Ανατομία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Αναστροφή της επεξεργασίας από τον 94.69.231.140 (συνεισφ.), επιστροφή στην τελευταία εκδοχή υπό Ah3kal
Ετικέτα: Επαναφορά
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
[[Αρχείο:Rembrandt - The Anatomy Lesson of Dr Nicolaes Tulp.jpg|right|thumb|300px|''Το μάθημα ανατομίας του Δρος Τουλπ'', πίνακας του [[Ρέμπραντ]], 1632]]
Η '''Ανατομία''' είναι ο κλάδος της [[Βιολογία|Βιολογίας]] που ασχολείται με τη μελέτη, σε δομικό επίπεδο, την καταγραφή, και την περιγραφή της δομής ζωντανών οργανισμών, και των επιμέρους συστημάτων τους. Διακρίνεται σε Ανατομία Φυτών, Ανατομία Ζώων και Ανθρώπου.<ref name="intro HGray">{{cite web |url = http://www.bartleby.com/107/1.html|title = Introduction page, "Anatomy of the Human Body". |author=Henry Gray. 20th |edition.=20η |year=1918 |accessdate = 2007-03-19 March 2007|archiveurl = https://web.archive.org/web/20070316005206/http://www.bartleby.com/107/1.html|archivedate = 2007-03-16 March 2007}}</ref> Βασική διαδικασία συλλογής πληροφοριών της ανατομίας είναι η [[ανατομή]].
 
Επιμέρους γνωστικά πεδία της ανατομίας είναι η [[Ιστολογία]], που μελετά τη φυσιολογική δομή των [[Ιστός (βιολογία)|ιστών]] σε μικροσκοπικό ([[Κύτταρο|κυτταρικό]]) επίπεδο, η Παθολογική Ανατομία, που μελετά παθήσεις και αποκλίσεις από το φυσιολογικό, πάλι σε κυτταρικό επίπεδο, και η [[Εμβρυολογία]], που μελετά τα στάδια ανάπτυξης του [[Έμβρυο|εμβρύου]] και τις αποκλίσεις αυτών από το φυσιολογικό, από το σχηματισμό του εμβρύου ([[γονιμοποίηση]] ωοκυττάρου και σχηματισμός [[Ζυγωτό|ζυγωτού]]) μέχρι και το πέρας του [[Τοκετός|τοκετού]]. Η ανατομία άρχισε να συγκροτείται ως επιστημονικός κλάδος κατά την [[Αναγέννηση]].
Γραμμή 8:
Προέρχεται από το [[Ελληνική γλώσσα|ελληνικό]] [[ρήμα]]'' ἀνατέμνω'' (''<ανά + τέμνω=κόβω'') «κόβω επάνω».<ref>O.D.E. 2nd edition 2005</ref> Πρόκειται για την επιστημονική μελέτη της δομής των [[οργανισμών]], συμπεριλαμβανομένων των συστημάτων, των οργάνων και των [[ιστών]] τους. Ασχολείται με τη μορφολογία, τη θέση και τη σύσταση διαφόρων τμημάτων του οργανισμού καθώς και τις σχέσεις τους με άλλα τμήματα. Η Ανατομία είναι εντελώς διαφορετική από τη [[φυσιολογία]] και τη [[βιοχημεία]], οι οποίες ασχολούνται αντίστοιχα με τις λειτουργίες των ζωντανών οργανισμών και τις χημικές διεργασίες που λαμβάνουν χώρα. Για παράδειγμα, ένας ανατόμος ασχολείται με το σχήμα, το μέγεθος, τη θέση, τη δομή, την παροχή αίματος και τη νεύρωση ενός οργάνου όπως το ήπαρ, ενώ ένας φυσιολόγος ενδιαφέρεται για την παραγωγή της χολής, το ρόλο του ήπατος στη διατροφή και τη ρύθμιση των λειτουργιών του σώματος.<ref name="Everyman">{{cite book |title = Everyman's Encyclopedia: Anatomy|last = Bozman|first = E. F. (ed.)|year = 1967|publisher = J. M. Dent & Sons|asin = B0066E44EC|page = 272}}</ref>
 
Η ανατομία μπορεί να υποδιαιρεθεί σε μια σειρά από κλάδους, στους οποίους περιλαμβάνεται η [[μακροσκοπική]] και η [[μικροσκοπική]] ανατομία.<ref>{{cite web |url=http://medical-dictionary.thefreedictionary.com/microscopic+anatomy |title=Anatomy |year=2007 |work=The Free Dictionary |publisher=Farlex |accessdate=8 July 2013-07-08}}</ref> Η [[μακροσκοπική ανατομία]] είναι η μελέτη αρκετά μεγάλων δομών που είναι ορατές με γυμνό μάτι, και η οποία περιλαμβάνει επίσης την [[επιφανειακή ανατομία]], δηλαδή τη μελέτη των εξωτερικών χαρακτηριστικών του σώματος. [[Μικροσκοπική ανατομία]] είναι η μελέτη των δομών σε μικροσκοπική κλίμακα, περιλαμβανομένης της [[ιστολογίας]] (η μελέτη των ιστών) και της [[εμβρυολογίας]] (η μελέτη ενός οργανισμού στην πρώιμη κατάσταση του).<ref name="intro HGray" />
 
