Οι νομοί της Ελλάδας είναι μια καταργημένη βαθμίδα της ελληνικής δημόσιας διοίκησης (1833-2010), ωστόσο συνεχίζει να αναφέρεται στον προφορικό λόγο ως γεωγραφικός προσδιορισμός. Αποτελούσε Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου και αρμοδιότητά της ήταν η διοίκηση των τοπικών ζητημάτων σε επίπεδο νομού. Από την 1η Ιανουαρίου 2011, οπότε τέθηκε σε ισχύ το πρόγραμμα Καλλικράτης του Ν. 3852/2010, οι νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις καταργήθηκαν και αντικαταστάθηκαν (με μετονομασία ή διάσπαση) από τις Περιφερειακές ενότητες.

Νομαρχία
Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση
ΚατηγορίαΟΤΑ β΄ βαθμού
ΧώραΕλλάδα
Δημιουργήθηκε απόΒασιλικό Διάταγμα του Απριλίου του 1833
Ίδρυση6 Απριλίου 1833
13 Ιουνίου 1994 ως Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση
Αριθμός54
ΔιοίκησηΝομαρχιακό συμβούλιο
Νομαρχιακή επιτροπή
Διάλυση1 Ιανουαρίου 2011
ΔιαίρεσηΝομαρχιακό διαμέρισμα
Αντικαταστάθηκε απόΠεριφέρεια
Περιφερειακή ενότητα

Μέχρι το 2010 σε κάθε νομό αντιστοιχούσε ένας δευτεροβάθμιος οργανισμός τοπικής αυτοδιοίκησης (νομός), με εξαίρεση την Αττική. Ωστόσο στους νομούς δεν συμπεριλαμβανόταν το Άγιο Όρος, το οποίο ορίζεται ως «Αυτόνομη Μοναστική Πολιτεία» ευρισκόμενη εντός της χώρας, αλλά υπαγόμενη σε ειδικό καθεστώς.

Ιστορική εξέλιξη

Επεξεργασία
 
Χάρτης των πρώτων δέκα νομαρχιών - 1833

Οι νομαρχίες εισήχθησαν με τη διοικητική μεταρρύθμιση της Αντιβασιλείας (1833) ως ενδιάμεσο επίπεδο διοίκησης ανάμεσα στους αμιγώς τοπικούς θεσμούς (δήμοι - επαρχίες) και την κυβέρνηση. Συγκεκριμένα ο καινοτόμος αυτός θεσμός της νομαρχίας καθορίστηκε από την Κυβέρνηση Μαυροκορδάτου, στους πρώτους μήνες της διακυβέρνησης της χώρας από την Αντιβασιλεία μετά την άφιξη του Βασιλέα Όθωνα στην Ελλάδα. Με βάση την τότε νέα διοικητική διαίρεση, που τέθηκε σε εφαρμογή με το Βασιλικό Διάταγμα του Απριλίου του 1833,[1] η επικράτεια του Ελληνικού Βασιλείου χωρίσθηκε σε δέκα νομούς - νομαρχίες και 47 επαρχίες. Επικεφαλής της κάθε νομαρχίας ήταν ο νομάρχης, ανώτερο διοικητικό όργανο στη διοικητική διεύθυνση του νομού, με υπαγόμενες επαρχίες και δήμους, τα καθήκοντα του οποίου ορίσθηκαν με το από 25 Απριλίου του 1833 Βασιλικό Διάταγμα «Περί της αρμοδιότητας των νομαρχών και περί της κατά τας νομαρχίας υπηρεσίας». Τη διαίρεση αυτή ακολούθησε στη συνέχεια και η διοικητική σύσταση αναγνώριση ισάριθμων μητροπόλεων με εξαίρεση εκείνη της Μάνης (Γυθείου).

Πρώτοι νομάρχες του Βασιλείου της Ελλάδος, που ορίστηκαν με την παραπάνω νομοθεσία ήταν ξεκινώντας από τη νομαρχία πρωτεύουσας, οι: Φραγκίσκος Μαύρος (Αργολίδος και Κορινθίας), Γεώργιος Γλαράκης (Αχαΐας και Ήλιδος), Κωνσταντίνος Ζωγράφος (Αρκαδίας), Δημήτριος Χρηστίδης (Μεσσηνίας), Ανδρέας Μεταξάς (Λακωνίας), Αναγνώστης Μοναρχίδης (Ακαρνανίας και Αιτωλίας), Ιωάννης Αμβροσιάδης (Φωκίδος και Λοκρίδος), Μ. Σχινάς (Αττικής και Βοιωτίας), Γεώργιος Αινιάν (Εύβοιας), και τέλος Ιάκωβος Ρίζος Νερουλός (Κυκλάδων).

Οι νομαρχίες καταργήθηκαν προσωρινά από νέα μεταρρύθμιση τρία χρόνια αργότερα, επανασυστάθηκαν όμως το 1845 με το Νόμο ΚΕ'.

Στον ενάμιση αιώνα που ακολούθησε, ο αριθμός, οι περιοχές και τα αντικείμενα αρμοδιότητάς τους συχνά άλλαζαν, ακολουθώντας τις αντίστοιχες γεωγραφικές και δημογραφικές μεταβολές. Όμως ο δομικός χαρακτήρας τους παρέμενε ίδιος: τοπικοί βραχίονες της κεντρικής εξουσίας, αφού η τελευταία διόριζε άμεσα ή έμμεσα τα όργανά τους. Η πρώτη (και τελευταία) ουσιαστική μεταβολή του χαρακτήρα τους έγινε το 1994 με το Ν. 2218 της κυβέρνησης Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος θέσπισε την εκλογή του νομάρχη και του συμβουλίου με άμεση καθολική ψηφοφορία, μετατρέποντας το θεσμό σε πλήρως αιρετό δευτεροβάθμιο οργανισμό τοπικής αυτοδιοίκησης. Λόγω αυτού, οι νομαρχίες μετονομάστηκαν επισήμως σε Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις, αν και στην καθημερινή γλώσσα συνέχισαν να αποκαλούνται με την παλαιά ονομασία τους.

Οργάνωση

Επεξεργασία

Οι νομαρχίες για δεκαέξι χρόνια (1994-2010) διοικούνταν από νομαρχιακό συμβούλιο που καταρτιζόταν από 21 έως 37 μέλη, με επικεφαλής τον νομάρχη και προεδρεύοντα τον πρόεδρο του Νομαρχιακού συμβουλίου. Επίσης υπήρχε και η Νομαρχιακή Επιτροπή, αποτελούμενη από τον Νομάρχη και τον αντινομάρχη που διοριζόταν από τον πρώτο και αποτελούταν από 4 έως 6 μέλη, εκλεγμένα από το Νομαρχιακό Συμβούλιο.

Παρεμφερείς μορφές

Επεξεργασία
  • Νομαρχίες μικρότερες από νομό: Λόγω της μεγάλης συγκέντρωσης πληθυσμού στο Νομό Αττικής, αυτός συχνά διαιρείτο σε περισσότερες της μίας νομαρχίες.
  • Υπερνομαρχία: Επρόκειτο για λίγα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου που συστάθηκαν την περίοδο της αιρετής νομαρχιακής αυτοδιοίκησης και περιελάμβαναν περισσότερες από μία νομαρχίες. Τυπικά οι κατά τόπους νομαρχίες διατηρούσαν την αυτοτέλειά τους, όμως ουσιαστικά τα όργανά τους εκλέγονταν σε υπερνομαρχιακό επίπεδο. Υπερνομαρχίες συστάθηκαν στο Λεκανοπέδιο Αθηνών (συμπεριελάμβαναν τις νομαρχίες Αθηνών - Πειραιά) και στην Ανατολική Μακεδονία - Θράκη (μία για Δράμα - Καβάλα - Ξάνθη και μία για Ροδόπη - Έβρο). Οι δύο τελευταίες είχαν δεχτεί μάλιστα έντονες επικρίσεις, ότι συγκροτήθηκαν με σκοπό να αποτραπεί η εκλογή νομαρχών από τη μουσουλμανική μειονότητα σε Ξάνθη και Ροδόπη.

Κατάλογος

Επεξεργασία
 
Χάρτης της Ελλάδας με αριθμημένους τους νομούς
 
Οι νομαρχίες του νομού Αττικής

Οι 54 Νομαρχίες

Επεξεργασία

Οι νομαρχίες της Ελλάδας όπως είχαν διαμορφωθεί τελευταία ήταν:

  1. Νομός Αττικής
  2. Νομαρχία Ευβοίας
  3. Νομαρχία Ευρυτανίας
  4. Νομαρχία Φωκίδας
  5. Νομαρχία Φθιώτιδας
  6. Νομαρχία Βοιωτίας
  7. Νομαρχία Χαλκιδικής
  8. Νομαρχία Ημαθίας
  9. Νομαρχία Κιλκίς
  10. Νομαρχία Πέλλας
  11. Νομαρχία Πιερίας
  12. Νομαρχία Σερρών
  13. Νομαρχία Θεσσαλονίκης
  14. Νομαρχία Χανίων
  15. Νομαρχία Ηρακλείου
  16. Νομαρχία Λασιθίου
  17. Νομαρχία Ρεθύμνης
  18. Νομαρχία Δράμας
  19. Νομαρχία Έβρου
  20. Νομαρχία Καβάλας
  21. Νομαρχία Ροδόπης
  22. Νομαρχία Ξάνθης
  23. Νομαρχία Άρτας
  24. Νομαρχία Ιωαννίνων
  25. Νομαρχία Πρέβεζας
  26. Νομαρχία Θεσπρωτίας
  27. Νομαρχία Κέρκυρας
  28. Νομαρχία Κεφαλληνίας
  29. Νομαρχία Λευκάδας
  30. Νομαρχία Ζακύνθου
  31. Νομαρχία Χίου
  32. Νομαρχία Λέσβου
  33. Νομαρχία Σάμου
  34. Νομαρχία Αρκαδίας
  35. Νομαρχία Αργολίδας
  36. Νομαρχία Κορινθίας
  37. Νομαρχία Λακωνίας
  38. Νομαρχία Μεσσηνίας
  39. Νομαρχία Κυκλάδων
  40. Νομαρχία Δωδεκανήσου
  41. Νομαρχία Καρδίτσας
  42. Νομαρχία Λάρισας
  43. Νομαρχία Μαγνησίας
  44. Νομαρχία Τρικάλων
  45. Νομαρχία Αχαΐας
  46. Νομαρχία Αιτωλοακαρνανίας
  47. Νομαρχία Ηλείας
  48. Νομαρχία Φλώρινας
  49. Νομαρχία Γρεβενών
  50. Νομαρχία Καστοριάς
  51. Νομαρχία Κοζάνης

   (α)   Άγιο Όρος

Οι 54 Νομοί

Επεξεργασία
Αττική
Α/Α Νομός Έδρα νομού Έκταση
(km²)
Πληθυσμός
1 Νομός Αθηνών Αθήνα 317 2.664.776
2 Νομός Ανατολικής Αττικής Παλλήνη 1.513 403.918
3 Νομός Δυτικής Αττικής Ελευσίνα 1.004 151.612
4 Νομός Πειραιά Πειραιάς 929 541.504
Στερεά Ελλάδα
Α/Α Νομός Έδρα νομού Έκταση
(km²)
Πληθυσμός
5 Νομός Ευβοίας Χαλκίδα 4.167 210.815
6 Νομός Ευρυτανίας Καρπενήσι 1.869 20.081
7 Νομός Φωκίδας Άμφισσα 2.120 40.343
8 Νομός Φθιώτιδας Λαμία 4.441 158.231
9 Νομός Βοιωτίας Λιβαδειά 2.952 120.432
Κεντρική Μακεδονία
Α/Α Νομός Έδρα νομού Έκταση
(km²)
Πληθυσμός
10 Νομός Χαλκιδικής Πολύγυρος 2.918 105.908
11 Νομός Ημαθίας Βέροια 1.701 140.611
12 Νομός Κιλκίς Κιλκίς 2.519 80.419
13 Νομός Πέλλας Έδεσσα 2.506 139.680
14 Νομός Πιερίας Κατερίνη 1.516 126.698
15 Νομός Σερρών Σέρρες 3.968 176.430
16 Νομός Θεσσαλονίκης Θεσσαλονίκη 3.683 1.110.183
Κρήτη
Α/Α Νομός Έδρα νομού Έκταση
(km²)
Πληθυσμός
17 Νομός Χανίων Χανιά 2.376 156.585
18 Νομός Ηρακλείου Ηράκλειο 2.641 304.270
19 Νομός Λασιθίου Άγιος Νικόλαος 1.823 76.319
20 Νομός Ρεθύμνης Ρέθυμνο 1.496 85.160
Ανατολική Μακεδονία & Θράκη
Α/Α Νομός Έδρα νομού Έκταση
(km²)
Πληθυσμός
21 Νομός Δράμας Δράμα 3.468 98.287
22 Νομός Έβρου Αλεξανδρούπολη 4.242 147.947
23 Νομός Καβάλας Καβάλα 2.111 124.917
24 Νομός Ροδόπης Κομοτηνή 2.543 112.039
25 Νομός Ξάνθης Ξάνθη 1.793 111.222
Ήπειρος
Α/Α Νομός Έδρα νομού Έκταση
(km²)
Πληθυσμός
26 Νομός Άρτας Άρτα 1.662 67.877
27 Νομός Ιωαννίνων Ιωάννινα 4.990 167.901
28 Νομός Πρέβεζας Πρέβεζα 1.036 57.491
29 Νομός Θεσπρωτίας Ηγουμενίτσα 1.515 43.587
Ιόνιοι Νήσοι
Α/Α Νομός Έδρα νομού Έκταση
(km²)
Πληθυσμός
30 Νομός Κέρκυρας Κέρκυρα 641 104.371
31 Νομός Κεφαλληνίας Αργοστόλι 904 41.365
32 Νομός Λευκάδας Λευκάδα 356 23.693
33 Νομός Ζακύνθου Ζάκυνθος 406 39.015
Βόρειο Αιγαίο
Α/Α Νομός Έδρα νομού Έκταση
(km²)
Πληθυσμός
34 Νομός Χίου Χίος 904 52.674
35 Νομός Λέσβου Μυτιλήνη 1.633 86.436
36 Νομός Σάμου Σάμος 778 43.595
Πελοπόννησος
Α/Α Νομός Έδρα νομού Έκταση
(km²)
Πληθυσμός
37 Νομός Αρκαδίας Τρίπολη 4.419 86.685
38 Νομός Αργολίδας Ναύπλιο 2.154 97.044
39 Νομός Κορινθίας Κόρινθος 2.290 145.082
40 Νομός Λακωνίας Σπάρτη 3.636 89.138
41 Νομός Μεσσηνίας Καλαμάτα 2.991 159.954
Νότιο Αιγαίο
Α/Α Νομός Έδρα νομού Έκταση
(km²)
Πληθυσμός
42 Νομός Κυκλάδων Ερμούπολη 2.572 112.615
43 Νομός Δωδεκανήσου Ρόδος 2.714 190.071
Θεσσαλία
Α/Α Νομός Έδρα νομού Έκταση
(km²)
Πληθυσμός
44 Νομός Καρδίτσας Καρδίτσα 2.636 113.544
45 Νομός Λάρισας Λάρισα 5.381 284.325
46 Νομός Μαγνησίας Βόλος 2.636 208.500
47 Νομός Τρικάλων Τρίκαλα 3.384 131.085
Δυτική Ελλάδα
Α/Α Νομός Έδρα νομού Έκταση
(km²)
Πληθυσμός
48 Νομός Αχαΐας Πάτρα 3.271 309.694
49 Νομός Αιτωλοακαρνανίας Μεσολόγγι 5.447 210.802
50 Νομός Ηλείας Πύργος 2.618 159.300
Δυτική Μακεδονία
Α/Α Νομός Έδρα νομού Έκταση
(km²)
Πληθυσμός
51 Νομός Φλώρινας Φλώρινα 1.924 54.768
52 Νομός Γρεβενών Γρεβενά 2.291 37.947
53 Νομός Καστοριάς Καστοριά 1.720 50.322
54 Νομός Κοζάνης Κοζάνη 3.516 170.196
Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως
Α/Α Νομός Έδρα νομού Έκταση
(km²)
Πληθυσμός
  Άγιο Όρος Καρυές 336 2.416

