάτιος-Κωνσταντίνος, ως νεαρός αυτοκράτωρ, αγγλικά: junior emperor).[9]

Εξέγερση του Ηρακλείου Επεξεργασία

Το 610, αντιμετωπίζοντας την εξέγερση του Ηρακλείου, ο Δομεντζίολος στάλθηκε από τον Φωκά για την επάνδρωση του Αναστάσειου Τείχους. Όταν άκουσε, όμως, ότι ο στόλος του Ηρακλείου είχε φτάσει στην Άβυδο, κατέφυγε στην Κωνσταντινούπολη.[10] Μετά την ανατροπή και την εκτέλεση του Φωκά, κι αυτός εκτελέστηκε με διαταγή του Ηρακλείου, αλλά ο προφανής γιος του και ανιψιός του Φωκά,[11] ο στρατηγός και κουροπαλάτης Δομεντζίολος,[7] γλίτωσε με τη μεσολάβηση του Θεοδώρου του Συκεώτη.[12]

Σκληρό τέλος Επεξεργασία

Ο Δομεντζίολος ο γηραιότερος, όπως και ο αδελφός του Φωκάς, δολοφονήθηκε επίσης το 610. Σύμφωνα με την "Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού" και τον συγγραφέα του άρθρου για τη «Στάση Κομεντιόλου», Χρήστο Μακρυπούλια: "Ο Ηράκλειος διέταξε τη θανάτωση του Φωκά με αποκεφαλισμό. Το πτώμα του σύρθηκε από τα πλήθη κατά μήκος της Μέσης οδού στην Κωνσταντινούπολη. Την ίδια ημέρα εκτελέσθηκε και ο αδελφός του Φωκά Δομεντζίολος, καθώς και άλλοι παράγοντες του καθεστώτος".[4]