Η Ανατομία μπορεί να μελετηθεί με τη χρήση τόσο επεμβατικών όσο και μη επεμβατικών μεθόδων με στόχο την απόκτηση πληροφοριών σχετικά με τη δομή και την οργάνωση των οργάνων και των συστημάτων.<ref name="intro HGray" /> Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται περιλαμβάνουν [[ανατομή]], στην οποία μελετάται ένα σώμα που έχει ανοιχθεί και τα όργανά του, και [[ενδοσκόπηση]], στην οποία ένα όργανο με ενσωματωμένη βιντεοκάμερα εισάγεται μέσω μιας μικρής τομής στο τοίχωμα του σώματος και χρησιμοποιείται για τη διερεύνηση των εσωτερικών οργάνων και άλλων δομών. [[Αγγειογραφία]] με [[ακτίνες Χ]] ή [[μαγνητικού συντονισμού αγγειογραφία]] είναι μέθοδοι για την οπτικοποίηση των αιμοφόρων αγγείων.<ref>{{cite journal |url = http://www.jstor.org/stable/1549093|title = Use of Angiography to Outline the Cardiovascular Anatomy of the Sand Crab Portunus pelagicus Linnaeus|author = Gribble N, Reynolds K|journal = Journal of Crustacean Biology|year = 1993|volume = 13|issue = 4|pages = 627–637}}</ref><ref>{{cite journal |title = Characterization of the Renal Portal System of the Common Green Iguana (Iguana iguana) by Digital Subtraction Imaging|author = Benson KG, Forrest L|journal = Journal of Zoo and Wildlife Medicine|year = 1999|volume = 30|issue = 2|pages = 235–241}}</ref><ref>{{cite web|url = http://www.hopkinsmedicine.org/healthlibrary/test_procedures/cardiovascular/magnetic_resonance_angiography_mra_135,14/|title = Magnetic Resonance Angiography (MRA)|publisher = Johns Hopkins Medicine}}</ref><ref>{{cite web |url = http://www.nhs.uk/conditions/angiography/Pages/Introduction.aspx|title = Angiography|publisher = National Health Service|accessdate = 2014-04-29 April 2014}}</ref>
 
Ο όρος «ανατομία» παραπέμπει συνήθως στην ανθρώπινη ανατομία. Ωστόσο, οι δομές και οι ιστοί είναι ουσιαστικά ίδια και στο υπόλοιπο ζωικό βασίλειο, συνεπώς ο όρος περιλαμβάνει επίσης την ανατομία των άλλων ζώων. Ο όρος [[ζωοτομία]] είναι εκείνος που συγκεκριμένα αναφέρεται σε ζώα. Η δομή και οι ιστοί των φυτών είναι διαφορετικής φύσεως και έχουν μελετηθεί στην [[ανατομία φυτών]].<ref name="Everyman" />
Γραμμή 28:
=== Επιθηλιακός Ιστός ===
[[File:Normal gastric mucosa low mag.jpg|thumb|Γαστρικός βλεννογόνος σε μικρή μεγέθυνση]]
Ο [[επιθηλιακός ιστός]] αποτελείται από στενά συσκευασμένα κύτταρα, που συνδέονται μεταξύ τους με [[μόρια κυτταρικής προσκόλλησης]], με λίγο μεσοκυττάριο χώρο. Τα επιθηλιακά κύτταρα μπορεί να είναι πλακώδη (επίπεδα), κυβοειδή ή κυλινδρικά (σε στήλες) και ακουμπούν σε ένα [[Βασικός υμένας|βασικό υμένα]], το ανώτερο στρώμα της [[Βασική μεμβράνη|βασικής μεμβράνης]].<ref>{{cite book|last = Dorland's|title = Illustrated Medical Dictionary|date = 2012|publisher = Elsevier Saunders|isbn = 978-1-4160-6257-8|pages = 203}}</ref> Το κατώτερο στρώμα είναι ο δικτυωτός υμένας που βρίσκεται δίπλα στο συνδετικό ιστό στην εξωκυτταρική μήτρα που εκκρίνεται από τα επιθηλιακά κύτταρα <ref>name=Dorlands|pages=1002</ref>. Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι του επιθηλίου, που τροποποιούνται για να επιτελέσουν μια συγκεκριμένη λειτουργία. Στην [[Αναπνευστική οδός|αναπνευστική οδό]], υπάρχει κροσσωτό [[επιθήλιο]], στο λεπτό έντερο υπάρχουν [[μικρολάχνες]] και στο παχύ έντερο υπάρχουν [[εντερικές λάχνες]]. Το [[δέρμα]] αποτελείται από κερατινοποιημένο πλακώδες επιθήλιο που καλύπτει το εξωτερικό του σώματος του σπονδυλωτού. Τα [[κερατινοκύτταρα]] αποτελούν έως το 95% των κυττάρων του δέρματος.<ref>{{cite book|author1=McGrath, J.A.; |author2=Eady, R.A.; |author3=Pope, F.M. (|year=2004). |title=Rook's Textbook of Dermatology (7th ed.).|edition=7η |publisher=Blackwell Publishing. pp. |pages=3.1–3.6. ISBN |isbn=978-0-632-06429-8.}}</ref> Τα επιθηλιακά κύτταρα στην εξωτερική επιφάνεια του σώματος συνήθως εκκρίνουν μια εξωκυτταρική μήτρα υπό τη μορφή [[επιδερμίδα]]ς. Σε απλά ζώα αυτό μπορεί να είναι απλώς μια επένδυση [[γλυκοπρωτεϊνών]].<ref name="Ruppert60" /> Σε πιο προχωρημένο ζώα, πολλοί [[αδένες]] σχηματίζονται από επιθηλιακά κύτταρα.<ref>{{cite web |url = http://www.bio.davidson.edu/people/kabernd/BerndCV/Lab/EpithelialInfoWeb/Glandular%20Epithelium.html|title = Glandular epithelium|author = Bernt, Karen|year = 2010|work = Epithelial Cells|publisher = Davidson College|accessdate = 25 June 2013-06-25}}</ref>
 
=== Μυϊκός Ιστός ===
Γραμμή 35:
 
