Δύο Χωριά Τήνου

οικισμός της Ελλάδας

Συντεταγμένες: 37°33′42″N 25°11′49″E / 37.56167°N 25.19694°E / 37.56167; 25.19694

Τα Δύο Χωριά είναι χωριό της Τήνου με 40 κατοίκους (απογραφή 2011).[2] Βρίσκεται 8,5 χλμ. ΒΑ της πόλης της Τήνου, στο νότιο μέρος του νησιού σε υψόμετρο 430 μέτρων περίπου, στη νοτιοανατολική πλαγιά του Κεχροβουνίου.[3] Αποτελεί μαζί με τα χωριά Αρνάδος (49 κ.), τη Λυχναφτιά (6 κ.), τη Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Κεχροβουνίου (23 κ.), τον Όρμο του Αγίου Ιωάννου (50 κ.) και το Φερό Χωριό (6 κ.) την Τοπική Κοινότητα των Δύο Χωριών, που από το 1997, αρχικά με το Σχέδιο Καποδίστριας και αργότερα με το Πρόγραμμα Καλλικράτης, υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Τήνου.[2] Διακρίνεται για τη μεσαιωνική κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική, τη φυσική ομορφιά και τη θέα του.

Δύο Χωριά
Δύο Χωριά is located in Greece
Δύο Χωριά
Δύο Χωριά
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα[1]
ΠεριφέρειαΝοτίου Αιγαίου
ΔήμοςΤήνου
Δημοτική ΕνότηταΤήνου
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΝησιά Αιγαίου Πελάγους
ΝομόςΚυκλάδων
Υψόμετρο430
Πληροφορίες
Ταχ. κώδικας84200
Τηλ. κωδικός22830
Θέα προς το Λιμάνι, την πόλη της Τήνου και τη Σύρο
Θέα προς το Λιμάνι, την πόλη της Τήνου και τη Σύρο
Θέα προς Δήλο, Μύκονο, Αντίπαρο και Πάρο
Θέα προς Δήλο, Μύκονο, Αντίπαρο και Πάρο
Η κεντρική πλατεία
Η κεντρική πλατεία

Πληθυσμιακή εξέλιξη Επεξεργασία

Έτος 1861 1879 1889 1896 1907 1920 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011
Πληθυσμός 375 320 336 370 325 267 277 315 214 185 139 96 71 52 40
Πηγές [3][4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12] [13] [14] [15] [16] [17] [2]

Διοικητικές μεταβολές Επεξεργασία

  • Το 1835, ο οικισμός προσαρτάται στο δήμο Τριποτάμου (Δύο Χωριά) της επαρχίας της Τήνου (ΦΕΚ 4Α - 26/02/1835).[18]
  • Το 1845, ο οικισμός προσαρτάται στο δήμο Τήνου.[19]
  • Το 1912, αποφασίζεται οι οικισμοί που έχουν πάνω από 300 κατοίκους και σχολείο στοιχειώδους εκπαίδευσης, να αποτελέσουν αυτοτελείς κοινότητες. Οπότε ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Τήνου και ορίζεται έδρα της κοινότητας Δύο Χωρίων. Στην ίδια απόφαση οι οικισμοί Αρνάδος και Μονή Κοιμήσεως υπάγονται στην κοινότητα των Δύο Χωριών.[20]
  • Στην απογραφή του 1981, αναγνωρίζονται σαν οικισμοί τα Λυχνάφτια, ο Όρμος Αγίου Ιωάννου και το Φερό Χωριό και προσαρτώνται στην κοινότητα των Δύο Χωριών.[21]
  • Το 1997, με την εφαρμογή του Σχέδιο Καποδίστριας (νόμος 2539/97) καταργείται η κοινότητα των Δύο Χωριών και ο οικισμός Δύο Χωριά προσαρτώνται στο δήμο Τήνου με έδρα τη Χώρα της Τήνου.[22]

Ιστορία Επεξεργασία

Ονομάστηκε Δύο Χωριά γιατί κάποτε ήταν δύο ξεχωριστοί οικισμοί, ο καθένας με τη δική του εκκλησία, που τους χώριζε μια ρεματιά, οι οποίοι λόγω της επέκτασής τους ενώθηκαν σε ένα χωριό. Νότια βρίσκεται ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και στα βόρεια ο ναός του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου.[23][24] Ακόμα και σήμερα οι κάτοικοι χρησιμοποιούν τα τοπωνύμια «Πάνω χωριό» και «Κάτω χωριό».[3][4]

