Ελαιοχώρι Καλαμάτας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Geoandrios (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
{{coord|37|2|32|N|22|10|52|E|typeregion:city_regionGR_type:grcity_source:enwiki-GNS|display=title}}
{{Κωμόπολη χωριό
Το '''Ελαιοχώρι Μεσσηνίας''' μετά από τον [[Νόμος Καποδίστρια|Νόμο Καποδίστριας]] αποτελεί το κεφαλοχώρι του '''Δ.δ. Ελαιοχωρίου''' του Δήμου [[Καλαμάτα|Καλαμάτας]] του [[Νομός Μεσσηνίας|Νομού Μεσσηνίας]].
| όνομα = Ελαιοχώρι Μεσσηνίας
| χάρτης =
| εικόνα =
| λεζάντα εικόνας =
| μέγεθος εικόνας =
| γεωγραφικό διαμέρισμα = [[Πελοπόννησος]]
| περιφέρεια = Αποκεντρωμένη Διοίκηση Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου (Έδρα: [[Πάτρα]]) - Περιφέρεια Πελοποννήσου (Έδρα: [[Τρίπολη]])
| περιφερειακή ενότητα = [[Περιφερειακή Ενότητα Μεσσηνίας|Μεσσηνίας]] (Έδρα: [[Καλαμάτα]])
| νομός = [[Νομός Μεσσηνίας|Μεσσηνίας]]
| δήμος = [[Δήμος Καλαμάτας|Καλαμάτας]] (Έδρα: [[Καλαμάτα]])
| έδρα δήμου: [[Καλαμάτα]]
| δημοτική ενότητα = Καλαμάτας
| δημοτική κοινότητα =
| τοπική κοινότητα = Ελαιοχωρίου
| γεωγραφικός κωδικός Καλλικράτη = 4401010701
| πρώην δήμος = [[Δήμος Καλαμάτας (πρόγραμμα Καποδίστριας)|Καλαμάτας]]
| πληθυσμός = 83
| έκταση =
| πυκν_πληθ =
| έτος απογραφής = 2011
| υψόμετρο = 520<ref>[http://buk.gr/el/poli-perioxi/elaiohori-2 Ελαιοχώρι]</ref><ref>[http://moriasnow.gr/oikismos/elaioxori-2 Ελαιοχώρι]</ref>
| συντεταγμένες = <small>{{coord|37|2|32|N|22|10|52|E|type:landmark|name= Ελαιοχώρι Μεσσηνίας|display=inline}}</small><ref>[http://buk.gr/el/poli-perioxi/elaiohori-2 Ελαιοχώρι]</ref>
| ταχυδρομικός κωδικός = 24100<ref>[http://www.xo.gr/taxydromikos-kodikas-tk/Elaiochori-Kalamon-Messinias/ Ταχυδρομικός Κώδικας – Ελαιοχώρι Καλαμών Μεσσηνίας]</ref>
| τηλεφωνικός κωδικός = 27210 - 27211<ref>[[Τηλεφωνικοί κωδικοί της Ελλάδας]], Ζώνη 27: Καλαμάτα: 27210 - 27211</ref>
| ιστοσελίδα = [http://www.kalamata.gr Δήμος Καλαμάτας]
| πρώην όνομα = Γιάνιτσα ή Γιάννιτσα
| ονομασία κατοίκων =
}}
Το '''Ελαιοχώρι Μεσσηνίας''', παλαιότερα (η) '''Γιάνιτσα''' ή Γιάννιτσα, είναι οικισμός,<ref>[http://www.dhmos.gr/elaioxori-dimos-kalamatas/ Ελαιοχώρι (το) Δήμου Καλαμάτας Τοπική Κοινότητα Ελαιοχωρίου]</ref> σε υψόμετρο 520 μέτρα<ref>[http://buk.gr/el/poli-perioxi/elaiohori-2 Ελαιοχώρι]</ref><ref>[http://moriasnow.gr/oikismos/elaioxori-2 Ελαιοχώρι]</ref> και είναι κεφαλοχώρι του [[Δήμος Καλαμάτας|Δήμου Καλαμάτας]] του [[Νομός Μεσσηνίας|Νομού Μεσσηνίας]].
 
== Έκταση και πληθυσμός ==
Καταλαμβάνει έκταση 24.448 στρεμμάτων και ο πληθυσμός του στην απογραφή του [[2001]] ήταν 385 κάτοικοι 33 επί πλέον από την προηγούμενη απογραφή (352 το 1991) σε επίπεδο δ.δ. ενώ το χωριό είχε μόνον 116 κατοίκους (αφού μειώθηκαν δραστικά με τον σεισμό της Καλαμάτας) και τα Περιβολάκια 205 απογραφέντες. Οι υπόλοιποι κατανέμονται σε [[Αράχοβα Μεσσηνίας|Αράχοβα]] 33, στα [[Διάσελα Μεσσηνίας|Διάσελα]] 19 και στην περιοχή της ιστορικής ιεράς μονής της Υπεραγίας θεοτόκου [[ΔίμιοβαΜονή Δήμιοβας|ΔίμιοβαςΔήμιοβας]] 12. Ο πληθυσμός του χωριού με βάση την απογραφή του 2011 ήταν 83 κάτοικοι.
 
== Γεωγραφική θέση ==
Το Ελαιοχώρι βρίσκεται ανατολικά σε σχέση με την [[Καλαμάτα]], στις πλαγιές του δυτικού Ταΰγετου[[Δυτικός Ταΰγετος|δυτικού]] [[Ταΰγετος|Ταϋγέτου]] και ειδικότερα του όρους Καλάθι. Το '''Ελαιοχώρι''', βρίσκεταικαι στη βορεινή πλαγιά λόφου, στο μέρος που ήταν κτισμένη η αρχαία πόλη [[Καλάμαι]]. Ο λόφος προστάτευε την πόλη από την θέα των πειρατών από το λιμάνι της Καλαμάτας, ενώ από την κορυφή του φαίνεται ο [[Μεσσηνιακός κόλπος|μεσσηνιακός κόλπος]], μέχρι το [[Πεταλίδι Μεσσηνίας|Πεταλίδι]] και την [[Κορώνη]], ενώ μπροστά του απλώνεται η Μεσσηνιακήμεσσηνιακή πεδιάδα (η "Μακαρία", όπως την ονόμαζαν οι αρχαίοι Έλληνες). Με τον ίδιο τρόπο (πίσω από αντίστοιχο λόφο) είναι χτισμένα και άλλα χωριά της Καλαμάτας, όπως το [[Κάτω Καρβέλι Μεσσηνίας|Κάτω Καρβέλι]], [[Κουταλά Μεσσηνίας|Κουταλά]] κλπ.
 
Βόρειο-ΑνατολικάΒορειοανατολικά βρίσκεται το μοναστήρι της Παναγίας η "Δίμιοβα"Δημιοβίτισσας, που γιορτάζει τον δεκαπενταύγουστο με πλήθος κόσμου.<ref>[https://greece.terrabook.com/messinia/el/page/moni-dimiovas Μονή Δήμιοβας]</ref> Προς τα δυτικά βρίσκεστεβρίσκεται ο οικισμός "[[Περιβολάκια" Μεσσηνίας|Περιβολάκια]], με το κεφαλόβρυσο του Αγιοβασίλη στο ψηλότερο μέρος τουςτου και τους νερόμυλους που άλεθαν το στάρι από τα σταροχώραφα στα Κλενεβά, στη Σταρά κλπ και τροφοδοτούσαν με αλεύρι το χωριό. Πέρα από τα Περιβολάκια και στον δρόμο που ξεκινάει από την επαρχιακή οδό Καλαμάτας - Σπάρτης βρίσκονται τα [[Μενινά Μεσσηνίας|Μενινά]], η [[Αράχοβα Μεσσηνίας|Αράχοβα]] και τα [[Διάσελα Μεσσηνίας|Διάσελα]].
 
Βορειο-δυτικάΒορειοδυτικά βρίσκεται το [[Κάτω Καρβέλι Μεσσηνίας|Κάτω Καρβέλι]] ή Χανάκια και το [[Καρβέλι Μεσσηνίας|Καρβέλι]]. Νότια εφάπτεται με τη [[Βέργα Μεσσηνίας|Βέργα]] και ανατολικά με τα [[Πηγάδια Μεσσηνίας|Πηγάδια]].
 