=== Νευρικός Ιστός ===
Ο [[νευρικός ιστός]] αποτελείται από πολλά νευρικά κύτταρα γνωστά ως [[Νευρώνας|νευρώνες]] που μεταδίδουν πληροφορίες. Σε ορισμένα αργοκίνητα, [[Ακτινική συμμετρία|ακτινικώς συμμετρικά]] θαλάσσια ζώα, όπως [[κτενοφόρα]] και [[κνιδόζωα]] (συμπεριλαμβανομένων [[Θαλάσσια ανεμώνα|θαλάσσιες ανεμώνες]] και [[Μέδουσα (ζώο)|μέδουσες]]), τα νεύρα σχηματίζουν ένα [[νευρικό δίκτυο]], αλλά στα περισσότερα ζώα οργανώνονται επιμήκως σε δέσμες. Στα απλά ζώα, οι δενδρίτες (υποδοχείς του ερεθίσματος) των νευρικών κυττάρων στο τοίχωμα του σώματος προκαλούν μια τοπική αντίδραση σε ένα ερέθισμα. Σε πιο πολύπλοκα ζώα, τα εξειδικευμένα κύτταρα των δενριτών όπως [[χημειοϋποδοχείς]] και [[φωτοϋποδοχείς]] βρίσκονται σε ομάδες και αποστέλλουν μηνύματα κατά μήκος των [[Νευρωνικό δίκτυο|νευρωνικών δικτύων]] σε άλλα μέρη του οργανισμού. Νευρώνες μπορούν να συνδεθούν μεταξύ τους σε [[γάγγλια]].<ref name="Ruppert104">{{cite book |title = Invertebrate Zoology, 7th edition|last1 = Ruppert|first1 = Edward E.|last2 = Fox|first2 = Richard, S.|last3 = Barnes|first3 = Robert D.|year = 2004|publisher = Cengage Learning|isbn = 81-315-0104-3|page = 104}}</ref> Στα ανώτερα ζώα, εξειδικευμένοι υποδοχείς είναι η βάση των αισθητηρίων οργάνων και υπάρχει ένα [[κεντρικό νευρικό σύστημα]] (εγκέφαλος και νωτιαίος μυελός) και ένα [[περιφερικό νευρικό σύστημα]]. Το τελευταίο αποτελείται από τα [[αισθητικά νεύρα]] που μεταδίδουν πληροφορίες από αισθητήρια όργανα και τα [[κινητικά νεύρα]] που επηρεάζουν όργανα στόχους.<ref>{{cite book|title = Grey's Anatomy: Descriptive and Applied|year = 1944|edition = 2828η|page = 1038|publisher = Langmans|editor1-last = Johnston|editor1-first = T.B|editor2-last = Whillis|editor2-first = J}}</ref><ref name="Ruppert107">{{cite book |title = Invertebrate Zoology, 7th edition|last1 = Ruppert|first1 = Edward E.|last2 = Fox|first2 = Richard, S.|last3 = Barnes|first3 = Robert D.|year = 2004|publisher = Cengage Learning|isbn = 81-315-0104-3|pages = 105–107}}</ref> Το περιφερικό νευρικό σύστημα χωρίζεται σε [[σωματικό νευρικό σύστημα]], το οποίο μεταφέρει την αίσθηση και ελέγχει εκούσια τους [[Σκελετικός μυς|σκελετικούς μύες]] και σε [[αυτόνομο νευρικό σύστημα]], το οποίο ελέγχει ακούσια τους [[Λείος μυς|λείους μύες]], ορισμένους αδένες και τα εσωτερικά όργανα, συμπεριλαμβανομένου του στομάχου.<ref>{{cite web |url = https://www.inkling.com/read/essential-clinical-anatomy-keith-moore-4th/introduction-to-clinical-anatomy/nervous-system|title = Essesntial Clinical Anatomy|publisher = Inkling|work = Nervous System|date = 2010|edition = 4th|accessdate = 2014-04-30 April 2014|author = Moore, K.; Agur, A.; Dalley, A. F.}}</ref>
 
== Ανατομία σπονδυλωτών ==
Γραμμή 41:
[[File:VolRenderShearWarp.gif|thumb|κρανίο από ποντίκι]]
 
Όλα τα [[σπονδυλωτά]] έχουν μια κοινή βασική [[σωματική διάπλαση]] και σε ορισμένα στάδια της ζωής τους, (ως επί το πλείστον στο εμβρυϊκό στάδιο), μοιράζονται τα κύρια χαρακτηριστικά των [[Χορδωτά|χορδωτών]]: ένα ενισχυτικό βάκτρο, τη νωτιαία χορδή, ένα ραχιαίο κοίλο σωλήνα του νευρικού συστήματος, το [[Νευρικός σωλήνας|νευρικό σωλήνα]], [[φαρυγγικές σχισμές]] και μια οπίσθια ουρά στον πρωκτό. Ο [[νωτιαίος μυελός]] προστατεύεται από την [[σπονδυλική στήλη]], είναι πάνω από την νωτιαία χορδή και ο [[γαστρεντερικός σωλήνας]] είναι κάτω από αυτόν.<ref>{{cite web |last = Waggoner|first = Ben|title = Vertebrates: More on Morphology|url = http://www.ucmp.berkeley.edu/vertebrates/vertmm.html|publisher = UCMP|accessdate = 13 July 2011-07-13}}</ref> Ο νευρικός ιστός προέρχεται από το [[εξώδερμα]], ο συνδετικός ιστός προέρχεται από το [[μεσόδερμα]] και το έντερο προέρχεται από το [[ενδόδερμα]]. Στο οπίσθιο άκρο υπάρχει μια [[ουρά]] που αποτελεί συνέχεια του νωτιαίου μυελού και της σπονδυλικής στήλης, αλλά όχι του εντέρου. Το στόμα βρίσκεται στο πρόσθιο άκρο του ζώου, και ο [[πρωκτός]] στη βάση της ουράς.<ref>{{cite book |title = The Vertebrate Body|last = Romer|first = Alfred Sherwood|year = 1985|publisher = Holt Rinehart & Winston|isbn = 978-0030584466|page = }}</ref> Το χαρακτηριστικό ενός σπονδυλωτού είναι η [[σπονδυλική στήλη]], που σχηματίζεται κατά την ανάπτυξη των [[Σπόνδυλος|σπονδύλων]]. Στα περισσότερα σπονδυλωτά η νωτιαία χορδή γίνεται ο [[πηκτοειδής πυρήνας]] των [[Μεσοσπονδύλιος δίσκος|μεσοσπονδύλιων δίσκων]]. Ωστόσο, λίγα σπονδυλωτά, όπως οι [[οξυρρυγχίδες]] και η [[κοιλάκανθοι]] διατηρούν την νωτιαία χορδή στην ενήλικη ζωή.<ref>{{cite book|title = Functional anatomy of the vertebrates: an evolutionary perspective|year = 2001|publisher = Harcourt College Publishers|isbn = 978-0-03-022369-3|author = Liem, Karel F.|author2 = Warren Franklin Walker|page = 277}}</ref> Τα [[σπονδυλωτά Jawed]] χαρακτηρίζονται από ζεύγη προσαρτημάτων, πτερυγίων ή ποδιών, τα οποία ενδέχεται δευτερευόντως να χαθούν. Τα άκρα των σπονδυλωτών θεωρούνται ομόλογα, επειδή η ίδια υποκείμενη σκελετική δομή είχε κληρονομηθεί από τον τελευταίο κοινό τους πρόγονο. Αυτό είναι ένα από τα επιχειρήματα που χρησιμοποιήθηκαν από τον [[Κάρολος Δαρβίνος|Κάρολο Δαρβίνο]] προκειμένου να υποστηρίξει τη [[Θεωρία της Εξέλιξης|θεωρία της εξέλιξης]].<ref>{{cite web |url = http://ncse.com/evolution/science/what-is-homology|title = What is Homology?|date = 17 October 2008-10-17|publisher = National Center for Science Education|accessdate = 28 June 2013-06-28}}</ref>
 
=== Ανατομία ψαριών ===
Γραμμή 47:
[[File:Internal organs of a fish.jpg|left|thumb|250x250px|όργανα του ψαριού]]
[[Αρχείο:BLW Meyer's Butterfly Fish.jpg|thumb|Σκελετός από ένα ψάρι πεταλούδα δείχνει την σπονδυλική στήλη και το πτερύγιο]]
Το σώμα των ψαριών χωρίζεται σε τρία τμήματα: το κεφάλι, τον κορμό και την ουρά, αν και τα όρια μεταξύ αυτών δεν είναι πάντα διακριτά. Ο σκελετός, ο οποίος σχηματίζει τη δομή στήριξης στο εσωτερικό του ψαριού, είναι κατασκευασμένος είτε από χόνδρο, σε [[χονδρυχθίες]], είτε από οστό σε [[οστεώδη ψάρια]]. Το κύριο σκελετικό στοιχείο είναι η σπονδυλική στήλη, που συνίσταται από αρθρωτά μέλη τους [[Σπόνδυλος|σπονδύλους]], οι οποίοι είναι ελαφριοί αλλά ταυτόχρονα ισχυροί. Οι νευρώσεις απολήγουν στην σπονδυλική στήλη και δεν υπάρχουν [[άκρα]] ή κορσέδες άκρων. Τα κύρια εξωτερικά χαρακτηριστικά των ψαριών, τα [[Πτερύγιο ψαριού|πτερύγια]], αποτελούνται είτε από οστεώδη είτε από μαλακά αγκάθια, που ονομάζονται ακτίνες, οι οποίες με εξαίρεση τα [[πτερύγια της ουράς]], δεν έχουν άμεση σχέση με τη σπονδυλική στήλη. Υποστήριξη παρέχεται από τους μύες που συνθέτουν το κύριο μέρος του κορμού.<ref name="Dorit818" /> Η καρδιά έχει δύο θαλάμους και αντλεί το αίμα μέσω των αναπνευστικών επιφανειών στα [[βράγχια]] και σε όλο το σώμα σε ένα ενιαίο κυκλοφορικό βρόχο.<ref>{{cite web |url = http://library.thinkquest.org/C003758/Development/fish.htm|title = The fish heart|work = ThinkQuest|publisher = Oracle|accessdate = 27 June 2013-06-27}}</ref> Τα μάτια προσαρμόζονται για να βλέπουν υποβρύχια και έχουν μόνο τοπική όραση. Υπάρχει ένα εσωτερικό αυτί, αλλά όχι εξωτερικό ή [[μέσο αυτί]]. Οι δονήσεις χαμηλής συχνότητας ανιχνεύονται από την [[πλευρική γραμμή]] του συστήματος αισθητηρίων οργάνων, τα οποία πορεύονται κατά μήκος των πλευρών των ψαριών, και αυτά ανταποκρίνονται σε κοντινές μετακινήσεις και αλλαγές στην πίεση του νερού.<ref name="Dorit818">{{cite book |title = Zoology|last1 = Dorit|first1 = R. L.|last2 = Walker|first2 = W. F.|last3 = Barnes|first3 = R. D.|year = 1991|publisher = Saunders College Publishing|isbn = 978-0-03-030504-7|pages = 816–818}}</ref>
 
Καρχαρίες και σαλάχια είναι [[Βασικός|βασικά]] ψάρια με πολλά [[Πρωτόγονος|πρωτόγονα]] ανατομικά χαρακτηριστικά παρόμοια με εκείνα των αρχαίων ψαριών, συμπεριλαμβανομένων των σκελετών που αποτελούνται από χόνδρο. Τα σώματά τους τείνουν να είναι ραχιαίο-κοιλιακά πεπλατυσμένα, έχουν συνήθως πέντε ζεύγη τεχνητών αεραγωγών και ένα μεγάλο στόμα στο κάτω μέρος του κεφαλιού. Η επιδερμίδα είναι καλυμμένη με λέπια. Έχουν έναν [[Πρωκτός|πρωκτό]] στον οποίο διανοίγονται τα περάσματα του ουροποιητικού και γεννητικού συστήματος αλλά δεν έχουν [[νηκτική κύστη]]. Χονδριχθύες παράγουν ένα μικρό αριθμό από μεγάλα [[κροκώδη]] αυγά. Μερικά είδη είναι [[ωοζωοτόκα]] και τα έμβρυα αναπτύσσονται εσωτερικά, ενώ άλλα είναι [[ωοτόκα]] και οι προνύμφες αναπτύσσονται εξωτερικά σε κέλυφος αυγού.<ref name="Kotpal">{{cite book |title = Modern Text Book of Zoology: Vertebrates|last = Kotpal|first = R. L.|last2 = |first2 = |year = 2010|publisher = Rastogi Publications|isbn = 9788171338917|page = 193|url = http://books.google.co.nz/books?id=U7N1j-8LMsEC&pg=PA199&dq=%22origin+of+fins%22&hl=en&sa=X&ei=4vYeUeKWI9CgkgXUhIHYCQ&ved=0CDQQ6AEwAQ#v=onepage&q=%22origin%20of%20fins%22&f=false}}</ref>
Γραμμή 98:
Οι άνθρωποι έχουν το συνολικό σχέδιο του σώματος ενός θηλαστικού. Το ανθρώπινο σώμα διακρίνεται στην [[κεφαλή]], τον [[Τράχηλος|τράχηλο]], τον [[κορμός|κορμό]] (που περιλαμβάνει το θώρακα και την κοιλιά), τα δύο [[άνω άκρο|άνω άκρα]] και τα δύο [[κάτω άκρο|κάτω άκρα]].
 
Σε γενικές γραμμές, οι φοιτητές ορισμένων [[βιολογικές επιστήμες|βιολογικών επιστημών]], [[παραϊατρικό προσωπικό]], οδοντοτεχνίτες, [[φυσιοθεραπευτής|φυσιοθεραπευτές]], [[εργοθεραπευτές]], [[Νοσηλευτής|νοσηλευτές]] και [[φοιτητής ιατρικής|φοιτητές της ιατρικής]] μαθαίνουν μακροσκοπική και μικροσκοπική ανατομία από ανατομικά μοντέλα, σκελετούς, εγχειρίδια, διαγράμματα, φωτογραφίες, διαλέξεις και σεμινάρια. Οι φοιτητές ιατρικής ειδικότερα, καλούνται, επίσης, να μάθουν ανατομία από την πρακτική εμπειρία του [[τεμαχισμός|τεμαχισμού]] και της επιθεώρησης των [[πτώμα|πτωμάτων]]. Η μελέτη της μικροσκοπικής ανατομίας (ή [[ιστολογία]]ς) μπορεί να βοηθηθεί από την πρακτική εξέταση ιστολογικών παρασκευασμάτων (ή διαφανειών) κάτω από ένα [[μικροσκόπιο]].<ref>{{cite web |url=http://www.medschoolsonline.co.uk/index.php?pageid=135 |title=Studying medicine |publisher=Medschools Online |accessdate=27 June 2013}}{{dead-06-27 link|datedeadurl=Juneyes 2015|archivedate=2006-05-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060507173906/http://www.medschoolsonline.co.uk/index.php?pageid=135}}</ref>
 
Η ανθρώπινη ανατομία, η φυσιολογία και η βιοχημεία είναι συμπληρωματικές βασικές ιατρικές επιστήμες, οι οποίες γενικά διδάσκονται σε φοιτητές ιατρικής στο πρώτο έτος σπουδών στην ιατρική σχολή. Η ανθρώπινη ανατομία μπορεί να διδαχθεί είτε ανά περιοχές του σώματος, μελετώντας την ανατομία σωματικών περιοχών όπως το κεφάλι και το στήθος, είτε ανά συστήματα οργάνων, όπως το νευρικό ή το αναπνευστικό σύστημα. [1] Το μεγαλύτερο βιβλίο ανατομίας, Ανατομία του Gray ([[Gray's Anatomy]]), έχει αναδιαμορφωθεί και η ανατομική μελέτη ανά συστήματα οργάνων αντικαθίσταται από τη μελέτη ανατομίας σωματικών περιοχών, σύμφωνα με τις σύγχρονες μεθόδους διδασκαλίας.<!ref>{{cite web | url=http://www.intl.elsevierhealth.com/catalogue/title.cfm?ISBN=0443071683 | deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20071012104507/http://intl.elsevierhealth.com/catalogue/title.cfm?ISBN=0443071683 | archivedate= 2007-10-12 | title= Publisher's page for Gray's Anatomy |edition=39η |location=UK |year=2004 |isbn= 0-443-07168-3| accessdate = 2007-03-19}}</ref><ref>{{cite web |url= http://www.us.elsevierhealth.com/product.jsp?isbn=0443071683 | title=Publisher's page for Gray's Anatomy |edition=39η |location=US |year=2004 |isbn=0-443-07168-3| accessdate = 2007-03-19 |deadurl=yes |archiveurl = https://web.archive.org/web/20070209134753/http://www.us.elsevierhealth.com/product.jsp?isbn=0443071683 |archivedate = 2007-02-09}}</ref> Μια εμπεριστατωμένη γνώση της ανατομίας απαιτείται από τους γιατρούς, ιδιαίτερα [[χειρούργος|χειρουργούς]] και ιατρούς που εργάζονται σε ορισμένες διαγνωστικές ειδικότητες, όπως [[ιστοπαθολογία]] και [[ακτινολογία]].<ref name=AAA>{{cite web |url=http://www.anatomy.org/ |title=American Association of Anatomists |accessdate= 2013-06-27}}</ref>
--><ref>{{cite web | url=http://www.intl.elsevierhealth.com/catalogue/title.cfm?ISBN=0443071683 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20071012104507/http://intl.elsevierhealth.com/catalogue/title.cfm?ISBN=0443071683 | archivedate=12 October 2007| title= Publisher's page for Gray's Anatomy. 39th edition (UK). 2004. ISBN 0-443-07168-3| accessdate =19 March 2007}}</ref><!--
--><ref>{{cite web |url= http://www.us.elsevierhealth.com/product.jsp?isbn=0443071683| title=Publisher's page for Gray's Anatomy. 39th edition (US). 2004. ISBN 0-443-07168-3| accessdate =19 March 2007 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20070209134753/http://www.us.elsevierhealth.com/product.jsp?isbn=0443071683 <!-- Bot retrieved archive --> |archivedate = 9 February 2007}}</ref> Μια εμπεριστατωμένη γνώση της ανατομίας απαιτείται από τους γιατρούς, ιδιαίτερα [[χειρούργος|χειρουργούς]] και ιατρούς που εργάζονται σε ορισμένες διαγνωστικές ειδικότητες, όπως [[ιστοπαθολογία]] και [[ακτινολογία]].<ref name=AAA>{{cite web |url=http://www.anatomy.org/ |title=American Association of Anatomists |accessdate=27 June 2013}}</ref>
 
