Συγκολλητική γλώσσα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Egmontbot (συζήτηση | συνεισφορές)
μ Robot: Changing template: Μεταφρασμένο
μ κεφαλαία, έντονα
Γραμμή 1:
Μια '''συγκολλητικήΣυγκολλητική γλώσσα''' είναι μια [[γλώσσα]] που χρησιμοποιεί εκτεταμένα την [[συγκόλληση]]: οι περισσότερες λέξεις σχηματίζονται ενώνοντας [[μόρφημα|μορφήματα]] από κοινού. Ο όρος αυτός έχει εισαχθεί από τον [[Βίλχελμ φον Χούμπολτ]], το 1836, για να ταξινομήσει τις γλώσσες από ''μορφολογική'' άποψη.<ref name=Stocking1992>{{cite book
| author = Stocking, George W.
| authorlink = George W. Stocking, Jr.
Γραμμή 10:
}}</ref> Προήλθε από το [[Λατινική γλώσσα|Λατινικό]] ρήμα ''agglutinare,'' που σημαίνει "κολλάω μαζί."<ref>Approaches to Language Typology, Masayoshi Shibatani, Theodora Bynon, 1999, Oxford University Press, isbn:0198238665</ref>
 
Η '''Συγκολλητικήσυγκολλητική Γλώσσαγλώσσα''' είναι μια μορφή ''συνθετικής γλώσσας'' όπου κάθε '''πρόσφυμα''' αναπαριστά τυπικά μια μονάδα νοήματος (όπως για παράδειγμα η "έλλειψη," ο "παρελθόν χρόνος," ο "πληθυντικός αριθμός," κλπ.), και περιορισμένα μορφήματα εκφράζονται με προσφύματα (affixes) (και όχι με εσωτερική αλλαγή στην ρίζα της λέξης, ή αλλαγές στην έμφαση ή τον τόνο). Επιπροσθέτως, και είναι αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι ότι, σε μια συγκολλητική γλώσσα τα προσφύματα δεν συγχωνεύονται με άλλα, και δεν αλλάζουν μορφή εξαρτώμενα από άλλα.
 
Οι συνθετικές γλώσσες που δεν είναι συγκολλητικές αποκαλούνται ''συγχωνευτικές γλώσσες''. Αυτές μερικές φορές συνδυάζουν προσφύματα με την "χώνευσή" τους μαζί, συχνά αλλάζοντάς τα δραστικά κατά την διαδικασία, και ενώνοντας πολλά νοήματα σε ένα πρόσφυμα (για παράδειγμα, στην [[Ισπανική γλώσσα|Ισπανική]] η λέξη '''comí''' [''εγώ έφαγα''], το επίθημα -'''í''' μεταφέρει τα νοήματα της οριστικής πτώσης, της ενεργητικής φωνής, του παρελθόντος χρόνου, του πρώτου προσώπου ενικού του υποκειμένου και του συντελεσμένου της ενέργειας.
 
Ο όρος ''Συγκολλητικήσυγκολλητική'' μερικές φορές χρησιμοποιείται ως συνώνυμο για τηντη ''Συνθετικήσυνθετική γλώσσα'', αν και τεχνικά δεν είναι. Όταν χρησιμοποιείται με αυτόν τον τρόπο, η λέξη οριοθετεί τις ''συγχωνευτικές γλώσσες'' ή ''πτωτικές γλώσσες'' εν γένει. Η διάκριση μεταξύ μιας συγκολλητικής και μιας συγχωνευτικής γλώσσας δεν είναι πολλές φορές σαφής. Επιπλέον, κάποιος θα μπορούσε να τις σκεφτεί ως τα δύο άκρα ενός συνεχούς, με τις διάφορες γλώσσες να κατευθύνονται πότε προς το ένα άκρο και πότε προς το άλλο. Στην πραγματικότητα, μια συνθετική γλώσσα μπορεί να παρουσιάζει συγκολλητικά χαρακτηριστικά στο διευρυμένο λεξιλόγιό της αλλά όχι στο σύστημα των πτώσεων: για παράδειγμα αναφέρουμε την [[Γερμανική γλώσσα|Γερμανική]] και την [[Ολλανδική γλώσσα|Ολλανδική]].
 
Οι συγκολλητικές γλώσσες τείνουν να έχουν έναν υψηλό βαθμό από προσφύματα/μορφήματα ανά λέξη, και να είναι πολύ ομαλές{{Fact|date=January 2008}}. Για παράδειγμα, η [[Ιαπωνική γλώσσα|Ιαπωνική]] έχει μόνο δύο ''ανώμαλα ρήματα'' (και όχι ''πολύ '' ανώμαλα), [[Λουγκάντα γλώσσα|Λουγκάντα]] έχει μόνο ένα (ή δύο, στον βαθμό που εξαρτάται από το πως ορίζουμε το 'ανώμαλο'), η [[Τουρκική γλώσσα|Τουρκική]] έχει μόνο ένα και στην [[Κέτσουα γλώσσα|Κέτσουα]] όλα τα ρήματα είναι ομαλά. Η [[Γεωργιανή γλώσσα|Γεωργιανή]] είναι μια εξαίρεση. Όχι μόνο είναι υπέρ το δέον συγκολλητική (μπορεί να υπάρχουν ταυτόχρονα μέχρι 8 μορφήματα ανά λέξη), αλλά υπάρχει επίσης ένας σημαντικός αριθμός ανώμαλων ρημάτων, που διαφέρουν ως προς τον βαθμό μη ομαλότητάς τους.
Γραμμή 24:
Η συγκόλληση είναι ένα τυπολογικό χαρακτηριστικό και δεν συνεπάγεται γλωσσική συγγένεια, αν και υπάρχουν κάποιες οικογένειες συγκολλητικών γλωσσών. Για παράδειγμα, η ''Πρωτο-Ουραλική'' γλώσσα, ο πρόγονος των [[Ουραλικές γλώσσες|Ουραλικών γλωσσών]], ήταν συγκολλητική, και οι περισσότερς γλώσσες που προήλθαν από αυτήν διατηρούν αυτό το χαρακτηριστικό. Αλλά από την στιμή που η συγκόλληση μπορεί να αναδυθεί σε γλώσσες που προηγουμένως είχαν μια μη-συγκολλητική τυπολογία και μπορεί να χαθεί σε γλώσσες που πριν ήταν συγκολλητικές, η συγκόλληση ως τυπολογικό χαρακτηριστικό δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως απόδειξη γενετικής σχέσης με άλλες συγκολλητικές γλώσσες.
 
Πολλές ξεχωριστές γλώσσες ανέπτυξαν αυτήν την ιδιότητα μέσα από μια ''συγκλίνουσα εξέλιξη'' (convergent evolution). Φαίνεται να υπάρχει μια προκρινόμενη εξελικτική κατεύθυνση από τις συγκολλητικές συνθετικές γλώσσες προς τις συγχωνευτικές γλώσσες, και κατόπιν στις ''μη συνθετικές γλώσσες΄'', που με την σειρά τους εξελίσσονται σε [[απομονωμένη γλώσσα|απομονωμένες γλώσσες]] και από εκεί ξανά σε συγκολλητικές σύνθετες γλώσσες. Αν και, αυτή είναι απλά μια τάση, και αφεαυτού ένας συνδυασμός της τάσης που έχει παρατηρηθεί στην ''Θεωρία της Γραμματικοποίησηςγραμματικοποίησης'' και της γενικής γλωσσολογικής παραφθοράς, ιδίως στην ''αποκοπή'' του τέλους της λέξης και στην ''έκθλιψη''. Το φαινόμενο αυτό είναι γνωστό στην γλωσσολογία των αγγλοσαξωνικών χωρών και ως ''Driftdrift'' ή ''language drift''.
 
Μερικές πραγματικές και φανταστικές [[τεχνητή γλώσσα|τεχνητές γλώσσες]], όπως η [[Εσπεράντο]], η ''Newspeak'', η ''Klingon'' (γλώσσα του Star Trek), η ''Atlantean'' και η ''Black Speech'' έχουν παρουσιαστεί ως συγκολλητικές γλώσσες.