Δεν υπάρχουν ιστορικές αναφορές για τους παλιούς οικισμούς που τώρα αναφέρονται ως Πάνω και Κάτω. Για πρώτη φορά, ο Ενετός Φραντσέσκο Μπαζιλικάτα, το 1630 αναφέρει το χωριό με το όνομα «Δύο Χωριά».[3][4] Αργότερα ο Γάλλος ακαδημαϊκός, ο Ζοζέφ Πιτόν ντε Τουρνεφόρ, απεσταλμένος του Λουδοβίκου ΙΔ’, στην Ελλάδα περί το 1700, κατατάσσει τα Δύο Χωριά (τα ονομάζει Diocarea) στα 43 μεγαλύτερα χωριά του νησιού.[3][4][25] Ο Αντώνιος Μοσχάτος[Σημ 1] στην «ΠΕΡΙ ΝΗΣΟΥ ΤΗΝΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑΝ ΙΣΤΟΡΙΚΗΝ», που εκδόθηκε το 1855, αναφέρει για τα Δύο Χωριά ότι κατοικούνταν από 180 ορθόδοξες οικογένειες, οι οποίες στο σύνολο αριθμούσαν 900 κατοίκους.[4]

Μετά τη δημιουργία του νέου Ελληνικού Κράτους, η Επαρχία Τήνου απαρτιζόταν από τους Δήμους Τήνου, Πανόρμου, Περαίας και Σωσθενίου. Όπως αναφέρει ο Ι.Νουχάκης, το 1834 τα Δύο Χωριά υπάγονταν στον δήμο Τήνου.[4][26] Μετά την επέκταση της Ελλάδος, το 1912 και μέχρι το 1997, οι επαρχίες χωρίζονται σε κοινότητες και τα Δύο Χωριά μαζί με το Αρνάδο και τη Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Κεχροβουνίου υπάγονται στην Κοινότητα των Δύο Χωριών.[4]

Γενικά Επεξεργασία

Επειδή είναι κτισμένο αμφιθεατρικά και σε υψόμετρο, έχει ανεμπόδιστη θέα στο λιμάνι της Τήνου και στα γύρω κυκλαδονήσια (Δήλο, Σύρο, Σέριφο, Σίφνο, κλπ). Στην είσοδό του δεσπόζει ο υπεραιωνόβιος πλάτανος[Σημ 2], στο εσωτερικό του κυριαρχεί η νησιώτικη αρχιτεκτονική με στεαστά, καμάρες, πλακόστρωτα, δαιδαλώδη σοκάκια[Σημ 3] και μεγάλη πλατεία στο κέντρο του χωριού. Είναι κτισμένο πάνω σε μια κατάφυτη λαγκάδα με πέντε φυσικές πηγές (τις οποίες ονομάζουν "ξυνάρια") που το νερό τους κατηφορίζει μέχρι την πόλη της Τήνου.[27][28]

Στο Κάτω χωριό είναι κτισμένος ο Ιερός Ναός της Παναγίας, τρίκλητη Βασιλική αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου με υπερυψωμένο το μεσαίο κλίτος. Η παλαιότητα του ναού, που αρχικά ήταν μικρότερος, αποκαλύπτει και την ύπαρξη του χωριού από τα μεσαιωνικά χρόνια. Για πρώτη φορά αναφέρεται γραπτά περί το 1700, επί ενετοκρατίας, όταν συντάχθηκε κτηματολόγιο των εκκλησιών της Τήνου. Γύρω στο 1840 έγινε ανακαίνιση, με διεύρυνση στα δύο πλαϊνά κλίτη και επέκτασή κατά μήκος. Η τελευταία ανακαίνιση έγινε το 1972, χωρίς επέμβαση στο μέγεθος και τη μορφή του.[29]

Στο χωριό λειτουργεί εργαστήριο μαρμαρογλυπτικής, που τα έργα του κοσμούν δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους, κυρίως της Τήνου.[30]

Εορτασμοί Επεξεργασία

  • Το πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου γίνεται η «γιορτή της Ρίγανης».
  • Την Κυριακή του Πάσχα πραγματοποιείται στην πλατεία του χωριού το τραπέζι της Αγάπης, για τους Δυοχωριανούς και τους επισκέπτες, καθιερωμένο από τον σύλλογο του χωριού.[31]
  • Στις 6 Αυγούστου, του Σωτήρος, πραγματοποιείται η καλοκαιρινή χοροεσπερίδα του συλλόγου στην πλατεία του χωριού.[31]
  • Στις 4 Δεκεμβρίου γιορτάζει ο ναός της Αγίας Βαρβάρας στο Σμόβολο. Τον ναό τον έχουν υπό την ευθύνη τους τα χωριά Τριαντάρος, Δύο Χωριά, Αρνάδος και Μπερδεμιάδος, οπότε και την επιμέλεια της γιορτής την αναλαμβάνουν εκ περιτροπής.