Ιστορικός κατάλογος

Επεξεργασία

Με τη Διοικητική διαίρεση της Ελλάδας του 1833 δημιουργήθηκαν 10 νομοί, 42 επαρχίες και δήμοι:

Θέση Νομός Έδρα Νομού Διοικητικές μεταβολές
Στερεά Ελλάδα (Ρούμελη)
1 Αιτωλίας & Ακαρνανίας (Αιτωλοακαρνανίας) Ιερά Πόλις Μεσολογγίου
  • Αρχικά αποτελούνταν από τις έξι επαρχίες Μεσολογγίου, Βονίτσης, Ναυπακτίας, Ζητουνίου (Τριχωνίδος), Ευρυτανίας και Αμφιλοχίας (Βάλτου).
  • Ο νομός αρχικά περιελάμβανε ως τμήμα του και τον σημερινό νομό Ευρυτανίας, αποτελώντας αρχικά την επαρχία Ευρυτανίας. Σε αντίθεση με τα υπόλοιπα που αναφέρονται παραπάνω, ο νομός δεν χώρισε ποτέ σε δύο νομούς, έτσι είναι ο μόνος νομός που έμεινε στην ιστορία με ένα σύνθετο όνομα.
  • Ο νομός Αιτωλοακαρνανίας πήρε την ονομασία του από τις αρχαίες περιοχές Αιτωλία (η οποία καταλάμβανε τα νότια του νομού) και Ακαρνανία (η οποία καταλάμβανε το μεγαλύτερο μέρος του νομού).
  • Πρωτεύουσα του Νομού Αιτωλίας & Ακαρνανίας, ορίστηκε το Μεσολόγγι, καθαρά για ιστορικούς λόγους.
2 Αττικής & Βοιωτίας (Αττικοβοιωτίας) ΑθήναιΑθήνα στην καθαρεύουσα)
3 Ευβοίας & Σποράδων Χαλκίς
4 Φωκίδος & Λοκρίδος (Φωκιδολοκρίδος) Σάλωνα (σημερινή Άμφισσα)
  • Αρχικά αποτελούνταν από τις τέσσερις επαρχίες Φθιώτιδος, Λοκρίδος, Δωρίδος και Σαλώνων (Παρνασσίδος).
  • Ο νομός αυτός αρχικά δεν περιελάμβανε αρχικά την επαρχία Δομοκού, η οποία μέχρι τότε ήταν μέρος της Θεσσαλίας, υπό οθωμανική κυριαρχία μέχρι το 1881. Η περιοχή σήμερα αποτελεί τον δήμο Δομοκού του νομού Φθιώτιδας που έγινε μόνο ένα μέρος του ελληνικού κράτους γενικότερα, και της Φθιώτιδας, ιδίως, μετά την προσάρτηση της Θεσσαλίας στην Ελλάδα το 1881.
  • Πρωτεύουσα του Νομού Φωκίδος & Λοκρίδος, ορίστηκε η Άμφισσα (τότε Σάλωνα), καθαρά για ιστορικούς λόγους.
Πελοπόννησος (Μοριάς)
5 Αργολίδος & Κορινθίας (Αργολιδοκορινθίας) Ναύπλιο (αρχικά Πρωτεύουσα της Ελλάδας)
6 Αρκαδίας Τριπολιτσά (σημερινή Τρίπολη)
  • Είναι ο μόνος νομός στην ιστορία του ελληνικού κράτους ο οποίος μέχρι σήμερα έχει την έκταση του από την ανεξαρτησία αμετάβλητη.
  • Από το 2011 με το πρόγραμμα Καλλικράτης, αποτελεί την Περιφερειακή Ενότητα Αρκαδίας.
7 Αχαΐας & Ήλιδος (Αχαϊοήλιδος) ΠάτραιΠάτρα στην καθαρεύουσα) Οι Νομοί Αχαΐας και Ηλείας αποτέλεσαν τον Νομό Αχαΐας & Ήλιδος.
8 Λακωνίας & Μάνης Σπάρτη Ο νομός αρχικά περιελάμβανε το νοτιοανατολικό μισό του νομού Μεσσηνίας από αυτό που είναι σήμερα.
9 Μεσσηνίας ΚαλάμαιΚαλαμάτα στην καθαρεύουσα) Ο νομός αρχικά περιελάμβανε το νότιο μισό του νομού Ηλείας από αυτό που είναι σήμερα.
Κυκλάδες
10 Κυκλάδων Ερμούπολη Αποτελούνταν από τις οκτώ επαρχίες:
1) Σύρου, Δήλου και Μυκόνου (έδρα η Ερμούπολη Σύρου)
2) Άνδρου (έδρα η Χώρα και Επίνειο το Γαύριο Άνδρου)
3) Τήνου (έδρα η Χώρα)
4) Πάρου και Αντιπάρου (έδρα η Παροικιά Πάρου)
5) Νάξου, Αμοργού και Μικρών Κυκλάδων (έδρα η Χώρα Νάξου)
6) Σαντορίνης (έδρα τα Φηρά Θήρας)
7) Μήλου και Σίφνου (έδρα η Πλάκα Μήλου) και
8) Κέας (έδρα η Ιουλίδα).

Με τη Διοικητική διαίρεση της Ελλάδας του 1845 ξαναδημιουργήθηκαν οι 10 νομοί που είχαν ιδρυθεί με τη Διοικητική διαίρεση της Ελλάδας του 1833, ενώ οι επαρχίες από 42 έγιναν 49 (7 παραπάνω).

Θέση Νομός Έδρα Νομού Διοικητικές μεταβολές
1 Φωκίδος & Φθιώτιδος Λαμία Ο νομός αυτός αποτελούνταν από τους νομούς Φθιώτιδας και Φωκίδας οι οποίοι αποτέλεσαν τον νομό Φωκίδος & Φθιώτιδος (το διάστημα 1833-1836 είχε επανασυσταθεί ως νομός Φωκίδος & Λοκρίδος).

Το 1864 προσαρτήθηκαν επισήμως στην Ελλάδα τα Επτάνησα και στις 8 Δεκεμβρίου του 1864 διαιρέθηκαν σε τέσσερις νομούς (Κέρκυρας, Κεφαλληνίας, Λευκάδος και Ζακύνθου), αλλά μετά από δυο χρόνια, με τον νόμο ΡΜΓ΄ του 1866, και άλλα δυο, με τον ΣΡΞ΄ του 1868, τα Κύθηρα λόγω τεράστιας γεωγραφικής απόστασης από τα υπόλοιπα Επτάνησα υπάχθηκαν στον Νομό Αργολίδος & Κορινθίας ενώ τα υπόλοιπα Επτάνησα χωρίστηκαν μέχρι το 1899 σε τρεις νομούς, Κέρκυρας, Κεφαλληνίας (υπάχθηκε στον νομό ο Νομός Λευκάδος) και Ζακύνθου.

Θέση Νομός Έδρα Νομού Διοικητικές μεταβολές
Στερεά Ελλάδα (Ρούμελη)
1 Αιτωλίας & Ακαρνανίας Ιερά Πόλις Μεσολογγίου
2 Αττικής & Βοιωτίας Αθήναι
3 Ευβοίας Χαλκίς
4 Φωκίδος & Φθιώτιδος Λαμία
Πελοπόννησος (Μοριάς)
5 Αργολίδος & Κορινθίας Ναύπλιο
6 Αρκαδίας Τρίπολη
7 Αχαΐας & Ήλιδος Πάτραι
8 Λακωνίας Σπάρτη
9 Μεσσηνίας Καλαμαί
Κυκλάδες
10 Κυκλάδων Ερμούπολη
Επτάνησα (Ιόνια Νησιά)
11 Ζακύνθου (Ζακύνθου & Κυθήρων - Νεοσύστατος) Ζάκυνθος
  • Περιελάμβανε αρχικά τα νησιά Ζάκυνθος, Στροφάδες (επαρχία Ζακύνθου), Κύθηρα και Αντικύθηρα (επαρχία Κυθήρων).
  • Ωστόσο τα νησιά Κύθηρα και Αντικύθηρα μετά την ενσωμάτωση των Επτανήσων στην Ελλάδα, γνώρισαν συνεχείς διοικητικές μεταβολές. Το 1866, αποσπάστηκαν από το Νομό Ζακύνθου, και ενσωματώθηκαν στον νομό Λακωνίας, στον οποίο παρέμειναν μέχρι το 1868. Τη χρονιά αυτή τα δυο νησιά ενσωματώθηκαν στον νομό Αργολιδοκορινθίας όπου παρέμεινε μέχρι το 1899, όταν διασπάστηκε ο νομός. Με τη διοικητική διαίρεση του 1899, η επαρχία ενσωματώθηκε στον νεοσύστατο νομό Λακωνικής ο οποίος καταργήθηκε οριστικά δέκα χρόνια μετά το 1909 και τα Κύθηρα μαζί με τα Αντικύθηρα ενσωματώθηκαν και πάλι στον νομό Αργολιδοκορινθίας, ο οποίος ανασυγκροτήθηκε. Το 1929 τα νησιά αποσπάστηκαν οριστικά από την Αργολιδοκορινθία και ενσωματώθηκαν στον νομό Αττικής. Από το 1964 μέχρι το 1972 έγιναν μέρος του νομού Πειραιώς και μετά την κατάργησή του έγιναν πάλι μέρος του νομού Αττικής.
12 Κερκύρας (Κερκύρας, Παξών & Διαποντίων Νήσων - Νεοσύστατος) Κέρκυρα
13 Κεφαλληνίας (Νεοσύστατος) Αργοστόλι Περιελάμβανε αρχικά μόνο το νησί της Κεφαλονιάς και τις παρακείμενες νησίδες της.
14 Λευκάδος (Λευκάδος & Ιθάκης - Νεοσύστατος) Λευκάς
  • Περιελάμβανε αρχικά τα νησιά Λευκάδα, Κάλαμος, Καστός, παρακείμενες νησίδες (επαρχία Λευκάδος), Ιθάκη και τις Εχινάδες (επαρχία Ιθάκης).
  • Ωστόσο τα νησιά Ιθάκη και Εχινάδες αποσπάστηκαν αργότερα και ενσωματώθηκαν στον νομό Κεφαλληνίας.
Θέση Νομός Έδρα Νομού Διοικητικές μεταβολές
Στερεά Ελλάδα (Ρούμελη)
1 Αιτωλίας & Ακαρνανίας Ιερά Πόλις Μεσολογγίου
2 Αττικής & Βοιωτίας Αθήναι
3 Ευβοίας Χαλκίς
4 Φωκίδος & Φθιώτιδος Λαμία
Πελοπόννησος (Μοριάς)
5 Αργολίδος & Κορινθίας Ναύπλιο
6 Αρκαδίας Τρίπολη
7 Αχαΐας & Ήλιδος Πάτραι
8 Λακωνίας Σπάρτη
9 Μεσσηνίας Καλαμαί
Κυκλάδες
10 Κυκλάδων Ερμούπολη
Επτάνησα (Ιόνια Νησιά)
11 Ζακύνθου Ζάκυνθος
12 Κερκύρας Κέρκυρα
13 Κεφαλληνίας Αργοστόλι
Θεσσαλία και Άρτα
14 Άρτης (Νεοσύστατος) Άρτα
  • Αρχικά αποτελούνταν από τις επαρχίες Άρτης και (μετέπειτα καταργηθείσα) Τζουμέρκων.
  • Η Περιοχή της Άρτας ανέκτησε την ανεξαρτησία της με τη συνθήκη του Βερολίνου το 1881, όμως η περιοχή του κάμπου παρέμεινε υπό Τουρκική κατοχή, μέχρι το 1912.
  • Το 1883 δημιουργήθηκε ο ομώνυμος νομός, ο οποίος δεν είχε αρχικά τη σημερινή μορφή του, αλλά τη μισή έκταση του, ενώ αντίστοιχα περιελάμβανε αρχικά και ένα μικρό μέρος του νομού Ιωαννίνων, έως τότε με τα σύνορα του Ελληνικού κράτους να φτάνουν ως τον Καλαρρύτικο ποταμό, ελευθερώνονται και οι Καλαρρύτες το 1881.
  • Στα πλαίσια της οργάνωσης του ελεύθερου κράτους, η κοινότητα των Καλαρρυτών μαζί με το Ματσούκι γίνεται ένας από τους τέσσερις δήμους της επαρχίας Τζουμέρκων του νομού Άρτης.
  • Ο νομός Άρτης πήρε την ονομασία του από την πρωτεύουσα του νομού. Η περιοχή του σημερινού νομού στην αρχαιότητα ονομαζόνταν Αμβρακία.
15 Λαρίσσης (Νεοσύστατος) Λάρισσα
  • Αρχικά αποτελούνταν από τις επτά επαρχίες Λαρίσσης, Παγασών (έδρα ο Βόλος), Τυρνάβου, Παλαιοφαρσάλου (έδρα τα Φάρσαλα), Αγιάς, Αλμυρού και Δομοκού.
  • Η Περιοχή της Ελασσόνας παρέμεινε υπό Τουρκική κατοχή, μέχρι το 1912.
  • Αρχικά η περιοχή του Δομοκού εντάχθηκε στον νομό Λαρίσης η οποία απελευθερώθηκε. Το 1899 εντάχθηκε στον νομό Φθιώτιδας στον οποίο παρέμεινε μέχρι το 1909. Την περίοδο 1909-1911 επανήλθε στον νομό Λάρισας και από το 1911 επανεντάχθηκε οριστικά στον νομό Φθιώτιδας.
  • Προσαρτήθηκε στην Ελλάδα το 1881 μετά τη συμφωνία της Κωνσταντινούπολης με την οποία τα ελληνικά σύνορα επεκτάθηκαν στη γραμμή Ολύμπου - Άραχθου και ενσωματώθηκαν στην Ελλάδα η Θεσσαλία και ένα τμήμα της Ηπείρου.
  • Ο νομός Λαρίσσης πήρε την ονομασία του από την πρωτεύουσα του νομού. Η περιοχή του σημερινού νομού στην αρχαιότητα ονομάζονταν Πελασγιώτιδα.
16 Τρικκάλων (Νεοσύστατος) Τρίκαλα
  • Αρχικά αποτελούνταν από τις επαρχίες Τρικκάλων (Τρικάλων), Καλαμπάκας και Καρδίτσης.
  • Ο νομός Τρικκάλων πήρε την ονομασία του από την πρωτεύουσα του νομού. Η περιοχή του σημερινού νομού στην αρχαιότητα ονομάζονταν Εστιαιώτιδα.