Παραπομπές - σημειώσεις Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 Ανακτήθηκε στις 26  Νοεμβρίου 2018.
  2. Bury (2009), p. 197
  3. Κωνσταντίνος Σάθας, "Μεσαιωνική Βιβλιοθήκη ή Συλλογή ανεκδότων μνημείων της Ελληνικής Ιστορίας", επιστασία: Κ. Ν. Σάθα. T.Z' ("Ανωνύμου Σύνοψις χρονική"), εκδότης: "Τύποις του Φοίνικος", Εν Βενετία 1894, (τόμος Ζ', "Ανωνύμου σύνοψις χρονική", σελ. 107, [...] "Φωκάς ο τύραννος έτη οκτώ' τούτω ην γυνή βασίλισσα Λεοντία, και θυγάτηρ Δομεντζία, ην έζευξε προς γάμον Πρίσκω πατρικίω. είχε δε αδελφούς δύο, Δομεντζίολον και Κομεντζίολον, και ανεψιόν Δομέντζολον [...]".
  4. 4,0 4,1 Χρήστος Μακρυπούλιας, "Στάση Κομεντιόλου, 610", "Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού", ενότητα: Μ. Ασία, Αθήνα 2003.
  5. Martindale, Jones & Morris (1992), p. 326
  6. Θεοφάνης ο Ομολογητής (Theophanes, the Confessor), "The Chronicle of Theophanes: Anni Mundi 6095-6305 (A.D. 602-813)", σειρά: "The Middle Ages Series", "The Middle Ages: University of Pennsylvania Press", συγγραφείς: Theophanes (the Confessor), Harry Turtledove, επιμελητής, μετάφραση, συνεισφέρων: Harry Turtledove, έκδοση: University of Pennsylvania Press, 1982, ISBN 0812211286, ISBN 9780812211283, σελ. 3. [...] "He appointed his brother Domentziolos general, and also made him curopalates".[...]
  7. 7,0 7,1 Θεοφάνης ο Ομολογητής (Theophanes, the Confessor), Anastasii Bibliothecarii Historia ecclesiastica sive Chronographia tripertita, Τόμος 1, σειρά: "Corpus scriptorum historiae Byzantinae", Theophanis Chronographia, Theophanes (Abbas Agri et Confessor), συγγραφείς: Theophanes (Abbas Agri et Confessor), Johannes Classen, Anastasius (Bibliothecarius), Immanuel Bekker, εκδότης: impensis Ed. Weberi, 1839, το πρωτότυπο αντίτυπο που ψηφοποιήθηκε, είναι από την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ολλανδίας (National Library of the Netherlands). Σελ. 452, [...] "τούτο μαθών ο Φωκάς κατά Λεοντίου εμάνη, και χειροπέδαις σιδηραίς ατίμως αυτόν εν Βυζαντίω φέρει, και χειροτονεί στρατηγόν Δομεντζίολον τον ίδιον ανεψιόν, όν και κουροπαλάτην εποίησεν". [...].
  8. Θεοφύλακτος Σιμοκάττης (Theophylactus Simocatta), "Historiae", εκδότης: Рипол Классик, ISBN 5878039842, ISBN 9785878039840, σελ. 126, [...]"και εν σάλω των πραγμάτων της Αρμενίας αποκλινάντων, ο αυτοκράτωρ Μαυρίκιος Δομεντζίολον, άνδραν περιφανή φιλιώτατόν τε και ες συγκλήτου βουλήν εν τοις κορυφαιοτέροις προλάμποντα, εις την Αρμενίαν εκπέμπει. ο μεν ουν εγκοπήν τη επιβολή της αποστασίας παρέχεται, τον δε της τυραννίδος πατέρα (Συμβάτιος όνομα αυτώ) δέσμιον βασιλεί παρεστήσατο.[...].
  9. Θεοφύλακτος Σιμοκάττης (Theophylactus Simocatta), "Theophylacti Theophylacti Simocattae historiae", σειρά: Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, επιμελητής: Carolus de Boor, συνεισφέρων: Peter Wirth, εκδότης: Walter de Gruyter, έκδοση: GmbH & Co KG, Στουτγκάρδη 1972, ISBN 3110407426, ISBN 9783110407426, "Φωτίου Βιβλιοθήκη" (Photii bibliotheca", Cod. 65 p.27 ed. Bekker), Σελ. 9, "[...] Δομεντζίολος δε σταλείς υπό του βασιλέως τήν τε στάσιν κατευνάζει και Σαββάτιον ες Βυζάντιον άγει' ό δέ (Σαββάτιος) θηρίοις βορά γενέσθαι καταδικάζεται, φιλανθρωπία δέ βασιλική του θανάτου απολύεται.[...]", επίσης, το ίδιο στην έκδοση: Theophylactus Simocatta "Historiae", εκδότης: Рипол Классик, Λειψία 1887, ISBN 5878039842, ISBN 9785878039840. Το όνομα: "Σαββάτιον" αναφέρεται εδώ ως "Συμβάτιον".
  10. Martindale, Jones & Morris (1992), p. 417
  11. Σπυρίδων Λάμπρος, "Ιστορία της Ελλάδος από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι της Αλώσεως της Κωνσταντινουπόλεως (1453): Τόμος Γ΄, (Από της αλώσεως της Κορίνθου υπό Μόμμιου μέχρι της αυτοκράτειρας του Βυζαντίου Ειρήνης), εκδόσεις "Πελεκάνος", Αθήνα 2015, ISBN 6180400512, ISBN 9786180400519, Σελ. 662, [...] "Οι υπό του Φωκά ταχθέντες εναντίον του Χοσρόου, ο Γερμανός, ο ευνούχος Λεόντιος, ο ανεψιός του βασιλέως Δομεντζίολος υπήρξαν ομοίως αδέξιοι ή ατυχείς".[...]
  12. Martindale, Jones & Morris (1992), pp. 417–418

Πηγές Επεξεργασία