Ελένη (μυθολογία): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
προσθ. + κατ. |
||
Γραμμή 70:
=== Απομυθοποίηση της ωοτοκίας ===
Στην πραγματικότητα κανένα αξιοπερίεργο ή αφύσικο γεγονός δεν είχε συμβεί στη γέννηση της Ελένης και των δίδυμων αδελφών της των οποίων ο τοκετός φαίνεται να ήταν απόλυτα φυσιολογικός, σχετικά εύκολος αλλά και ασφαλής. Από τη σχετική περιγραφή του μύθου διαφαίνεται ότι τόσο η Ελένη όσο οι αδελφοί της, ή τουλάχιστον μόνο ο Πολυδεύκης, μετά από εννεάμηνη κύηση, γεννήθηκαν φερόμενοι μέσα στον "αμνιακό σάκο"<ref>Αμνιακός σάκος λέγεται ο υπό μορφή σάκου περίκλειστος υμένας πλήρης υγρού, εντός του οποίου αναπτύσσεται κυοφορούμενο το έμβρυο.</ref> προσδίδοντας έτσι εικόνα αυγού. Πρόκειται για την λεγόμενη "προσωπίδα" ή "προσαψίδα" όπως αποκαλείται σήμερα σε λαϊκές εκφράσεις. Αυτό το γεγονός ήταν η αιτία να διεγείρει τη φαντασία και τη σχετική μυθοπλασία κατά την αντίληψη των αρχαίων Ελλήνων, εμπλέκοντας ακόμα και τον Δία στη θαυμαστή ωοτοκία της Λήδας, που αποτέλεσε βασικό θέμα πλείστων καλλιτεχνών, ζωγράφων και γλυπτών ανά τους αιώνες.<br>
Επισημαίνεται ότι την εποχή εκείνη της μυκηναϊκής περιόδου ιδιαίτερες γνώσεις για την κύηση ήταν πολύ περιορισμένες προερχόμενες κυρίως από
Κατά την αρχαία ελληνική παράδοση το άτομο που γεννιόταν με προσωπίδα θεωρούταν ιδιαίτερα ευνοούμενο από τους Ολύμπιους θεούς, καλότυχο, τυχερό, διατηρώντας πρόσωπο ιδιαίτερα φωτεινό και ωραίο<ref>Στη σύγχρονη ελληνική παράδοση το άτομο αυτό χαρακτηρίζεται «''ηλιογέννητος-η''», ή «''λιογέννητος-η''»</ref>. Η σύγχρονη ιατρική παραδέχεται ότι τα παιδιά που γεννιούνται με προσωπίδα έχουν πρόσωπο ιδιαίτερα καθαρό χωρίς να εμφανίζουν ποτέ αιμαγγειώματα ή σπίλους ή άλλου είδους κηλίδες, καλούμενα εξ αυτού "καθαροπρόσωπα". Κατά την αρχαιότητα το τμήμα του αμνιακού υμένα που κάλυπτε το πρόσωπο του παιδιού, είτε άρρεν ήταν αυτό είτε θήλυ, γινόταν φυλαχτό, που το έφερε σε όλη του τη ζωή συνηθέστερα επί του στήθους του προκειμένου να το διαφυλάσσει από οποιοδήποτε κακό. Η λαϊκή αυτή αντίληψη διατηρείται ως έθιμο, σε αντίστοιχες περιπτώσεις, ακόμα μέχρι και σήμερα σε πολλά μέρη της Ελλάδας.
Γραμμή 79:
Σημειώνεται ότι στην ελληνική μυθολογία οι διάφοροι μύθοι με θέμα "αρπαγή κόρης" από θεούς ή ημίθεους στις περισσότερες των περιπτώσεων αποτελούν αλληγορική εκκοσμίκευση πανάρχαιου ιερατικού μύθου κρητομυκηναϊκής, αν όχι και κυκλαδικής, προέλευσης όπου ερμηνεύονται διαδοχικές αυξομειώσεις, εμφανίσεις - παρουσίες όντων ή φαινομένων της φύσης, όπως π.χ. στη βλάστηση, σε ουράνια σώματα ή άλλα φαινόμενα κ.λ.π. Παράλληλα όμως μπορεί να ερμηνεύουν αρπαγή - κατάκτηση εδάφους, κατόπιν πολεμικής σύγκρουσης, που περιέρχεται στον νικητή και που ωραιοποιείται (ηθικά) ως γάμος αυτού με γόνο (κόρη) του ηττημένου. Ο μύθος της αρπαγής της Ελένης από τον Θησέα συνδυάζει και τις δύο παραπάνω ερμηνείες, θεωρούμενη η Ελένη είτε αθάνατη θεά, είτε θνητή ηρωίδα, αποκαλύπτοντας ταυτόχρονα και κάποια προϊστορική σύγκρουση Αθηναίων - Σπαρτιατών (Αχαιών - Δωριέων).<br>
[[File:NAMA_Thésée_enlève_Hélène.jpg|thumb|200px|Η αρπαγή της Ελένης από τον Θησέα, βοηθούμενος από τον Πειρίθουν]]
Ο μύθος εξελίσσεται την εποχή που οι Διόσκουροι (ή Τυνδαρίδες) έχοντας ήδη ανδρωθεί, εξελισσόμενοι σε λαμπροί εθνικοί ήρωες των Λακώνων, είχαν εισβάλει στη [[Μεσσηνία]] όπου βασίλευε ο θείος τους [[Λεύκιππος]] για ν΄ απαγάγουν τις δύο θυγατέρες του, ουσιαστικά τις εξαδέλφες τους, τις ξακουστές [[Λευκιππίδες]], που έφεραν τα ονόματα [[Φοίβη (μυθολογία)|Φοίβη]] και [[Ιλάειρα]], (η [[αρπαγή των Λευκιππίδων]]), προκειμένου στη συνέχεια να τις νυμφευθούν . Τότε εξεστράτευσε ο μυθικός βασιλέας, ηλιακός αλλά και με ευδιάκριτα χθόνια χαρακτηριστικά ήρωας της Αττικής - Αθηνών Θησέας κατά της Σπάρτης. Φθάνοντας εκεί και προφανώς καταλαμβάνοντας κάποια περιοχή, έμεινε έκθαμβος ο ίδιος και ο φίλος του [[Πειρίθους]], (βασιλιάς των [[Λαπίθες|Λαπιθών]] που είχε συστρατευθεί μαζί του), βλέποντας σε ναό της Αρτέμιδας την πανέμορφη Ελένη, ηλικίας μόλις 7 ετών (κατά [[Ελλάνικος|Ελλάνικο]]<ref>Ελλάνικος 4F134.</ref>), ή ορθότερα 17 ετών (κατά [[Διόδωρος Σικελιώτης|Διόδωρο τον Σικελιώτη]] και [[Στησίχορος|Στησίχορο]]<ref>Διόδωρος 4.63.1-3.</ref>), να χορεύει με εκπληκτική χάρη. Έτσι επιστρέφοντας αποφάσισε να την απαγάγουν, ρίχνοντας προηγουμένως κλήρο με τον οποίο περιήλθε στον Θησέα, όπως τούτο υποστήριζαν οι Λάκωνες, ο οποίος και την έφερε στην Αττική για να την νυμφευθεί, όπως ομοίως είχε προηγουμένως απαγάγει την [[Αριάδνη]], (που είχε εγκαταλείψει, ή υποχρεώθηκε να ελευθερώσει - εγκαταλείψει στην [[Νάξος|Νάξο]]), ή νυμφευθεί την Αμαζόνα [[Αντιόπη (Αμαζόνα)|Αντιόπη]] και αργότερα την [[Φαίδρα]]. Επιστρέφοντας ο [[Θησέας]] στην Αττική, συνοδευόμενος από τον Πειρίθου, παρέδωσε την Ελένη στην μητέρα του [[Αίθρα (μυθολογία)|Αίθρα]], που διέμενε στις [[Αφίδνες]] για να την αναθρέψει και να τη συντροφεύει. Στο σημείο αυτό ο Στησίχορος υποστηρίζει ότι ο Θησέας τελικά την νυμφεύθηκε,
Στο άκουσμα της απαγωγής αυτής και σε ελάχιστο χρόνο αργότερα οι Διόσκουροι, έχοντας συγκροτήσει ικανό αξιόμαχο στρατό εκστράτευσαν κατά του Θησέα, προκειμένου ν΄ απελευθερώσουν και να φέρουν πίσω την αδελφή τους. Η εκστρατεία αυτή συνέβη καθ΄ ον χρόνο ο Θησέας, έχοντας προηγουμένως υποσχεθεί βοήθεια στον Πειρίθουν, είχαν μεταβεί και οι δύο στην Ήπειρο, στον βασιλέα των Μολοσσών Αϊδωνέα προκειμένου να αποτολμήσουν να απαγάγουν την θυγατέρα του καλούμενη Κόρη ή κατ΄ άλλο μύθο στον κάτω κόσμο για να απαγάγουν την Περσεφόνη, για λογαριασμό του δεύτερου που πολύ ποθούσε<ref>Η σύζυγος του βασιλέα Αϊδωνέα καλούταν Περσεφόνη, η θυγατέρα του Κόρη και ο σκύλος του Κέρβερος. Τα ονόματα αυτά προκάλεσαν σύγχυση με την Περσεφόνη της Δήμητρας στον Άδη.</ref>. Κατά τον έτερο μύθο ο Θησέας και ο Πειρίθους μετέβησαν στο Ταίναρο και από εκεί κατέβηκαν στο βασίλειο του Άδη. Και στους δύο επιμέρους μύθους υπήρξε τραγική κατάληξη για τον Πειρίθου, ενώ ο Θησέας κατάφερε να διασωθεί μετά τη μεσολάβηση του Ηρακλή. Η χρονική αυτή σύμπτωση πράγματι αποτελεί ένα θαυμάσιο εύρημα της αρχαίας μυθοπλαστικής αττικής αγχίνοιας (ευφυΐας).<br>
Έτσι φθάνοντας σι [[Διόσκουροι]] με τον στρατό τους στην Αττική απαίτησαν από τους Αθηναίους την άμεση παράδοση της αδελφής τους, προχωρώντας σε σχετικές αναζητήσεις, χωρίς όμως να προβούν σε λεηλασίες και καταστροφές, (γεγονός εκ του οποίου αργότερα θα τιμώνται ως θεότητες και από τους Αθηναίους). Τελικά ανακάλυψαν το κρησφύγετο που κρύπτονταν η αδελφή τους, κατόπιν υπόδειξης των κατοίκων της [[Δεκέλεια Αττικής|Δεκέλειας]], οι οποίοι από της εποχής εκείνης, όπως εξιστορεί ο [[Ηρόδοτος]], απέκτησαν ιδιαίτερα προνόμια όπως της ατέλειας και της προεδρίας στην [[αρχαία Σπάρτη]] που διατήρησαν μέχρι και τους κλασικούς χρόνους. Στη συνέχεια οι Διόσκουροι απελευθερώνοντας την αδελφή τους και συλλαμβάνοντας αιχμάλωτες την μητέρα του Θησέα και την αδελφή του Πειρίθου, καθιστώντας αυτές θεραπαινίδες της αδελφής τους, επέστρεψαν στη Σπάρτη<ref>Ηρόδοτος Θ΄, 7</ref> <ref>Πλούταρχος "Βίος Θησέα" 31-34</ref> <ref>Απολλόδωρος Γ΄,10.8</ref> <ref>Παυσανίας Ε΄, 19.3</ref>
Γραμμή 230:
[[Κατηγορία:Τρωικός πόλεμος|Ελένη]]
[[Κατηγορία:Παιδιά του Δία]]
[[Κατηγορία:Παιδιά του Ήλιου]]
[[Κατηγορία:Βασίλισσες της ελληνικής μυθολογίας]]
[[Κατηγορία:Λακωνική μυθολογία]]
[[Κατηγορία:Ιλιάδα]]
[[Κατηγορία:Οδύσσεια]]
[[Κατηγορία:Απαγωγές στην ελληνική μυθολογία]]
[[Κατηγορία:Θεότητες γονιμότητας της ελληνικής μυθολογίας]]
[[Κατηγορία:Θεότητες της αγάπης, του έρωτα και της λαγνείας]]
[[Κατηγορία:Θεότητες της υγείας της ελληνικής μυθολογίας]]
[[Κατηγορία:Θαλάσσιες θεότητες της ελληνικής μυθολογίας]]
| |||