Με τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας 1899, με την οποία δημιουργήθηκαν αρχικά 26 νομοί, ενώ με τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας 1909 (νόμος ΓΥΛΔ΄, υπ' αριθμ. 3434, κατάργηση της προηγούμενης διοικητικής διαίρεσης), δημιουργήθηκαν 16 νομοί.

 
Οι Νομοί της Ελλάδας, το 1899
Θέση Νομός Πληθυσμός 1907 Έδρα Νομού Διοικητικές μεταβολές
Στερεά Ελλάδα (Ρούμελη)
1 Αιτωλίας & Ακαρνανίας 141.405 Μεσολόγγι
2 Νομός Αττικής (Νεοσύστατος) 341.247 Αθήνα Ο νομός Αττικοβοιωτίας, διαλύθηκε και δημιουργήθηκαν οι δύο ξεχωριστοί νομοί Αττικής και Βοιωτίας. Πρωτεύουσα του Νομού Αττικής, ορίστηκε η Αθήνα, η οποία ήταν πρωτεύουσα της Αττικοβοιωτίας, ενώ πρωτεύουσα του Νομού Βοιωτίας, ορίστηκε η Λιβαδειά.
3 Νομός Βοιωτίας (Νεοσύστατος) 65.816 Λεβαδειά
4 Νομός Ευβοίας 116.903 Χαλκίδα
5 Νομός Ευρυτανίας (Νεοσύστατος) 47.192 Καρπενήσι Αποσπάστηκε από τον Νομό Αιτωλίας & Ακαρνανίας.
6 Νομός Φθιώτιδος (Νεοσύστατος) 112.328 Λαμία Ο νομός Φθιωτιδοφωκίδας διαλύθηκε και δημιουργήθηκαν οι δύο ξεχωριστοί νομοί Φθιώτιδας (με πρωτεύουσα του νομού τη Λαμία, η οποία ήταν μέχρι τότε της Φθιωτιδοφωκίδας) και Φωκίδας (με πρωτεύουσα του νομού την Άμφισσα, η οποία ήταν η πρωτεύουσα του Νομού Λοκρίδος & Φωκίδος).
7 Νομός Φωκίδος (Νεοσύστατος) 62.246 Άμφισσα
Πελοπόννησος (Μοριάς)
8 Νομός Αργολίδος (Νεοσύστατος) 81.943 Ναύπλιο
9 Νομός Αρκαδίας 162.324 Τρίπολη
10 Νομός Αχαΐας (Νεοσύστατος) 150.918 Πάτρα
11 Νομός Ηλείας (Νεοσύστατος) 103.810 Πύργος
12 Νομός Κορινθίας (Νεοσύστατος) 71.229 Κόρινθος
13 Νομός Μεσσηνίας 127.991 Καλαμάτα
14 Νομός Λακωνικής (Προσωρινός) 61.522 Σπάρτη
15 Νομός Λακεδαίμονος (Προσωρινός) 87.106 Γύθειο
16 Νομός Τριφυλίας (Προσωρινός) 90.523 Κυπαρισσία Δημιουργήθηκε από τις επαρχίες Τριφυλίας και Ολυμπίας, οι οποίες αποσπάστηκαν από τον Νομό Μεσσηνίας.
Κυκλάδες
17 Νομός Κυκλάδων 130.378 Ερμούπολη
Επτάνησα (Ιόνια Νησιά)
18 Νομός Ζακύνθου 42.502 Ζάκυνθος
19 Νομός Κερκύρας 99.571 Κέρκυρα
20 Νομός Κεφαλληνίας 71.235 Αργοστόλι
21 Νομός Λευκάδος 41.186 Λευκάδα
Θεσσαλία και Άρτα
22 Νομός Άρτης 41.280 Άρτα
23 Νομός Καρδίτσης (Νεοσύστατος) 92.941 Καρδίτσα Αποσπάστηκε από τον Νομό Τρικάλων.
24 Νομός Μαγνησίας (Νεοσύστατος) 102.742 Βόλος Αποσπάστηκε από τον Νομό Λαρίσης.
25 Νομός Λαρίσης 95.066 Λάρισα
26 Νομός Τρικκάλων 90.548 Τρίκαλα

Με τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας 1912 με την εφαρμογή του νόμου ΔΝΖ΄ «Περί Δήμων και Κοινοτήτων». Στη συνέχεια ακολούθησαν νέες αποφάσεις και νέοι νόμοι (για παράδειγμα το 1912 για αναγνώριση κοινοτήτων που υλοποίησαν και οργάνωσαν τη διοικητική διαίρεση, λαμβάνοντας υπόψη και τις εδαφικές αλλαγές της Ελλάδας, με την προσάρτηση της Ηπείρου, της Κρήτης, της Μακεδονίας και των βορείων νησιών του Αιγαίου στην Ελλάδα:

Θέση Νομός Έδρα Νομού Διοικητικές μεταβολές
Στερεά Ελλάδα (Ρούμελη)
1 Αιτωλίας & Ακαρνανίας Μεσολόγγι Ο Νομός Ευρυτανίας το 1909, ενσωματώθηκε ξανά στον Νομό Αιτωλίας & Ακαρνανίας.
2 Αττικής & Βοιωτίας Αθήναι
3 Ευβοίας Χαλκίς
4 Φωκίδος & Φθιώτιδος Λαμία
Πελοπόννησος (Μοριάς)
5 Αργολίδος & Κορινθίας Ναύπλιο
6 Αρκαδίας Τρίπολη
7 Αχαΐας & Ήλιδος Πάτραι
8 Λακωνίας Σπάρτη
9 Μεσσηνίας Καλαμαί
Κυκλάδες
10 Κυκλάδων Ερμούπολη
Επτάνησα (Ιόνια Νησιά)
11 Ζακύνθου Ζάκυνθος
12 Κερκύρας Κέρκυρα Το 1913, η Ελλάδα εκκένωσε τη νήσο Σάσωνα (η οποία ανήκε στον νομό αυτό) και το 1914 το νησί προσαρτήθηκε οριστικά με νόμο στην Αλβανία.
13 Κεφαλληνίας και Ιθάκης Αργοστόλι
Θεσσαλία και Άρτα
14 Άρτης Άρτα Το 1913 απελευθερώθηκε και ο κάμπος της Άρτας μαζί με την υπόλοιπη Ήπειρο (την Πρέβεζα, τη Θεσπρωτία, τη Βόρεια Ήπειρο και τα Ιωάννινα).
15 Λαρίσσης Λάρισσα
  • Ο Νομός Μαγνησίας το 1909, ενσωματώθηκε ξανά στον Νομό Λαρίσης.
  • Το 1912 ο ελληνικός στρατός απελευθέρωσε και τις περιοχές της Ελασσόνας και της Δεσκάτης και εντάσσονται και αυτές οι περιοχές στον νομό και δημιουργείται η επαρχία Ελασσόνας.
16 Τρικκάλων Τρίκαλα Ο Νομός Καρδίτσης το 1909, ενσωματώθηκε ξανά στον Νομό Τρικάλων.
Ήπειρος (Νέες Χώρες)
17 Ιωαννίνων (Νεοσύστατος) Ιωάννινα
  • Αρχικά αποτελούνταν από τις επτά επαρχίες Δωδώνης (έδρα τα Ιωάννινα), Κονίτσης, Μετσόβου, Πωγωνίου (έδρα το Δελβινάκι), Θυάμιδος (έδρα η Ηγουμενίτσα), Σουλίου (έδρα η Παραμυθιά) και Φιλιατών.
  • Ο νομός Ιωαννίνων, αρχικά περιελάμβανε το μεγαλύτερο μέρος του σημερινού νομού Θεσπρωτίας, και ήταν τότε σε έκταση ένας από τους μεγαλύτερους νομούς στην Ελλάδα, και αντίστοιχα βρεχόταν στα δυτικά από το Ιόνιο Πέλαγος.
  • Ο νομός Ιωαννίνων πήρε την ονομασία του από την πρωτεύουσα του νομού. Η Περιοχή στην αρχαιότητα κατοικούνταν από τους Μολοσσούς οι οποίοι σταδιακά στην Ήπειρο, κυριάρχησαν, ιδρύοντας το βασίλειο της Ηπείρου.
18 Πρεβέζης (Νεοσύστατος) Πρέβεζα
  • Αρχικά αποτελούνταν από τις επαρχίες Πρεβέζης (Νικοπόλεως) και Μαργαριτίου (με έδρα την ιστορική Πάργα).
  • Είχε άλλη έκταση και όχι την σημερινή, περιλαμβάνοντας και τμήματα των σημερινών νομών Άρτας, Ιωαννίνων και Θεσπρωτίας.
Μακεδονία (Νέες Χώρες)
19 Δράμας & Καβάλας (Νεοσύστατος) Δράμα
  • Στις 31 Μαρτίου 1915 συστήνεται ο προσωρινός νομός Δράμας & Καβάλας, με έδρα την πόλη της Δράμας[2] και στο οποίο αναφέρεται ότι ο νομός διαιρέθηκε σε τέσσερις υποδιοικήσεις, κατά κόσμον γνωστές και ως επαρχίες, Δράμας, Καβάλας ενώ προσαρτήθηκαν και οι τέως υποδιοικήσεις Θάσου (έδρα ο Λιμένας Θάσου), Πραβίου (μετέπειτα Παγγαίου - με έδρα την Ελευθερούπολη) και Σαρή Σαμπάν (μετέπειτα Νέστου - με έδρα την Χρυσούπολη).
  • Με το Διάταγμα της 3ης Οκτωβρίου 1916 της Προσωρινής Κυβερνήσεως (Φ.Ε.Κ. 9), που είχε έδρα τη Θεσσαλονίκη ανασυστάθηκε η επαρχία Θάσου. Στις 23 Οκτωβρίου 1918, αποσπάστηκε η Υποδιοίκηση της Θάσου από τη Γενική Διοίκηση Θεσσαλονίκης και προσαρτήθηκε ξανά στο νομό Δράμας & Καβάλας.[3]
  • Στη συνέχεια με το βασιλικό διάταγμα της 30ης Ιουνίου 1920, συστήθηκε στο νομό Δράμας η επαρχία Ζυρνόβου, με έδρα το Ζύρνοβο (Νευροκόπι).[4]
  • Ο νομός διεκδικούσε τότε και δύο χωριά από την Βουλγαρία κοντά στα νεοσύστατα σύνορα, την Μογκίλιτσα και το Μπρέστεν (Βρισθένη).
20 Θεσσαλονίκης (Μακεδονίας - Νεοσύστατος) Θεσσαλονίκη
  • Ο νομός Θεσσαλονίκης δημιουργήθηκε πρώτη φορά το 1913 όταν η περιοχή εντάχθηκε στην Ελλάδα μαζί με την υπόλοιπη Μακεδονία κατά τον Πρώτο Βαλκανικό Πόλεμο την ίδια χρονιά. Αναγνωρίστηκε νομός το 1914. Η έκτασή της ήταν τότε η μεγαλύτερη στην Ελλάδα, καλύπτοντας περίπου το 7% της Ελλάδας. Μέχρι το 1949, ο νομός Θεσσαλονίκης ήταν ο μεγαλύτερος σε έκταση της Ελλάδος. Μετέπειτα έγινε ο μεγαλύτερος σε έκταση ο νομός Λαρίσης.
  • Αποτελούνταν από τις αρχικά δώδεκα επαρχίες Καρατζόβας/Κιρατζόβας/Ενωτίας (Αλμωπίας) (με έδρα την Αριδαία), Γενιτσών/Πέλλης (με έδρα τα Γιαννιτσά), Βοδενών (με έδρα την Έδεσσα), Αρναίας, Χαλκιδικής (με έδρα τον Πολύγυρο), Κιλκίς, Παιονίας (με έδρα την Γουμένισσα), Ναούσης, Ημαθίας (με έδρα την Βέροια), Πιερίας (με έδρα την Κατερίνη), Θεσσαλονίκης και Λαγκαδά.
  • Ο νομός Θεσσαλονίκης πήρε την ονομασία του από την πρωτεύουσα του νομού. Η περιοχή του σημερινού νομού στην αρχαιότητα ονομαζόνταν Μυγδονία.
21 Κοζάνης (Νεοσύστατος) Κοζάνη
  • Αρχικά αποτελούνταν από τις επαρχίες Γρεβενών, Κοζάνης, Καϊλαρίων (Εορδαίας, με έδρα την Πτολεμαΐδα) και Αναστελίτσης (Βοΐου, με έδρα την Λείψιστα).
  • Ο νομός Κοζάνης πήρε την ονομασία του από την πρωτεύουσα του νομού. Η Περιοχή του σημερινού νομού στην αρχαιότητα ήταν μοιρασμένη στην Ελίμεια (η Ελιμειώτιδα), την Εορδαία και την Τυμφαία.
22 Πέλλης (Νεοσύστατος) Γιαννιτσά (αρχικά από το 1917 έως το 1923)
Έδεσσα (από το 1923 μέχρι σήμερα)
  • Η περιοχή του νομού Πέλλης προσαρτήθηκε στο Βασίλειο της Ελλάδας κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων το 1913 όταν ο ελληνικός στρατός απελευθέρωσε την περιοχή από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αρχικά ολόκληρη η περιοχή υπάχθηκε στο νομό Θεσσαλονίκης.
  • Το 1917 οι επαρχίες Καρατζόβας (Αλμωπίας), Γενιτσών (Πέλλης) και Βοδενών (Εδέσσης), αποσπάστηκαν από τον Νομό Θεσσαλονίκης και συγκροτήθηκε ο νομός Πέλλης, λαμβάνοντας το αρχαίο ελληνικό όνομα της πρωτεύουσας της αρχαίου Μακεδονικού κράτους Πέλλα.
  • Αρχική και Προσωρινή Πρωτεύουσα του Νομού Πέλλης, ήταν η πόλη των Γενιτσών, και όχι η Έδεσσα (τότε Βοδενά). Αργότερα στα μέσα της δεκαετίας του 1920, η έδρα του νομού μεταφέρθηκε οριστικά στην Έδεσσα.
  • Ο νομός Πέλλης πήρε την ονομασία του για ιστορικούς λόγους από την Αρχαία Πέλλα η οποία ήταν παραθαλάσσια αρχαία πόλη της Μακεδονίας η οποία ιδρύθηκε γύρω στο 400 π.Χ. και ήταν η πρωτεύουσα του μακεδονικού βασιλείου.
23 Σερρών (Νεοσύστατος) Σέρρες
  • Αρχικά αποτελούνταν από τις επαρχίες Σερρών, Σιντικής (με έδρα το Σιδηρόκαστρο), Βισαλτίας (με έδρα την Νιγρίτα) και Φυλλίδος (με έδρα την Νέα Ζίχνη).
  • Ορισμένοι Οικισμοί των Νομών Δράμας, Καβάλας, Θεσσαλονίκης και Κιλκίς αρχικά υπάγονταν στον Νομό Σερρών.
24 Φλωρίνης (Νεοσύστατος) Φλώρινα
  • Αρχικά αποτελούνταν από τις επαρχίες Φλωρίνης και Καστορίας (Καστοριάς).
  • Η επαρχία Καστορίας περιελάμβανε και χωριά των Πρεσπών (Καλλαμάς, Πούστετς, Γκόρνα Γκορίτσα, Σουέτσι, Ζήτσιστα, Βερνίκι, Βίγλιστα κ.ά.) τα οποία σήμερα ανήκουν στην Αλβανία.
  • Πρωτεύουσα του νομού Φλωρίνης, ορίστηκε η ομώνυμη Φλώρινα επειδή ήταν ακριτική πόλη στρατηγικής σημασίας και κοντά στα σύνορα με το τότε Βασίλειο της Σερβίας, και συγκεκριμένα αρκετά κοντά ήταν το Μοναστήρι, το οποίο διέθετε πολλά προξενεία ξένων χωρών.
  • Ο νομός Φλωρίνης πήρε την ονομασία του από την πρωτεύουσα του νομού. Η Περιοχή του σημερινού νομού στην αρχαιότητα ονομαζόνταν Λυγκηστίδα.
Κρήτη (Νέες Χώρες)
25 Ηρακλείου (Νεοσύστατος) Ηράκλειο
26 Λασηθίου (Νεοσύστατος) Ιεράπετρα (αρχικά από το 1913 έως το 1930)
Άγιος Νικόλαος (από το 1930 μέχρι σήμερα)
  • Αρχική πρωτεύουσα του Νομού Λασιθίου, ήταν η πόλη της Ιεράπετρας, σημαντικό λιμάνι στο Λιβυκό Πέλαγος, καθαρά για στρατηγικούς και οικονομικούς λόγους, και όχι ο Άγιος Νικόλαος.
  • Ο Άγιος Νικόλαος αρχικά ήταν χωριό το οποίο προήχθη την δεκαετία του 1930, σε Δήμο, λόγω της ραγδαίας ανάπτυξης του.
  • Ο νομός Λασηθίου, σύμφωνα με τον αρχαιολόγο Στέφανο Ξανθουδίδη, πήρε την ονομασία του από την αρχαία λέξη «Λάσιος» που σημαίνει πυκνός – δασύς, επειδή τα βουνά του ήταν σκεπασμένα από πυκνά δάση σύμφωνα με τη μυθολογία.
27 Ρεθύμνου (Νεοσύστατος) Ρέθυμνος (τα χρόνια που ακολούθησαν άλλαξε η ορθογραφία σε Ρέθυμνο)
28 Σφακίων (Προσωρινός) Βάμος
  • Ο νομός Σφακίων, ιδρύθηκε για πρώτη φορά, με τον Οργανικό νόμο της Κρητικής Πολιτείας το 1868 και διατηρήθηκε μέχρι το 1913, δηλαδή την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, και έκτοτε το νησί χωρίζεται σε τέσσερις νομούς.
  • Ο νομός Σφακίων, αποτελούνταν από τα σημερινά ανατολικά τμήματα του Νομού Χανίων και τα δυτικά τμήματα του Νομού Ρεθύμνης. Πρωτεύουσα του νομού ήταν το χωριό Βάμος.
29 Χανίων (Νεοσύστατος) Χανιά
Νησιά Αιγαίου Πελάγους (Νέες Χώρες)
30 Λέσβου (Αιγαίου - Νεοσύστατος) Μυτιλήνη
  • Αρχικά αποτελούνταν από τις έξι επαρχίες Μυτιλήνης, Πλωμαρίου, Μηθύμνης, Λήμνου (με έδρα την Μύρινα), Σαμοθράκης (με έδρα την Χώρα) και Ίμβρου (με έδρα την Παναγία την Μπαλωμένη).
  • Ο νομός Λέσβου αποτελούνταν αρχικά από έξι νησιά του βορείου Αιγαίου: Λέσβος, Λήμνος, Άγιος Ευστράτιος, Ίμβρος, Τένεδος και Σαμοθράκη.
  • Το 1923 επιστράφηκαν στην Τουρκία με βάση τη Συνθήκη της Λωζάνης τα νησιά Ίμβρος και Τένεδος.
  • Επίσης, η Σαμοθράκη αποσπάστηκε από τον νομό Λέσβου και εντάχθηκε στο νομό Έβρου και ο νομός πήρε τη γεωγραφική έκταση που έχει μέχρι και σήμερα.
31 Σάμου (Σάμου, Ικαρίας & Κορσέων - Νεοσύστατος) Σάμος
  • Ο νομός Σάμου αποτελούνταν αρχικά από πέντε νησιά του κεντρικού Αιγαίου: Ικαρία, Σάμος, Φούρνοι, Λέβιθα, Κίναρος και μικρότερα νησιά της περιοχής.
  • Με την προσάρτηση της Δωδεκανήσου στην Ελλάδα, το 1947 οι δύο τελευταίες νησίδες ενσωματώθηκαν στον Νομό Δωδεκανήσου.
32 Χίου (Χίου, Οινουσσών & Ψαρών - Νεοσύστατος) Χίος

Οι δύο νομοί της Βορείου Ηπείρου, που ήταν υπό προσωρινή Ελληνική Διοίκηση, το διάστημα 1915-1916, και δεν προσαρτήθηκαν ποτέ επίσημα στην Ελλάδα:

Θέση Νομός Έδρα Νομού Διοικητικές μεταβολές
1 Αργυροκάστρου Αργυρόκαστρο
2 Κορυτσάς Κορυτσά
  • Αποτελούνταν από τις επαρχίες Κολωνίας (με έδρα την Ερσέκα) και Κορυτσάς.
  • Προσωρινός νομός της Ελλάδας που υπήρξε το διάστημα 1915-1916, στη Βόρειο Ήπειρο μετέπειτα καταργήθηκε και τα εδάφη του προσαρτήθηκαν οριστικά στην Αλβανία.
  • Παρότι στην περιοχή κατοικούν πολλοί Έλληνες, το 1913, με την Συνθήκη του Βουκουρεστίου, η Βόρεια Ήπειρος παραχωρήθηκε επίσημα στο Νεοσύστατο Αλβανικό Κράτος.

Υπήρχαν επίσης ελληνικοί νομοί σε περιοχές της σημερινής Αλβανίας και της Τουρκίας, στο διάστημα που οι περιοχές αυτές ανήκαν στην Ελλάδα, κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και του Ελληνοτουρκικού Πολέμου (1919-1922), αντίστοιχα. Την περίοδο 1920-1928 η Ελλάδα είχε συνολικά 35 νομούς:

Θέση Νομός Έδρα Νομού Διοικητικές μεταβολές
Στερεά Ελλάδα (Ρούμελη)
1 Αιτωλίας & Ακαρνανίας Μεσολόγγι
2 Αττικής & Βοιωτίας Αθήναι
3 Ευβοίας Χαλκίς
4 Φωκίδος & Φθιώτιδος Λαμία
Πελοπόννησος (Μοριάς)
5 Αργολίδος & Κορινθίας Ναύπλιο
6 Αρκαδίας Τρίπολη
7 Αχαΐας & Ήλιδος Πάτραι
8 Λακωνίας Σπάρτη
9 Μεσσηνίας Καλαμαί
Κυκλάδες
10 Κυκλάδων Ερμούπολη
Επτάνησα (Ιόνια Νησιά)
11 Ζακύνθου Ζάκυνθος
12 Κερκύρας Κέρκυρα
13 Κεφαλληνίας και Ιθάκης Αργοστόλι
Θεσσαλία
14 Λαρίσσης Λάρισσα
15 Τρικκάλων Τρίκαλα
Ήπειρος
16 Άρτης Άρτα
17 Ιωαννίνων Ιωάννινα
18 Πρεβέζης Πρέβεζα
19 Θεσπρωτίας (Νεοσύστατος) Φιλιάτες (αρχικά από το 1928 έως το 1936)
Ηγουμενίτσα (από το 1936 μέχρι σήμερα)
  • Το 1928, οι επαρχίες Θυάμιδος, Σουλίου και Φιλιατών, αποσπώνται από τον Νομό Ιωαννίνων και συγκροτούν τον Νομό Θεσπρωτίας.
  • Η περιοχή του νομού προσαρτήθηκε στο Βασίλειο της Ελλάδας κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων το 1913 όταν ο ελληνικός στρατός απελευθέρωσε την περιοχή από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αρχικά ολόκληρη η περιοχή υπάχθηκε στο νομό Ιωαννίνων.
  • Το 1928 συγκροτήθηκε ο νομός Θεσπρωτίας από δυτικά τμήματα του νομού Ιωαννίνων και βόρεια τμήματα του νομού Πρεβέζης, λαμβάνοντας το αρχαίο ελληνικό όνομα του επώνυμου μυθικού ήρωα Θεσπρωτού.
  • Το 1936 με την ίδρυση του νομού Θεσπρωτίας η Ηγουμενίτσα προήχθη σε δήμο και ορίζεται οριστικά πρωτεύουσα του νομού. Η Ηγουμενίτσα αρχικά ήταν χωριό το οποίο προήχθη την δεκαετία του 1930, σε Δήμο, λόγω της ραγδαίας ανάπτυξης της, ενώ λόγω της θέσης της στο Ελληνικό Κράτος έγινε και το δεύετρο σημαντικό λιμάνι της Ελλάδας μετά τον Πειραιά.
Μακεδονία
20 Δράμας (Νεοσύστατος) Δράμα
  • Με το βασιλικό διάταγμα της 30ης Ιουνίου 1920, συστήθηκε στο νομό Δράμας η επαρχία Ζυρνόβου, με έδρα το Ζύρνοβο (Νευροκόπι).[4]
  • Ο νομός Δράμας πήρε την ονομασία του από την πρωτεύουσα του νομού. Η Περιοχή του σημερινού νομού στην αρχαιότητα ήταν μοιρασμένη στην Ηδωνίδα, την Οδομαντική και τα αρχαία Θρακικά φύλα.
21 Θεσσαλονίκης Θεσσαλονίκη Ο Νομός Θεσσαλονίκης αποτελούνταν από τις επαρχίες Κιλκίς, Παιονίας, Ναούσης, Ημαθίας, Πιερίας, Θεσσαλονίκης και Λαγκαδά.
22 Καβάλας (Νεοσύστατος) Καβάλα
  • Ο νομός Καβάλας δημιουργήθηκε με τη νομοθεσία 3191 της 11ης Αυγούστου 1924, τότε οι επαρχίες Καβάλας, Νέστου, Πραβίου και Θάσου αποσπάστηκαν από το νομό Δράμας και αποτέλεσαν το νομό Καβάλας.[5]
  • Ο νομός Καβάλας πήρε την ονομασία του από την πρωτεύουσα του νομού. Η Περιοχή του σημερινού νομού στην αρχαιότητα ονομαζόνταν Ηδωνίδα.
23 Κοζάνης Κοζάνη
24 Πέλλης
25 Σερρών Σέρρες
26 Φλωρίνης Φλώρινα
27 Χαλκιδικής (Νεοσύστατος) Πολύγυρος
  • Ο νομός Χαλκιδικής, δημιουργήθηκε επίσημα το 1924 με την κατάργηση της Υποδιοίκησης Χαλκιδικής (1913-1924) που διοικητικά ανήκε στον Νομό Θεσσαλονίκης.
  • Πρωτεύουσα του νομού Χαλκιδικής, ορίστηκε ο Πολύγυρος, καθαρά για ιστορικούς λόγους. Ο Πολύγυρος αρχικά ήταν χωριό το οποίο προήχθη την δεκαετία του 1950, σε Δήμο, λόγω της ραγδαίας ανάπτυξης του.
  • Το Άγιο Όρος, ορίστηκε από το Ελληνικό κράτος Επίσημα Αυτόνομη Μοναστική Πολιτεία με έδρα τις Καρυές Αγίου Όρους.
  • Ο νομός Χαλκιδικής πήρε την ονομασία του από την αρχαία ομώνυμη χερσόνησο της Χαλκιδικής.
Κρήτη
28 Ηρακλείου (Νεοσύστατος) Ηράκλειο
29 Λασηθίου (Νεοσύστατος) Άγιος Νικόλαος
30 Ρεθύμνου (Νεοσύστατος) Ρέθυμνος
31 Χανίων (Νεοσύστατος) Χανιά
Νησιά Αιγαίου Πελάγους (Νέες Χώρες)
32 Λέσβου (Νεοσύστατος) Μυτιλήνη
  • Αρχικά αποτελούνταν από τις επαρχίες Μυτιλήνης, Πλωμαρίου, Μηθύμνης, Λήμνου, Σαμοθράκης και Ίμβρου.
  • Ο νομός Λέσβου αποτελούνταν αρχικά από έξι νησιά του βορείου Αιγαίου: Λέσβος, Λήμνος, Άγιος Ευστράτιος, Ίμβρος, Τένεδος και Σαμοθράκη.
  • Το 1923 επιστράφηκαν στην Τουρκία με βάση τη Συνθήκη της Λωζάνης τα νησιά Ίμβρος και Τένεδος.
  • Η Σαμοθράκη αποσπάστηκε από τον νομό Λέσβου και εντάχθηκε στο νομό Έβρου και ο νομός πήρε τη γεωγραφική έκταση που έχει μέχρι και σήμερα.
33 Σάμου (Νεοσύστατος) Σάμος
  • Ο νομός Σάμου αποτελούνταν αρχικά από πέντε νησιά του κεντρικού Αιγαίου: Ικαρία, Σάμος, Φούρνοι, Λέβιθα, Κίναρος και μικρότερα νησιά της περιοχής.
  • Με την προσάρτηση της Δωδεκανήσου στην Ελλάδα, το 1947 οι δύο τελευταίες νησίδες ενσωματώθηκαν στον Νομό Δωδεκανήσου.
34 Χίου (Νεοσύστατος) Χίος
Δυτική Θράκη (Νέες Χώρες)
35 Έβρου (Νεοσύστατος) Δεδεαγάτς (Σημερινή Αλεξανδρούπολη)
  • Ο νομός Έβρου Αρχικά αποτελούνταν από τις επαρχίες Δεδεαγάτς (Αλεξανδρουπόλεως), Ντιμετόκα (Διδυμότειχου), Νέας Ορεστιάδος, η οποία δημιουργήθηκε μεταγενέστερα το 1923 και Σουφουλού (Σουφλίου).
  • Ο νομός Έβρου περιλάμβανε επίσης και οικισμούς που σήμερα ανήκουν στην Τουρκία (Ενέζ, Ύψαλα, Κεσσάνη κ.ά.).
  • Η περιοχή του νομού Έβρου προσαρτήθηκε στο Βασίλειο της Ελλάδας με τη Συνθήκη του Νεϊγύ το 1919 όταν η Βουλγαρία, παραχώρησε το μεγαλύτερο μέρος της Δυτικής Θράκης στην Ελλάδα, ενώ το 1920 με τη Συνθήκη των Σεβρών και η Ανατολική Θράκη μέχρι τις Μέτρες παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα.
  • Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή ο ελληνικός στρατός αναγκάστηκε να εκκενώσει την Ανατολική Θράκη και να υποχωρήσει πέραν του Έβρου. Η συγκεκριμένη κατάσταση παγιώθηκε με την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης που οριστικοποίησε τα σημερινά ελληνοτουρκικά σύνορα το 1923.
  • Ο νομός πήρε την ονομασία του από τον ομώνυμο Ποταμό Έβρο.
36 Ροδόπης (Νεοσύστατος) Γκιουμουλτζίνα (Σημερινή Κομοτηνή)
  • Αρχικά αποτελούνταν από τις επαρχίες Γκιουμουλτζίνας (Κομοτηνής), Σάπτσι (Σαπών) και Ισκεσέ ή Σκέσα (Ξάνθης), με την επαρχία Σαπών να έχει τα περισσότερα Πομακοχώρια και τον μεγαλύτερο μουσουλμανικό πλυθυσμό στην περιοχή.
  • Η περιοχή του νομού Ροδόπης προσαρτήθηκε στο Βασίλειο της Ελλάδας με τη Συνθήκη του Νεϊγύ το 1919 όταν η Βουλγαρία, παραχώρησε το μεγαλύτερο μέρος της Δυτικής Θράκης στην Ελλάδα, ενώ το 1920 με τη Συνθήκη των Σεβρών και η Ανατολική Θράκη ως τις Μέτρες παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα.
  • Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή ο ελληνικός στρατός αναγκάστηκε να εκκενώσει την Ανατολική Θράκη και να υποχωρήσει πέραν του Έβρου. Η συγκεκριμένη κατάσταση παγιώθηκε με την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης που οριστικοποίησε τα σημερινά ελληνοτουρκικά σύνορα το 1923.
  • Με την Συνθήκη της Λωζάννης το 1923, ο μουσουλμανικός πλυθυσμός της περιοχής εξαιρέθηκε από την Ανταλλαγή Πλυθυσμών.
  • Ο νομός πήρε την ονομασία του από την ομώνυμη Οροσειρά της Ροδόπης.
Ανατολική Θράκη (Νέες Χώρες)
37 Αδριανουπόλεως (Προσωρινός) Εντιρνέ (Αδριανούπολη)
38 Καλλιπόλεως (Προσωρινός) Καλλίπολη
  • Προσωρινός νομός της Ελλάδας που υπήρξε το διάστημα 1920-1922, στην Ανατολική Θράκη, με τη Μικρασιατική εκστρατεία το 1922, και τη Συνθήκη της Λωζάνης το 1923 προσαρτήθηκε οριστικά στην Τουρκία.
  • Με την Συνθήκη της Λωζάννης το 1923, έγινε υποχρεωτική Ανταλλαγή Πλυθυσμών, ο Ελληνικός πλυθυσμός της περιοχής έφυγε στην Ελλάδα, και ο μουσουλμανικός πλυθυσμός έφυγε στο τότε Νεοσύστατο Τουρκικό Κράτος.
39 Ραιδεστού (Προσωρινός) Σηλυβρία
  • Προσωρινός νομός της Ελλάδας που υπήρξε το διάστημα 1920-1922, στην Ανατολική Θράκη, με τη Μικρασιατική εκστρατεία το 1922, και τη Συνθήκη της Λωζάνης το 1923 προσαρτήθηκε οριστικά στην Τουρκία.
  • Πρωτεύουσα του νομού, ορίστηκε η Συλυβρία, καθαρά για ιστορικούς, στρατηγικούς και θρησκευτικούς λόγους.
  • Με την Συνθήκη της Λωζάννης το 1923, έγινε υποχρεωτική Ανταλλαγή Πλυθυσμών, ο Ελληνικός πλυθυσμός της περιοχής έφυγε στην Ελλάδα, και ο μουσουλμανικός πλυθυσμός έφυγε στο τότε Νεοσύστατο Τουρκικό Κράτος.
40 Σαράντα Εκκλησιών (Προσωρινός) Κιρκλισέ (Σαράντα Εκκλησιές)
  • Προσωρινός νομός της Ελλάδας που υπήρξε το διάστημα 1920-1922, στην Ανατολική Θράκη, με τη Μικρασιατική εκστρατεία το 1922, και τη Συνθήκη της Λωζάνης το 1923 προσαρτήθηκε οριστικά στην Τουρκία.
  • Ήταν ο μοναδικός νομός της Ελλάδας που βρεχόταν από την Μαύρη Θάλασσα.
  • Με την Συνθήκη της Λωζάννης το 1923, έγινε υποχρεωτική Ανταλλαγή Πλυθυσμών, ο Ελληνικός πλυθυσμός της περιοχής έφυγε στην Ελλάδα, και ο μουσουλμανικός πλυθυσμός έφυγε στο τότε Νεοσύστατο Τουρκικό Κράτος.
Διοικητική διαίρεση Έδρα νομού Άρρενες Θήλεις Σύνολο
Γενική Διοίκηση Ανατολικής Μακεδονίας 146.183 148.543 294.726
Νομός Δράμας & Καβάλας Δράμα 90.216 92.377 182.593
Νομός Σερρών Σέρρες 55.969 56.166 112.135
Γενική Διοίκηση Δυτικής Μακεδονίας 139.662 151.283 290.945
Νομός Κοζάνης Κοζάνη 79.646 83.358 163.004
Νομός Φλωρίνης Φλώρινα 60.016 67.925 127.941
Γενική Διοίκηση Ηπείρου 104.341 109.443 213.784
Νομός Ιωαννίνων Ιωάννινα 80.826 86.659 167.485
Νομός Πρεβέζης Πρέβεζα 23.515 22.784 46.299
Θεσσαλία και Άρτα 248.324 243.195 491.519
Νομός Άρτης Άρτα 25.770 27.281 53.051
Νομός Λαρίσης Λάρισα 124.235 119.478 243.713
Νομός Τρικάλων Τρίκαλα 98.319 96.376 194.695
Γενική Διοίκηση Θεσσαλονίκης 263.600 241.159 504.759
Νομός Θεσσαλονίκης Θεσσαλονίκη 214.138 193.100 407.238
Νομός Πέλλης Βοδενά 49.462 48.059 97.521
Γενική Διοίκηση Θράκης 352.571 351.637 704.208
Νομός Αδριανουπόλεως Αδριανούπολη 74.944 73.697 148.641
Νομός Έβρου Αλεξανδρούπολη 46.509 47.533 94.042
Νομός Καλλιπόλεως Καλλίπολη 26.246 29.586 55.832
Νομός Ραιδεστού Ραιδεστός 72.741 75.140 147.881
Νομός Ροδόπης Κομοτηνή 62.470 54.409 116.879
Νομός Σαράντα Εκκλησιών Σαράντα Εκκλησιές 69.661 71.872 141.533
Ιόνιοι Νήσοι 103.898 118.291 222.189
Νομός Ζακύνθου Ζάκυνθος 18.221 19.261 37.482
Νομός Κερκύρας Κέρκυρα 58.614 63.878 122.492
Νομός Κεφαλληνίας Αργοστόλι 29.063 35.152 64.215
Κρήτη 168.847 177.737 346.584
Νομός Ηρακλείου Ηράκλειο 58.387 59.013 117.400
Νομός Λασηθίου Άγιος Νικόλαος 29.414 32.910 62.324
Νομός Ρεθύμνου Ρέθυμνο 32.097 35.027 67.124
Νομός Χανίων Χανιά 48.949 50.787 99.736
Κυκλάδες Νήσοι 59.543 62.804 122.347
Νομός Κυκλάδων Ερμούπολη 59.543 62.804 122.347
Γενική Διοίκηση Λέσβου 70.213 76.278 146.491
Νομός Λέσβου Μυτιλήνη 70.213 76.278 146.491
Πελοπόννησος 455.290 489.914 945.204
Αργολίδος & Κορινθίας Ναύπλιο 77.965 85.490 163.455
Νομός Αρκαδίας Τρίπολη 70.044 81.614 151.658
Αχαΐας & Ήλιδος Πάτρα 141.076 135.450 276.526
Νομός Λακωνίας Σπάρτη 60.880 75.400 136.280
Νομός Μεσσηνίας Καλαμάτα 105.325 111.960 217.285
Γενική Διοίκηση Σάμου 29.194 33.725 62.919
Νομός Σάμου Σάμος 29.194 33.725 62.919
Στερεά Ελλάς και Εύβοια 577.784 547.289 1.125.073
Νομός Αιτωλίας & Ακαρνανίας Μεσολόγγι 93.240 97.099 190.339
Νομός Αττικής και Βοιωτίας Αθήνα 335.168 288.231 623.399
Νομός Ευβοίας Χαλκίς 65.101 68.216 133.317
Νομός Φθιώτιδος και Φωκίδος Λαμία 84.275 93.743 178.018
Γενική Διοίκηση Χίου 29.452 33.783 63.235
Νομός Χίου Χίος 29.452 33.783 63.235

Μεσοπόλεμος και Κατοχή (1930-1949)

Επεξεργασία
 
Η διοικητική διαίρεση της Ελληνικής Πολιτείας και η παρουσία των δυνάμεων του Άξονα σε κάθε περιοχή.

Η νέα κυβέρνηση έκανε μεταβολές, συνενώσεις και αλλαγές στους νομούς της Ελλάδας. Επίσης στον χάρτη φαίνεται η βουλγαρική κατοχή της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης, ενώ φαίνεται ως μέρος της Ελληνικής Πολιτείας ολόκληρος ο νομός Έβρου (εκτός της Σαμοθράκης).

