Ζώμινθος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Το 1982, έπειτα από μία τυχαία συνομιλία που είχε με ένα βοσκό, ο αρχαιολόγος [[Γιάννης Σακελλαράκης]] ανακαλύπτει τη μινωική εγκατάσταση της Ζωμίνθου, σε υψόμετρο 1.187 μέτρων.<ref>[http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&artid=185110&ct=34 Το Βήμα: Ενα παλάτι για τον άρχοντα του Ψηλορείτη] 25/11/2007, ανάκτηση 07/01/2009</ref> Οι συστηματικές ανασκαφές όμως θα ξεκινήσουν αργότερα. Ως σήμερα, κι ενώ το ανασκαφικό έργο βρίσκεται σε εξέλιξη υπό την αιγίδα της Αρχαιολογικής Εταιρείας, με την συμμετοχή για ένα διάστημα και του Ινστιτούτου Κλασικής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης, έχει αποκαλυφθεί το "κεντρικό κτίριο". Πρόκειται για ένα οικοδόμημα διώροφο (ή ίσως και τριώροφο) έκτασης 1.360 τ.μ. με προσανατολισμό από Βορρά προς Νότο, το οποίο είναι κτισμένο με την τοπική γκρίζα πέτρα. Η χρήση αυτού του οικοδομικού υλικού διαφοροποιεί το κτίριο αυτό από τα ανάκτορα της [[Φαιστός|Φαιστού]] και της [[Κνωσσός|Κνωσσού]], τα οποία είναι χτισμένα από πωρόλιθο, αλλά ταυτόχρονα βοηθά στην καλύτερη διατήρησή του.<ref>[http://www.enet.gr/online/online_text/c=113,id=84445392 Ελευθεροτυπία: Ζώμινθος: τεχνολογική πρωτεύουσα των Μινωιτών] 1/10/2007, ανάκτηση 07/01/2009</ref> Είναι ένα τεράστιο και πολυτελές κτίριο (αφού αποτελείται από περίπουπερισσότερα 80από 100 δωμάτια, ανάμεσα στα οποία αποθήκες κι εργαστήρια), και είναι η πρώτη μινωική εγκατάσταση στα βουνά.<ref>Γ. Σακελλάρακης, ''Η Ποιητική της ανασκαφής'', εκδόσεις Ίκαρος, Αθήνα, 2003, σελ 92</ref><ref name=":0">{{Cite web|url = http://www.archaiologia.gr/blog/2012/11/12/%CE%BF-%CF%80%CE%BB%CE%BF%CF%8D%CF%84%CE%BF%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CF%88%CE%B7%CE%BB%CE%BF%CF%81%CE%B5%CE%AF%CF%84%CE%B7/|title = Έφη Σαπουνά-Σακελλαράκη, "Ο πλούτος του Ψηλορείτη"|date = 12-11-2012|accessdate = |website = archaeology & arts|publisher = |last = |first = }}</ref><ref>{{Cite web|url = http://www.archaiologia.gr/blog/2015/02/04/%CE%B6%CF%8E%CE%BC%CE%B9%CE%BD%CE%B8%CE%BF%CF%82-2014-%CE%BC%CE%B9%CE%B1-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%83%CE%BA%CE%B1%CF%86%CE%AE-%CF%80%CE%BF%CF%85-%CE%BA%CF%81%CF%8D%CE%B2%CE%B5%CE%B9-%CF%80%CE%BF%CE%BB/|title = Έφη Σαπουνά-Σακελλαράκη, "Ζώμινθος 2014: μια ανασκαφή που κρύβει πολλές εκπλήξεις"|date = 4-2-2015|accessdate = |website = archaeology & arts|publisher = |last = |first = }}</ref><ref>{{Cite web|url = http://www.archaiologia.gr|title = Efi Sapouna-Sakellaraki, "Minoan Culture. The wealth of Psiloritis"|date = 18-11-2013|accessdate = |website = archaeology & arts|publisher = |last = |first = }}</ref>

Όλα δείχνουν ότι πρόκειται για σημαντικό οικονομικό, θρησκευτικό και παραγωγικό κέντρο. Σύμφωνα με τις ως τώρα ενδείξεις στο κτίριο της Ζωμίνθου έχουν εντοπιστεί τρεις χρονικές φάσεις. Η πρώτη συμπίπτει με την ίδρυσή του περίπου το 1900 π.Χ., η δεύτερη περίπουπερί το 1600 π.Χ. τελειώνει με την ακμήκαταστροφή του καιαπό αργότερασεισμό, μετον τηνοποίο καταστροφήακολούθησε τουπυρκαγιά απόπου τοπροκάλεσε σεισμότην τηςκατάρρευση [[Σαντορίνη|Θήρας]],των καιορόφων τέλοςτου κατάκτίσματος. Κατά το 1400 π.Χ. με ένα άλλο οικοδόμημα σε μικρή απόσταση κτισμένοκτίστηκε από τους μυκηναίους. Μετά το σεισμό, ακολούθησε πυρκαγιά κι έτσι προκλήθηκε η κατάρρευση των ορόφων του κτίσματοςMυκηναίους.<ref>[http://news.kathimerini.gr/4Dcgi/4dcgi/_w_articles_civ_2_17/08/2008_281242 Η Καθημερινή: Εξιχνιάζοντας τα μυστήρια της Ζωμίνθου] 17/08/2008, ανάκτηση 07/01/2009</ref> Άλλη περίοδος ακμής του χώρου υπήρξε αυτή της ρωμαιοκρατίας κατά την οποία μέρος του ανακτόρου καταλήφθηκε από ρωμαϊκά κτίσματα.<ref name=":0" />

