Γάδαρα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Τα '''Γάδαρα''' (Αραβικά: '''أم قيس''', Umm Qais, Εβραϊκά: '''גדרה''', gad´a-ra) είναι μια πόλη της σημερινής [[Ιορδανία]]ς, μεταξύ του ποταμού [[Ιορδάνης|Ιορδάνη]] και της [[Αραβία|Αραβικής]] ερήμου.

Η πόλη -βάσει μαρτυριών και ανασκαφών- πρωτοϊδρύθηκε από τον [[Μέγας Αλέξανδρος|Μεγάλο Αλέξανδρο]], την εποχή που κατέλαβε την [[Παλαιστίνη (ιστορική περιοχή)|Παλαιστίνη]] (333/2 π.Χ.). Τα Γάδαρα ήταν αρχικά ένας στρατιωτικός μακεδονικός συνοικισμός που με την πάροδο του χρόνου μεταβλήθηκε σε πόλη. Σαν δείγμαΔείγμα για το πόσο προχώρησε ο ελληνισμός στα μέρη εκείνα, είναι το ότι η πόλη λεγόταν ''[[Αττική|Ατθίς]] εν [[Ασσύριοι|Ασσυρίοις]] ναιομένα Γαδάροις''. Ως προς την ετυμολογία του ονόματος μπορούν να προταθούν δύο εικασίες:

** Από την πόλη Γάδαρα της [[Μακεδονικό βασίλειο|Μακεδονία]]ς, πράγμα το οποίο αναφέρεται από τον Στέφανο τον Βυζάντιο.<ref>Στέφανος Βυζάντιος ''Εθνικά'' στο λήμμα '''Γάδαρα''': ''Γάδαρα, πόλις [[Κοίλη Συρία|Κοίλης Συρίας]], ήτις και Αντιόχεια και Σελεύκεια εκλήθη. Το εθνικόν Γαδαρεύς, και Γαδαρίς και η γυνή και η χώρα. Εντεύθεν ήν Μένιππος ο σπουδογελοίος. Έστι και Γάδαρα κώμη Μακεδονίας.''</ref> Αυτός ο δεύτερος ισχυρισμός επικυρώνεται από τα μακεδονικά ονόματα των γύρω πόλεων της Δεκαπόλεως (π.χ. [[Πέλλα Δεκαπόλεως|Πέλλα]], [[Δίον Δεκαπόλεως|Δίον]], [[Πιερία Κοίλης Συρίας|Πιερία]]).

Μετά τον θάνατο του Μακεδόνα στρατηλάτη, η πόλη περιήλθε στην σφαίρα εξουσίας των [[Δυναστεία των Πτολεμαίων|Λαγιδών]] της Αιγύπτου. Κατά την διάρκεια του [[Συριακοί πόλεμοι|τετάρτου Συριακού πολέμου]] (219-217 π.Χ.), ο βασιλιάς της Συρίας [[Αντίοχος Γ' ο Μέγας]] κατά την εκστρατεία του κατά του [[Πτολεμαίος Δ' Φιλοπάτωρ|Πτολεμαίου Δ΄]] στην Κοίλη Συρία, διήλθε από τηντη Δεκάπολη. Μόλις έφθασε έξω από τα Γάδαρα έστησε τις πολιορκητικές του μηχανές, με αποτέλεσμα οι τρομοκρατημένοι Γαδαρηνοί να του παραδώσουν αμαχητί την πόλη τους (218 π.Χ.). Μετά την ήττα των σελευκιδικών δυνάμεων στην [[Μάχη της Ραφίας|Ραφία]] το 217 π.Χ., τα Γάδαρα -όπως και οι άλλες πόλεις της Κοίλης Συρίας- κατελήφθησαν με έφοδο των πτολεμαϊκών στρατευμάτων. Τελικά η πόλη περιήλθε στηνστη συριακή κυριαρχία μετά τηντη νίκη του Αντιόχου επί του Αιτωλού στρατηγού '''Σκόπα''' του [[Πτολεμαίος Ε' Επιφανής|Πτολεμαίου Ε΄,]] Σκόπα, στο [[Μάχη του Πανείου|Πάνειον]], επί των πηγών του [[Ιορδάνης ποταμός|Ιορδάνη]] (198 π.Χ.). Δεν αποκλείεται τότε η πόλη να έλαβε και τις επιπλέον ονομασίες '''Αντιόχεια''' και '''Σελεύκεια''', τουλάχιστον αν όχι από τον Αντίοχο Γ΄, τότε από τον [[Αντίοχος Δ' Επιφανής|Αντίοχο Δ΄]]. Το 83/2 π.Χ. ο Ιουδαίος βασιλιάς '''[[Αλέξανδρος Ιανναίος''']] απέσπασε τα Γάδαρα από τους Σελευκίδες και τα κατέστρεψε.