Οι περιοχές υπό Γερμανική κατοχή ονομάζονταν και Στρατιωτική Διοίκηση στην Ελλάδα (γερμανικά: Militärverwaltung in Griechenland).

Θέση Νομός Έδρα Νομού Διοικητικές μεταβολές
Στερεά Ελλάδα (Ρούμελη)
1 Αιτωλίας & Ακαρνανίας Μεσολόγγι
  • Ο νομός Ευρυτανίας που καταργήθηκε το 1909 αποσπάστηκε με νομοθετικό διάταγμα από τον Νομό Αιτωλοακαρνανίας οριστικά στις 22 Μαρτίου 1943[6] και οι δύο νομοί πήραν την έκταση που έχουν σήμερα.
  • Πρωτεύουσα του νομού Αιτωλοακαρνανίας, παρέμεινε για ιστορικούς λόγους το Μεσολόγγι, ενώ πρωτεύουσα του Νομού Ευρυτανίας, ορίστηκε το Καρπενήσι.
2 Αττικής & Βοιωτίας Αθήνα (Πρωτεύουσα της Ελλάδας)
  • Ο νομός Αττικοβοιωτίας, που επανιδρύθηκε το 1909 διαλύθηκε οριστικά στις 26 Ιουλίου 1943 και δημιουργήθηκαν με τον νόμο 368/1943 οι δύο ξεχωριστοί νομοί Αττικής και Βοιωτίας.[7]
  • Πρωτεύουσα του νομού Αττικής, ορίστηκε η Αθήνα, η οποία ήταν πρωτεύουσα της Αττικοβοιωτίας, ενώ πρωτεύουσα του Νομού Βοιωτίας, ορίστηκε η Λιβαδειά.
3 Ευβοίας Χαλκίς
4 Φωκίδος & Φθιώτιδος Λαμία Ο νομός Φθιωτιδοφωκίδας που επανιδρύθηκε το 1909 διαλύθηκε οριστικά στις 31 Μαρτίου 1943 με το Νομοθετικό Διάταγμα 2229/1943 και δημιουργήθηκαν οι δύο ξεχωριστοί νομοί Φθιώτιδας (με πρωτεύουσα του νομού τη Λαμία, η οποία ήταν μέχρι τότε της Φθιωτιδοφωκίδας) και Φωκίδας (με πρωτεύουσα του νομού την Άμφισσα, η οποία ήταν η πρωτεύουσα του Νομού Λοκρίδος & Φωκίδος).
Πελοπόννησος (Μοριάς)
5 Αργολίδος & Κορινθίας Ναύπλιο
  • Ο νομός Αργολιδοκορινθίας, που επανιδρύθηκε το 1909 διαλύθηκε οριστικά στις 29 Απριλίου 1949 και δημιουργήθηκαν με τον αναγκαστικό νόμο 960/1949 οι δύο ξεχωριστοί νομοί Κορινθίας και Αργολίδας.[8]
  • Πρωτεύουσα του νομού Αργολίδας, ορίστηκε το Ναύπλιο, η οποία ήταν πρωτεύουσα της Αργολιδοκορινθίας, ενώ πρωτεύουσα του Νομού Κορινθίας, ορίστηκε η ομώνυμη Κόρινθος.
6 Αρκαδίας Τρίπολη
7 Αχαΐας & Ήλιδος Πάτρα
8 Λακωνίας Σπάρτη
9 Μεσσηνίας Καλαμάτα Ο νομός Μεσσηνίας που περιελάμβανε αρχικά το σημερινό νότιο μισό του νομού Ηλείας το προσάρτησε στον νομό.
Κυκλάδες
10 Κυκλάδων Ερμούπολη
Επτάνησα (Ιόνια Νησιά)
11 Ζακύνθου Ζάκυνθος
12 Κερκύρας Κέρκυρα
13 Κεφαλληνίας και Ιθάκης Αργοστόλι
Θεσσαλία και Άρτα
14 Λαρίσσης Λάρισσα Ο Νομός Μαγνησίας, που καταργήθηκε το 1909 αποσπάστηκε οριστικά με νόμο από τον Νομό Λαρίσσης στις 13 Απριλίου 1944.
15 Τρικκάλων Τρίκαλα
  • Ο νομός Καρδίτσας, που καταργήθηκε το 1909 αποσπάστηκε οριστικά με νόμο από τον Νομό Τρικάλων στις 13 Απριλίου 1944[9]
  • Οι δύο νομοί πήραν την έκταση που έχουν σήμερα.
Ήπειρος
16 Άρτης Άρτα
17 Ιωαννίνων Ιωάννινα
18 Πρεβέζης Πρέβεζα
  • Αρχικά αποτελούνταν από τις επαρχίες Πρεβέζης (Νικοπόλεως) και Μαργαριτίου.
  • Είχε άλλη έκταση και όχι την σημερινή.
19 Θεσπρωτίας Ηγουμενίτσα Το 1936 με την ίδρυση του νομού Θεσπρωτίας η Ηγουμενίτσα προήχθη σε δήμο και ορίζεται πρωτεύουσα του νομού.
Μακεδονία
20 Δράμας Δράμα
21 Ημαθίας (Νεοσύστατος) Βέροια
  • Το 1946, οι επαρχίες Ημαθίας και Ναούσης, αποσπώνται από τον νομό Θεσσαλονίκης και συγκροτούν τον νομό Ημαθίας.
  • Ο νομός Ημαθίας ήταν αρχικά τμήμα του νομού Θεσσαλονίκης, ενώ ορισμένα τμήματα του νομού ανήκαν και στον Νομό Πέλλης. Επισήμως αποσπάστηκε από τον νομό Θεσσαλονίκης με τον αναγκαστικό νόμο 903 το 1946 και περιελάμβανε την ομώνυμη επαρχία Ημαθίας και την επαρχία Νάουσας,[10] ενώ το 1949 αναγνωρίστηκε επίσημα ως νομός, με έδρα τη Βέροια.
22 Θεσσαλονίκης Θεσσαλονίκη Μετά το 1949, ο Νομός Θεσσαλονίκης αποτελούνταν μόνο από τις επαρχίες Θεσσαλονίκης και Λαγκαδά.
23 Καβάλας Καβάλα
24 Καστορίας (Νεοσύστατος) Καστοριά
  • Το 1941, κατά την περίοδο της Κατοχής, η επαρχία Καστορίας, αποσπάται από τον Νομό Φλωρίνης και συγκροτεί τον Νομό Καστορίας.
  • Η περιοχή του νομού προσαρτήθηκε στο Βασίλειο της Ελλάδας κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων το 1913 όταν ο ελληνικός στρατός απελευθέρωσε την περιοχή από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αρχικά ολόκληρη η περιοχή υπάχθηκε στο νομό Φλωρίνης.
  • Σήμερα έχει την έκταση της περιφερειακής ενότητας Καστοριάς με τα διοικητικά όρια που είχε ο νομός το 1985.
  • Ο νομός Καστοριάς πήρε την ονομασία του από την πρωτεύουσα του νομού. Η περιοχή του σημερινού νομού στην αρχαιότητα ονομαζόνταν Ορεστίδα.
25 Κιλκίς (Νεοσύστατος) Κιλκίς
  • Το 1934, οι επαρχίες Κιλκίς και Παιονίας, αποσπώνται από τον Νομό Θεσσαλονίκης και συγκροτούν τον Νομό Κιλκίς.
  • Η περιοχή του νομού προσαρτήθηκε στο Βασίλειο της Ελλάδας κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων το 1913 όταν ο ελληνικός στρατός απελευθέρωσε την περιοχή από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αρχικά ολόκληρη η περιοχή υπάχθηκε στο νομό Θεσσαλονίκης. Το 1934 συγκροτήθηκε ο νομός Κιλκίς με το Νόμο 6311[11] ενώ τα όρια του νομού καθορίστηκαν το 1935 με το Διάταγμα 5/16-3-1935 και η συνολική του επιφάνεια ήταν αρχικά 2.505 τ.χλμ.
  • Ο νομός Κιλκίς πήρε την ονομασία του από την πρωτεύουσα του νομού. Η Περιοχή του σημερινού νομού στην αρχαιότητα ήταν μοιρασμένη στις Κρηστωνία, Αμφαξίτιδα και την Παιονία.
26 Κοζάνης Κοζάνη
27 Πέλλης Έδεσσα
28 Πιερίας (Νεοσύστατος) Κατερίνη
  • Το 1949, η επαρχία Πιερίας, αποσπάται από τον νομό Θεσσαλονίκης και συγκροτεί τον νομό Πιερίας.
  • Ο νομός Πιερίας ήταν αρχικά τμήμα του νομού Θεσσαλονίκης. Επισήμως αποσπάστηκε με αναγκαστικό νόμο, στις 29 Απριλίου 1949. Ο Νομάρχης ήταν πολιτική θέση δημοσίας διοίκησης, επικεφαλής του νομού Πιερίας. Ήταν νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου και αρμοδιότητά του ήταν η διοίκηση των τοπικών ζητημάτων σε επίπεδο νομού. Διοριζόταν από την εκάστοτε κυβέρνηση και η έδρα του νομάρχη ήταν η πόλη της Κατερίνης. Πρωθύστερος του Νομάρχη ήταν ο Έπαρχος.
  • Ο νομός Πιερίας πήρε την ονομασία του για ιστορικούς λόγους από την ομώνυμη Αρχαία Πιερία.
29 Σερρών Σέρρες
30 Φλωρίνης Φλώρινα
31 Χαλκιδικής (Νεοσύστατος) Πολύγυρος Τη δεκαετία του 1940 ο νομός με μεταβολές απέκτησε τη σημερινή του έκταση.
Κρήτη
32 Ηρακλείου Ηράκλειο
33 Λασηθίου Άγιος Νικόλαος
34 Ρεθύμνου Ρέθυμνο
35 Χανίων Χανιά
Νησιά Αιγαίου Πελάγους
36 Λέσβου Μυτιλήνη
37 Σάμου Σάμος
38 Χίου Χίος
Θράκη
39 Έβρου Αλεξανδρούπολη
40 Ροδόπης Κομοτηνή
41 Ξάνθης (Νεοσύστατος) Ξάνθη
  • Το 1944, η επαρχία Ξάνθης, αποσπάται από τον νομό Ροδόπης και συγκροτεί τον νομό Ξάνθης.
  • Η περιοχή του νομού Ξάνθης προσαρτήθηκε στο Βασίλειο της Ελλάδας με τη Συνθήκη του Νεϊγύ το 1919 όταν η Βουλγαρία, παραχώρησε το μεγαλύτερο μέρος της Δυτικής Θράκης στην Ελλάδα, ενώ το 1920 με τη Συνθήκη των Σεβρών και η Ανατολική Θράκη μέχρι την περιοχή των Μετρών παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα. Όμως μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή ο ελληνικός στρατός αναγκάστηκε να εκκενώσει την Ανατολική Θράκη και να υποχωρήσει πέραν του Έβρου.
  • Η συγκεκριμένη κατάσταση παγιώθηκε με την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης που οριστικοποίησε τα σημερινά ελληνοτουρκικά σύνορα το 1923.
  • Ο νομός Ξάνθης πήρε την ονομασία του από την πρωτεύουσα του νομού. Η Περιοχή του σημερινού νομού στην αρχαιότητα κατοικούνταν από το αρχαίο Θρακικό φύλο, τους Βίστωνες.
Δωδεκάνησος (Τελευταία Προσάρτηση)
42 Δωδεκανήσου (Νεοσύστατος) Ρόδος
  • Τα Δωδεκάνησα ενσωματώθηκαν με την Ελλάδα το 1947, αρχικά ως Γενική Διοίκηση Δωδεκανήσου, περιλαμβάνοντας τις επαρχίες Ρόδου, Καλύμνου, Καρπάθου και Κω.
  • Η επίσημη τελετή της ενσωμάτωσης έγινε στις 7 Μαρτίου του 1948.
  • Το 1955 η Δωδεκάνησος έγινε επισήμως νομός με πρωτεύουσα της νομαρχίας την πόλη της Ρόδου.

