Αντνάν Μεντερές: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Templar52 (συζήτηση | συνεισφορές)
μ →‎Βιογραφία: μδιορθ.
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 2:
Ο '''Αλί Αντνάν Ερτεκί Μεντερές''' ([[τουρκική γλώσσα|τουρκ.]]: ''Ali Adnan Ertekin Menderes'') ήταν [[τουρκία|Τούρκος]] [[πολιτικός]], 13ος [[Κατάλογος πρωθυπουργών της Τουρκίας|πρωθυπουργός της Τουρκίας]].
 
Γεννήθηκε το [[1899]] στοστις [[ΑϊδίνιοΤράλλεις]]. Φοίτησε στο Αμερικανικό Κολέγιο της [[Σμύρνη|Σμύρνης]] και στη συνέχεια στη Νομική Σχολή της [[Άγκυρα|Άγκυρας]]. Το επίθετό του προέρχεται από την ελληνική λέξη [[Μαίανδρος]] και τo έλαβε μετά την υπό του [[Κεμάλ Ατατούρκ|Κεμάλ Ατατούρκ]] επιβολή της υποχρεωτικής [[πατρογονική επωνυμία|πατρογονικής επωνυμίας]], από τον ποταμό [[Μαίανδρος (ποταμός)|Μαίανδρο]], όπου και διατηρούσε πολλά πατρικά κτήματα.
 
Ασχολούμενος με τη πολιτική, εκλέχθηκε στην αρχή βουλευτής Αϊδινίου και υπήρξε πρόεδρος και εισηγητής διαφόρων κοινοβουλευτικών επιτροπών. Το [[1945]] ίδρυσε το [[Δημοκρατικό Κόμμα (Τουρκία)|Δημοκρατικό Κόμμα]]. Μετά τη νίκη του Δημοκρατικού Κόμματος στις εκλογές της [[14 Μαΐου]] [[1950]], ανέλαβε την προεδρία της τουρκικής κυβέρνησης. Τότε ως Πρωθυπουργός συνοδευόμενος από τον υπουργό Εξωτερικών Φουάτ Κιοπρουλού επισκέφθηκε την [[Αθήνα]] κατά τον Απρίλιο του 1952, όπου είχε σοβαρές συνεννοήσεις με την ελληνική κυβέρνηση επί κοινού [[αμυντικό δόγμα|αμυντικού δόγματος]] (οργάνωση κοινής άμυνας με συντονισμό κοινής πολιτικής) για την είσοδο αμφοτέρων των Χωρών στο [[ΝΑΤΟ]]. Τον Οκτώβριο του 1952 μετέβη με τον ίδιο υπουργό Εξωτερικών στο [[Λονδίνο]], μετά από πρόσκληση της Αγγλικής Κυβέρνησης, για συνεννόηση σχετικά με την οργάνωση της άμυνας στη [[Μέση Ανατολή]]. Ανέλαβε πέντε φορές Πρωθυπουργός της Τουρκίας.
 
Το 1960 συνελήφθη μετά από στρατιωτικό πραξικόπημα και μαζί με τον τέως Πρόεδρο [[Τζελάλ Μπαγιάρ]] και άλλους υπουργούς οδηγήθηκε σε πολύμηνη δίκη κατηγορούμενος για πλείστα αδικήματα, μεταξύ των οποίων και για τους διωγμούς των Ελλήνων της [[Κωνσταντινούπολη|Κωνσταντινούπολης]], γεγονότα που έμειναν γνωστά ως «[[Σεπτεμβριανά]]». Τελικά από τις εκδοθείσες κατά κεφάλαια της όλης κατηγορίας αποφάσεις καταδικάστηκε τετράκις σε θάνατο δι' απαγχονισμού, καταδίκη η οποία εκτελέστηκε στις [[17 Σεπτεμβρίου]] [[1961]] στη νήσο [[Ιμραλί|Βέσβικο]] στη [[θάλασσα του Μαρμαρά]].
 
