Ιωνική Επανάσταση: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Αποτελέσματα (δύο εκδοχές)
Γραμμή 20:
Από τις ελληνικές πόλεις της ηπειρωτικής Ελλάδος, μονάχα η [[Αθήνα]] και η [[Ερέτρια]] δέχθηκαν να βοηθήσουν και έστειλαν 25 τριήρεις. Οι επαναστάτες έκαψαν τις [[Σάρδεις]], ωστόσο υπέστησαν βαριά ήττα στην [[Έφεσος|Έφεσο]]. Για τρία χρόνια, οι Πέρσες κατέπνιγαν την εξέγερση στην Καρία και το 494 π.Χ. ανασυντάχθηκαν, νίκησαν τους Ίωνες στη [[Ναυμαχία της Λάδης (494 π.Χ.)|ναυμαχία της Λάδης]] - μετά την αποστασία των Σαμίων - και κατέστρεψαν την [[Μίλητος|Μίλητο]].
 
Η Ιωνική Επανάσταση αποτελεί την πρώτη μεγάλη πολεμική σύρραξη μεταξύ Ελλήνων και Περσών και την πρώτη φάση των [[Περσικοί Πόλεμοι|Περσικών Πολέμων]]. Παρόλο που οι ιωνικές πόλεις επανακτήθηκαν, ο βασιλιάς [[Δαρείος Α΄ της Περσίας|Δαρείος]] ορκίστηκε να εκδικηθεί την Αθήνα και την Ερέτρια για την υποστήριξή τους. Καθώς, όμως, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, είδε ότι οι πολυάριθμες ελληνικές πόλεις αποτελούσαν μία διαρκή απειλή για την σταθερότητα της αυτοκρατορίας του, ο Δαρείος αποφάσισε να κατακτήσει όλη την Ελλάδα. Το 492 π.Χ. η [[Πρώτη περσική εισβολή στην Ελλάδα|πρώτη περσική εισβολή στην Ελλάδα]], η επόμενη φάση των Περσικών Πολέμων, είναι ένα άμεσο αποτέλεσμα της Ιωνικής Επανάστασης.
 
==Πηγές==
Γραμμή 120:
[[Αρχείο:Miletus agora.jpg|240px|μικρογραφία|Τα ερείπια της Μιλήτου]]
 
Ουσιαστικά, η επανάσταση έληξε μετά τη ναυμαχία της Λάδης. Οι Πέρσες κατέλαβαν τη Μίλητο, σκότωσανμετά τουςαπό περισσότερουςέφοδο, άνδρεςυπονομεύοντας τα τείχη και υποδούλωσανχρησιμοποιώντας ταπολιορκητικούς γυναικόπαιδακριούς.<ref nameΑπό =τους VI19>ΗρόδοτοςΜιλήσιους, [[s:Ιστορίαιοι (Ηροδότου)/Ερατώ#19|Ερατώάνδρες 19]]</ref>σκοτώθηκαν Αυτόή επιβεβαιώνουνεκτοπίστηκαν στη Μεσοποταμία και τα γυναικόπαιδα έγιναν δούλοι. Όλοι οι ναοί καταστράφηκαν. Οι αρχαιολογικές ανασκαφές, οιεπιβεβαιώνουν οποίεςτη βρήκανλεηλασία πολλάκαι σημάδιακαταστροφή της καταστροφής αυτήςπόλης - η πόλη δεν κατάφερε ποτέ να ανακτήσει το μεγαλείο της και η περιοχή του λιμανού της εγκαταλείφθηκε οριστικά.<ref name = fine/><ref>Boardman ''et al'', σελ. 488-489.</ref> Η Μίλητος, όπως δηλώνει ο Ηρόδοτος, έμεινε χωρίς Μιλήσιους<ref name = VI22>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Ερατώ#22|Ερατώ 22]]</ref> - οι Πέρσες έχτισαν δικά τους κτίρια και παρέδωσαν την υπόλοιπη πόλη στους Κάρες από την Πήδασο.<ref name = VI20>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Ερατώ#20|Ερατώ 20]]</ref> Όσοι Μιλήσιοι αιχμαλωτίστηκαν στάλθηκαν στα Σούσα και μετά μεταφέρθηκαν στις ακτές του Περσικού Κόλπου, κοντά στον ποταμό Τίγρη. Οι κάτοικοι της Σάμου, συγκλονισμένοι από την προδοσία των στρατηγών τους στη Λάδη, δέχθηκαν την πρόταση των κατοίκων της [[Μεσσήνη (Ιταλία)|Ζάγκλης]] να εγκατασταθούν στις ακτές της Σικελίας, μαζί με όσους Μιλήσιους γλίτωσαν από τους Πέρσες.<ref name = VI22/> Ωστόσο η Σάμος γλίτωσε την καταστροφή, χάρη στις πράξεις των στρατηγών της στη Λάδη.<ref name = VI25>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Ερατώ#25|Ερατώ 25]]</ref>
 
