Ρωσικός φορμαλισμός: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο '''Ρωσικός φορμαλισμός''' είναι μία θεωρία της λογοτεχνίας που εμφανίστηκε στη [[Ρωσία]] στις αρχές του [[20ός αιώνας|εικοστού αιώνα]]. Αποτελεί την πρώτη κειμενοκεντρική θεώρηση του κειμένου στη [[θεωρία της λογοτεχνίας]].

Ο φορμαλισμός εκφράστηκε στη [[Ρωσία]] γύρω από δύο ομάδες μελετητών: τον '''Γλωσσολογικό κύκλο της Μόσχας''', που ιδρύθηκε το [[1915]] με μέλη τους [[Ρόμαν Γιάκομπσον]] (Roman Jakobson), Pëtr Bogatyrëv, Grigorij Vinokur, και την '''Εταιρεία για την μελέτη της ποιητικής γλώσσας''' (OPOJAZ) στην [[Αγία Πετρούπολη]] που ιδρύθηκε το [[1916]] με μέλη τους Boris Ejchenbaum, Viktor Sklovskij και Jurij Tynjanov. Τα μέλη του Γλωσσολογικού Κύκλου της Μόσχας επέμεναν ιδιαιτέρως στην σχέση της μελέτης της θεωρίας της λογοτεχνίας και της ποιητικής με την [[γλωσσολογία]], ενώ τα μέλη της άλλης ομάδας ήταν πιο αποστασιοποιημένα από την γλωσσολογία.

Βασικός στόχος των Ρώσων φορμαλιστών ήταν η ανάπτυξη μιας μεθόδου επιστημονικής και αντικειμενικής μελέτης της [[λογοτεχνία|λογοτεχνίας]], που θα ενδιαφερόταν για την αναζήτηση των μηχανισμών της λογοτεχνίας και των δομικών αρχών των λογοτεχνικών κειμένων, αυτών δηλαδή των ιδιοτήτων που καθιστούσαν ένα λογοτεχνικό κείμενο [[έργο τέχνης]]. Επιχείρησαν να αποκαθάρουν το κείμενο από κάθε υποκειμενική και αυθαίρετη ερμηνεία του περιεχομένου και να αποστασιοποιηθούν από τις αναλύσεις που «περιορίζονταν» στην αναζήτηση των ιδεών που εξέφραζε το κείμενο. Το ενδιαφέρον τους στράφηκε στη μελέτη της μορφής ενός έργου, αφού σύμφωνα με τις θεωρίες τους το περιεχόμενο καθοριζόταν από τη μορφή, επομένως κάθε διαφορετική μορφή είχε και διαφορετική σημασία.

Σύμφωνα με τη φορμαλιστική θεωρία, η [[λογοτεχνία]] θεωρείται ως τέχνη του λόγου. Το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στη '''λογοτεχνικότητα''' του κειμένου, η οποία ανακαλύπτεται στην «ανοικείωση» και στις τεχνικές που τη διασφαλίζουν. Ως [[ανοικείωση]] εννοούσαν την χειραφέτηση των λέξεων από την συνηθισμένη τους σημασία μέσω νέων συνδυασμών. Η απόκλιση από τη γλωσσική νόρμα για τους φορμαλιστές αποτελεί βασική επιδίωξη επειδή πιστεύουν ότι η ανοικείωση αυτή αποτελεί εξωτερίκευση βιώματος το οποίο λειτουργεί μέσα σε συγκινησιακό πλαίσιο.

Παράλληλα με τους θεωρητικούς προβληματισμούς και τις συγκεκριμένες εφαρμογές των μεθόδων ανάλυσης που ανέπτυξαν πάνω σε συγκεκριμένα κείμενα, οι φορμαλιστές ενδιαφέρθηκαν και για την [[w:el:Λογοτεχνία:Η επιστημονική μελέτη της λογοτεχνίας:Ιστορία της Λογοτεχνίας|Ιστορία της Λογοτεχνίας]] και διατύπωσαν μία διαφορετική πρόταση για την μελέτη αυτού του κλάδου. Έχοντας ως βασική αρχή την θέση ότι αυτό που μεταβάλλεται στη λογοτεχνία είναι οι λειτουργίες και τα μορφικά στοιχεία, πρότειναν την συγγραφή ιστορίας της λογοτεχνίας που θα μελετά τις διάφορες ''μορφές'' και την αλλαγή λειτουργίας τους