Μετά τον θάνατο του Γιάννη Σακελλαράκη την Διεύθυνση της ανασκαφής έχει αναλάβει η Δρ. Έφη Σαπουνά-Σακελλαράκη. Στην ανασκαφή συμμετέχουν επιστήμονες πολλών διαφορετικών κλάδων από πολλές χώρες (αρχαιολόγοι, τοπογράφοι, αρχαιοζωολόγοι, αρχαιοβοτανολόγοι, παλαιογεωγράφοι, αρχιτέκτονες κ.α.) καθώς και οι αρχαιολόγοι Διαμαντής Παναγιωτόπουλος και Έφη Σαπουνά-Σακελλαράκη. Με τη βοήθεια όλων αυτών κατέστη δυνατόν να πάρουμε πολλές πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο ζωής των ανθρώπων στη Ζώμινθο, όπως αυτές που έχουν να κάνουν με τις διατροφικές τους συνήθειες και με το εμπόριο. Αυτή η διεπιστημονική ομάδα μελετώντας το έδαφος και το υπέδαφος της περιοχής προσπαθεί να πετύχει την εικονική αναπαράσταση της φύσης κατά τη μινωική εποχή.<ref>[http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_2_17/08/2008_281241 Η Καθημερινή: Πρόσφατη έκπληξη η ορεία κρύσταλλος] 17/08/2008, ανάκτηση 07/01/2009</ref><ref>[http://www.tanea.gr/default.asp?pid=2&ct=4&artid=4483859 Τα Νέα: Μινωική βιοτεχνία 3.600 ετών ήρθε στο φως στον Ψηλορείτη] 08/09/2006, ανάκτηση 07/01/2009</ref><ref name=":0" />

Σύμφωνα με τον [[Όμηρος|Όμηρο]] ο [[Μίνωας]] ανέβαινε κάθε εννέα χρόνια στο ιερό Ιδαίον Άντρον του Ψηλορείτη (όπου είχε γεννηθεί ο [[Δίας (μυθολογία)|Δίας]]) προκειμένου να πάρει από το θεό τους νόμους για να κυβερνήσει. Μαζί του ανέβαιναν και οι Μινωίτες ως προσκυνητές. Ο συντομότερος δρόμος προς το ιερό σπήλαιο του Ιδαίου Δία είναι αυτός της ΚνωσσούΚνωσού, ο οποίος περνάει από τη Ζώμινθο. Ο αρχαιολόγος Σακελλαράκης πιστεύειπίστευε ότι το κτίριο της Ζωμίνθου, ήτανεκτός έναςαπό σταθμόςσημαντικό προςανακτορικο τοκέντρο, Ιδαίον Αντρονήταν και ότιένας εάνσταθμός όντως ισχύει ο μύθος για τον Μίνωα,προς το ερώτημαΙδαίον είναι αν ο μεγάλος σεισμός που κατέστρεψε τη Ζώμινθο έγινε τον πρώτο χρόνο ή τον τελευταίο. Με άλλα λόγια αν στη Ζώμινθο προετοίμαζαν την υποδοχή του βασιλιά έχοντας γεμάτες τις αποθήκες τους ή αν είχε ήδη περάσει και φύγει, παίρνοντας μαζί του όλα τα αγαθάΑντρον.<ref>[http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&artid=23567&ct=34 Το Βήμα: Τα διαμάντια του Δία] 16/11/2008, ανάκτηση 07/01/2009</ref> Αυτό που εμείς γνωρίζουμε είναι ότι η λατρεία του ''Κρηταγενούς Δία'' συνεχίστηκε κατά την ελληνική αλλά και τη ρωμαϊκή εποχή της Κρήτης. Αυτό αποδεικνύεται καθώς από τα πολλά λυχνάρια και αναθήματα που βρέθηκαν στο Ιδαίον ΆντρονΆντρο, τα νεότερα από τα τελευταίαοποία χρονολογούνται στην εποχή του [[Ιουλιανός|Ιουλιανού]].<ref>Γ. Σακελλάρακης, ''Η Ποιητική της ανασκαφής'', εκδόσεις Ίκαρος, Αθήνα, 2003, σελ 89-90</ref>

*Μυλωνάς, Γ.Ε. ''Ζώμινθος'', Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας: 139-41, 1986.

*Πετράκος, B.X. ''Ζώμινθος'', Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας: 165-72, 1988.

*Diamantis Panagiotopoulos: ''Minoische Villa in den Wolken Kretas. Ein ungewöhnlich grosses Gebäude im kretischen Bergland besitzt hohe Brisanz für die minoische Archäologie''. In: ''Antike Welt''. 38, 2007, Nr. 4, S. 17-24,.

*[http://www.zominthosarchaeology.org/project2interactive/zominthos/index.html TheArchaeology's ZominthosInteractive ProjectDig]