Στην ακαδημαϊκηακαδημαϊκή κοινότητα, ανατόμοι απασχολούνται συνήθως σε πανεπιστήμια, ιατρικές σχολές ή πανεπιστημιακά νοσοκομεία. Τα καθήκοντα τους περιλαμβάνουν τη διδασκαλία ανατομίας και την έρευνα σε ορισμένα συστήματα, όργανα, ιστούς ή κύτταρα.<ref name=AAA/>
 
== Ανατομία ασπονδύλων ==
Τα [[ασπόνδυλα]] αποτελούν μια τεράστια ποικιλία των έμβιων οργανισμών που κυμαίνονται από τους πιο απλούς μονοκύτταρους [[Ευκαρυωτικά κύτταρα|ευκαρυωτικούς]] οργανισμούς, όπως το [[παραμήκιο]], έως τα πολύπλοκα πολυκύτταρα ζώα όπως το [[χταπόδι]], ο [[Αστακός (μαλακόστρακο)|αστακός]] και η [[λιβελούλα]]. Αποτελούν περίπου το 95% των ζωικών ειδών. Εξ ορισμού, κανένα από αυτά τα πλάσματα δεν έχει σκελετό. Τα κύτταρα των μονοκύτταρων [[Πρωτόζωα|πρωτοζώων]] έχουν την ίδια βασική δομή με εκείνη των πολυκύτταρων ζώων, αλλά μερικά τμήματα τους εξειδικεύονται στον ισοδύναμο ιστών και οργάνων. Η μετακίνηση παρέχεται συχνά από μαστίγια ή βλεφαρίδες ή [[ψευδοπόδια]], η τροφή συλλέγεται με [[φαγοκυττάρωση]], οι ενεργειακές ανάγκες μπορούν να παρέχονται μέσω της [[φωτοσύνθεση]]ς και το κύτταρο μπορεί να υποστηρίζεται από έναν [[ενδοσκελετός|ενδοσκελετό]] ή έναν [[εξωσκελετός|εξωσκελετό]]. Ορισμένα πρωτόζωα μπορούν να σχηματίσουν πολυκύτταρες αποικίες.<ref>{{cite book |title=Invertebrate Zoology, 7th |edition=7η |last1=Ruppert |first1=Edward E. |last2=Fox |first2=Richard, S. |last3=Barnes |first3=Robert D. |year=2004 |publisher=Cengage Learning |isbn=81-315-0104-3 |pages=23–24 }}</ref>
 