Μεταπολεμική Εποχή (1950-2010)

Επεξεργασία
Θέση Νομός Έδρα Νομού Διοικητικές μεταβολές
Στερεά Ελλάδα (Ρούμελη)
1 Νομός Αιτωλοακαρνανίας Μεσολόγγι Μεταπολεμικά η Αιτωλοακαρνανία αποτελούνταν από τις πέντε επαρχίες Μεσολογγίου, Ξηρομέρου (έδρα η Βόνιτσα), Ναυπακτίας (έδρα η Ναύπακτος), Τριχωνίδας (έδρα το Αγρίνιο) και Βάλτου (έδρα η Αμφιλοχία).
2 Νομός Αττικής Αθήνα
  • Μεταπολεμικά η Αττική αποτελούνταν από τις δύο επαρχίες Αττικής, και Μεγαρίδας (έδρα τα Μέγαρα).
  • Το 1986 συστάθηκε η Περιφέρεια Αττικής, και το 1987 καταργήθηκε η Ενιαία Νομαρχία, και η Αττική χωρίστηκε επίσημα για πλυθυσμιακούς λόγους σε τέσσερις νομαρχίες: 1) Νομαρχία Ανατολικής Αττικής με έδρα την Παλλήνη, 2) Νομαρχία Δυτικής Αττικής με έδρα την Ελευσίνα, 3) Νομαρχία Πειραιά και Νήσων Αργοσαρωνικού, με έδρα τον Πειραιά και 4) Νομαρχία Αθηνών, με έδρα την Αθήνα, περιλαμβάνοντας μόνο το Λεκανοπέδιο, προκειμένου να υπάρξει καλύτερη διαχείρηση στην Αυτοδιοίκηση.
3 Νομός Βοιωτίας Λεβαδειά Επανασυστάθηκε. Μεταπολεμικά η Βοιωτία αποτελούνταν από τις δύο επαρχίες Θηβών και Λεβαδείας.
4 Νομός Ευβοίας Χαλκίδα Μεταπολεμικά η Εύβοια αποτελούνταν από τις τρείς επαρχίες Χαλκίδας, Καρυστίας και Ιστιαίας.
5 Νομός Ευρυτανίας Καρπενήσι Η πρώην επαρχία Ευρυτανίας έγινε οριστικά ανεξάρτητος νομός, επίσημα το 1943.
6 Νομός Πειραιώς Πειραιάς Ο Νομός Πειραιώς συστάθηκε, την Παρασκευή, 30 Οκτωβρίου του 1964, όταν ο Δήμος Πειραιώς μαζί με γειτονικούς του δήμους αποσπάσθηκαν από την επαρχία Αττικής του νομού Αττικής καθώς επίσης και τα νησιά του Αργοσαρωνικού και των Κυθήρων και Αντικυθήρων αποσπάστηκαν από τον Νομό Αττικής. Στις 8 Μαΐου 1972 ο νομός Πειραιώς καταργήθηκε οριστικά και εντάχθηκε στο Νόμο Αττικής. Ήταν, ο τελευταίος νομός της Ελλάδας, που συστάθηκε. Από το 1972, έως και το 2010, δεν συστάθηκαν, άλλες νομαρχίες.
7 Νομός Φθιώτιδος Λαμία Μεταπολεμικά η Φθιώτιδα αποτελούνταν από τις τρεις επαρχίες Φθιώτιδας, Δομοκού και Λοκρίδας (έδρα η Αταλάντη).
8 Νομός Φωκίδος Άμφισσα Μεταπολεμικά η Φωκίδα αποτελούνταν από τις δύο επαρχίες Δωρίδας (έδρα το Λιδωρίκι) και Παρνασσίδας (έδρα η Άμφισσα).
Πελοπόννησος (Μοριάς)
9 Νομός Αργολίδος Ναύπλιο
  • Η Αργολίδα, Μεταπολεμικά αποτελούνταν από τις τρεις επαρχίες Άργους, Ναυπλίας και Ερμιονίδος (έδρα το Κρανίδι).
  • Η Αργολίδα έγινε οριστικά ανεξάρτητος νομός, επίσημα το 1949 και έδρα του νομού ορίστηκε για ιστορικούς λόγους το Ναύπλιο.
10 Νομός Αρκαδίας Τρίπολη Η Αρκαδία Μεταπολεμικά αποτελούνταν από τις τέσσερις επαρχίες Μαντινείας (έδρα η Τρίπολη), Μεγαλόπολης, Κυνουρίας (έδρα το Άστρος) και Γορτυνίας (έδρα η Δημητσάνα).
11 Νομός Αχαΐας Πάτρα Η Αχαΐα μεταπολεμικά αποτελούνταν από τις τρεις επαρχίες Πατρών, Αιγιαλείας (έδρα το Αίγιο) και Καλαβρύτων.
12 Νομός Ηλείας Πύργος Η Ηλεία μεταπολεμικά αποτελούνταν από τις δύο επαρχίες Ηλείας (έδρα ο Πύργος) και Ολυμπίας (έδρα η Ανδρίτσαινα).
13 Νομός Κορινθίας Κόρινθος Η πρώην επαρχία Κορινθίας έγινε οριστικά ανεξάρτητος νομός, επίσημα το 1949.
14 Νομός Λακωνίας Σπάρτη Η Λακωνία μεταπολεμικά αποτελούνταν από τις τέσσερις επαρχίες Λακεδαίμονος (έδρα η Σπάρτη), Επιδαύρου Λιμηράς (έδρα η Μονεμβασιά), Γυθείου και Οιτύλου.
15 Νομός Μεσσηνίας Καλαμάτα Η Μεσσηνία μεταπολεμικά αποτελούνταν από τις τέσσερις επαρχίες Καλαμάτας, Μεσσήνης, Πυλίας (έδρα η Πύλος) και Τριφυλίας (έδρα η Κυπαρισσία).
Επτάνησα (Ιόνια Νησιά)
16 Νομός Ζακύνθου Ζάκυνθος
17 Νομός Κερκύρας Κέρκυρα
18 Νομός Κεφαλληνίας Αργοστόλι
19 Νομός Λευκάδος Λευκάδα
Θεσσαλία
20 Νομός Καρδίτσης Καρδίτσα Αποσπάστηκε από τον νομό Τρικάλων και η πρώην επαρχία Καρδίτσας έγινε οριστικά ανεξάρτητος νομός, επίσημα το 1944.
21 Νομός Μαγνησίας Βόλος
  • Αποσπάστηκε με αναγκαστικό από τον νομό Λαρίσης.
  • Μεταπολεμικά η Μαγνησία αποτελούνταν από τις τρεις επαρχίες Βόλου, Αλμυρού και Σποράδων (έδρα η Χώρα Σκοπέλου).
22 Νομός Λαρίσης Λάρισα Μεταπολεμικά η Λάρισα αποτελούνταν από τις πέντε επαρχίες Λάρισας, Φαρσάλων, Τυρνάβου, Ελασσόνας και Αγιάς.
23 Νομός Τρικάλων Τρίκαλα Μεταπολεμικά τα Τρίκαλα αποτελούνταν από τις δύο επαρχίες Τρικάλων και Καλαμπάκας.
Ήπειρος
24 Νομός Άρτης Άρτα
25 Νομός Ιωαννίνων Ιωάννινα Τα Ιωάννινα μεταπολεμικά αποτελούνταν από τις τέσσερις επαρχίες Δωδώνης (έδρα τα Ιωάννινα), Κονίτσης, Μετσόβου και Πωγωνίου (έδρα το Δελβινάκι).
26 Πρεβέζης Πρέβεζα
27 Θεσπρωτίας Ηγουμενίτσα
Μακεδονία
28 Γρεβενών Γρεβενά
  • Ο νομός Γρεβενών έγινε ξεχωριστός νομός για πρώτη φορά το 1964, με αναγκαστικό νόμο ο οποίος συστάθηκε στις 30 Οκτωβρίου 1964 με το υπ' αριθμ. 4398 Νομοθετικό Διάταγμα "Περί Ιδρύσεως Νομών Πειραιώς και Γρεβενών και άλλων τινών διατάξεων", όταν αποσπάστηκε η τότε επαρχία Γρεβενών του νομού Κοζάνης (ο σημερινός δήμος Γρεβενών) και μικρό τμήμα του νομού Λαρίσης (ο σημερινός δήμος Δεσκάτης, και οι Κοινότητες Δασοχωρίου και Παρασκευής).
  • Μέχρι το 1964 η περιοχή Δεσκάτης ανήκε στην επαρχία Ελασσόνας του νομού Λαρίσης.
  • Μέχρι τότε, ο νομός Λαρίσης, ήταν ο μεγαλύτερος σε έκταση της Ελλάδος. Σήμερα είναι ο δεύτερος, μετά τον νομό της Αιτωλοακαρνανίας.[12]
29 Δράμας Δράμα
  • Μεταπολεμικά αποτελούνταν μόνο από την επαρχία Δράμας.
  • Το 1994 δημιουργήθηκε και η επαρχία Νευροκοπίου.
  • Την δεκαετία του 1980, πολλά χωριά και σημαντικές κωμοπόλεις όπως το Δοξάτο, η Προσοτσάνη και το Παρανέστι που ήταν Αυτόνομες Κοινότητες σχημάτισαν Δήμους στον νομό, προκειμένου να υπάρξει καλύτερη διαχείρηση στην Αυτοδιοίκηση.
30 Ημαθίας Βέροια
  • Μεταπολεμικά η Ημαθία αποτελούνταν από τις δύο επαρχίες Ημαθίας (έδρα η Βέροια) και Νάουσας.
  • Την δεκαετία του 1980, πολλά χωριά και σημαντικές κωμοπόλεις όπως η Βεργίνα, το Μακροχώρι, η Μελίκη, το Πλατύ και ο Άγιος Γεώργιος που ήταν Αυτόνομες Κοινότητες σχημάτισαν Δήμους στον νομό, προκειμένου να υπάρξει καλύτερη διαχείρηση στην Αυτοδιοίκηση.
31 Νομός Θεσσαλονίκης Θεσσαλονίκη Μετά το 1949, ο Νομός Θεσσαλονίκης αποτελούνταν μόνο από τις επαρχίες Θεσσαλονίκης και Λαγκαδά.
32 Νομός Καβάλας Καβάλα
  • Μεταπολεμικά η Καβάλα αποτελούνταν από τις τέσσερις επαρχίες Καβάλας, Νέστου (έδρα η Χρυσούπολη), Παγγαίου (έδρα η Ελευθερούπολη) και Θάσου.
  • Την δεκαετία του 1980, πολλά χωριά και σημαντικές κωμοπόλεις όπως η Νέα Πέραμος, η Μουσθένη και η Κεραμωτή που ήταν αυτόνομες κοινότητες σχημάτισαν Δήμους στον νομό, προκειμένου να υπάρξει καλύτερη διαχείρηση στην Αυτοδιοίκηση.
33 Καστοριάς Καστοριά
  • Η πρώην επαρχία Καστοριάς έγινε οριστικά ανεξάρτητος νομός, επίσημα το 1942.
  • Σήμερα έχει την έκταση της περιφερειακής ενότητας Καστοριάς με τα διοικητικά όρια που είχε ο νομός το 1985.
  • Την δεκαετία του 1980, πολλά χωριά και σημαντικές κωμοπόλεις όπως η Κλεισούρα, το Άργος Ορεστικό, το Βογατσικό, η Κορησός, το Δισπηλιό και το Νεστόριο που ήταν αυτόνομες κοινότητες σχημάτισαν δήμους στον νομό, προκειμένου να υπάρξει καλύτερη διαχείριση στην αυτοδιοίκηση.
34 Νομός Κιλκίς Κιλκίς
  • Μεταπολεμικά το Κιλκίς αποτελούνταν από τις δύο επαρχίες Κιλκίς και Παιονίας (έδρα η Γουμένισσα και μετέπειτα από το 1991 το Πολύκαστρο), ενώ έγιναν και διοικητικές μεταβολές.
  • Την δεκαετία του 1980, πολλά χωριά και σημαντικές κωμοπόλεις όπως η Αξιούπολη, το Δροσάτο και οι Μουριές που ήταν Αυτόνομες Κοινότητες σχημάτισαν Δήμους στον νομό, προκειμένου να υπάρξει καλύτερη διαχείριση στην αυτοδιοίκηση.
35 Νομός Κοζάνης Κοζάνη
  • Μεταπολεμικά η Κοζάνη αποτελούνταν από τις τρεις επαρχίες Κοζάνης, Εορδαίας (έδρα η Πτολεμαΐδα) και Βοίου (έδρα η Σιάτιστα).
  • Την δεκαετία του 1980, πολλά χωριά και σημαντικές κωμοπόλεις όπως τα Σέρβια, η Νεάπολη, το Τσοτύλι και η Εράτυρα που ήταν αυτόνομες κοινότητες σχημάτισαν δήμους στον νομό, προκειμένου να υπάρξει καλύτερη διαχείριση στην αυτοδιοίκηση.
36 Νομός Πέλλης Έδεσσα
  • Μεταπολεμικά η Πέλλα αποτελούνταν από τις τρείς επαρχίες Έδεσσας, Γιαννιτσών και Αλμωπίας (έδρα η Αριδαία).
  • Την δεκαετία του 1980, πολλά χωριά και σημαντικές κωμοπόλεις όπως η Σκύδρα και η Κρύα Βρύση που ήταν αυτόνομες κοινότητες σχημάτισαν δήμους στον νομό, προκειμένου να υπάρξει καλύτερη διαχείριση στην Αυτοδιοίκηση.
37 Νομός Πιερίας Κατερίνη
  • Η πρώην επαρχία Πιερίας έγινε οριστικά ανεξάρτητος νομός, επίσημα το 1949.
  • Την δεκαετία του 1980, πολλά χωριά και σημαντικές κωμοπόλεις όπως το Λιτόχωρο, το Αιγίνιο, η Νέα Έφεσος και ο Κολινδρός που ήταν αυτόνομες κοινότητες σχημάτισαν δήμους στον νομό, προκειμένου να υπάρξει καλύτερη διαχείριση στην αυτοδιοίκηση.
38 Νομός Σερρών Σέρρες
  • Μεταπολεμικά οι Σέρρες αποτελούνταν από τις τέσσερις επαρχίες Σερρών, Βισαλτίας (έδρα η Νιγρίτα), Σιντικής (έδρα το Σιδηρόκαστρο) και Φυλλίδας (έδρα η Νέα Ζίχνη).
  • Την δεκαετία του 1980, πολλά χωριά και κωμοπόλεις που ήταν αυτόνομες κοινότητες σχημάτισαν δήμους στον νομό, προκειμένου να υπάρξει καλύτερη διαχείριση στην αυτοδιοίκηση.
39 Νομός Φλωρίνης Φλώρινα
  • Η πρώην επαρχία Φλώρινας έγινε οριστικά ανεξάρτητος νομός, επίσημα το 1942.
  • Στον νομό Φλώρινας υπάρχουν επίσης και Σλαβόφωνοι Έλληνες Μακεδόνες, οι οποίοι δεν αναγνωρίζονται ως μειονότητα από το Ελληνικό κράτος, οι οποίοι ομιλούν σλαβικές διάλεκτους ως δεύτερη γλώσσα.
  • Την δεκαετία του 1980, πολλά χωριά και σημαντικές κωμοπόλεις όπως το Αμύνταιο, η Μελίτη, οι Κάτω Κλεινές και ο Λαιμός Πρεσπών που ήταν αυτόνομες κοινότητες σχημάτισαν δήμους στον νομό, προκειμένου να υπάρξει καλύτερη διαχείριση στην αυτοδιοίκηση.
40 Νομός Χαλκιδικής Πολύγυρος
Κρήτη
41 Νομός Ηρακλείου Ηράκλειο
42 Νομός Λασιθίου Άγιος Νικόλαος
43 Νομός Ρεθύμνης Ρέθυμνο
44 Νομός Χανίων Χανιά
Νησιά Αιγαίου Πελάγους
45 Νομός Δωδεκανήσου Ρόδος
46 Νομός Κυκλάδων Ερμούπολη
47 Νομός Λέσβου Μυτιλήνη
48 Νομός Σάμου Σάμος
49 Νομός Χίου Χίος
Θράκη
50 Νομός Έβρου Αλεξανδρούπολη Μεταπολεμικά ο Έβρος αποτελούνταν από τις πέντε επαρχίες Αλεξανδρούπολης, Ορεστιάδας, Διδυμότειχου, Σουφλίου και Σαμοθράκης.
51 Νομός Ροδόπης Κομοτηνή
  • Μεταπολεμικά η Ροδόπη αποτελούνταν από τις δύο επαρχίες Κομοτηνής και Σαπών.
  • Μεταπολεμικά δόθηκαν επίσης προνόμια και νομοθεσίες στην Μουσουλμανική μειονότητα Δυτικής Θράκης, η οποία πλειοψηφεί κυρίως στα βόρεια του νομού. Το 1954 η Ελλάδα αναγνώριζε την μειονότητα την Μουσουλμανική μειονότητα Δυτικής Θράκης και επικύρωσε απόφαση σύμφωνα με την οποία αναγνώριζε τα σχολεία της μειονότητας ως τουρκικά. Ο νόμος 3065/1954 (ΦΕΚ Α’ 239, 9.10.1954) ήταν ο πρώτος νόμος που ρύθμιζε τα θέματα της μειονοτικής εκπαίδευσης ο οποίος ισχύει μέχρι σήμερα. Όπως προαναφέρθηκε, οι μουσουλμάνοι στο θρήσκευμα Έλληνες πολίτες αποτελούν την πλειονότητα έναντι των χριστιανών στο θρήσκευμα Ελλήνων πολιτών. Οι μουσουλμάνοι μπορούν να διαχωριστούν σε δυο κύριες πληθυσμιακές ομάδες με κριτήριο την ομιλούμενη από αυτούς γλώσσα: α) στους τουρκόφωνους μουσουλμάνους των πεδινών περιοχών και β) στους πομακόφωνους κατοίκους των ορεινών περιοχών.
52 Νομός Ξάνθης Ξάνθη
  • Η πρώην επαρχία Ξάνθης έγινε οριστικά ανεξάρτητος νομός, επίσημα το 1944.
  • Μεταπολεμικά δόθηκαν επίσης προνόμια και νομοθεσίες στην Μουσουλμανική μειονότητα Δυτικής Θράκης, η οποία πλειοψηφεί κυρίως στα βόρεια του νομού. Το 1954 η Ελλάδα αναγνώριζε την μειονότητα την Μουσουλμανική μειονότητα Δυτικής Θράκης και επικύρωσε απόφαση σύμφωνα με την οποία αναγνώριζε τα σχολεία της μειονότητας ως τουρκικά. Ο νόμος 3065/1954 (ΦΕΚ Α’ 239, 9.10.1954) ήταν ο πρώτος νόμος που ρύθμιζε τα θέματα της μειονοτικής εκπαίδευσης ο οποίος ισχύει μέχρι σήμερα. Όπως προαναφέρθηκε, οι μουσουλμάνοι στο θρήσκευμα Έλληνες πολίτες αποτελούν την πλειονότητα έναντι των χριστιανών στο θρήσκευμα Ελλήνων πολιτών. Οι μουσουλμάνοι μπορούν να διαχωριστούν σε δυο κύριες πληθυσμιακές ομάδες με κριτήριο την ομιλούμενη από αυτούς γλώσσα: α) στους τουρκόφωνους μουσουλμάνους των πεδινών περιοχών και β) στους πομακόφωνους κατοίκους των ορεινών περιοχών.
  • Την δεκαετία του 1980, πολλά χωριά και σημαντικές κωμοπόλεις όπως το Εύλαλο, τα Άβδηρα και ο Εχίνος που ήταν αυτόνομες κοινότητες σχημάτισαν δήμους στον νομό, προκειμένου να υπάρξει καλύτερη διαχείριση στην αυτοδιοίκηση.

Νομαρχίες που επανασυστάθηκαν ως Περιφερειακές ενότητες

Επεξεργασία

Με το πρόγραμμα Καλλικράτης που εφαρμόστηκε το 2011, πολλοί νομοί ή τμήματα νομών, νησιών η νομαρχιών επανήλθαν ως δήμοι, περιφερειακές ενότητες είτε με ίδια είτε με διαφορετικές ονομασίες. Μερικοί νομοί αντιστοιχούν σε δήμους που μεταβλήθηκαν με την εφαρμογή του προγράμματος (Ζάκυνθος, Νομός ΚέρκυραςΔήμος Κέρκυρας). Αρκετοί νησιωτικοί νομοί μετατράπηκαν σε πολυάριθμες περιφερειακές ενότητες (Νάξου, Ικαρίας, Τήνου, Ρόδου, Σάμου, Λέσβου κ.ά.)

Νομοί που
επανασυστάθηκαν
ως Περιφερειακές Ενότητες
Με το ίδιο όνομα Επαρχίες που
επανασυστάθηκαν
ως Περιφερειακές Ενότητες
Πλήρως

Νομός ΑιτωλοακαρνανίαςΠεριφερειακή Ενότητα Αιτωλοακαρνανίας
Νομός ΑργολίδαςΠεριφερειακή Ενότητα Αργολίδας
Νομός ΆρταςΠεριφερειακή Ενότητα Άρτας
Νομός ΈβρουΠεριφερειακή Ενότητα Έβρου
Νομός ΡοδόπηςΠεριφερειακή Ενότητα Ροδόπης
Νομός ΞάνθηςΠεριφερειακή Ενότητα Ξάνθης
Νομός ΔράμαςΠεριφερειακή Ενότητα Δράμας
Νομός ΣερρώνΠεριφερειακή Ενότητα Σερρών
Νομός ΚιλκίςΠεριφερειακή Ενότητα Κιλκίς
Νομός ΧαλκιδικήςΠεριφερειακή Ενότητα Χαλκιδικής
Νομός ΠέλλαςΠεριφερειακή Ενότητα Πέλλας
Νομός ΠιερίαςΠεριφερειακή Ενότητα Πιερίας
Νομός ΗμαθίαςΠεριφερειακή Ενότητα Ημαθίας
Νομός ΘεσσαλονίκηςΠεριφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης
Νομός ΛάρισαςΠεριφερειακή Ενότητα Λάρισας
Νομός ΤρικάλωνΠεριφερειακή Ενότητα Τρικάλων
Νομός ΓρεβενώνΠεριφερειακή Ενότητα Γρεβενών
Νομός ΚαρδίτσαςΠεριφερειακή Ενότητα Καρδίτσας
Νομός ΚοζάνηςΠεριφερειακή Ενότητα Κοζάνης
Νομός ΚαστοριάςΠεριφερειακή Ενότητα Καστοριάς
Νομός ΦλώριναςΠεριφερειακή Ενότητα Φλώρινας
Νομός ΘεσπρωτίαςΠεριφερειακή Ενότητα Θεσπρωτίας
Νομός ΠρέβεζαςΠεριφερειακή Ενότητα Πρέβεζας
Νομός ΙωαννίνωνΠεριφερειακή Ενότητα Ιωαννίνων
Νομός ΕυρυτανίαςΠεριφερειακή Ενότητα Ευρυτανίας
Νομός ΒοιωτίαςΠεριφερειακή Ενότητα Βοιωτίας
Νομός ΦωκίδαςΠεριφερειακή Ενότητα Φωκίδας
Νομός ΕυβοίαςΠεριφερειακή Ενότητα Ευβοίας
Νομός ΦθιώτιδαςΠεριφερειακή Ενότητα Φθιώτιδας
Νομός ΗλείαςΠεριφερειακή Ενότητα Ηλείας
Νομός ΚορινθίαςΠεριφερειακή Ενότητα Κορινθίας
Νομός ΑρκαδίαςΠεριφερειακή Ενότητα Αρκαδίας
Νομός ΜεσσηνίαςΠεριφερειακή Ενότητα Μεσσηνίας
Νομός ΛακωνίαςΠεριφερειακή Ενότητα Λακωνίας

Επαρχία ΙκαρίαςΠεριφερειακή Ενότητα Ικαρίας
Επαρχία ΘάσουΠεριφερειακή Ενότητα Θάσου
Επαρχία ΛήμνουΠεριφερειακή Ενότητα Λήμνου
Επαρχία ΣποράδωνΠεριφερειακή Ενότητα Σποράδων
Επαρχία ΙθάκηςΠεριφερειακή Ενότητα Ιθάκης
Νομός ΚεφαλληνίαςΠεριφερειακή Ενότητα Κεφαλληνίας
Επαρχία ΚαρπάθουΠεριφερειακή Ενότητα Καρπάθου
Επαρχία ΣελίνουΔήμος Καντάνου-Σελίνου

Μερικώς

Νομός ΚαβάλαςΠεριφερειακή Ενότητα Καβάλας
Νομός ΛέσβουΠεριφερειακή Ενότητα Λέσβου
Νομός ΣάμουΠεριφερειακή Ενότητα Σάμου
Νομός ΜαγνησίαςΠεριφερειακή Ενότητα Μαγνησίας
Επαρχία ΚιλκίςΔήμος Κιλκίς
Επαρχία ΜεγαλόποληςΔήμος Μεγαλόπολης
Επαρχία ΜετσόβουΔήμος Μετσόβου
Επαρχία ΜυλοποτάμουΔήμος Μυλοποτάμου
Επαρχία ΠαιονίαςΔήμος Παιονίας
Επαρχία ΠωγωνίουΔήμος Πωγωνίου
Επαρχία ΣιντικήςΔήμος Σιντικής
Επαρχία ΣητείαςΔήμος Σητείας
Επαρχία ΤριφυλίαςΔήμος Τριφυλίας
Επαρχία ΤροιζηνίαςΔήμος Τροιζηνίας-Μεθάνων
Επαρχία ΤυρνάβουΔήμος Τυρνάβου

Επαρχία ΜεσολογγίουΔήμος Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου

Αναφορές-Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. «ΦΕΚ A 12/1833, Βασιλικό διάταγμα περί διαιρέσεως του βασιλείου και της διοικήσεώς του» (PDF). www.et.gr. Εφημερίδα της Κυβερνήσεως/Εθνικό Τυπογραφείο. 6 Απριλίου 1833. 
  2. «ΦΕΚ A 120/1915, Βασιλικό διάταγμα περί διοικητικής διαιρέσεως των νέων χωρών» (PDF). www.et.gr. Εφημερίδα της Κυβερνήσεως/Εθνικό Τυπογραφείο. 31 Μαρτίου 1915. 
  3. «ΦΕΚ A 225/1918, Βασιλικό διάταγμα περί αποσπάσεως των υποδιοικήσεων Νιγρίτης και Θάσου από της Γενικής Διοικήσεως Θεσσαλονίκης εις ην μέχρι τούδε υπήγοντο» (PDF). www.et.gr. Εφημερίδα της Κυβερνήσεως/Εθνικό Τυπογραφείο. 23 Οκτωβρίου 1918. 
  4. 4,0 4,1 «ΦΕΚ A 158/1920, Βασιλικό διάταγμα περί συστάσεως εν τω νομώ Δράμας υποδιοικήσεως Ζυρνόβου» (PDF). www.et.gr. Εφημερίδα της Κυβερνήσεως/Εθνικό Τυπογραφείο. 30 Ιουνίου 1920. 
  5. «ΦΕΚ A 193/1924, ΝΟΜΟΣ ΥΠ' ΑΡΙΘ. 3191 περί συστάσεως νομού Καβάλας» (PDF). www.et.gr. Εφημερίδα της Κυβερνήσεως/Εθνικό Τυπογραφείο. 11 Αυγούστου 1924. 
  6. «ΦΕΚ A 63/1943, Νομοθετικό διάταγμα υπ' αριθ. 2188 περί συστάσεως του νομού Ευρυτανίας» (PDF). www.et.gr. Εφημερίδα της Κυβερνήσεως/Εθνικό Τυπογραφείο. 4 Μαρτίου 1943. 
  7. «ΦΕΚ A 223/1943, Νόμος υπ' αριθ. 368 περί συστάσεως του νομού Βοιωτίας» (PDF). www.et.gr. Εφημερίδα της Κυβερνήσεως/Εθνικό Τυπογραφείο. 20 Ιουλίου 1943. 
  8. «ΦΕΚ A 105/1949, Αναγκαστικός Νόμος υπ' αριθ. 960 περί συστάσεως νομών και επαρχιών» (PDF). www.et.gr. Εφημερίδα της Κυβερνήσεως/Εθνικό Τυπογραφείο. 29 Απριλίου 1949. 
  9. «ΦΕΚ A 82/1944, Νόμος υπ' αριθ. 1367 περί συστάσεως του νομού Καρδίτσας» (PDF). www.et.gr. Εφημερίδα της Κυβερνήσεως/Εθνικό Τυπογραφείο. 10 Μαρτίου 1944. 
  10. «ΦΕΚ A 35/1946, ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΟΣ NOMOΣ ΥΠ' ΑΡΙΘ. 903 περί συστάσεως νομού Ημαθίας και επαρχίας Ναούσης» (PDF). www.et.gr. Εφημερίδα της Κυβερνήσεως/Εθνικό Τυπογραφείο. 5 Φεβρουαρίου 1946. 
  11. «ΦΕΚ A 341/1934, NOMOΣ ΥΠ' ΑΡΙΘ. 6311 περί συστάσεως νομού Κιλκίς» (PDF). www.et.gr. Εφημερίδα της Κυβερνήσεως/Εθνικό Τυπογραφείο. 8 Οκτωβρίου 1934. 
  12. «ΦΕΚ A 185/1964, Νομοθετικό διάταγμα υπ' αριθ. 4398 περί ιδρύσεως νομών Πειραιώς και Γρεβενών και άλλων τινών διατάξεων» (PDF). www.et.gr. Εφημερίδα της Κυβερνήσεως/Εθνικό Τυπογραφείο. 30 Οκτωβρίου 1964. 

Δείτε επίσης

Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία