Συντεταγμένες: 38°23′26.85″N 21°03′08.47″E / 38.3907917°N 21.0523528°E / 38.3907917; 21.0523528

Οι Εχινάδες αναφέρονται από όλους τους μεγάλους αρχαίους συγγραφείς όπως ο Ηρόδοτος, ο Θουκυδίδης και ο Στράβων σαν μια μεγάλη ομάδα νησιών στο Ιόνιο Πέλαγος απέναντι από την Ακαρνανία. Το Αρχιπέλαγος των Εχινάδων περιλαμβάνει τρεις μεγάλες ομάδες νησιών : Δρακονέρες στα βόρεια, τους Μόδεια στο κέντρο και τους Ουνιάδες στα νότια. Οι Εχινάδες ανήκουν διοικητικά σε δύο μεγάλες περιφερειακές ενότητες Κεφαλλονιά και Ιθάκη. Τα έξι από τα νησιά αυτά στα οποία περιλαμβάνεται και το μεγαλύτερο Οξεία Εχινάδων ανήκουν στον Εμίρη του Κατάρ Χαμάντ μπιν Χαλίφα αλ Θανί, τα αγόρασε με 7.3 εκατομμύρια Στερλίνες.[1] Στα νησιά αυτά έγιναν ιστορικά δυο από τις μεγαλύτερες ναυμαχίες η Μάχη των Εχινάδων (1427) και η Ναυμαχία της Ναυπάκτου (1571). Κατά την Ελληνική μυθολογία ήταν νύμφες που τιμωρήθηκαν από τον Αχελώο επειδή δεν τον υμνούσαν. Η τιμωρία τους ήταν να γίνουν νησιά. Κατά τον Όμηρο, εκεί βρισκόταν το βασίλειο των θρυλικών Ταφίων.

Χάρτης των νησιών

Ιστορία Επεξεργασία

Μερικά από τα νησιά αυτά έχουν ενωθεί με τη γειτονική Ακαρνανία χάρη στις αποθέσεις του ποταμού Αχελώου. Ο Ηρόδοτος σημείωσε ότι στην εποχή του τα μισά νησιά είχαν ενωθεί και ο Θουκυδίδης είχε την προσδοκία ότι στο άμεσο μέλλον όλα τα νησιά θα ενωθούν με τη στερεά. Ο Παυσανίας παρατήρησε αργότερα ότι η πρόβλεψη δεν εκπληρώθηκε επειδή οι καλλιέργειες στην Ακαρνανία ήταν λίγες και δεν μετέφερε πολλά ιζήματα ο Αχελώος, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας άλλωστε σήμερα στάθηκε ο πιο απαγορευτικός παράγοντας για την ένωση των νησιών. Ο Όμηρος αναφέρει τις Εχινάδες στην Ιλιάδα, γράφει ότι ο Μέγης, γιος του Φυλέα οδήγησε 40 πλοία για την Τροία από το Δουλίχιον στις "Ιερές Εχινάδες" που βρισκόντουσαν απέναντι από την Ήλιδα.[2] Ο πατέρας του Φυλέα ήταν ο Αυγείας βασιλιάς των Επειών της Ήλιδας, έστειλε τον γιο του εξορία στα νησιά επειδή εξοργίστηκε μαζί του. Το Δουλίχειο αναφέρεται στην Οδύσσεια μαζί με πολλά άλλα μεγάλα νησιά όπως η Κεφαλλονιά, η Ζάκυνθος και η Ιθάκη, υποτάχθηκε στο Βασίλειο του Οδυσσέα και γνώρισε μεγάλη γονιμότητα.[3]

Ο Στράβων και οι περισσότεροι αρχαίοι συγγραφείς ταυτίζουν το Δουλίχιον με το νησί Μάκρη Εχινάδων. Ο Ευριπίδης στο έργο του Ιφιγένεια εν Αυλίδι ταυτίζει της Εχινάδες με τις Τηλεβοΐδες ή Τάφιες νήσους. Οι περισσότεροι σύγχρονοι συγγραφείς ωστόσο ανάμεσα τους και ο Barrington Atlas of the Greek and Roman World κάνουν σαφή διαχωρισμό ανάμεσα στις Εχινάδες και της Τάφιες νήσους που βρίσκονται στα βορειοδυτικά ανατολικότερα από τη Λευκάδα, περιέχουν τα νησιά Μεγανήσι, Κάλαμος Λευκάδας, Καστός Λευκάδας και τις γύρω νησίδες. Ο Όμηρος περιγράφει τις Εχινάδες σαν κατοικήσιμες, ο Θουκυδίδης και ο Σκύλαξ ο Καρυανδεύς αντίθετα σαν ακατοίκητες.[4] Ο Στέφανος ο Βυζάντιος καταγράφει μια πόλη σε ένα από αυτά τα νησιά με το όνομα Απολλωνία, ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος καταγράφει αντίστοιχα τα ονόματα εννέα νησιών.[5] Η Αρτεμίτα ήταν το όνομα ενός νησιού ακόμα που ενώθηκε με τη στεριά.[6] Ο Αρτεμίδωρος ο Εφέσιος αναφέρεται για την Αρτεμίτα σαν μια χερσόνησο στο στόμιο του ποταμού Αχελώου. Ο Ριανός τη συνδέει με την Οξεία Εχινάδων, δίνει την εντύπωση ότι είναι μια ξεχωριστή συστάδα νησιών στα νοτιοδυτικά των Εχινάδων αλλά ο Στράβων τις περιλαμβάνει μαζί με τα υπόλοιπα νησιά με το όνομα "Εχινάδες".[7] Η Οξεία αναφέρεται από τον Όμηρο σύμφωνα με τον Στράβων με το όνομα "Θόαι".[8]

Όνομα Επεξεργασία

Οι Εχινάδες πήραν το όνομα τους από το γνωστό θαλάσσιο οργανισμό Αχινό ή τον σκαντζόχοιρο, λόγω της σκληρής και αγκαθωτής του εξωτερικής επιφάνειας, για τον ίδιο λόγο ονομαζόντουσαν Οξιαί. Ο Ουίλιαμ Μάρτιν Ληκ διαιρεί τα νησιά σε τρεις μεγάλες ομάδες, οι Πεταλάδες που πήραν το όνομα τους από το νησί Πεταλάς Εχινάδων είναι κοντά στη στερεά, άγονα και ακατοίκητα, δεν καταλαμβάνονται από τους Ιθακήσιους. Το βόρειο τμήμα οι Δρακονέρες που πήραν το όνομα τους από το νησί Δρακονέρα Εχινάδων αποτελούν το κύριο τμήμα, το νότιο είναι οι Οξιαί, στις εκβολές του Αχελώου κοντά στην Οξεία. Τα 17 από τα νησιά αυτά έχουν όνομα, τα τρία είναι βράχια και εννιά από τα δεκαεπτά είναι καλλιεργήσιμα. Οι οικισμοί αυτοί ξεκινώντας από τον νότο ήταν η Οξειά, η Αάκρη, ο Βρομώνας Εχινάδων, ο Ποντικός Εχινάδων ή Ποντηκονήσι, το Καρλονήσι Εχινάδων, το Προβάτι Εχινάδων, ο Λαμπρινός Εχινάδων και η Σοφία Εχινάδων. Η Οξεία ήταν σε χαμηλό υψόμετρο 421 μέτρα, η Μάκρη και ο Βρομώνας είναι τα επόμενα δύο νησιά σε σπουδαιότητα.[9]

Οικολογία Επεξεργασία

Τα νησιά ανήκουν στο δίκτυο Φύση 2000, μαζί με τη θαλάσσια περιοχή Καλάμου, Καστού, Μεγανησίου, Ατόκου και Αρκουδίου.[10]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/greece/9910727/Emir-of-Qatar-buys-six-Greek-islands-for-7m.html
  2. Όμηρος, Ιλιάδα, Βιβλίο 2, 625
  3. Homer Odyssey i. 245, ix. 24, xiv. 397, xvi. 123, 247; Hymn. in Apoll. 429; Πολύπυρον, Od. xiv. 335, xvi. 396, xix. 292
  4. Thuc. ii. 102; Scylax, σ. 14
  5. iv. 12. s. 19
  6. Strabo i. p. 59; Pliny iv. 1. s. 2
  7. comp. Pliny iv. 12. s. 19
  8. Θοαί, Odyssey xv. 299
  9. Kruse, Hellas, Τόμ. 2. pt. ii. σ. 455, seq.; Leake, Northern Greece, Τόμ. 3. σσ. 30, seq., 50, seq.; Mure, Tour in Greece, Τόμ. 1. σ. 104
  10. «Το έργο 'οικοτόπων' ΦΥΣΗ 2000 στην Ελλάδα». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Μαΐου 2010. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2012. 

Πηγές Επεξεργασία

  • Όμηρος, Ιλιάδα
  • Arnold, Charles. Die Inseln des Mittelmeers. (German.)
  • Richard Talbert, Barrington Atlas of the Greek and Roman World.
  • Smith, William, ed. (1854–1857). Dictionary of Greek and Roman Geography. London: John Murray