Δεκάπολις: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
αφαίρεση παπύρειων br, wikify και αφαίρεση άχρηστων μΧ
Γραμμή 5:
==Ιστορική Γεωγραφία==
 
Η περιοχή της Δεκάπολης περιλάμβανε κατοικήσεις που θεωρούνταν ''πόλεις'' από κάθε άποψη. Αποτελούσαν μια εδαφική συνέχεια που εκτεινόταν από το Δίον στο βορρά έως τη Φιλαδέλφεια (σημερινό [[Αμμάν]]) στο νότο και από τη Σκυθόπολη (Beth-Shean) στα δυτικά μέχρι τα όρια της ερήμου στα ανατολικά. Οι περισσότερες από τις πόλεις ιδρύθηκαν κατά τη διάρκεια της περιόδου των Σελευκιδών, αλλά τα [[Γάδαρα]]<ref>Σημ.: Πιθανότατα υπήρχε και άλλη πόλη με το όνομα Γάδαρα, ή Γαδαρίς στην Ιουδαία, η οποία και αναφέρεται στην Π. Διαθήκη. Τα Γάδαρα της Καινής Διαθήκης πιστεύεται ότι είναι η πόλη της Δεκάπολης. Μ. Σιώτης, "Γάδαρα - Εκκλησιαστική Ιστορία", Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, Αθήνα, 1964, τ. 4, σ. 135-137. Αναφέρεται στο [http://ikee.lib.auth.gr/record/132877/files/GRI-2013-11125.pdf Bsharah Dahabreh, "Η δικαιοδοσία της Εκκλησίας των Ιεροσολύμων στις πέραν του Ιορδάνου Επαρχίες της (1ος αι. - 16ος αι.) Μεταπτυχιακή εργασία, Θεολογική Σχολή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, 2012, σ. 50.]</ref>, η Σκυθόπολις, η [[Πέλλα Δεκαπόλεως|Πέλλα]] και η Φιλαδέλφεια προφανώς ιδρύθηκαν από τους Πτολεμαίους. <br />
 
Η πιο αρχαία και αξιόπιστη ιστορική πηγή για τη Δεκάπολη είναι ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος (περίπου 23-79 μΧ). Στο βιβλίο του ''Naturalis Historia'' (V. xvi. 74) αναφέρει ότι κοντά στην Ιουδαία, προς την κατεύθυνση της Συρίας, εκτείνεται η «περιοχή της Δεκάπολης», που ονομάστηκε έτσι λόγω του αριθμού των πόλεων που περιείχε. Ο ίδιος σημειώνει ότι δεν συμφωνούν όλοι στο ποιές είναι αυτές οι πόλεις, αλλά ότι οι περισσότεροι αναφέρονται στις εξής: Φιλαδέλφεια, Ράφανα, Σκυθόπολη, Γάδαρα, Ίππο, Δίον, Πέλλα, Γέρασα, Καναβάτη και Άβηλα. Έναν κατάλογο πόλεων δίνει και ο Φλάβιος Ιώσηπος (Αρχαιότητες, XIV, 76).
 
Πολύ λίγα είναι γνωστά για τη σύνθεση του πληθυσμού σε αυτές τις πόλεις. Τα ονόματα που εμφανίζονται στις πολυάριθμες επιγραφές που βρέθηκαν στην περιοχή δεν μας πληροφορούν τίποτα για την εθνοτική σύνθεση των κατοίκων, διότι τόσο οι [[Ναβαταίοι]] όσο και οι [[Εβραίοι]] είχαν την τάση να υιοθετούν ελληνικά ονόματα. Μπορεί να υποτεθεί ότι το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού ήταν σημιτικής καταγωγής και ανάμεσά τους ήταν κατά πάσα πιθανότητα οι απόγονοι των Ναβαταίων που κυβερνούσαν την περιοχή στα ανατολικά της Δεκαπόλεως και είχαν στενούς δεσμούς με τις πόλεις αυτές. Ταυτόχρονα, το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού ήταν εξελληνισμένο και οι κάτοικοι θεωρούσαν τους εαυτούς τους ως πολίτες μιας «πόλης» (''polis'' στην πηγή) από κάθε άποψη. <br />
 
Η ρωμαϊκή διοίκηση ευνόησε την ανεξαρτησία αυτών των πόλεων τις οποίες ενέταξε στην Provincia Syria. Κάποτε οι ρωμαϊκές αρχές μετέφεραν τον/την Ίππο/Ιππώνη (Sussita) και τη Γάδαρα στην περιοχή που διοικούσε ο Ηρώδης. Αυτό δεν ήταν καθόλου ευχάριστο για τους κατοίκους των εν λόγω πόλεων, και κατά το έτος 20 π.Χ., οι κάτοικοι της Γάδαρα ζήτησαν να φύγουν από τη διοίκηση του Ηρώδη και να επανέλθουν στην Provincia Syria. Μετά τη διάλυση του βασιλείου των Ναβαταίων από τον Τραϊανό (106 μΧ), η περιοχή περιλήφθηκε στη νέα επαρχία της Αραβίας. <ref>[http://hippos.haifa.ac.il/index.php/8-general/39-decapolis#end5 Arthur Segal, The Decapolis: An Historical-Archaeological Survey. Hippos-Sussita Excavation Project. The Zinman Institute of Archaeology, University of Haifa]</ref>
 
Γραμμή 14 ⟶ 16 :
Στην Καινή Διαθήκη η Δεκάπολις δεν αναφέρεται συχνά ως όρος, αλλά έχει ένα σημαντικό ρόλο. Τα Ευαγγέλια αναφέρουν ότι μεταξύ του πλήθους που ακολούθησε τον Χριστό ήταν και άτομα από τη Δεκάπολη, η οποία αναφέρεται και ως «πέραν του Ιορδάνου» (Ματ. 4:24, Μάρ. 3:7). Η πρώτη περιοδεία του Χριστού εκτός Γαλιλαίας έγινε στη Δεκάπολη (Ματ. 8:28-34, Μάρ. 5:1-20, Λ. 8:26-39), στα Γάδαρα ή τα (τη) Γέρασα. Ο Μάρκος αναφέρει το θαύμα της θεραπείας του δαιμονισμένου στη Δεκάπολη, με τη μεταβίβαση των δαιμόνων σε μια αγέλη γουρουνιών. Στην περιοχή της Δεκάπολης ανήκει γεωγραφικά και η λίμνη της Γαλιλαίας ή Τιβεριάδας.
 
Πέρα από τα αφορώντα τη ζωή του Χριστού, η πλέον γνωστή αναφορά στην παρουσία χριστιανών στην Υπεριορδανία είναι η φυγή τους από την Ιερουσαλήμ προς την Πέλλα πριν από την επανάσταση των Εβραίων του 66-70 μΧ. Την ίδια εποχή, ομάδες Εβραίων κατέστρεψαν τις πόλεις της περιοχής, περιλαμβανομένης της Πέλλας ([[Ιώσηπος Φλάβιος|Ιώσηπος]], Ιουδ. Πόλεμοι, 2.458f.). Είναι πιθανό ότι έγινε και δεύτερη έξοδος χριστιανών προς την Πέλλα κατά τη δεύτερη εξέγερση των Εβραίων (132-135 μΧ) όταν ο Αδριανός απαγόρευσε στους Εβραίους να εισέρχονται στην Ιερουσαλήμ. Ο Ευσέβιος επικαλείται ως πηγή της δεύτερης φυγής των Χριστιανών τον [[Αρίστων ο Πελλαίος|Αρίστωνα τον Πελλαίο]] (2ος αι. μΧ). Υπάρχει μια αρχαία παράδοση, καταγεγραμμένη από τον Ευσέβιο, ότι στην Υπεριορδανία ζούσε ένας αριθμός ατόμων από την οικογένεια του Ιησού. Στην Υπεριορδανία παρουσιάστηκαν και κάποιες χριστιανικές αιρέσεις των οποίων σώζονται κείμενα.
 
Στην περιοχή είναι ελάχιστα τα χριστιανικά αρχαιολογικά ευρήματα πριν από την εποχή του [[Κωνσταντίνος Α΄|Μεγάλου Κωνσταντίνου]]. Υπάρχουν όμως πολλά χριστιανικά μνημεία (ναοί κλπ) που χρονολογούνται μετά την εποχή του Κωνσταντίνου, οπότε και επιτράπηκε η χριστιανική λατρεία. Αυτό δείχνει ότι ήδη υπήρχε μεγάλος αριθμός χριστιανών στην περιοχή.<ref>[http://www.tyndalehouse.com/tynbul/library/TynBull_1994_45_1_04_VanElderen_TransJChristianity.DOC Bastiaan Van Elderen, Early Christianity in Transjordan, Tyndale Bulletin 45.1 (1994) 97-117.]</ref>