Παύλος Μελάς: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Φέροντας τύψεις για την έκβαση του πολέμου του 1897, ο Μελάς αναμίχθηκε έντονα στις μακεδονικές υποθέσεις.<ref>{{harvnb|Dakin|1966|p=141-2}}</ref> Γύρω από την οικογένεια Δραγούμη και με πρωτοβουλία του κουνιάδου του Μελά, [[Ίων Δραγούμης|Ίωνα]], δημιουργήθηκε μια οργάνωση με σκοπό την υπεράσπιση του [[Μακεδόνες (Έλληνες)|ελληνισμού στη Μακεδονία]]. Η ιδέα βρήκε μεγάλη απήχηση σε νέους αξιωματικούς και σε αξιωματικούς που είχαν υπάρξει μέλη της ''Εθνικής Εταιρείας'', όπως ο Μελάς.<ref>{{harvnb|Dakin|1966|p=142}}</ref> Αξιωματικοί που υπηρετούσαν στη [[Χαρτογραφική Υπηρεσία Στρατού]] μετέφεραν στα σύνορα όπλα που κατέληγαν στην Μακεδονία στα χέρια ανθρώπων όπως ο [[Μητρόπολη Καστοριάς|Μητροπολίτης Καστοριάς]] [[Γερμανός Καραβαγγέλης]].<ref>{{harvnb|Dakin|1966|p=142-3}}</ref> Το Νοέμβριο του 1902 ο Ίων Δραγούμης διορίστηκε υποπρόξενος στο [[Μπίτολα|Μοναστήρι]].{{sfn|Dakin|1966|p=143}}<ref>{{cite book|last=Dakin|first=Douglas|title=Μακεδονικός Αγώνας|year=1985|location=Αθήνα|publisher=Εκδοτική Αθηνών|page=52}}</ref> Από εκεί ο Δραγούμης διατηρούσε αλληλογραφία με το Μελά, τον οποίο ενημέρωνε επιστολικά, του ζητούσε την αποστολή όπλων, χρημάτων και συνιστούσε την εξαγορά ευρωπαϊκών εφημερίδων.{{sfn|Dakin|1966|p=143}} Με επιστολή του από εκεί τον Ιανουάριο του 1903 ο Δραγούμης ενημέρωσε το Μελά για την επικείμενη ίδρυση και τους σκοπούς του [[Μακεδονικό Κομιτάτο|Μακεδονικού Κομιτάτου]] από «λίγους ανθρώπους, πλουσίους και καλούς» και απέρριπτε ως «αρρώστεια» το [[σύνταγμα|συνταγματικό]] [[κοινοβουλευτισμός|κοινοβουλευτισμό]], αλλά αποδεχόταν να διαχειρίζεται το κοινοβούλιο μόνο «επαρχιακά» και όχι «εθνικά ζητήματα», προκειμένου να μη «θυμώση ο λαός αν του αφαιρέσουν τον ψήφο».<ref name="EfSyn-MelasVathyKratos"/> Αν και ο ίδιος ο Μελάς, όπως και ο [[Στέφανος Δραγούμης]], δεν έγιναν μέλη του Κομιτάτου, συνεργάστηκαν ωστόσο, με τα μέλη του χρησιμοποιώντας το δικό τους δίκτυο.<ref>{{harvnb|Dakin|1966|p=143}}</ref> Από τη νέα θέση του, τις [[Σέρρες]], ο Δραγούμης έγραψε στο Μελά τον Οκτώβριο του ίδιου χρόνου να ειναι σε ετοιμότητα για να κινηθεί στρατιωτικά, είτε εναντίον των [[Βούλγαροι Μακεδόνες|Βουλγάρων στη Μακεδονία]] είτε για την κατάληψη της εξουσίας στην Ελλάδα.<ref name="EfSyn-MelasVathyKratos"/>