==Βιογραφία==
Γραμμή 17:
Μετά τη [[Μικρασιατική καταστροφή]], και όταν ήδη ασχολείτο με την πολιτική, ο Μεντερές συνέχισε και περάτωσε τις ανώτερες σπουδές του, φοιτώντας στην Νομική σχολή της [[Άγκυρα|Άγκυρας]].
 
Ο Μεντερές ενεγράφη στο [[Ρεμπουπλικανικό Λαϊκό Κόμμα]] που ίδρυσε ο [[Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ]] το 1930. Το κόμμα αυτό ήταν το μόνο νόμιμο στην Τουρκία την εποχή της παντοκρατορίας του ιδρυτή της νέας Τουρκίας. Το 1931 ο Μεντερές εξελέγη βουλευτής ΑϊδινίουΤράλλεων και συνέχισε να εκλέγεται έκτοτε. Το έτος 1945 διεγράφη από το Ρ.Λ.Κ. μαζί με τους Τζελάλ Μπαγιάρ, Φουάτ Κιοπρουλού και Ρεφίκ Κοραλτάν. Το επόμενο έτος οι τέσσερις ίδρυσαν το [[Δημοκρατικό Κόμμα (Τουρκία)|Δημοκρατικό Κόμμα]], την πρώτη, ουσιαστικά, αντιπολιτευτική κίνηση στην Τουρκία. Στις εκλογές του 1946 το Δημοκρατικό Κόμμα υπήρξε το κατεξοχήν κόμμα της αντιπολίτευσης.
 
Αν και ο αρχηγός του Δημοκρατικού Κόμματος είναι ο Μπαγιάρ, ο πιο δραστήριος βουλευτής φαίνεται να είναι ο Μεντερές, τόσο στο κοινοβούλιο όσο και στον κομματικό μηχανισμό. Έτσι, μετά την συντριπτική νίκη του Δημοκρατικού Κόμματος στις εκλογές του 1950 ο Μπαγιάρ ανέλαβε την Προεδρία της Δημοκρατίας, ενώ ο Μεντερές ανέλαβε την πρωθυπουργία.
Γραμμή 33:
Έτσι, στις [[27 Μαΐου]] [[1960]] ξέσπασε στρατιωτικό κίνημα υπό τον στρατηγό [[Τζεμάλ Γκιουρσέλ]]. Ο Μεντερές, καθώς και εκατοντάδες στελέχη του Δημοκρατικού κόμματος, συνελήφθη. Πολλοί εξ αυτών οδηγήθηκαν σε δίκη για διάφορα αδικήματα και αρκετοί καταδικάστηκαν σε διάφορες ποινές. Οι δίκες διήρκεσαν ένδεκα μήνες και διεξήχθησαν στην νήσο [[Πλάτη (νήσος)|Πλάτη]] (τουρκ. Γιασίαντα) των [[Πριγκηπονήσια|Πριγκιποννήσων]]. Ο Μεντερές καταδικάσθηκε μεταξύ άλλων και για την οργάνωση του ανθελληνικού πογκρόμ της 6ης – 7ης Σεπτεμβρίου 1955. Ωστόσο, εκείνο που βάρυνε ώστε να καταδικασθεί εις θάνατον ήταν η κατηγορία για παραβίαση του [[Σύνταγμα της Τουρκίας|τουρκικού συντάγματος]].
 
Ο Μεντερές μεταφέρθηκε στην νήσο [[Ιμραλί|Βέσβικο]], στην νότιο [[θάλασσα του Μαρμαρά]], και [[απαγχονισμός|απαγχονίσθηκε]] στις 17 Σεπτεμβρίου του 1961. Μια μέρα πριν από την έκδοση της καταδικαστικής απόφασης είχε αποπειραθεί να αυτοκτονήσει με την χρήση [[βαρβιτουρικά|βαρβιτουρικών]].
 
Ο Αντνάν Μεντερές μιλούσε ελληνικά, αγγλικά και γαλλικά. Προς τιμήν του ονομάζεται σήμερα το αεροδρόμιο της Σμύρνης.