Μάρτιος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
μ clean up με τη χρήση AWB |
||
Γραμμή 7:
[[Αρχείο:Ares Argentina Montemartini.jpg|thumb|right|215px|Κεφαλή κρανοφόρου Άρη. Ρωμαϊκό αντίγραφο (ύστερος 2ος αιώνας μ.Χ.) ελληνικού πρωτότυπου του 5ου αιώνα π.Χ. αποδιδόμενο στον Αλκαμένη.]]
{{βικιλεξικό}}
Ο '''Μάρτιος''' ή '''Μάρτης''' ('''Μαρτς''' στα [[Ποντιακή διάλεκτος|ποντιακά]]), είναι ο τρίτος μήνας του πολιτικού έτους κατά το [[Γρηγοριανό ημερολόγιο]] και έχει 31 ημέρες.
== Ο Μάρτιος στην αρχαιότητα ==
Γραμμή 13:
[[Αρχείο:Maccari-Cicero.jpg|thumb|220px|left|Ρωμαϊκή Γερουσία: Ο [[Κικέρων]] επιτίθεται στον Καταλίνα, νωπογραφία 19ου αιώνα.]]
Κατά το αρχαίο ρωμαϊκό [[ημερολόγιο]] το [[έτος]] άρχιζε από τον ''Μάρτιο'' συνεπώς τότε ήταν ο πρώτος [[μήνας]] του έτους κι έτσι η [[Πρωτοχρονιά]] γιορτάζονταν την 1η Μαρτίου ([[Καλένδες]] Μαρτίου). Την ημέρα εκείνη η «εσπερία δύσις» του Ταύρου (όταν δηλαδή ο [[Ταύρος (αστερισμός)|αστερισμός του Ταύρου]] έδυε μαζί με τον [[Ήλιο]]) σήμαινε και την αρχή του νέου έτους, ενώ οι [[Εστιάδες Παρθένες]] άναβαν νέα ιερή φωτιά στον ναό της [[Εστία (μυθολογία)|Εστίας]] στην αγορά της [[Ρώμη]]ς. Την Πρωτοχρονιά γιορτάζονταν επίσης και τα [[Ματρωνάλια]], προς τιμή της θεάς [[Ήρα (μυθολογία)|Ήρας]] και μητέρας του [[Άρης (μυθολογία)|Άρη]], καθώς και τα γενέθλια του ίδιου του Άρη (λατινικά Mars) προς τιμήν του οποίου ο γιος του, ο μυθικός [[Ρωμύλος]], έδωσε στον Μάρτιο το όνομα του πατέρα του που θεωρούνταν γενάρχης των [[Ρωμαίοι|Ρωμαίων]]. Για τούτο και κατά τον [[Πλούταρχος|Πλούταρχο]] (Βίος Νουμά, 19) αναφέρεται πως ο Μάρτιος απεικονίζεται ως άνδρας ενδεδυμένος με δέρμα λύκαινας. Κατά τους χρόνους όμως της «ελεύθερης ρωμαϊκής πολιτείας» ο μήνας αυτός ήταν αφιερωμένος στον θεό [[Ερμής (μυθολογία)|Ερμή]]. Κατά την υπό του Νουμά όμως διαρρύθμιση μετακινήθηκε ως τρίτος μήνας και πρώτος ο προς τιμή του ειρηνικού θεού [[Ιανός|Ιανού]]. Κατ΄ άλλους η μετατόπιση αυτή έγινε μετά το [[153 π.Χ.]] από τους υπάτους εξακολουθώντας να παραμένει ο Μάρτιος πρώτος μήνας του θρησκευτικού έτους.