Συλλογή εικόνων Επεξεργασία

Σημειώσεις Επεξεργασία

  1. Καταγόταν από το χωριό Αρνάδο της Τήνου και είχε διατελέσει υφηγητής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
  2. Φυτεύτηκε από τον Αντ. Δεσύπρη το 1885.
  3. σοκάκι = στενό δρομάκι ανάμεσα σε κτίσματαεδώ)

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. (Ελληνικά) Βάση δεδομένων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
  2. 2,0 2,1 2,2 «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού Αρχειοθετήθηκε 2017-11-24 στο Wayback Machine.», σελ. 10857 (σελ. 383 του pdf) και σε μορφή Excel «Πίνακας αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ Πληθυσμού-Απογραφής 2011 Αρχειοθετήθηκε 2015-11-13 στο Wayback Machine.» στην ιστοσελίδα της ΕΛΣΤΑΤ Αρχειοθετήθηκε 2018-07-06 στο Wayback Machine.. Αρχειοθετήθηκε 24/11/2017. Ανακτήθηκε 09/01/2018.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 «Δυό Χωριά Αρχειοθετήθηκε 2016-04-25 στο Wayback Machine.», από koumarianos.com Αρχειοθετήθηκε 2016-01-17 στο Wayback Machine.. Αρχειοθετήθηκε 25/4/2016. Ανακτήθηκε 12/1/2018.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 «Δυο Χωριά: Η ιστορία του χωριού Αρχειοθετήθηκε 2016-11-03 στο Wayback Machine.» από www.tinostoday.gr. Δημοσιεύθηκε 8/12/2014. Αρχειοθετήθηκε 3/11/2016. Ανακτήθηκε 12/1/2018.
  5. «Πληθυσμός 1879», Μέρος τρίτον σελ. 94 (σελ. 181 του pdf) από ΕΛΣΤΑΤ. Αρχειοθετήθηκε 25/4/2017. Ανακτήθηκε 8/1/2018.
  6. «Πληθυσμός: απογραφή της 15-16 Απριλίου 1889», σελ. 108 (σελ. 131 του pdf) από ΕΛΣΤΑΤ. Αρχειοθετήθηκε 7/11/2017. Ανακτήθηκε 8/1/2018.
  7. «Στατιστικά αποτελέσματα της απογραφής του πληθυσμού κατά την 5-6 Οκτωβρίου 1896», σελ. 122 (σελ. 226 του pdf) από ΕΛΣΤΑΤ. Αρχειοθετήθηκε 7/11/2017. Ανακτήθηκε 8/1/2018.
  8. «Στατιστικά αποτελέσματα της γενικής απογραφής του πληθυσμού κατά την 27 Οκτωβρίου 1907», σελ. 409 (σελ. 412 του pdf) από ΕΛΣΤΑΤ. Αρχειοθετήθηκε 7/11/2017. Ανακτήθηκε 8/1/2018.
  9. «Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος κατά την απογραφή της 19 Δεκεμβρίου 1920», σελ. 185 (σελ. 206 του pdf) από ΕΛΣΤΑΤ. Αρχειοθετήθηκε 7/6/2015. Ανακτήθηκε 8/1/2018.
  10. «Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 15-16 Μαϊου 1928», σελ. 219 (σελ. 239 του pdf) από ΕΛΣΤΑΤ. Αρχειοθετήθηκε 4/3/2016. Ανακτήθηκε 8/1/2018.
  11. «Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940», σελ. 246 (σελ. 270 του pdf) από ΕΛΣΤΑΤ. Αρχειοθετήθηκε 25/4/2017. Ανακτήθηκε 8/1/2018.
  12. «Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογαφήν της 7ης Απριλίου 1951», σελ. 122 (σελ. 122 του pdf) από ΕΛΣΤΑΤ. Αρχειοθετήθηκε 4/3/2017. Ανακτήθηκε 8/1/2018.