=== Η πειρατική δράση του Ιστιαίου ===
 
Ο Ιστιαίος, θείος του Αρισταγόρα, είχε παραμείνει ως σύμβουλος του Δαρείου στα Σούσα. Όταν ξέσπασε η επανάσταση, κατάφερε να πείσει τον Δαρείο ότι θα τη σταματήσει την επανάσταση - ο Ηρόδοτος, ωστόσο, θεωρεί ότι πραγματικός σκοπός του Ιστιαίου ήταν η αποφυγή της ισόβιας αιχμαλωσίας.<ref name = V106>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Τερψιχόρη#106|Τερψιχόρη 106-107]]</ref> Όταν ο Ιστιαίος έφθασε στις Σάρδεις, ο Αρταφέρνης τον κατηγόρησε ευθέως για συνεργασία με τον Αρισταγόρα.<ref name = VI1>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Ερατώ#1|Ερατώ 1]]</ref> Μετά, ο Ιστιαίος έπλευσε για τη Χίο και από εκεί προσπάθησε να μπει στη Μίλητο όπου όμως δεν έγινε δεκτός. Τελικά έφτασε στη Λέσβο, όπου έπεισε τους κάτοικους του νησιού να του εξοπλίσουν πειρατικό στόλο, στην υπηρεσία των κατοίκων του Βυζαντίου.<ref name=":1"/> Όταν έμαθε για την καταστροφή της Μιλήτου, έπλευσε στη Χίο και τη λεηλάτησε. Στη συνέχεια, επικεφαλής μικτής δύναμης Ιώνων και Αιολέων, επιτέθηκε στη Θάσο. Όταν έμαθε ότι οι Πέρσες είχαν στραφεί εναντίον των υπόλοιπων Ιώνων, συμπεριλαμβανομένης της Λέσβου, ο Ιστιαίος επέστρεψε για να την υπερασπιστεί. Τελικά, κατά τη διάρκεια μιας επιδρομής του στην απέναντι μικρασιατική ακτή, στητης [[ΜυκάληΜυσία|Μυσίας]], πιάστηκε αιχμάλωτος από τον περσικό στρατό του Άρπαγου. Είχε ελπίδες ότι θα του απονεμηθεί χάρη από τον Πέρση βασιλιά, όμως ο Αρταφέρνης τον θανάτωσε με [[Ανασκολοπισμός|ανασκολοπισμό]] και έστειλε το κεφάλι του στα Σούσα.<ref>Boardman ''et al'', σελ. 489.</ref>
 
=== Τελευταίες επιχειρήσεις (493 π.Χ.) ===
 
Το 493 π.Χ., οι Πέρσες κατέλαβαν τη Χίο, τη Λέσβο και την Τένεδο, αφού σκότωσαν και πολλούς φυγάδες.<ref name = VI31>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Ερατώ#31|Ερατώ 31]]</ref> Σύμφωνα με την πάγια πρακτική των Περσών απέναντι σε επαναστάτες, οι Ίωνες τιμωρήθηκαν χωρίς οίκτο. Οι πόλεις τηςκαι Ιωνίαςοι τιμωρήθηκανναοί αυστηράτους καταστράφηκαν από τα θεμέλεια. Ανθρώπινες αλυσσίδες έζωσαν κάθε νησί, όχισυλλαμβάνοντας όμωςόλους όπωςανεξαιρέτως ητους Μίλητοςκατοίκους -από τους οποίους οι Πέρσεςάνδρες ευνούχισανεκτελέστηκαν όλοι εκτός από τα πιο δυνατάωραία αγόρια, έστειλαν τα οποία έκαναν ευνούχους. Τα πιο όμορφα κορίτσια στάλθηκαν στο χαρέμι του βασιλικού ανακτόρου και έκαψανοι τουςυπόλοιποι ναούςκάτοικοι τηςμεταφέρθηκαν κάθεστη Μεσοποταμία ή σε άλλες μακρινές περιοχές της πόληςαυτοκρατορίας.<ref name = VI32>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Ερατώ#32|Ερατώ 32]]</ref> Ωστόσο, οι πόλεις κατάφεραν να αποκατασταθούν και βοήθησαν με πλοία τους Πέρσες κατά τη [[δεύτερη περσική εισβολή στην Ελλάδα]].<ref name = fine/><refBoardman name''et = VII94>Ηρόδοτοςal'', [[s:Ιστορίαισελ. (Ηροδότου)/Πολύμνια#94|Πολύμνια 94]]488-489.</ref> Ο περσικός στρατός κατέλαβε την ασιατική πλευρά της Προποντίδας και ο στόλος την ευρωπαϊκή ακτή του ΕλλήσποντοΕλλησπόντου, βάζοντας τέλος στην Ιωνική Επανάσταση.<ref name = VI33>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Ερατώ#33|Ερατώ 33]]</ref> Ο [[Μιλτιάδης]], φοβούμενος την εκδίκηση των Περσών, κατέφυγε στην Αθήνα.
 
== Αποτελέσματα ==
Γραμμή 136:
{{Κύριο|Περσικοί Πόλεμοι}}
 
Η εξέγερση καταπνίγηκε με βιαιότητα. Ωστόσο υπάρχει σήμερα η εκδοχή ότι ο Ηρόδοτος υπερέβαλλε στην περιγραφή της σκληρότητας των περσικής τιμωρίας και ότι οι πόλεις, παρά τις καταστροφές, κατάφεραν να ανακάμψουν και βοήθησαν με πλοία τους Πέρσες κατά τη [[δεύτερη περσική εισβολή στην Ελλάδα]].<ref name="fine" /><ref name="VII94">Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Πολύμνια#94|Πολύμνια 94]]</ref> Κατά μία άλλη όμως εκδοχή, οι ιωνικές πόλεις δεν ξαναβρήκαν ποτέ την αρχική τους αίγλη, έχασαν οριστικά την εμπορική, οικονομική εν γένει και πολιτιστική τους πρωτοκαθεδρία, τη δε οικονομική τους ευρωστία δεν την ανέκτησαν παρά στα πλαίσια της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.<ref>Boardman ''et al'', σελ. 490.</ref>
Μετά την ανάκτηση των ιωνικών πόλεων, οι Πέρσες άρχισαν τις διαπραγματεύσεις για συμβιβασμό.<ref name = h175>Holland, pp. 175–177.</ref> Ο Αρταφέρνης κάλεσε αντιπροσώπους από κάθε ιωνική πόλη και τους ανακοίνωσε ότι οι διαφορές τους θα λύνονταν με βοήθεια δικαστών και όρισε το επίπεδο φορολογίας ανάλογα με το μέγεθος της πόλης.<ref name = VI42>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Ερατώ#42|Ερατώ 42]]</ref> Ο γαμπρός του Δαρείου, Μαρδόνιος, έφθασε στην Ιωνία και κατάργησε τους τυράννους.<ref name = VI43>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Ερατώ#43|Ερατώ 43]]</ref> Ο Δαρείος επέτρεψε στους Πέρσες να συμμετέχουν στις ελληνικές γιορτές, ειδικά σ' αυτές που τιμούσαν τον Απόλλωνα.<ref name="VI43"/> Χάρη στην ειρήνη αυτή, ο Δαρείος ζήτησε την υποταγή των Ελλήνων - μονάχα η Αθήνα και η Σπάρτη αρνήθηκαν.<ref>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Ερατώ#49|Ερατώ 49]]</ref> Η πρώτη εκστρατεία, η οποία διεξήχθη το 492 π.Χ., είχε ως αποτέλεσμα την κατάληψη της Θράκης και της Μακεδονίας από τον [[Μαρδόνιος|Μαρδόνιο]], ωστόσο ο περσικός στόλος καταστράφηκε στο Όρος Άθως μετά από θαλασσοταραχή. Η δεύτερη επίθεση διεξήχθη δύο χρόνια αργότερα, με διοικητές τον [[Δάτης|Δάτη]] και τον [[Αρταφέρνης ο νεότερος|Αρταφέρνη (γιου του Αρταφέρνη)]] και είχε ως αποτέλεσμα την κατάληψη της Νάξου, των Κυκλάδων και τον εμπρησμό της Ερέτριας. Ωστόσο, οι Αθηναίοι πέτυχαν αποφασιστική νίκη στον [[Μάχη του Μαραθώνα|Μαραθώνα]] και έδιωξαν τους Πέρσες απ'την Ελλάδα.<ref name = VI94>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Ερατώ#94|Ερατώ 94-116]]</ref>
 