Τα [[μετάζωα]] είναι πολυκύτταροι οργανισμοί με διαφορετικές ομάδες κυττάρων που έχουν διαφορετικές λειτουργίες. Οι πιο βασικοί τύποι ιστών στα μετάζωα είναι ο επιθηλιακός και ο συνδετικός ιστός, οι οποίοι είναι παρόντες σε σχεδόν όλα τα ασπόνδυλα. Η εξωτερική επιφάνεια της επιδερμίδας σχηματίζεται κανονικά από επιθηλιακά κύτταρα και εκκρίνει μια [[εξωκυτταρική μήτρα]], η οποία παρέχει υποστήριξη για τον οργανισμό. Ένας ενδοσκελετός προερχόμενος από το [[μεσόδερμα]] είναι παρών στα [[εχινόδερμα]], τα [[σφουγγάρια]] και σε μερικά [[κεφαλόποδα]]. Ο [[εξωσκελετός]] προέρχεται από την επιδερμίδα και αποτελείται από [[χιτίνη]] στα [[αρθρόποδα]] (έντομα, αράχνες, τσιμπούρια, γαρίδες, καβούρια, αστακοί). Το [[ανθρακικό ασβέστιο]] αποτελεί συστατικό του κελύφους στα [[μαλάκια]], τα [[βραχιόποδα]] και σε μερικούς [[πολύχαιτος|πολύχαιτους]], ενώ το [[πυρίτιο]] συνθέτει τον εξωσκελετό των μικροσκοπικών [[διάτομα|διατόμων]] και των [[ακτινόζωα|ακτινόζωων]].<ref>{{cite web |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/198292/exoskeleton |title=Exoskeleton |publisher=Encyclopædia Britannica |accessdate=2 July 2013-07-02}}</ref> Άλλα ασπόνδυλα μπορεί να μην έχουν άκαμπτες δομές, αλλά η επιδερμίδα τους μπορεί να εκκρίνει μια ποικιλία από επικαλύψεις της επιφάνειας όπως το [[πινακόδερμα]] στα σφουγγάρια, η ζελατινώδης επιδερμίδα στα [[κνιδόζωα]] ([[πολύποδας|πολύποδες]],[[θαλάσσια ανεμώνα|θαλάσσιες ανεμώνες]], [[μέδουσα|μέδουσες]]) και η επιδερμίδα από [[κολλαγόνο]] στους πολύχαιτους. Το εξωτερικό επιθηλιακό στρώμα μπορεί να περιλαμβάνει κύτταρα διαφόρων τύπων συμπεριλαμβανομένων των αισθητήριων κυττάρων, των κυττάρων του αδένα και των κνιδοκυττάρων. Μπορεί επίσης να υπάρχουν προεξοχές όπως [[μικρολάχνες]], βλεφαρίδες, τρίχες, [[αγκάθια]] και [[εξογκώματα]].<ref>{{cite web |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/289723/integument |title=Integument |author= Ebling, F. J. G. |publisher=Encyclopædia Britannica |accessdate=2 July 2013-07-02}}</ref>
=== Ανατομία Αρθροπόδων ===
Κύρια άρθρα: [[αρθρόποδα]], [[μορφολογία εντόμων]] και [[ανατομία αραχνών]]
Γραμμή 115 ⟶ 113 :
Τα [[αρθρόποδα ]]<nowiki/>αντιστοιχούν στο μεγαλύτερο μέρος του ζωικού βασιλείου με πάνω από ένα εκατομμύριο γνωστά είδη ασπόνδυλων.<ref>Britannica Concise Encyclopaedia 2007</ref>
 
Τα [[έντομα]] έχουν ένα σώμα που διαχωρίζεται σε τμήματα και υποστηρίζεται από ένα σκληρό εξωτερικό περίβλημα, τον [[εξωσκελετός|εξωσκελετό]], κατασκευασμένο ως επί το πλείστον από χιτίνη. Τα τμήματα του σώματος οργανώνονται σε τρία διακριτά μέρη: την κεφαλή, τον [[θώρακας|θώρακα]] και την [[κοιλιά]].<ref>{{cite web | title=O.Basic OrkinFacts: Insect zooBody Structure | url=http://insectzoo.msstate.edu/Students/basic.structure.html | year=1997 | publisher=Mississippi State University | accessdate=23 June 2013}}{{dead-06-23 link|datedeadurl=Juneyes 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20020703062421/http://insectzoo.msstate.edu/Students/basic.structure.html |archivedate=2002-07-03}}</ref> Η κεφαλή φέρει συνήθως ένα ζευγάρι [[αισθητήριες κεραίες|αισθητήριων κεραίων]], ένα ζευγάρι [[σύνθετα μάτια]], από ένα έως τρία απλά μάτια (ocelli) και τρία σύνολα τροποποιημένων προσαρτημάτων που σχηματίζουν τη στοματική κοιλότητα. Ο θώρακας έχει τρία ζεύγη τμηματικών [[πόδια|ποδιών]], ένα ζεύγος για καθένα από τα τρία τμήματα που συνθέτουν το θώρακα και ένα ή δύο ζεύγη [[πτερύγια|πτερυγίων]]. Η κοιλιακή χώρα αποτελείται από έντεκα τμήματα, ορισμένα από τα οποία μπορεί να συντήκονται, και στεγάζει το [[Πεπτικό σύστημα|πεπτικό]], το [[Αναπνευστικό σύστημα|αναπνευστικό]], το [[Ουροποιητικό σύστημα|ουροποιητικό]] και το [[Αναπαραγωγικό σύστημα|αναπαραγωγικό]] σύστημα.<ref name="Gullan and Cranston">{{cite book |last=Gullan |first=P.J. |last2=Cranston |first2=P. S. |title=The Insects: An Outline of Entomology |publisher=Blackwell Publishing |location=Oxford |year=2005 |edition=3 |pages=22–48 |isbn=1-4051-1113-5}}</ref> Υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των ειδών και πολλές προσαρμογές στα μέρη του σώματος, ειδικά τα φτερά, τα πόδια, τις κεραίες και το στόμα.<ref>{{cite book |title=Invertebrate Zoology, 7th edition |last1=Ruppert |first1=Edward E. |last2=Fox |first2=Richard, S. |last3=Barnes |first3=Robert D. |year=2004 |publisher=Cengage Learning |isbn=81-315-0104-3 |pages=218–225 }}</ref>
 