  13. «Αποτελέσματα της απογραφής πληθυσμού - κατοικιών της 19ης Μαρτίου 1961», Πίνακας 1, σελ. 278 (σελ. 348 του pdf) από ΕΛΣΤΑΤ. Αρχειοθετήθηκε 6/3/2017. Ανακτήθηκε 8/1/2018.
  14. «Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971», σελ. 116 (σελ. 116 του pdf) από ΕΛΣΤΑΤ. Αρχειοθετήθηκε 24/10/2014. Ανακτήθηκε 8/1/2018.
  15. «Αποτελέσματα απογραφής πληθυσμού - κατοικιών της 5ης Απριλίου 1981», σελ. 452 (σελ. 452 του pdf) από ΕΛΣΤΑΤ, Ανακτήθηκε 8/1/2018
  16. «Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991 κατά νομούς, επαρχίες, δήμους, κοινότητες και οικισμούς», σελ. 151 (σελ. 153 του pdf) από ΕΛΣΤΑΤ. Αρχειοθετήθηκε 20/8/2017. Ανακτήθηκε 8/1/2018.
  17. «Απογραφή πληθυσμού - κατοικιών της 18ης Μαρτίου 2001», σελ. 274 (σελ. 276 του pdf) από ΕΛΣΤΑΤ. Αρχειοθετήθηκε 29/07/2017, Ανακτήθηκε 08/01/2018.
  18. «ΦΕΚ Α4 10/03/1835» σελ. 30 και 32 (σελ. 2 και 4 του pdf) από ΕΕΤΑΑ. Αρχειοθετήθηκε 08/03/2018. Ανακτήθηκε 27/2/2018.
  19. «ΦΕΚ 32Α - 08/12/1845»από ΕΕΤΑΑ-Δύο Χωρία. Αρχειοθετήθηκε 08/03/2018. Ανακτήθηκε 08/03/2018.
  20. «ΦΕΚ 261Α 31/8/1912» σελ. 1514 και 1515 (σελ. 2 και 3 του pdf) από ΕΕΤΑΑ. Αρχειοθετήθηκε 16/6/2012. Ανακτήθηκε 27/2/2018.
  21. «ΦΕΚ B370 14/6/1982», από ΕΕΤΑΑ. Αρχειοθετήθηκε 27/2/2018. Ανακτήθηκε 27/2/2018.
  22. «ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997»σελ. 8815 (σελ. 27 του pdf) από ΕΕΤΑΑ. Αρχειοθετήθηκε 30/3/2017. Ανακτήθηκε 27/2/2018.
  23. «Δυο Χωριά» από www.wondergreece.gr. Αρχειοθετήθηκε 29/3/2017. Ανακτήθηκε 11/1/2018.
  24. «ΤΑ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΤΗΝΟΥ» από www.tinos360.gr. Αρχειοθετήθηκε 2/7/2017. Ανακτήθηκε 11/1/2018.
  25. (Αγγλικά) «A Voyage Into the Levant», Ζοζέφ Πιτόν ντε Τουρνεφόρ, 1741, εκδόσεις D. Midwinter, σελ. 44. Ψηφιοποίηση από books.google.gr. Αρχειοθέτηση. Ανακτήθηκε 12/1/2018
  26. Ιωάννης Νουχάκης, 1901, βλ. βιβλ.πηγές σελ. 792.
  27. DevWorks. «Δύο Χωριά». Τήνος. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-07-23. https://web.archive.org/web/20160723180322/http://www.tinos.gr/%CF%87%CF%89%CF%81%CE%B9%CE%AC/%CE%B4%CF%8D%CE%BF-%CF%87%CF%89%CF%81%CE%B9%CE%AC/. Ανακτήθηκε στις 2018-01-11. 
  28. «Δύο Χωριά - Γεωγραφία» από αρχείο 31/1/2016, Ανακτήθηκε 13/1/2018
  29. «Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου», από www.imsyrou.gr. Δημοσιεύθηκε 30/8/2010. Αρχειοθετήθηκε 12/1/2018. Ανακτήθηκε 12/1/2018.
  30. «Αφιέρωμα στα Δυο Χωριά Τήνου» του Rafael Vidalis, στο τμήμα από 8,33 έως 10,26 λεπτά (youtube)
  31. 31,0 31,1 «Σύλλογος Τηνίων Δυοχωριανών ‘’Το Γλυστέρνι’’ Αρχειοθετήθηκε 2016-04-25 στο Wayback Machine.», από koumarianos.com Αρχειοθετήθηκε 2016-01-17 στο Wayback Machine.. Αρχειοθετήθηκε 25/4/2016. Ανακτήθηκε 12/1/2018.

Βιβλιογραφικές πηγές Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία