Διογένης ο Κυνικός: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
→‎Συνάντηση του Διογένη με τον Μακεδόνα βασιλιά Αλέξανδρο: αφαιρώ τις σάλτσες και αφήνω ό,τι λέει η δευτερογενής πηγη
επιμέλεια
Γραμμή 1:
{{Άλλεςχρήσεις4|||Διογένης (αποσαφήνιση)}}{{Πρωτογενείς πηγές}}{{Πηγές|24|06|2018}}{{Πληροφορίες φιλοσόφου
{{επιμέλεια|τμήματα του κειμένου χωρίς καθόλου εγκυκλοπαιδικό ύφος + γενικότερα προβλήματα μορφοποίησης}}{{Πρωτογενείς πηγές}}{{Πληροφορίες φιλοσόφου
| όνομα = Διογένης
| περιοχή = Δυτική φιλοσοφία
Γραμμή 21 ⟶ 20 :
| ιστοσελίδα = <!-- http://www.example.com}} -->
}}
Ο '''Διογένης''' ([[412 π.Χ.]] - [[323 π.Χ.]]), γνωστός και ως '''Διογένης ο Κυνικός''' ή '''Διογένης ο Σινωπεύς''', ήταν [[Έλληνες|Έλληνας]] [[Φιλοσοφία|φιλόσοφος]], και ένας από τους ιδρυτέςθεμελιωτές του [[Κυνισμός|κυνισμού]]. Φέρεται να γεννήθηκε στη [[Σινώπη]] περίπου το 412 π.Χ., (σύμφωνα με άλλες πηγές το 399 π.Χ.), και πέθανε το [[323 π.Χ.]] στην [[Αρχαία Κόρινθος|Κόρινθο]], σύμφωνα με τον [[Διογένης ο Λαέρτιος|Διογένη τον Λαέρτιο]], την ημέρα που ο [[Αλέξανδρος ο Μέγας]] πέθανε στη [[Βαβυλώνα]]. Εξαιτίας της απόστασης, και εξαιτίας του γεγονότος ότι η ημερομηνία θανάτου του Διογένη δεν είναι ακριβώς γνωστή, ο [[Διογένης Λαέρτιος|Λαέρτιος]] πιθανώς παραθέτει κάποιον θρύλο. Ο Πλούταρχος αναφέρει ότι ο [[Σωκράτης]] πέθανε την ημέρα της γέννησης του Διογένη<ref>{{Harvnb|Laërtius|Hicks|1925|loc=Ⅵ:79}}</ref>.
 
Θεωρείται ο κυριότεροςσημαντικός εκπρόσωπος της [[Κυνικοί φιλόσοφοι|Κυνικήςκυνικής Φιλοσοφίαςφιλοσοφίας]]. Χρησιμοποιούσε τον αστεϊσμό και το λογοπαίγνιο ως μέσο για τα διδάγματά του. Πίστευε πως η ευτυχία του ανθρώπου βρίσκεται στη φυσική ζωή και πως μόνο με την αυτάρκεια, τη λιτότητα, την αυτογνωσία και την άσκηση μπορεί κανείς να την εξασφαλίσει.
 
== Βίος ==
Γεννήθηκε στη [[Σινώπη]] του Πόντου. αλλάΟ Πλούταρχος αναφέρει ότι ο [[Σωκράτης]] πέθανε την ημέρα της γέννησης του Διογένη<ref>{{Harvnb|Laërtius|Hicks|1925|loc=Ⅵ:79}}</ref>. κατάΚατά τα μέσα του 4ου π.Χ. αιώνα ήλθε στην Αθήνα εξόριστος από τη γενέτειρά του, επειδή, με τον τραπεζίτη πατέρα του Ικεσία, είχαν παραχαράξει το νόμισμα της πόλης («Ο Διογένης όταν εξορίστηκε από την πατρίδα του για κάποια παραχάραξη νομισμάτων, ήλθε στην Αθήνα, σχετίστηκε με τον κυνικό [[Αντισθένης|Αντισθένη]], αισθάνθηκε έλξη για τον τρόπο ζωής του και ακολούθησε την κυνική φιλοσοφία αδιαφορώντας για την μεγάλη του περιουσία». Σούδα, “Διογένης” n. 1143)<ref>{{Cite web|url=http://eranistis.net/wordpress/2013/09/04/ο-κυνικός-φιλόσοφος-διογένης/|title=Σούδα, “Διογένης” n. 1143}}</ref>. Όταν οι Αθηναίοι τον κορόιδευαν πως οι Σινωπείς τον είχανεείχαν εξορίσει, αυτός με αστεϊσμό απαντούσε: "«Εγώ τους καταδίκασα να μείνουν εκεί"».
 
Σύμφωνα με άλλη εξιστόρηση, ο Διογένης είχε συλληφθεί αιχμάλωτος και κατέληξε στα δουλοπάζαρα της [[Αρχαία Κόρινθος|Κορίνθου]]. Ο Ξενιάδης, πλούσιος, αριστοκράτης της εποχής, είδε τον Διογένη και θέλησε να τον αγοράσει. Συζήτησε με τον δουλέμπορο και ο δουλέμπορος πλησίασε τον Διογένη και του είπε: "«Αυτός ενδιαφέρεται να σε αγοράσει, τι δουλειά ξέρεις να κάνεις να του πω;"». Ο Διογένης με λογοπαίγνιο απαντάαπάντησε "«Ανθρώπων άρχειν"».<ref>Γιάννης Λάμψας, Λεξικό του αρχαίου κόσμου, τομ. Α΄, σ. 822 ISBN 960-666-932-7</ref> Το λογοπαίγνιο αυτό, ενός δούλου, άρεσε στον Ξενιάδη που χαμογέλασε και τον αγόρασε, αφού αντιλήφθηκε τις δύο έννοιες που με οξυδέρκεια έθεσε ο Διογένης: "«Διοικώ τους ανθρώπους και διδάσκω στους ανθρώπους αρχές"». Ο Ξενιάδης ανάθεσε στον Διογένη τη διδασκαλία των παιδιών του και έτσι ο Διογένης έμεινε στο Κράθειον, προάστιο της Κορίνθου.
 
Στην Αθήνα παρακολουθούσε μαθήματα κοντά στον ιδρυτή της [[Κυνισμός|κυνικής φιλοσοφίας]] [[Αντισθένης|Αντισθένη]]. Παροιμιώδης έμεινε η απλότητα, η λιτότητα, το ελεγκτικό και χλευαστικό πνεύμα του απέναντι στους άλλους.
 
[[Αρχείο:Alexander visits Diogenes at Corinth by W. Matthews (1914).jpg|thumb|right|Ο [[Μέγας Αλέξανδρος]] επισκέπτεται τον Διογένη]]
[[Αρχείο:Alexander The Great and Diogenes.jpg|thumb|right|Συζήτηση του [[Αλέξανδρος ο Μέγας|Μέγα Αλέξανδρου]] με τον Διογένη. Έργο του [[Αχιλλέας Βασιλείου|Αχιλλέα Βασιλείου]] στην κεντρική πλατεία Καλαμιών [[Κόρινθος|Κορίνθου]].|εναλλ.=]]
 
Κατά τον Πλούταρχο, όταν ο Αλέξανδρος βρέθηκε στην Κόρινθο ως επικεφαλής του πανελληνίου συνεδρίου, το 336 π.Χ., θέλησε γνωρίσει τον Διογένη. Όταν τον ρώτησε αν χρειάζεται κάτι, ο φιλόσοφος του έδωσε την αδιανόητη απάντηση «μικρόν από του ηλίου μετάστηθι» (παραμέρισε λίγο γιατί μου κρύβεις τον ήλιο). Φεύγοντας ο Αλέξανδρος είπε στην ακολουθία του το περίφημο: "Εάν δεν ήμουν Αλέξανδρος, θα ήθελα να ήμουν o Διογένης". Ωστόσο πολλοί νεότεροι ιστορικοί αμφισβητούν την ιστορικότητα αυτού του γεγονότος, κατατάσσοντάς το στη μεταγενέστερη ανεκδοτολογία που πλάστηκε για τον μακεδόνα βασιλιά<ref>Καλογεροπούλου 1973, σελ. 26, όπου και η έκφραση «πολλοί ιστορικοί».</ref>.
 
Σύμφωνα με τον [[Διογένης ο Λαέρτιος|Διογένη τον Λαέρτιο]], πέθανε το 323 π.Χ., την ημέρα που ο [[Αλέξανδρος ο Μέγας]] πέθανε στη [[Βαβυλώνα]]. Εξαιτίας της απόστασης, και εξαιτίας του γεγονότος ότι η ημερομηνία θανάτου του Διογένη δεν είναι ακριβώς γνωστή, ο [[Διογένης Λαέρτιος|Λαέρτιος]] πιθανώς παραθέτει κάποιον θρύλο.
 
== Το κυνικό του πνεύμα ==
[[Αρχείο:Gerome - Diogenes.jpg|left|250px|''Διογένης'', έργο του [[Ζαν-Λεόν Ζερόμ]]]]
Η κυνική φιλοσοφία αποκαλείται έτσι γιατί είχε ως έμβλημά της τον "«κύνα" »(σκύλος στα [[Αρχαία ελληνική γλώσσα|αρχαία ελληνικά]]). Δήλωναν πως "«εμείς διαφέρουμε από τους άλλους σκύλους διότι εμείς δεν δαγκάνουμε τους εχθρούς αλλά τους φίλους, για να τους διορθώσουμε"».
Στην Αθήνα παρακολουθούσε μαθήματα κοντά στον ιδρυτή της [[Κυνισμός|κυνικής φιλοσοφίας]] [[Αντισθένης|Αντισθένη]]. Παροιμιώδης έμεινε η απλότητα, η λιτότητα, το ελεγκτικό και χλευαστικό πνεύμα του απέναντι στους άλλους.
 
Η παράδοση λέει ότι ο Διογένης είχε μόνιμη κατοικία του ένα πυθάρι και γυρνούσε στους δρόμους όλη μέρα με ένα φανάρι. Όταν τον ρωτούσαν τι το χρειάζεται το φανάρι την ημέρα, αυτός απαντούσε: "«Αναζητώ τον άνθρωπο"». Ο Διογένης συχνά κυκλοφορούσε την ημέρα με ένα αναμμένο φανάρι. Όταν τον ρωτούσαν "«γιατί κρατάς φανό, ημέρα;"» αυτός απαντούσε "«Αναζητώ τον Άνθρωπο"»<ref>{{Harvnb|Laërtius|Hicks|1925|loc=Ⅵ:41}}.</ref> O Διογένης έψαχνε να βρεί ένα ανθρώπινο ον, αλλά έλεγε πως έβλεπε μόνο κατεργάρηδες και αχρείους.<ref>{{Harvnb|Laërtius|Hicks|1925|loc=Ⅵ:32}}</ref>
Η κυνική φιλοσοφία αποκαλείται έτσι γιατί είχε ως έμβλημά της τον "κύνα" (σκύλος στα [[Αρχαία ελληνική γλώσσα|αρχαία ελληνικά]]). Δήλωναν πως "εμείς διαφέρουμε από τους άλλους σκύλους διότι εμείς δεν δαγκάνουμε τους εχθρούς αλλά τους φίλους, για να τους διορθώσουμε".
 
Επιγραμματικό είναι και αυτό που είπε κάποτε, όταν ο [[Μέγας Αλέξανδρος]] έστειλε γράμμα στον [[Αντίπατρος|Αντίπατρο]], με κάποιο αγγελιαφόρο που ονομαζόταν Αθλίας : "«Ἀθλίας,παρ' ἀθλίου, δι' Ἀθλίου πρὸς ἄθλιον"» (Ο άθλιος στέλνει άθλια επιστολή με τον Άθλιο προς έναν άθλιο).
Η παράδοση λέει ότι ο Διογένης είχε μόνιμη κατοικία του ένα πυθάρι και γυρνούσε στους δρόμους όλη μέρα με ένα φανάρι. Όταν τον ρωτούσαν τι το χρειάζεται το φανάρι την ημέρα, αυτός απαντούσε: "Αναζητώ τον άνθρωπο". Ο Διογένης συχνά κυκλοφορούσε την ημέρα με ένα αναμμένο φανάρι. Όταν τον ρωτούσαν "γιατί κρατάς φανό, ημέρα;" αυτός απαντούσε "Αναζητώ τον Άνθρωπο"<ref>{{Harvnb|Laërtius|Hicks|1925|loc=Ⅵ:41}}.</ref> O Διογένης έψαχνε να βρεί ένα ανθρώπινο ον, αλλά έλεγε πως έβλεπε μόνο κατεργάρηδες και αχρείους.<ref>{{Harvnb|Laërtius|Hicks|1925|loc=Ⅵ:32}}</ref>
 
Επιγραμματικό είναι και αυτό που είπε κάποτε, όταν ο [[Μέγας Αλέξανδρος]] έστειλε γράμμα στον [[Αντίπατρος|Αντίπατρο]], με κάποιο αγγελιαφόρο που ονομαζόταν Αθλίας : "Ἀθλίας,παρ' ἀθλίου, δι' Ἀθλίου πρὸς ἄθλιον" (Ο άθλιος στέλνει άθλια επιστολή με τον Άθλιο προς έναν άθλιο).
 
== Η διδασκαλία του ==
[[Αρχείο:Diogenes looking for a man - attributed to JHW Tischbein.jpg|thumb|Ο Διογένης με το φανάρι|εναλλ.=]]
Ο Διογένης έθιξε αποκλειστικά κοινωνικά και ηθικά προβλήματα. Η διδασκαλία του ήταν ουσιαστικά επαναστατική και ανατρεπτική για την τάξη που επικρατούσε τότε{{Εκκρεμεί παραπομπή|σχόλιο=25/6/2018}}. Προσπάθησε με τα επιχειρήματαεπιχειρήματά του να αλλάξει την ανθρώπινη κοινωνία που είχε διαφθαρεί. Αυτό κατά τη γνώμη του θα γινόταν δυνατό αν ο άνθρωπος επέστρεφε στη φύση. Πίστευε, δηλαδή, πως η ευτυχία του ανθρώπου βρίσκεται στη φυσική ζωή και πως μόνο με την αυτάρκεια, τη λιτότητα, την αυτογνωσία και την άσκηση μπορεί να την εξασφαλίσει. Ο [[Διογένης Λαέρτιος]] παραθέτει μεγάλο κατάλογο από έργα του Διογένη του Κυνός, από τα οποία σώζονται αρκετά, δυστυχώς όχι στην ελληνική.
 
== Η διδασκαλία του με παραδείγματα ==
Στην Αθήνα ο Διογένης έδωσε πολύ μεγάλη ώθηση στον αστεϊσμό. Χρησιμοποιούσε το λογοπαίγνιο ως "«κύων"» (σκυλί), "«δαγκώνοντας τους φίλους για να τους διορθώσει"», κατά την [[Κυνικοί φιλόσοφοι|κυνική φιλοσοφία]].
 
=== Ιστορία με τον Διδύμωνα ===
Γραμμή 63 ⟶ 69 :
Ο [[Μέγας Αλέξανδρος]] κάποτε θέλησε να πειράξει τον Διογένη και αφού έλεγε ότι ήταν Κύων, του έστειλε ένα πιάτο κόκκαλα. Μετά, όταν συνάντησε τον Διογένη, τον ερώτησε: ”Πώς σου φάνηκε, Κύων, το δώρο μου;” Και ο Διογένης του απάντησε: "Ήταν άξιο για κύνα, αλλά καθόλου άξιο για Βασιλέα".
 
== Πηγές ==
== Συνάντηση του Διογένη με τον Μακεδόνα βασιλιά Αλέξανδρο ==
<references />
[[Αρχείο:Alexander visits Diogenes at Corinth by W. Matthews (1914).jpg|thumb|right|Ο [[Μέγας Αλέξανδρος]] επισκέπτεται τον Διογένη]]
[[Αρχείο:Alexander The Great and Diogenes.jpg|thumb|right|Συζήτηση του [[Αλέξανδρος ο Μέγας|Μέγα Αλέξανδρου]] με τον Διογένη. Έργο του [[Αχιλλέας Βασιλείου|Αχιλλέα Βασιλείου]] στην κεντρική πλατεία Καλαμιών [[Κόρινθος|Κορίνθου]].|εναλλ.=]]
 
==Πηγές==
Κατά τον Πλούταρχο, όταν ο Αλέξανδρος βρέθηκε στην Κόρινθο ως επικεφαλής του πανελληνίου συνεδρίου, θέλησε γνωρίσει τον Διογένη.
* *{{Cite book|title=Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Μέγας Αλέξανδρος - Ελληνιστικοί χρόνοι|first=Κανελλόπουλος|last=Παναγιώτης|first2=Αθηνά|last2=Καλογεροπούλου|first3=Αλέξανδρος|last3=Δεσποτόπουλος|first4=Λουίζα|last4=Πολυχρονίδου-Λουκοπούλου|publisher=Εκδοτική Αθηνών|isbn=|year=1973|origyear=|others=|volume=Δ΄|location=Αθήνα|page=}}
Όταν τον ρώτησε αν χρειάζεται κάτι, ο φιλόσοφος του έδωσε την αδιανόητη απάντηση «μικρόν από του ηλίου μετάστηθι» (παραμέρισε λίγο γιατί μου κρύβεις τον ήλιο). Φεύγοντας ο Αλέξανδρος είπε στην ακολουθία του το περίφημο: "Εάν δεν ήμουν Αλέξανδρος, θα ήθελα να ήμουν o Διογένης". Ωστόσο πολλοί νεότεροι ιστορικοί αμφισβητούν την ιστορικότητα αυτού του γεγονότος, κατατάσσοντάς το στη μεταγενέστερη ανεκδοτολογία που πλάστηκε για τον μακεδόνα βασιλιά<ref>Καλογεροπούλου 1973, σελ. 26, όπου και η έκφραση «πολλοί ιστορικοί».</ref>.
 
== Αναφορές ==
<references />
 
==Βιβλιογραφία==