Οι [[αράχνες]] αποτελούν κατηγορία [[αραχνοειδή|αραχνοειδών]], έχουν τέσσερα ζεύγη ποδιών και ένα σώμα που αποτελείται από δύο τμήματα, έναν [[κεφαλοθώρακας|κεφαλοθώρακα]] και την [[κοιλιά]]. Οι αράχνες δεν έχουν φτερά ούτε κεραίες. Έχουν στοματικά εξαρτήματα τα οποία συχνά συνδέονται με αδένες δηλητηρίου, καθώς οι περισσότερες αράχνες είναι δηλητηριώδεις. Έχουν και ένα δεύτερο ζευγάρι προσαρτημάτων τα οποία συνδέονται με τον κεφαλοθώρακα. Αυτά έχουν την ίδια κατάτμηση ως τα πόδια και λειτουργούν ως γευστικά και οσφρυτικά όργανα.
Γραμμή 129 ⟶ 127 :
Το 1600 π.Χ., ο πάπυρος του [[Edwin Smith]], ένα αρχαίο αιγυπτιακό [[ιατρικό κείμενο]], περιέγραφε την [[καρδιά]], τα αγγεία, το [[συκώτι]], τον [[Σπλήνας|σπλήνα]], τα [[νεφρά]], τον [[Υποθάλαμος|υποθάλαμο]], τη [[μήτρα]] και την [[ουροδόχος κύστη|ουροδόχο κύστη]], και έδειχνε τα [[αιμοφόρα αγγεία]] που αποκλίνουν από την καρδιά. Ο [[πάπυρος Ebers]] (1550 π.Χ.) περιελάμβανε την "πραγματεία για την καρδιά», με τα αγγεία που μεταφέρουν όλα τα υγρά του σώματος προς ή από κάθε μέλος του σώματος.<ref>{{cite book | title = The Greatest Benefit to Mankind: A Medical History of Humanity from Antiquity to the Present | last = Porter | first = R. | year = 1997 | publisher = Harper Collins | isbn = 0-00-215173-1 | pages=49–50}}</ref>
 
Η ανατομία των μυών και του σκελετού περιγράφηκε στον [[Ιπποκράτειος Κώδικας|Ιπποκράτειο Κώδικα]], ένα αρχαίο ελληνικό ιατρικό έργο που γράφτηκε από άγνωστους συγγραφείς.<ref>{{cite book |last=Gillispie |first=Charles Coulston | authorlink=Charles Coulston Gillispie |title=Dictionary of Scientific Biography | volume=VI | pages=419–427 |year=1972 | publisher=Charles Scribner's Sons | location=New York}}</ref> Ο [[Αριστοτέλης]] περιέγραψε την ανατομία των [[Σπονδυλωτό|σπονδυλωτών]] βασιζόμενος σε [[ανατομή]] ζώων. Ο [[Πραξαγόρας]] προσδιόρισε την διαφορά μεταξύ [[Αρτηρία|αρτηριών]] και [[Φλέβα|φλεβών]]. Επίσης, κατά τον 4ο αιώνα π.Χ., ο [[Ηρόφιλος]] και ο [[Ερασίστρατος]] παρουσίασαν πιο ακριβείς ανατομικές περιγραφές βασιζόμενοι στη [[ζωοτομία]] των εγκληματιών στην [[Αλεξάνδρεια]] κατά τη διάρκεια της [[δυναστεία των Πτολεμαίων|δυναστείας των Πτολεμαίων]].<ref name=Bodies>{{cite book | url=http://books.google.com.hk/books?id=5Xb9e3SLAZwC&pg=PA256&lpg=PA256&dq=Ptolemaic+vivisection&source=bl&ots=yNV56B5_Zt&sig=bQhpGwQJYg6poB-8KTAjaMHeTH0&hl=en&sa=X&ei=3-vwUeCzCYKEiAexnoHYBA&redir_esc=y#v=onepage&q=Ptolemaic%20vivisection&f=false | title=Medicine and Society in Ptolemaic Egypt |author=Lang, Philippa | publisher=Brill NV | year=2013 | page=256 }}</ref><ref>[http://exhibits.hsl.virginia.edu/antiqua/alexandrian/ "Alexandrian Medicine"]. ''Antiqua Medicina – from Homer to Vesalius''. University of Virginia.</ref>
 
Στον 2ο αιώνα, ο [[Γαληνός]] της Περγάμου, [[ανατόμος]], [[κλινικός]], [[συγγραφέας]] και [[φιλόσοφος]],<ref name=BritBrit-Galen/> έγραψε την τελική και με μεγάλη επιρροή ανατομική πραγματεία των αρχαίων χρόνων.<ref name="pmid1081972">{{cite journal | author = Charon NW, Johnson RC, Muschel LH | title = Antileptospiral activity in lower-vertebrate sera | journal = Infect. Immun. | volume = 12 | issue = 6 | pages = 1386–91 | year = 1975 | pmid = 1081972 | pmc = 415446 | doi = }}</ref> Συνέταξε τις υπάρχουσες γνώσεις και σπούδασε ανατομία με την ανατομή των ζώων.<ref name=BritBrit-Galen>{{cite web |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/223895/Galen-of-Pergamum |titlepublisher=Encyclopædia Britannica 2006 Ultimate Reference Suite DVD |chaptertitle=Galen of Pergamum |work=Encyclopædia Britannica |first=Vivien | last=Hutton |accessdate=13 May 2014-05-13}}</ref> Ήταν ένας από τους πρώτους πειραματικούς φυσιολόγους μέσω πειραμάτων [[ζωοτομία]]ς σε ζώα.<ref>Brock, Arthur John (translator) ''[https://archive.org/stream/galenonnaturalfa00galeuoft#page/xxxii/mode/2up Galen. On the Natural Faculties]''. Edinburgh, 1916. Introduction, page xxxiii.</ref> Τα σχέδια του Γαληνού, που βασίζονται κυρίως στην ανατομία του σκύλου, αποτέλεσαν ουσιαστικά το μοναδικό ανατομικό βιβλίο για τα επόμενα χίλια χρόνια.<ref name=Boas>{{cite book | title=The Scientific Renaissance 1450–1630 | publisher=Fontana | author=Boas, Marie | year=1970 (πρώτη έκδοση: Collins, |origyear=1962) | pages=120–143}}</ref> Το έργο του ήταν γνωστό στους γιατρούς της [[Αναγέννηση]]ς μόνο μέσω της [[Χρυσή Εποχή της ισλαμικής ιατρικής|Χρυσής Εποχής της ισλαμικής ιατρικής]] μέχρι που μεταφράστηκε από τα Ελληνικά κάποια στιγμή τον 15ο αιώνα.<ref name=Boas/>
 
== Παραπομπές ==