== Ο Μάρτιος στην Ελληνική [[λαογραφία]] ==
[[Αρχείο:Annunciation from Vasilyevskiy chin (1408, Tretyakov gallery).jpg|thumb|right|215px|Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, έργο του Αντρέι Ρουμπλιώφ]]
Ένα από τα πιο διαδεδομένα έθιμα, που προέρχεται από την [[αρχαιότητα]], είναι και η τοποθέτηση από τις μανάδες την 1η Μαρτίου ενός μικρού βραχιολιού από άσπρο και κόκκινο νήμα (που ονομάζεται ''[[Μάρτης]]'') στο χέρι των παιδιών τους για να μην τα μαυρίσει ο [[Ήλιος]]. Ο «Μάρτης» θεωρείται ότι προστάτευε τις κοπέλες από το κάψιμο του ήλιου. Τον έβγαζαν την ημέρα της Λαμπρής και το έβαζαν στο αρνί για να μην καεί κατά το ψήσιμο. Ενώ ακόμη κατάλοιπο της αρχαιότητας είναι και το έθιμο που ήθελε τις ανύπαντρες κοπέλες να βάζουν των [[Άγιοι Θεόδωροι|Αγίων Θεοδώρων]] [[κόλλυβα]] κάτω από το προσκέφαλό τους για να τους φανερώσουν τον άντρα που θα έπαιρναν. Επίσης κατά το μήνα αυτό συνηθίζονταν παλιά και το έθιμο της [[χελιδώνα (έθιμο)|χελιδώνας]].
Στη δημώδη παράδοση, ο λαός μας έχει δώσει στον Μάρτιο διάφορες ονομασίες που σχετίζονται κυρίως με τις ασταθείς καιρικές συνθήκες που επικρατούν στη διάρκειά του. Γι’ αυτό είναι γνωστός ως ''Κλαψομάρτης'', αλλά και ''Πεντάγνωμος'': «Ο Μάρτης ο Πεντάγνωμος, πέντε φορές εχιόνισε και πάλι το μετάνιωσε πως δεν εξαναχιόνισε», και «Μάρτης, γδάρτης και κακός παλουκοκαύτης», και «Κάλιο Μάρτης στις γωνιές, παρά Μάρτης στις αυλές». Παρ' όλα αυτά ο Μάρτης θεωρείται ο καταλληλότερος μήνας για φύτεμα δένδρων και γι’ αυτό ονομάζεται και ''Φυτευτής'', ενώ λόγω της γιορτής του [[Ευαγγελισμός της Θεοτόκου|Ευαγγελισμού]] ονομάζεται και ''Βαγγελιώτης''. Τον Μάρτη πάντως ξεκινάει και η Άνοιξη, γι’ αυτό ονομάζεται και ''Ανοιξιάτης'', ενώ χαρακτηριστική είναι και η παροιμία «από Μαρτιού καλοκαιριά, κι απ’ Αύγουστο χειμώνας». Ο Μάρτης περιλαμβάνει επίσης και το κύριο μέρος της νηστείας της [[Μεγάλη Σαρακοστή|μεγάλης τεσσαρακοστής]]: «Δεν λείπει ο Μάρτης από την Σαρακοστή», όπως χαρακτηριστικά λέγεται.
Γραμμή 40:
=== [[Πύλη:Ορθοδοξία/Εορτολόγιο/Μαρτίου|Εορτές τον Μάρτιο]] ===
Στις 25 του μήνα, την ημέρα του [[Ευαγγελισμός της Θεοτόκου|Ευαγγελισμού της Θεοτόκου]], γιορτάζεται η επέτειος εορτασμού της έναρξης της [[Ελληνική Επανάσταση του 1821|Ελληνικής Επανάστασης του 1821]], ημέρα επίσημης αργίας για το [[Ελλάδα|Ελληνικό κράτος]].
'''(Τα διεθνή γεγονότα στις επί μέρους ημερομηνίες)'''
Γραμμή 261:
* [[1994]] – 16/3 - Η Ελλάδα ασκεί βέτο στην προσπάθεια επέκτασης του προγράμματος PHARE της Ε.Ε στην [[πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας]].
* [[1994]] – 16/3 - Νέος υπουργός Πολιτισμού στη θέση της [[Μελίνα Μερκούρη|Μελίνας Μερκούρη]] ορκίζεται ο μουσικοσυνθέτης [[Θάνος Μικρούτσικος]].
* [[1994]] – 16/3 - Ο [[ΠΑΟΚ
* [[1994]] – 7/3 - Πεθαίνει από οξύ [[πνευμονικό οίδημα]] ο αθλητικογράφος και συγγραφέας [[Χρήστος Μότσιας]]. Προσωπικός φίλος του [[Βασίλης Γκούμας|Βασίλη Γκούμα]], έχει εκδώσει τη βιογραφία του με τίτλο «25 χρόνια δράσης».
* [[1994]] - Το [[Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο]] αποτίνει φόρο τιμής στη [[Μελίνα Μερκούρη]] τηρώντας ενός λεπτού σιγή.
| |||