Το 64/3 π.Χ. ο στρατηγός [[Πομπήιος]] κατέλαβε την πόλη και την ανοικοδόμησε για χάρη του φίλου του '''Δημητρίου''' του Γαδαρηνού που ήταν απελεύθερος και είχε αποκτήσει δύναμη στη [[Αρχαία Ρώμη|Ρώμη]]. Το 30 π.Χ. ο [[Οκταβιανός Αύγουστος]] προσέφερε την πόλη -που ήταν ως τότε αυτόνομη και έκοβε δικό της νόμισμα- στον βασιλιά [[Ηρώδης ο Μέγας|Ηρώδη]]. Τότε οι Γαδαρηνοί έστειλαν πρεσβεία στηνστη [[Λέσβος|Λέσβο]] και διαμαρτυρήθηκαν στον εκπρόσωπο του αυτοκράτορα [[Μάρκος Βιψάνιος Αγρίππας|Αγρίππα]] το 29 π.Χ., γεγονός το οποίο επανέλαβαν εμπρός στον αυτοκράτορα το 28 π.Χ. όταν επισκέφτηκε τηντη [[Συρία]]. Μετά τον θάνατο του Ηρώδου, το 4 π.Χ., τα Γάδαρα ενώθηκαν με τηντη ρωμαϊκή επαρχία της Συρίας. Από την [[Αγία Γραφή]] μάλιστα διαβάζουμε ότι ο [[Ιησούς Χριστός]] θεράπευσε στην πόλη έναν δαιμονισμένο, από τον οποίο έδιωξε τα δαιμόνια σε μια αγέλη χοίρων που κρημνίστηκαν στην [[Τιβεριάδα]] λίμνη. Με την αρχή του Ρωμαιο-Ιουδαϊκού πολέμου το 66 μ.Χ. η περιοχή γύρω από τα Γάδαρα ερημώθηκε, όταν ο [[Βεσπασιανός]] εισέβαλε στην πόλη και αφάνισε τον ανθό της. Τότε οι Γαδαρηνοί συνέλαβαν τους πιο τολμηρούς [[Ιουδαίοι|Ιουδαίους]], εκαπό τωντους οποίωνοποίους άλλοι θανατώθηκαν και άλλοι φυλακίστηκαν. Άλλοι παραδόθηκαν στον Βεσπασιανό που τοποθέτησε φρουρά στην πόλη. Τον 2ο αιώνα μ.Χ. το υδραγωγείο της πόλεως παρείχε πόσιμο νερό σε απόσταση 170 χιλιομέτρων. Το μεγαλύτερό τμήμα του τούνελ του υδραγωγείου είναι για 94 χιλιόμετρα κάτω από το έδαφος και είναι η μακρύτερη γνωστή σήραγγα της αρχαιότητος. Την εποχή εκείνη γνωστές ήταν και οι θέρμες της πόλεως (Hammath Gader), στις οποίες προσέρχονταν επιφανείς [[Ρωμαίοι]].

Στους πρωτοχριστιανικούς χρόνους τα Γάδαρα συνέχιζαν να υπάρχουν σαν μια σημαντική πόλη στην Δεκάπολη. Το 303 μ.Χ. μαρτύρησαν εκεί οι άγιοι '''Ζαχαρίας''' και '''Αλφειός''' επί [[Διοκλητιανός|Διοκλητιανού]]. Ο επίσκοπος της πόλεως '''Σαβίνος''' συμμετείχε στηνστη [[Α' Οικουμενική Σύνοδος|Σύνοδο της Νίκαιας]] το 325 μ.Χ. Μετά τηντη μάχη της Πέλλας (635 μ.Χ.) και την αποφασιστική [[Μάχη του Γιαρμούκ|μάχη στον παραπόταμο του Ιορδάνη, ΙερομύακαΓιαρμούκ]], (Yarmouk το 636 μ.Χ.), οι [[Άραβες]] νίκησαν τους [[Βυζαντινοί|Βυζαντινούς]] και εξασφάλισαν τον έλεγχο της νοτίου Συρίας. Οι Γαδαρηνοί διατήρησαν την χριστιανική τους πίστη και την περιουσία, έναντι υψηλού φόρου που θα πλήρωναν στους κατακτητές. Κατά τον σεισμό που σημειώθηκε το 749 στο όρος [[Όρος Ερμών|Ερμών]] τα Γάδαρα οδηγήθηκαν σε βαθμιαία παρακμή, ώστε στην εποχή των Σταυροφοριών να αναφέρονται σανως ένα απλό χωριό.

<Gallerygallery>

File:Gadara 02.jpg|Δρόμος με μαγαζίακαταστήματα.

</Gallerygallery>

* Πολυβίου ''Ιστορίαι''.