== Ιστορία ==
Στον χώρο που βρίσκεται το '''Ελαιοχώρι''' ''(τοπικό διαμέρισμα δήμου Καλαμάτας),'' βρισκότανε η αρχαία πόλη [[Καλάμαι]] (αι Καλάμαι, των Καλαμών), η οποία αναφέρεται στα "Μεσσηνιακά" του [[Παυσανίας|Παυσανία]] και ήταν μία από τις κυριώτερεςκυριότερες πόλεις της Μεσσηνίας την περίοδο 1420-1449, όταν στον [[Μυστράς|Μυστρά]] ήταν ηγεμόνας ο [[Κωνσταντίνος ΙΑ΄ Παλαιολόγος]] (ο τελευταίος αυτοκράτορας του Βυζαντίου), ''(όπως γράφει ο Θεόδωρος Μ. Τσερπές.<ref>Θεόδωρος στοΜ. βιβλίο του:Τσερπές, Ιστορία“Ιστορία της Μεσσηνίας, από της εποχής των σταυροφοριών μέχρι το 1830.1830”, Αθήναι 1932, σελίδασελ. 31)''.</ref>
 
Σχετικές αναφορές βρίσκουμε και στον Όμηρο. Από εκεί περνούσε ο δρόμος που συνέδεε την πόλη [[Φαραί Μεσσηνίας|Φαραί]] με την [[Αρχαία Σπάρτη|Σπάρτη]]. Αυτό το δρόμο ακολούθησε ο γιος του [[Οδυσσέας|Οδυσσέα]] [[Τηλέμαχος (μυθολογία)|Τηλέμαχος]] πηγαίνοντας στη [[Σπάρτη]], για να πάρει πληροφορίες από τον [[Μενέλαος|Μενέλαο]] για τον πατέρα του.
 
Στην κορυφή του λόφου σώζονται τα λεγόμενα "κυκλώπεια τείχη" που χρονολογούνται από την αρχαιότητα.
 
Με την κάθοδο των [[Σλάβοι|Σλάβων]] στην [[Πελοπόννησος|Πελοπόννησο]] και την αλλαγή πολλών τοπωνυμίων με σλαβικές ονομασίες, το χωριό ονομάστηκε Γιάνιτσα, από την Σλαβική λέξη janitza που σημαίνει χείμαρρος (όχι Γιάννιτσα διότι δεν έχει σχέση με το Γιάννης) και έτσι την βρίσκουμε στα χρόνια της επανάστασης του 1821. Το όνομα Ελαιοχώριο δόθηκε το 1927 (με το Διάταγμα 4.11.1927. ΦΕΚ Α306/1927), που έγινε αντικατάσταση με ελληνικά σε πολλά ονόματα χωριών.
 
Το νέο όνομα του οικισμού δεν δόθηκε το 1927, όπως συνέβη με άλλους οικισμούς της περιοχής της τότε επαρχίας Καλαμών,<ref>[http://web3.eetaa.gr:8080/metaboles/fek/1927/fek_306a_1927.pdf ΦΕΚ 306Α 1927]</ref> αλλά η επίσημη ονομασία “το Ελαιοχώριον”,<ref>[http://buk.gr/el/poli-perioxi/elaiohori-2 Ελαιοχώρι]</ref> για τον οικισμό, καθώς και την κοινότητα, προήλθε από μετονομασία που έγινε το 1957.<ref>[http://web3.eetaa.gr:8080/metaboles/fek/1957/fek_253a_1957.pdf 253Α - 14/12/1957]</ref>
Το 1997 ενώθηκε με τον δήμο Καλαμάτας και αποτελεί πλέον δημοτικό διαμέρισμα του δήμου, όπως όλα τα χωριά του δυτικού Ταϋγέτου.
 
===Κοινότητα Γιαννίτσης & Κοινότητα Ελαιοχωρίου===
Σημαντικό για την περιοχή είναι το Μοναστήρι της Κοίμησης Θεοτόκου "Τίμνιοβας" (Σλαβική λέξη) ή Δίμιοβας. Στις 15 Αυγούστου ο χώρος του Μοναστηριού γεμίζει με προσκυνητές κάποιοι από τους οποίους διαμένουν για αρκετές ημέρες κατασκηνώνοντας στα ψηλά "δέντρα" (δρυς και πουρνάρια) στην έκταση από το μοναστήρι μέχρι την παρακείμενη πηγή δυτικά της κατάφυτης έκτασης. Οι προσκυνητές πριν διανοιχτεί η οδική πρόσβαση με αυτοκινητόδρομο, ανέβαιναν στη μονή μέσω του Ελαιοχωρίου από δύσβατους ορεινούς δρόμους με τα πόδια, με άλογα και με γαϊδουράκια.
Από 31-8-1912 έως 31-12-1998 αποτελούσε αυτόνομη Κοινότητα<ref>[http://web3.eetaa.gr:8080/metaboles/show_metaboles_ota.jsp?toponymio_code=234 Διοικητικές μεταβολές των ΟΤΑ - Κ. Γιαννίτσης Ν. Μεσσηνίας - Κ. Ελαιοχωρίου Ν. Μεσσηνίας]</ref> της Επαρχίας Καλαμών του Νομού Μεσσηνίας
 
Το 1912 πραγματοποιείται η σύσταση της κοινότητας Γιαννίτσης με την απόσπαση των οικισμών Γιάννιτσα, Μονή Δήμοβας και Αράχωβας, από το δήμο Καλαμών και τον ορισμό του οικισμού Γιάννιτσα ως έδρα της κοινότητας,<ref>[http://web3.eetaa.gr:8080/metaboles/fek/1912/fek_262a_1912.pdf ΦΕΚ 262Α - 31/08/1912]</ref> ενώ από το 1940 προσαρτώνται στην κοινότητα και οι οικισμοί Δενδρά, Ζίμπελη, Πλατανάκιον και Περιβολάκια, οι οποίοι αναγνωρίζονται επίσης την ίδια αυτή χρονιά.<ref>[http://web3.eetaa.gr:8080/metaboles/fek/1946/fek_29a_1946.pdf 16/10/1940]</ref> Το 1951 οι οικισμοί Πλατανάκιον και Ζίμπελη καταργούνται,<ref>[http://web3.eetaa.gr:8080/metaboles/fek/1954/fek_262a_1954.pdf 07/04/1951]</ref> ενώ το 1957 ο οικισμός Γιάννιτσα μετονομάζεται σε Ελαιοχώριον και η κοινότητα μετονομάζεται σε κοινότητα Ελαιοχωρίου.<ref>[http://web3.eetaa.gr:8080/metaboles/fek/1957/fek_253a_1957.pdf 253Α - 14/12/1957]</ref> Το 1961, αναγνωρίζεται ο οικισμός Διάσελλα και προσαρτάται στην κοινότητα Ελαιοχωρίου<ref>[http://web3.eetaa.gr:8080/metaboles/fek/1962/fek_16b_1962.pdf 19/03/1961]</ref> και το 1971 ο οικισμός Δενδρά της κοινότητας καταργείται.<ref>[http://web3.eetaa.gr:8080/metaboles/fek/1972/fek_225b_1972.pdf 14/03/1971]</ref> Το 1997 οι οικισμοί Ελαιοχώριον, Περιβολάκια, Αράχωβα, Μονή Δήμοβας και Διάσελλα, αποσπώνται από την κοινότητα και προσαρτώνται στο δήμο Καλαμάτας, ενώ η κοινότητα καταργείται το 1999.<ref>[http://web3.eetaa.gr:8080/metaboles/fek/1997/fek_244a_1997.pdf ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997]</ref>
Το Ελαιοχώριο επίσεις είναι η πατρίδα του πατέρα της λαογραφίας Νικολάου Πολίτη του οποίου το όνομα φέρει η κεντρική πλατεία του χωριού.
 
===Σύγχρονη διοικητική εξέλιξη===
Στην περιοχή Άγιος Βασίλειος ή Περβολάκια βρέθηκαν ερείπια αρχαίας πόλης και υποστηρίζεται ότι ανήκουν στην αρχαία πόλη Καλάμαι.
Από 1-1-1999 έως 31-12-2010 με την εφαρμογή του [[Σχέδιο Καποδίστριας|Προγράμματος Καποδίστρια]] αποτελούσε Τοπικό Διαμέρισμα του Δήμου Καλαμάτας και από την 1-1-2011 με την εφαρμογή του [[Πρόγραμμα Καλλικράτης|Προγράμματος Καλλικράτη]] αποτελεί Τοπική Κοινότητα <ref>[http://www.kalamata.gr/perioxi/geografia/710-dimotiki-enotita-kalamatas.html Τοπική Κοινότητα Ελαιοχωρίου]</ref> της Δημοτικής Ενότητας Καλαμάτας του Δήμου Καλαμάτας με έδρα του Δήμου την Καλαμάτα. Η διοικητική πορεία του χωριού ακολουθεί την παράλληλη εξέλιξη, του [[Δήμος Καλαμάτας|δήμου Καλαμάτας]], με το [[Πρόγραμμα Καλλικράτης]].
 
==Αρχαία πόλη Καλάμαι ==
== Παραπομπές ==
Στην περιοχή Άγιος Βασίλειος ή Περβολάκια βρέθηκαν ερείπια αρχαίας πόλης και υποστηρίζεται ότι ανήκουν στην αρχαία πόλη [[Καλάμαι]]. Στη γύρω περιοχή του Ελαιοχωρίου υπάρχουν ερείπια μνημειώδους πολυγωνικού τοίχου (αρχαία οχύρωση) ο οποίος κτίστηκε μετά την ίδρυση της αρχαίας [[Αρχαία Μεσσήνη|Μεσσήνης]].<ref>[http://www.kalamata.gr/katoikoi/politismos/arxaiologikoi-xoroi.html Αρχαιολογικοί Χώροι: Αρχαιολογικός χώρος Ελαιοχωρίου (ΦΕΚ 592/Β/16.6.1998)], ιστοσελίδα: www.kalamata.gr του [[Δήμος Καλαμάτας|Δήμου Καλαμάτας]].</ref>
* Παυσανία: "Μεσσηνιακά"
* Θεόδωρος Μ. Τσερπές: Ιστορία της Μεσσηνίας, από της εποχής των σταυροφοριών μέχρι το 1830. Αθήναι 1932 σελίδα 31.
* Ιωάννης - Χρήστος Ρουσάκης: Παναλαγονιακά Νέα (Δημηνιαία εφημερίδα Πολιτιστικών Συλλόγων περιοχής Αλαγονίας) φύλλο 178 (Νοε-Δεκ 2013) σελ 9.
{{χωριό-επέκταση}}
*[[Διοικητική διαίρεση νομού Μεσσηνίας]]
 
==Μονή Δήμιοβας==
Σημαντικό για την περιοχή είναι το Μοναστήρι της Κοίμησης Θεοτόκου "Τίμνιοβας" (Σλαβικήσλαβική λέξη) ή Δίμιοβας[[Μονή Δήμιοβας]].<ref>[http://odysseus.culture.gr/h/2/gh251.jsp?obj_id=19777 Μονή Δήμιοβας], από την ιστοσελίδα "Οδυσσεύς", του [[Υπουργείο Πολιτισμού|Υπουργείου Πολιτισμού]].</ref> Στις 15 Αυγούστου ο χώρος του Μοναστηριού γεμίζει με προσκυνητές κάποιοι από τους οποίους διαμένουν για αρκετές ημέρες κατασκηνώνοντας στα ψηλά "δέντρα" (δρυς και πουρνάρια) στην έκταση από το μοναστήρι μέχρι την παρακείμενη πηγή δυτικά της κατάφυτης έκτασης. Οι προσκυνητές πριν διανοιχτεί η οδική πρόσβαση με αυτοκινητόδρομο, ανέβαιναν στη μονή μέσω του Ελαιοχωρίου από δύσβατους ορεινούς δρόμους με τα πόδια, με άλογα και με γαϊδουράκια.
 
== Πολιτιστικός σύλλογος Ελαιοχωρίου "Ομάδα Νέων - Η Δημιοβίτισσα"==
Ο πολιτιστικός σύλλογος Ελαιοχωρίου "Ομάδα Νέων - Η Δημιοβίτισσα" διοργανώνει διάφορες εκδηλώσεις, όπως το ετήσιο παραδοσιακό αποκριάτικο δρώμενο προς τιμή του Νικόλαου Πολίτη<ref>[http://elaioxwrikalamata.blogspot.gr/2016/03/blog-post.html Παραδοσιακό αποκριάτικο δρώμενο στα Περιβολάκια], 04/03/2016</ref> και το δρώμενο στη μνήμη των πεσόντων Γιαννιτσάνων, κατά τον [[Επανάσταση του 1821|Αγώνα του 1821].<ref>[http://kalamatain.gr/new/programma-ekdhlwsewn-2015-eortasmos-epanastasis-1821/ Πρόγραμμα εκδηλώσεων για τον εορτασμό της Επανάστασης], στην ιστοσελίδα: kalamatain.gr</ref>
 
==Προσωπικότητες από το Ελαιοχώρι Μεσσηνίας==
Το ΕλαιοχώριοΕλαιοχώρι, επίσειςεπίσης, είναι η ιδιαίτερη πατρίδα του πατέρα της [[Λαογραφία|λαογραφίας]] [[Νικόλαος Πολίτης|Νικολάου Πολίτη]] (1852-1921), του οποίου το όνομα φέρει και η κεντρική πλατεία του χωριού.
 
==Δείτε επίσης==
* [[Καλαμάτα]], [[Δήμος Καλαμάτας]], [[Διοικητική διαίρεση νομού Μεσσηνίας]], [[Δήμος Καλαμάτας (πρόγραμμα Καποδίστριας)]]
 
== Πηγές ==
* Παυσανία:[[Παυσανίας]], "Μεσσηνιακά"
* Θεόδωρος Μ. Τσερπές:, Ιστορία“Ιστορία της Μεσσηνίας, από της εποχής των σταυροφοριών μέχρι το 1830.1830”, Αθήναι 1932, σελίδα σελ. 31.
* Ιωάννης - Χρήστος Ρουσάκης: Παναλαγονιακά Νέα (Δημηνιαία εφημερίδα Πολιτιστικών Συλλόγων περιοχής Αλαγονίας) φύλλο 178 (Νοε-Δεκ 2013), σελ 9.
 
== Παραπομπές ==
{{παραπομπές|30em}}
 
==Εξωτερικοί σύνδεσμοι==
* [http://www.kalamata.gr Δήμος Καλαμάτας]
* [http://odysseus.culture.gr/h/2/gh251.jsp?obj_id=19777 Μονή Δήμιοβας], από την ιστοσελίδα "Οδυσσεύς", του [[Υπουργείο Πολιτισμού|Υπουργείου Πολιτισμού]].
* [http://elaioxwrikalamata.blogspot.gr/ Ελαιοχώρι Καλαμάτας]
* [http://www.kalamata.gr/katoikoi/politismos/arxaiologikoi-xoroi.html Αρχαιολογικοί Χώροι: Αρχαιολογικός χώρος Ελαιοχωρίου (ΦΕΚ 592/Β/16.6.1998)], ιστοσελίδα: www.kalamata.gr του [[Δήμος Καλαμάτας|Δήμου Καλαμάτας]].
* [http://aristomenismessinios.blogspot.gr/2013/07/blog-post_1419.html Αρχαίαι Καλάμαι- Ελαιοχώρι Μεσσηνίας]
 
{{Authority control}}
{{DEFAULTSORT:Ελαιοχωρι Μεσσηνιας}}
{{Portal bar|Γεωγραφία|Ευρώπη|Ελλάδα}}
{{Δήμος Καλαμάτας}}
[[Κατηγορία:Χωριά του νομού Μεσσηνίας]]
[[Κατηγορία:Δήμος Καλαμάτας]]
[[Κατηγορία:Καλαμάτα]]