Μετά την ανάκτηση των ιωνικών πόλεων, οι Πέρσες άρχισαν τις διαπραγματεύσεις για συμβιβασμό.<ref name = "h175">Holland, pp. 175–177.</ref> Ο Αρταφέρνης κάλεσε αντιπροσώπους από κάθε ιωνική πόλη και τους ανακοίνωσε ότι οι διαφορές τους θα λύνονταν με βοήθεια δικαστών και όρισε το επίπεδο φορολογίας ανάλογα με το μέγεθος της πόλης.<ref name = "VI42">Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Ερατώ#42|Ερατώ 42]]</ref> Ο γαμπρός του Δαρείου, Μαρδόνιος, έφθασε στην Ιωνία και κατάργησε τους τυράννους.<ref name = "VI43">Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Ερατώ#43|Ερατώ 43]]</ref> Ο Δαρείος επέτρεψε στους Πέρσες να συμμετέχουν στις ελληνικές γιορτές, ειδικά σ' αυτές που τιμούσαν τον Απόλλωνα.<ref name="VI43" /> Χάρη στην ειρήνη αυτή, ο Δαρείος ζήτησε την υποταγή των Ελλήνων - μονάχα η Αθήνα και η Σπάρτη αρνήθηκαν.<ref>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Ερατώ#49|Ερατώ 49]]</ref> Η πρώτη εκστρατεία, η οποία διεξήχθη το 492 π.Χ., είχε ως αποτέλεσμα την κατάληψη της Θράκης και της Μακεδονίας από τον [[Μαρδόνιος|Μαρδόνιο]], ωστόσο ο περσικός στόλος καταστράφηκε στο Όρος Άθως μετά από θαλασσοταραχή. Η δεύτερη επίθεση διεξήχθη δύο χρόνια αργότερα, με διοικητές τον [[Δάτης|Δάτη]] και τον [[Αρταφέρνης ο νεότερος|Αρταφέρνη (γιου του Αρταφέρνη)]] και είχε ως αποτέλεσμα την κατάληψη της Νάξου, των Κυκλάδων και τον εμπρησμό της Ερέτριας. Ωστόσο, οι Αθηναίοι πέτυχαν αποφασιστική νίκη στον [[Μάχη του Μαραθώνα|Μαραθώνα]] και έδιωξαν τους Πέρσες απ'την Ελλάδα.<ref name = "VI94">Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Ερατώ#94|Ερατώ 94-116]]</ref>
 
== Περαιτέρω ανάγνωση ==